Σε «εξολοθρευτή» του ανθρώπινου γένους, με «φονικό όπλο» το τσιγάρο, εξελίσσεται χρόνο με το χρόνο η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ). Αποτελεί την τέταρτη αιτία θανάτου στον πλανήτη, όμως μπορεί να ελεγχθεί πλήρως με τη διακοπή του καπνίσματος.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κατατάσσει τη Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια ως τέταρτη αιτία θανάτου διεθνώς, μετά δηλαδή τη στεφανιαία νόσο, τα αγγειακά επεισόδια και τις οξείες λοιμώξεις του αναπνευστικού. Σε ετήσια βάση η πάθηση στερεί τη ζωή σε περισσότερους από 3.000.000 συνανθρώπους μας παγκοσμίως, ενώ το πλέον ανησυχητικό είναι ότι η επίπτωσή της έχει σταθερά αυξητική πορεία. Η δραματική αύξηση της συχνότητας της ΧΑΠ δείχνει ότι μέχρι το 2020 η πάθηση θα είναι η τρίτη αιτία θανάτου και η νόσος θα σκοτώνει περισσότερους ανθρώπους από ότι ένας παγκόσμιος πόλεμος.
Η νόσος αποκαλείται χρόνια καθώς διαρκεί πολλές δεκαετίες, αποφρακτική γιατί κλείνουν οι βρόγχοι και δυσκολεύεται η αναπνοή και πνευμονοπάθεια γιατί είναι μία από τις κύριες νόσους των πνευμόνων.
Τι είναι η ΧΑΠ και κατά πόσο ο κόσμος την γνωρίζει;
Η πάθηση αυτή λέγεται Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια και ο κόσμος την ξέρει σαν χρόνια βρογχίτιδα και σαν εμφύσημα. Είναι απότοκος συνήθως κατά μεγαλύτερο ποσοστό του καπνίσματος, που θα πει ότι κάποιος που δεν καπνίζει δεν έχει πρόβλημα να πάθει αυτή την πάθηση, εκτός και αν εκτίθεται στο περιβάλλον του σε παθητικό κάπνισμα ή εάν εργάζεται σε βιομηχανίες, ή εργασίες όπου εισπνέει τοξικές ουσίες. Αυτή είναι η επαγγελματική πάθηση της χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας.
Ποιοι πρέπει να ανησυχούν;
Ένας που είναι καπνιστής και έχει περάσει τα 40 χρόνια ηλικίας πρέπει να ανησυχεί μήπως έχει εκδηλώσει την πάθηση αυτή η οποία δεν είναι απλή. Εάν δεν λάβει εγκαίρως μέτρα, να τον δει ο γιατρός, να κάνει την εξέταση, να κόψει το κάπνισμα και να πάρει τα φάρμακα που χρειάζονται, η πάθηση αυτή θα εξελιχθεί και θα φτάσει σε βαθμό μιας χρόνιας αναπνευστικής ανεπάρκειας και χρόνο με το χρόνο με το νόσημα αυτό θα μπαινοβγαίνει στα νοσοκομεία και θα ζει με οξυγόνο. Αυτή είναι μία πολύ κακή εκδήλωση και είναι πολύ συχνή στις πνευμονολογικές κλινικές σε όλο τον κόσμο. Οι άρρωστοι αυτοί είναι οι πιο πολλοί αριθμητικά σε σχέση με τα άλλα νοσήματα του πνεύμονος. Άρα λοιπόν χρειάζεται ευαισθητοποίηση του κόσμου, πρώιμη διάγνωση και έγκαιρη θεραπεία.
