Οι πολύθεοι

[Aiolos]

ΟΙ ΠΟΛΥΘΕΟΙ

(Του Κωστή Παλαμά αφιερωμένο στον Πλήθωνα)


Μακαρισμένος εσύ που μελέτησες
να τον ορθώσης απάνω στους ώμους σου
το συντριμμένο ναό των Ελλήνων!
Του Νόμου τ’ άγαλμα σταίνεις κορώνα του,
στις μαρμαρένιες κολώνες του σκάλισες
τους λογισμούς των Πλωτίνων.


Είδες τον κόσμο ατελείωτο κι άναρχο
ψυχών και Θεών, μαζί κύριων και υπάκουων,
σφιχτοδετά κρατημένη αρμονία
και των καπνών και των ίσκιων τα είδωλα
παραμερίζοντας όλα, ίσα τράβηξες
προς την Αιτία,
και σε κρυψώνα ιερό, και σωπαίνοντας
έσπειρες, έξω απ΄ το μάτι του βέβηλου,
κ’ έπλασες λιόκαλη εσύ Σπαρτιάτισσα
τη θυγατέρα σου την Πολιτεία.


Στους Χριστιανούς τους μισόζωους ανάμεσα
ξαναζωντάνεψες Όλυμπους άγνωρους,
έθνη καινούργιων αθανάτων κι άστρων
μέσα σε σένα Λυκούργοι και Πλάτωνες απαντήθηκαν,
το λόγο ξανάνιωσες των Ζωροάστρων.


Κι αφού το τέκνο μεγάλωσες, ένιωσες
τότε μονάχα την κούραση, κ’ έγυρες
ζωή κατόχρονη ισόθεης σκέψης,
κι αλαφροπήγε σε ο θάνατος, κ’ έφυγες
το μυστικό, τρισμικάριε, τον Ίακχο
με τους Ολύμπιους Θεούς να χορέψης.
Σοφός, κριτής και προφήτης μας μοίρασες
από το γάλα που εσένα σε πότισε
της Ουράνιας Αφροδίτης η ρώγα.


Του κόσμου αφήνεις το τέκνο, το θάμα σου
μα ο μισερός κι ο στραβός κι ο ζηλόφτονος
λυσσομανάει και το ρίχνει στη φλόγα,
όμως ο αέρας τριγύρω στη φλόγα σου
πνοή σοφίας κι αλήθειας πνοή γίνεται,
κι από τη Θράκα της φλόγας πετάχτη
στον ήλιο ολόισα ένας νους μεγαλόφτερος
τ’ αποκαΐδια σου κρύβουμε γκόλφια μας,
και θησαυρός της φωτιάς σου είν’ η στάχτη.