Πολλά σαιτ έγραφαν αν η χούντα η τότε ήταν καλή ή κακιά.
Ας εξετάσουμε τις χούντες συγκριτικά την τότε και τη σημερινή.
Ποια η διαφορά?
Στην παλιά Χούντα υπήρχε τέχνη, τραγούδια, μουσική.
Ναι υπήρχε λογοκρισία.
Πολλά τραγούδια απαγορεύτηκαν επειδή στους στίχους υπήρχε κάποιο υπονοούμενο.
Παρά τις απαγορεύσεις και τη λογοκρισία υπήρχε τέχνη.
Σήμερα γιατί δεν υπάρχει τίποτα?
Αφού υποτίθεται ότι δεν υπάρχει λογοκρισία γιατί λίγα τραγούδια γράφονται για την εποχή?
Ας δούμε τι απαγορεύτηκε τότε και γιατί.
Ας δούμε τι υπάρχει τώρα και πως περνάει στη σκιά.
Μη σκοτώνετε τα κουνούπια. Αλλοι σας πίνουν το αίμα
Αρχίζω με το κορυφαίο κατά τη γνώμη μου απαγορευμένο τραγούδι του 1967
Τραγούδι πολύ γνωστό αλλά με άλλους στίχους ερωτικούς αλλά ξεκομμένους από το κοινωνικό πλαίσιο της ερωτικής ιστορίας.
Είχαν λέει κομμουνιστικό περιεχόμενο οι στίχοι.
Το περίεργο ήταν ότι ο στιχουργός Ακης Πάνου κάθε άλλο παρά "κομμουνιστής" ήταν. Θεωρούσε βρισιά να τον αποκαλούν έτσι
Οι στίχοι μιλούσαν για φτώχεια. Θα μπορούσαν να έχουν γραφτεί σήμερα.
Το τραγούδι αυτό μοιάζει να είναι γέφυρα ανάμεσα στο χθες και στο σήμερα.
Και τότε υπήρχε φτώχεια.
Αλλά όπως σήμερα έτσι και τότε η φτώχεια έπρεπε να υπάρχει αλλά να μη φαίνεται.
Ήταν ένα ταμπού. Τους συνηθισμένους στίχους όλοι τους ξέρουμε.
Ας δούμε τους αρχικούς.
Τον έρωτά, φαρμάκωσ' η μιζέρια
κομμάτιασε, η φτώχεια την καρδιά
Δεν ήρθανε, για μας τα καλοκαίρια
και έγιν' η ζωή, τόσο βαριά
Θα κλείσω τα μάτια, θ' απλώσω τα χέρια
μακριά από τη φτώχεια, μακριά απ' τη μιζέρια
Θα πάρω τη στράτα, κι εγώ τη μεγάλη
θα κλείσω τα μάτια, και όπου με βγάλει
Που να βρεθεί, ντροπή να με κρατήσει
στη λάσπη και, στην ξύλινη σκεπή
Τη φτώχεια που, μας έχει γονατίσει
τη νιώθω μεγαλύτερη ντροπή
Γιατί δεν γράφεται σήμερα κάτι παρόμοιο?
Ή μήπως γράφεται.
Και αν γράφεται που βρίσκεται και ποιός το ακούει?
Μη σκοτώνετε τα κουνούπια. Αλλοι σας πίνουν το αίμα
Συνεχίζω με ένα τραγούδι που είχε αλληγορικούς στίχους.
Πέρασε πιθανόν από λογοκρισία αλλά η Χούντα στα τελευταία της ίσως δεν μπορούσε να φιμώσει απόλυτα όπως στην αρχή και το τραγούδι σφράγισε την εποχή των τελευταίων χουντοχρόνων.
Τραγουδήθηκε απ όλους
ΘΑ ΠΑΩ ΣΤΗ ΖΟΥΓΚΛΑ ΜΕ ΤΟΝ ΤΑΡΖΑΝ
Το τραγούδησε ο Γιάννης Ντουνιάς και ο Θέμης Ανδρεάδης.
Για τον τελευταίο θα μιλήσω περισσότερο αφού έχει κάποια ιστορία.
