Αυτοκράτωρ Αδριανός (θεατρικός μονόλογος)

Για 3ο χρόνο ο ηθοποιός Χρήστος Λιακόπουλος υποδύεται τον Αντωνίνο αυτοκράτορα Αδριανό στο θέατρο Αλκμήνη. Πρόκειται για έναν εκπληκτικό μονόλογο, του οποίου ο ίδιος έχει γράψει το σενάριο, έχει επιμεληθεί την σκηνοθεσία και τις μουσικές επιλογές. Ο φωτισμός, η άρθρωση του λόγου, η αυξομείωσις της εντάσεως του λόγου, οι συνοδευτικές κλασσικές μελωδίες, η περιφορά εν μέσω των θεατών καθιστούν την παράσταση μοναδική. Ο Αδριανός, γέροντας ων, σε ηλικία 62 ετών, λίγο πριν την αποδημία του εις τα Ηλύσια Πεδία προβαίνει σε μία γενναία ενδοσκόπηση του βίου του και των διδαγμάτων άτινα απεκόμισε ένεκα τούτου.

Υπάρχουν στιγμές που ο ερμηνευτής απλά σκιαγραφεί τη ζωή του αυτοκράτορος και στιγμές που καθηλώνει το κοινό εμμένοντας στην βιωματική έκσταση γεγονότων του βίου του που τον συνεκλόνησαν συθέμελα. Γιατί τι είναι η ζωή μας παρά πολλές μικρές στιγμές, μικρές ψηφίδες που τοποθετούνται στο ψηφιδωτό της και που όταν τελειώσουν τελευτά και η ίδια. Αυτό που μένει, όμως, αυτό που μας χαρακτηρίζει στο διηνεκές ως ξεχωριστές οντότητες είναι το τελικό πορτραίτο του εαυτού μας στον ορίζοντα του απείρου του σύμπαντος. Ένα πορτρέτο το οποίο φιλοτεχνήθηκε, αποκλειστικώς, από εμάς τους ίδιους αλλά που θα κριθεί από τους επιγιγνομένους κατά πόσον είναι όμορφο ή όχι.

Ο Λιακόπουλος επιτυγχάνει να παρουσιάσει έναν Αδριανό έμπλεο συναισθηματικών φορτίσεων, ειδικότερα στο κομμάτι εκείνο του βίου του που αναφέρεται στον Αντίνοο, έναν ύμνο στον αγνό και άδολο έρωτα όπως εκείνος τον έπλασε. Στην σκέψη του και μόνον ταράζεται, όχι από αυτά που συμβαίνουν αλλά για εκείνα τα οποία σύμφωνα με την δική του κοσμοθέαση συμβαίνουν, δικαιώνοντας έτσι τον στωικό Επίκτητο.

Ξετυλίγοντας το κουβάρι των σκέψεών μας για την παράσταση δεν γίνεται να μην αναφερθούμε στο γεγονός πως ο Λιακόπουλος δίδει ιδιαίτερη έμφαση στην ελληνότροπη σκέψη του Αδριανού. Η σκηνή που συλλογάται τις ευθύνες του ως ηγεμόνος μίας αχανούς αυτοκρατορίας με βάση τις διδαχές του Έλληνος παιδαγωγού του Κλεομένη αποδίδεται παραστατικότατα με ήπιο και σταθερό φωνητικό τόνο: “Για να μπορείς να κυβερνάς πρέπει πρώτα να μάθεις να σε κυβερνούν” (πρόκειται για την φράση του Σόλωνος: “Άρχεσθαι μαθών άρχειν επιστήσει” η οποία υπήρχε στις στρατιωτικές σχολές). Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και με την αναφορά του στους υπηκόους του πως δεν τους μίσησε ποτέ γιατί αυτούς τους ίδιους εκλήθη να κυβερνήσει και πως στο τέλος-τέλος και εκείνος είναι ένας από αυτούς. Γιατί και ο Αδριανός είναι βροτός, είναι θνητός, με το γνώθι σ’αυτόν και όχι θεός, παρά την αναγκαστική αποδοχή της θεότητός του στα πολιτικά πλαίσια του ρωμαϊκού imperium. Αλλά και η παραδοχή για τον κηδεμόνα του Τραϊανό, ο οποίος τελικά απέτυχε στο όνειρό του, το ίδιο που φιλοδόξησε να μεταλαμπαδεύσει τον Αδριανό, δηλοί βαθείαν επίγνωση της ανθρωπίνου ματαιότητος (“ματαιότης, ματαιοτήτων τα πάντα ματαιότης” αναφωνεί ο “Εκκλησιαστής”, βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης συγγραφέν κατά τα ελληνιστικά έτη και βαθύτατα επηρεασμένο από τον Στωικισμό).

Η αποκάλυψη, όμως, της ποιότητος του ανθρώπου Αδριανού, αυτής της ευγενικής ψυχής, εδράζεται στα λόγια του, εν είδει επικηδείου, για την σύζυγό του Βίμπια Σαβίνα, η οποία και απεβίωσε πριν από εκείνον. Καίτοι, ως ζευγάρι, δεν τα βρήκαν ποτέ, με την Σαβίνα να τον κατηγορεί συνεχώς, ο ίδιος μετέπλασε το μίσος της ως τον μεγαλύτερο έρωτα της ζωής του. Αυτό και μόνον αρκεί ώστε το ουράνιο πορτραίτο του Αδριανού να εκπέμπει μίαν ιδιαίτερη ομορφιά στην συμπαντική απεραντοσύνη.