Να και ένα άκρως ενδιαφέρον άρθρο από την "Ε" σχετικά με την έλλειψη τροφής παγκοσμίως, αλλά και στην Ελλάδα. Τα σημάδια είναι ανησυχητικά. Θέμα, το οποίο, πιστεύω ότι θα έπρεπε να παίζει πρώτο στις ειδήσεις και όχι η κατάθεση του ηλιθίου του ζαχόπουλου. Γιατί το φαινόμενο της ακρίβειας δεν είναι μόνον Ελληνικό.
Η «ΔΙΨΑ» ΤΗΣ ΔΥΣΗΣ ΓΙΑ ΚΑΥΣΙΜΑ, Η ΕΠΙΒΟΛΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ ΣΤΙΣ ΥΠΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΧΩΡΕΣ ΚΑΙ Η ΕΚΤΙΝΑΞΗ ΤΙΜΩΝ ΣΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ ΠΡΟΟΙΩΝΙΖΟΝΤΑΙ ΠΑΓΚΟΣΜΙΕΣ ΤΑΡΑΧΕΣ
Ενα Biο-έγκλημα κατά της ανθρωπότητας
Της ΕΡΣΗΣ ΒΑΤΟΥ
Τις βάσεις για ένα «έγκλημα κατά της ανθρωπότητας» θέτει η μαζική παραγωγή βιοκαυσίμων, ενώ η πολιτική των αγροτικών επιδοτήσεων και τα καθοδηγούμενα προγράμματα μείωσης του εξωτερικού χρέους κρατών του Τρίτου Κόσμου προοιωνίζονται μακρά περίοδο ταραχών, προειδοποιεί ο ύπατος αξιωματούχος του ΟΗΕ για το δικαίωμα στη σίτιση, την ώρα που η UNESCO διαπιστώνει σε έκθεσή της ότι «το υφιστάμενο καθεστώς στην παγκόσμια γεωργία δεν μπορεί να παραμείνει ως έχει».
Με φόντο την εκτόξευση των τιμών των τροφίμων και τις ταραχές που προκαλούν σε πολλά μέρη του κόσμου, η UNESCO υπογραμμίζει την αναγκαιότητα άμεσης αλλαγής των κανόνων που διέπουν τον γεωργικό τομέα. Ενα σημείο της έκθεσης έχει ιδιαίτερη πολιτική βαρύτητα, αφού αναφέρει ότι στη Β. Αμερική και την Ευρώπη «οι μεγάλες πολυεθνικές ασκούν σήμερα ισχυρή επιρροή στις γεωργικές επιστήμες και τις επιλογές τους».
O θερισμός είναι για τα τετράτροχα... (φωτ. Reuter)
Τα κίνητρα αυτής της πολιτικής, που ασκείται και από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), εξηγεί με συνέντευξή του στη Liberation ο Ελβετός κοινωνιολόγος και εισηγητής του ΟΗΕ για το δικαίωμα στη σίτιση, Ζαν Ζιγκλέρ. Το ΔΝΤ «επιβάλλει καλλιέργειες που μπορούν να εξαχθούν ώστε να αποπληρωθεί το εξωτερικό χρέος», λέει. Θεωρεί επίσης υπεύθυνες τις χώρες που επιδοτούν τα βιοκαύσιμα, όπως οι ΗΠΑ, για την κατάσταση διεθνώς. «Για να σβήσουν τη δίψα τους σε καύσιμα, θέτουν τις βάσεις για ένα έγκλημα κατά της ανθρωπότητας», τονίζει. Και η OXFAM καθιστά τις πλούσιες χώρες υπεύθυνες για την επισιτιστική κρίση, θεωρώντας ότι περικόπτουν τη βοήθεια προς τις αναπτυσσόμενες χώρες και παράλληλα ενθαρρύνουν την παραγωγή βιοκαυσίμων.