Υπάρχει και σήμερα και γράφει τραγούδια σχετικά με τη σημερινή Χούντα.
Ενώνει τις δύο Χούντες.
Μη σκοτώνετε τα κουνούπια. Αλλοι σας πίνουν το αίμα
Ας δούμε λίγο και το κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο, τη λογοκρισία αλλά και την απήχηση που είχε αυτό το έργο στον κόσμο.
Και τώρα λένε ο λαός δεν ξεσηκώνεται. Μιλάνε για καναπέδες.
Ας σκεφτούμε όμως αν υπάρχει το πολιτιστικό υπόβαθρο για κάτι τέτοιο.
Και πάλι δεν μιλάμε για τυπική μόρφωση όπως π.χ Πανεπιστήμιο κλπ.
Τις γνώσεις και τον πολιτισμό δεν τα παίρνεις από το επίσημο εκπαιδευτικό σύστημα αλλά και από την τέχνη μέσα από την οποία διαδίδονται ιδέες.
«Λαέ μη σφίξεις άλλο το ζωνάρι μην έχεις πια την πείνα για καμάρι.
Οι αγώνες πούχεις κάνει δεν φελάνε το αίμα το χυμένο δεν εξοφλάνε»
Ι. Καμπανέλης
Μέσα σε μια σκοτεινή πολιτικά περίοδο μόνο η τέχνη δίνει διέξοδο στον πολίτη, που έχει στερηθεί πολλές από τις ελευθερίες του. Η τέχνη σαν διέξοδος και δίαυλος έκφρασης δίνεται στην υπέρτατη μορφή της, σαν μουσική θεατρική παράσταση την περίοδο της Χούντας των συνταγματαρχών από τον συγγραφέα-ποιητή Ιάκωβο Καμπανέλλη και τον συνθέτη Σταύρο Ξαρχάκο. Τριάντα εννέα χρόνια μετά την πρώτη του παρουσίαση, το έργο των δύο κορυφαίων δημιουργών εξακολουθεί και είναι επίκαιρο, μιας και μια άλλη μορφή άλωσης - καταπίεσης μαστίζει και σήμερα τη χώρα.
Το πραξικόπημα της Χούντας των συνταγματαρχών ήταν μια ευκαιρία να αποδείξει περίτρανα, πως ο ελληνικός λαός μπορεί να αντισταθεί με όλα τα μέσα. Οι άνθρωποι των γραμμάτων, του θεάτρου, η νεολαία και η εργατιά ανέπτυξαν μια ποικιλόμορφη αντίσταση στους εντολοδόχους των Αμερικανών. Πέραν από το πολυτεχνείο, που υπήρξε η κορύφωση του αγώνα του ελληνικού λαού, τα ποιήματα, τα θεατρικά, τα τραγούδια και τα συνθήματα εμπνέουν μέχρι σήμερα τους νέους. Το 1973 και ενώ η Χούντα έδειχνε ακόμα πανίσχυρη, ο Κώστας Καζάκος και η Τζένη Καρέζη ανεβάζουν στο θέατρο «ΑΘΗΝΑΙΟΝ» τη θεατρική παράσταση «Το Μεγάλο Μας Τσίρκο». Στο έργο συμμετείχε ο Νίκος Ξυλούρης ερμηνεύοντας τα τραγούδια του Σταύρου Ξαρχάκου, ο Διονύσης Παπαγιανόπουλος, που έπαιζε πολλαπλούς ρόλους, και πολλοί άλλοι .