Κύρια αιτία της νόσου λοιπόν το κάπνισμα. Ενεργητικό και Παθητικό; Και κατά πόσο κινδυνεύουν ενήλικες και παιδιά που είναι παθητικοί καπνιστές;
Οι παθητικοί καπνιστές κινδυνεύουν λιγότερο, αλλά πολύ περισσότερο από αυτούς που δεν είναι εκτεθειμένοι στον καπνό. Που θα πει δεν είναι ασφαλείς. Τα άτομα πρέπει να ζουν και να εργάζονται σε περιβάλλον το οποίο είναι ελεύθερο καπνού. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία για τα μικρά παιδιά τα οποία εάν εκτίθενται στο σπίτι ή στο σχολείο σε καπνούς μπορούν να παθαίνουν συχνά λοιμώξεις, να μπαινοβγαίνουν στα νοσοκομεία και να εκδηλώσουν την πάθηση αυτή πολύ νωρίτερα από τα παιδιά τα οποία δεν εκτίθενται στο κάπνισμα.
Τι πρέπει να κάνει κάποιος για να προλάβει την εκδήλωση της νόσου;
Όσο νωρίτερα κόψει κανείς το κάπνισμα, τόσο καλύτερα είναι, διότι θα προλάβει την εκδήλωση της νόσου σε βαριά στάδια. Άρα λοιπόν η έγκαιρη αναγνώριση και η διακοπή καπνίσματος είναι πάντα επωφελείς και ο καθένας θα πρέπει να ζητάει βοήθεια ιατρική εάν δεν μπορεί να κόψει από μόνος του το κάπνισμα.
Τι είναι η σπιρομέτρηση;
Η σπιρομέτρηση είναι η κύρια εξέταση που μας λέει αν κάποιος έχει εκδηλώσει τη νόσο. Κάποιος που είναι σε πολύ πρώιμο στάδιο η εξέταση αυτή δεν μπορεί να το δείξει. Θα πρέπει αν κάποιος δεν καταφέρει να κόψει το τσιγάρο να κάνει επανειλημμένες εξετάσεις στα χρόνια που έρχονται, ούτως ώστε με τις πρώτες ενδείξεις να λάβει τα μέτρα του.
Ποιες είναι οι πιο ευπαθείς ηλικίες;
Οι πιο ευπαθείς ηλικίες είναι οι ηλικίες μετά τα 40 χρόνια, διότι το κάπνισμα σήμερα αρχίζει πολύ νωρίς. Συνήθως χρειάζονται γύρω στα 20 χρόνια καπνίσματος για είναι κανείς καλός υποψήφιος για να έχει εκδηλώσει τη νόσο. Και αυτό θα πει ότι συμφωνεί με την παρατήρηση που βλέπουμε ότι οι νεαρές γυναίκες, τα κορίτσια σήμερα καπνίζουν περισσότερο από τα αγόρια. Που θα πει συν τα άλλα προβλήματα που έχουνε οι γυναίκες, όπως είναι ο καρκίνος του μαστού και της μήτρας, τυχαίνει να έχουνε και ένα άλλο συχνό νόσημα το οποίο είναι η τέταρτη αιτία θανάτου παγκοσμίως. Είναι στοιχεία σε παγκόσμια κλίμακα και σε εθνική κλίμακα είμαστε ακόμη χειρότερα διότι το ποσοστό του καπνίσματος στην Ελλάδα είναι μεγαλύτερο από άλλες χώρες όπως την Αμερική, την Αγγλία, την Γερμανία, την Ιταλία.
Τα μέτρα κατά του καπνίσματος τα οποία λαμβάνονται στη χώρα μας είναι αυτά που πρέπει;
Τα μέτρα τα οποία λαμβάνονται δεν είναι αυτά που πρέπει. Δηλαδή αν δει κανείς το τι γίνεται μέσα στα νοσοκομεία από τους επισκέπτες, από τους γιατρούς, τι γίνεται στα σχολεία και στα γυμνάσια, θα καταλάβει πόσο σημαντικό είναι το πρόβλημα στη χώρα μας. Πάνω από 600.000 κόσμος έχει αυτή την ώρα το νόσημα, που θα πει ότι κατά μέσο όρο αυτοί οι άνθρωποι χάνουν πάνω από 15 χρόνια ζωής.