Η Πλατωνική Διαλεκτική

[Orionas]

Η Πλατωνική Διαλεκτική[box=]

[/box]

Σε αντίθεση με τους σοφιστές, ο Πλάτων ως μέθοδο διδασκαλίας δεν χρησιμοποιεί τον συνεχή λόγο, αλλά τον διάλογο που βασίζεται στην ερώτηση και απόκριση. Οποιοδήποτε πρόβλημα εξετάζεται από δύο αντίθετες απόψεις, κατά τις οποίες παρουσιάζονται δύο αντίθετες αντιλήψεις επί του θέματος. Παρουσιάζονται μια θετική άποψη να αντιτίθεται σε μια αρνητική θεώρηση και μέσω της σύγκρουσης αυτών επιδιώκεται να αποκαλυφθεί η αλήθεια. Σε όλους τους πλατωνικούς διάλογους διακρίνουμε αυτή την μέθοδο διερεύνησης της αλήθειας κάτι που μας φανερώνει ότι η γνώση δεν είναι κάτι έτοιμο αλλά δημιουργείται μέσω της ατέρμονης κίνησης του πνεύματος. Η ερώτηση έχει σκοπό να κεντρίσει σαν μέλισσα τις ψυχές μας και να μας αφυπνίσει από τον δογματικό λήθαργο που έχουμε υποπέσει, χαρίζοντας μας το γλυκό σαν νέκταρ έρωτα προς την γνώση.
Ο πρώτος σκοπός της πλατωνικής ερώτησης είναι να δημιουργήσει στην ψυχή την απορία, να καταδείξει την ελλειπτικότητα της γνώσης και να ωθήσει τον ερωτώμενο να υπερνικήσει την άγνοιά του. Η πλατωνική διαλεκτική δεν έχει την μορφή της άκαρπης αντιρρητικής και ελεγκτικής αλλά γεννά μέσα στην ψυχή τον έρωτα προς την γνώση και την θέα του αληθούς.
Περίτρανα αναδεικνύει ο Πλάτων την θαυμάσια αποτελεσματικότητα της διαλεκτικής μεθόδου στον διάλογο «Μένων». Εκεί παρουσιάζει ένα απαίδευτο δούλο ο οποίος ερωτάται, με τον μοναδικό τρόπο που μόνο ο Σωκράτης κατέχει, σπουδαίες μαθηματικές αλήθειες. Η ερώτηση λοιπόν είναι κατά τον Πλάτωνα το όργανο εκείνο με το οποίο θέτει την ψυχή σε κίνηση και την καθιστά ικανή να αποστραφεί τον αισθητό κόσμο. να αναδιπλωθεί εντός του εαυτού της και να ενθυμηθεί δια της αναμνήσεως τις αιώνιες αλήθειες τις οποίες έχει δει κατά τον χρόνο προΰπαρξης της. Ο Πλάτων θεωρεί την γνώσιν ως «ανάμνησιν», ως αποτίναξη της «λήθης» μέσα στην οποία βυθίζεται η ψυχή κατά την κατοίκηση της εντός του σώματος. Η αλήθεια ενυπάρχει εντός μας, μας και δύναται να μας αποκαλυφθεί μόνο εφόσον στρέψουμε τον οφθαλμό της ψυχής μας προς τον εσωτερικό μας κόσμο.
Ο φιλόσοφος έχει συλλάβει ότι ο άνθρωπος στην κατοχή του μια προγενέστερη γνώση η οποία βρίσκεται σε λανθάνουσα κατάσταση και είναι δυνατόν να αφυπνιστεί αν δοθεί στην ψυχή το κατάλληλο ερέθισμα. Η διαλεκτική μέθοδος δεν έχει μόνο σκοπό να θέσει την ψυχή σε μια ενεργητικότητα δημιουργώντας τον έρωτα προς την αλήθεια αλλά έχει επιπλέον στόχο την εκκαθάριση του πνευματικού μας ορίζοντα από κάθε υποθετική προκατάληψη. Η εμπειρική παρατήρηση μας παρουσιάζει μόνο γεγονότα που συμβαίνουν σε έναν ορισμένο τόπο και χρόνο και δεν μας παρέχει σε καμία περίπτωση την γνώση αυτή καθαυτή. Η γνώση ενυπάρχει εντός μας και δεν αντλείται μέσω της εμπειρίας αλλά μέσω της ενθυμητικής μεθόδου που απαιτεί ενεργοποίηση του πνεύματος. Η ενεργοποίηση αυτή του πνεύματος επιτυγχάνεται με την διαλεκτική η οποία αποτελεί την κατεξοχήν μέθοδο που χρησιμοποιεί η φιλοσοφία ως μέσο διέγερσης της απορίας.
Στον πλατωνικό διάλογο «Παρμενίδης ή Περί Φύσεως» εμφανίζεται για πρώτη φορά στην παγκόσμια φιλοσοφική φιλολογία η έννοια της διαλεκτικής μεθόδου με την παρουσίαση εννοιών αντιφατικώς αντιτιθεμένων. Την αρχή και τις βάσεις αυτού της είχε θέσει νωρίτερα ο Ηράκλειτος.
Οι πλατωνικοί διάλογοι δεν χαρακτηρίζονται από ακατάπαυστη φλυαρία που σκοπό έχει τον βομβαρδισμό εννοιολογικών ορθολογισμών. Αντιθέτως, οι πλατωνικοί διάλογοι συνοδεύεται πάντα από μια έντονη συναισθηματικότητα. Μέσα από τον διάλογο, η ψυχή ωθείται από την δύναμη του Έρωτος να ατενίσει την θέα της Αλήθειας.
Η διαλεκτική λοιπόν είναι η λειτουργία κατά την οποία ο φιλόσοφος ενθυμείται το όραμα των Ιδεών υποκινούμενος από τον Έρωτα. Ο Έρως αποτελεί συνδετικό κρίκο που συνδέει την ψυχή μας με τις αληθείς Ιδέες και με το Ον. Ο Έρως ενδυναμώνει την μνήμη μας, την βοηθά να ανέβει επίπεδο και βοηθά την νόηση μας να ανέλθει από τον αισθητό κόσμο στον νοητό.


Όταν εκστασιάζεται ο Απόλλων και γεωμετρείται ο Διόνυσος…

[Dhmellhn]

Το παρόν θα μεταφερθεί στην ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ.

[ArELa]

Πολύ δυνατή η εκκίνησή σου στα ΙΔΕΟ, Ωρίων!


Καλώς μας ήρθες, φίλε και στο φόρουμ!