Το έργο, μέσα από τις κωμικοτραγικές του ιστορίες, στόχο είχε την αφύπνιση του ελληνικού λαού ενάντια στο δικτατορικό καθεστώς, που του είχε επιβληθεί. Οι παραστάσεις ήταν ολοένα και μαζικότερες. Σύντομα η λογοκρισία της Χούντας έβαλε στο στόχαστρο της το έργο «Το Μεγάλο Μας Τσίρκο». Η επιτροπή λογοκρισίας μάταια προσπαθούσε να βρει στοιχεία. Τα κείμενα όμως ήταν αλληγορικά γραμμένα και οι «σπόνδυλοι» δίνονταν στη επιτροπή ανακατεμένοι. Μέσα από σατιρικά και δραματικά νούμερα, αλλά και τραγούδια, γινόταν μια αναδρομή στην ιστορία της Ελλάδας από την Τουρκοκρατία, τον Όθωνα και τους υπόλοιπους κυβερνήτες της ανεξάρτητης Ελλάδας ως την Μικρασιατική καταστροφή και τον πόλεμο του ʽ40 . Ο βασικότερος ήρωας του έργου ήταν ο Θόδωρος Κολοκοτρώνης (Παπαγιανόπουλος), που αλληγορικά ο θεατρικός συγγραφέας τον τοποθετεί στην επανάσταση της 3ης του Σεπτέμβρη 1843, μέσα από τη οποία ο ελληνικός λαός διεκδίκησε Σύνταγμα, και καλούσε τους Έλληνες σε νέο ξεσηκωμό. Οι αναλυτές προσπαθούσαν να βρουν αντικαθεστωτικές εκφράσεις, όμως τα λόγια του Κολοκοτρώνη ήταν υπεράνω κάθε υποψίας.
Μη σκοτώνετε τα κουνούπια. Αλλοι σας πίνουν το αίμα
To τραγούδι εκείνο όπως και τα άλλα που τραγουδούσε η Μαρινέλλα είχαν κάποιο υπονοούμενο για τη Χούντα?
Αναφέρονταν στον πόλεμο του 40 αν και γράφτηκαν και τραγουδήθηκαν στη Χούντα.
Σε κάθε περίπτωση πρόκειται για τραγούδια που είχαν σχέση με κάποια ιστορική εποχή.
Υπήρχαν και τραγούδια με μελοποιημένη ποίηση ανεξάρτητα από αναφορές ή υπονοούμενα?
Μου έρχεται στο μυαλό αυτό:
Στοίχοι Γεώργιος Βυζηινός
Για την ξενητειά και τη μετανάστευση.
Αναφέρθηκε σε αυτό ο Καζάκης.
Πριν τη Χούντα έφευγαν οι Έλληνες μετανάστες στη Γερμανία και πολλά τραγούδια γράφτηκαν γι το γεγονός αυτό.
Και σήμερα φεύγουν αλλά κανείς δεν μιλάει για το γεγονός. Σαν να μη συμβαίνει τίποτα. Λογοκρισία δεν έχει αλλά υπάρχει σίγουρα πλήρης έλεγχος.
Πέρα από αρκουδιάρικα κενά νοήματος τραγούδια δεν βγαίνει τίποτα στην επιφάνεια.
Αν κάποιος άκουγε τα σουξέ της εποχής μας και είχε κατεβεί από τον Άρη θα νόμιζε ότι είμαστε μες την καλή χαρά και ότι έχουμε λυμένα όλα μας τα προβλήματα.
Μη σκοτώνετε τα κουνούπια. Αλλοι σας πίνουν το αίμα
Δεν το ήξερα αλλά εκτός από τα τραγούδια του Θεοδωράκη που είχαν απαγορευτεί όλα υπήρχαν και πολλά που τα έπιανε η τσιμπίδα της λογοκρισίας κατά καιρούς
Μάλλον απαγορεύτηκε ολόκληρος ο δίσκος και όχι μόνο το συγκεκριμένο τραγούδι.
Μήπως θυμάσαι πως λεγόταν το Αλμπουμ?
Είναι από τα καλύτερα που τραγούδησε η Μαρινέλλα.
Μη σκοτώνετε τα κουνούπια. Αλλοι σας πίνουν το αίμα
doctormarkon έγραψε:Δεν το ήξερα αλλά εκτός από τα τραγούδια του Θεοδωράκη που είχαν απαγορευτεί όλα υπήρχαν και πολλά που τα έπιανε η τσιμπίδα της λογοκρισίας κατά καιρούς
Μάλλον απαγορεύτηκε ολόκληρος ο δίσκος και όχι μόνο το συγκεκριμένο τραγούδι.
Μήπως θυμάσαι πως λεγόταν το Αλμπουμ?
Είναι από τα καλύτερα που τραγούδησε η Μαρινέλλα.
Στις 9 Οκτωβρίου, κυκλοφόρησε το δίσκο "Αλβανία" σε μουσική Γιώργου Κατσαρού και στίχους Πυθαγόρα, αφιερωμένο στην Εποποιία του 1940. Η "Αλβανία", ήταν ουσιαστικά η πρώτη ολοκληρωμένη δουλειά της Μαρινέλλας με συγκεκριμένους δημιουργούς αλλά και με συγκεκριμένο θέμα. Τα τραγούδια («Ο έφεδρος», «Μάνα θα τους περιμένει», «Γράμμα απ' το μέτωπο», «Ηπειρώτισσες» κ.ά.) παρουσιάστηκαν στο Δημοτικό Θέατρο του Πειραιά και μεταδόθηκαν απευθείας από την ΕΙΡΤ, παραμονή της 28ης Οκτωβρίου. Το τραγούδι «Μάνα μου κρύψε το σπαθί» θεωρήθηκε αντιστασιακό και απαγορεύτηκε από τη Χούντα. Την ίδια τύχη είχαν λίγο καιρό νωρίτερα και τα τραγούδια «Ντρίγκι, ντρίγκι μάνα μου (Velvet mornings)» και «Πού πάνε εκείνα τα παιδιά (My reason)», οι δυο διεθνείς επιτυχίες του Ντέμη Ρούσου που η Μαρινέλλα τραγούδησε σε ελληνικούς στίχους του Πυθαγόρα και κυκλοφόρησαν σε δίσκο 45' στροφών στις 17 Ιανουαρίου.
Είναι ώρα να γυρίσω πλευρό
Να πλαγιάσω από την άλλη και να ονειρευτώ
Όχι πια τα όνειρα μου μ `αυτά που μου `βαλαν να δω
Το `πανε και στις ειδήσεις που μου λένε πως να ζω
Τώρα μη μιλάς σου λένε, μη μιλάς, δεν είναι ώρα
Τώρα πρέπει να σωπαίνεις, πρέπει να σωθεί η χώρα
Τώρα μη μιλάς σου λένε, μη ζητάς, μονάχα δίνε
Μα άκου τώρα να μαθαίνεις, η δική μου ώρα είναι
Θα μου λένε και εγώ θα εκτελώ
Μέχρι που ν’ ανασάνω, μέχρι που να αισθανθώ
Η κραυγή μου μια μέρα στου παιδιού μου τα μάτια θα δω
Να μου λέει "πατέρα την σιωπή σου την πλήρωσα εγώ"
Μη σκοτώνετε τα κουνούπια. Αλλοι σας πίνουν το αίμα
Είναι και μια φωνή απ τα παλιά ο Θέμης Ανδρεάδης που γράφει τραγούδια σχετικά (θα μιλήσω γι αυτόν αργότερα) και ο Μητσιάς.
Όχι ότι δεν γράφεται τίποτα σήμερα.
Γράφεται αλλά χάνεται στη σαβούρα οπότε δε χρειάζεται να τα λογοκρίνει κανείς.
Σήμερα μιλάμε ελεύθερα αλλά είμαστε γραφικοί.
Ο Κώστας Μακεδόνας είναι δημοφιλής και αγαπητός στο κοινό.
Αλλά το συγκεκριμένο τραγούδι δεν ακούγεται. Δεν το παίζει το ραδιόφωνο.
Ούτε και τα άλλα που τραγουδάει ο Μητσιάς παίζονται.
Ο Θέμης Ανδρεάδης με τον οποίο είχαμε και κάποια αλληλογραφία στο youtube γράφει μόνος του για ένα μικρό κύκλο ανθρώπων εδώ και πολλά χρόνια.
Μη σκοτώνετε τα κουνούπια. Αλλοι σας πίνουν το αίμα
SystemFreaks™
γιατί λίγα τραγούδια γράφονται για την εποχή?