Ζητείται «Νιου Ντίαλ»
Μια θετική εξέλιξη, αν και κανείς θα μπορούσε να την αποκαλέσει όψιμη, είναι η κινητοποίηση πολιτικών «βαρέων βαρών» της διεθνούς σκηνής. Ο πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας, Ρόμπερτ Ζέ-λιγκ, απηύθηνε έκκληση για μια «Νέα Συμφωνία Παγκόσμιας Επισιτιστικής Πολιτικής», ένα «Νιου Ντίαλ» που θα αποσκοπεί στην ενίσχυση της παραγωγικότητας του αγροτικού τομέα στις φτωχές χώρες, τη βελτίωση της πρόσβασης σε βασικά αγαθά στα σχολεία και στους χώρους εργασίας και στη στήριξη των μικροκαλλιεργητών. Ο Ζέλιγκ κάλεσε τη διεθνή κοινότητα «να κάνει πράξη τα λόγια της και να δώσει χρήματα», τα 500 εκατομμύρια δολάρια που έχει ζητήσει η Παγκόσμια Οργάνωση Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) ώς την 1η Μαΐου. Το μπαλάκι στις κυβερνήσεις, αλλά και τους διεθνείς οργανισμούς, πέταξε ο Γάλλος υπουργός Γεωργίας, Μισέλ Μπαρνιέ. «Δεν μπορούμε και δεν πρέπει να αφήσουμε τα τρόφιμα στο έλεος μόνο των δυνάμεων της αγοράς και της διεθνούς κερδοσκοπίας», είπε σε ραδιοφωνική συνέντευξή του.
Ο πλανητάρχης, ένθερμος υποστηρικτής της παραγωγής βιοκαυσίμων, δήλωσε «εξαιρετικά ανήσυχος» για την επισιτιστική κρίση στις φτωχές χώρες... (φωτ. Ass. Press)
Ανήσυχος και ο Μπους...
Αργά χθες το απόγευμα, η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Ντάνα Περίνο, γνωστοποίησε ότι ο πρόεδρος Μπους είναι «εξαιρετικά ανήσυχος» για την επισιτιστική κρίση και «εξετάζει το ζήτημα με τους συμβούλους του επί θεμάτων εθνικής ασφάλειας. Ζήτησε μάλιστα από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και την οργάνωση USaid (οργάνωση για παροχή οικονομικής και ανθρωπιστικής βοήθειας) να εξετάσουν τι μπορεί να γίνει, το συντομότερο δυνατό.
Πηγές: Liberation, Γαλλικό, ΑΠΕ,
http://www.bloomberg.com,
http://www.newday.com,
http://www.earthtimes.org,
http://www.energynews.co.za
--------------------------------------------------------------------------------
Ελλειψη τροφής για 850 εκατ., περίσσευμα οργής...
Επιμέλεια : ΟΛΓΑ ΚΟΛΙΑΤΣΟΥ
koliatsu@enet.gr
Το Φορτ Ντιμάνς, παλαιό κτίριο φυλακών πάνω από την πρωτεύουσα της Αϊτής, Πορτ-ο-Πρενς, είναι μια κόλαση επί Γης. Εκεί όπου παλαιότερα τα τάγματα θανάτου -«Tontons Macoutes»- του δικτάτορα Ντιβαλιέ βασάνιζαν κρατουμένους, σήμερα κατοικούν χιλιάδες στο έσχατο στάδιο ένδειας, σκαλίζοντας σκουπίδια. Αλλά τροφή δεν βρίσκουν ούτε εκεί...
...ενώ η πείνα θερίζει (φωτ. Reuter)
Τα περισσότερα βασικά τρόφιμα -ψωμί, καλαμπόκι- έχουν ακριβύνει σχεδόν κατά 40% την τελευταία χρονιά, ενώ και μία κούπα ρύζι έχει γίνει απλησίαστη. Οι πρόσφατες ταραχές είναι μια μορφή «ανταρσίας», από εκείνες που τελευταίως ολοένα πληθαίνουν κι είναι μόνον προάγγελοι όσων αναμένεται να επακολουθήσουν.
Οι τροφές γίνονται όλο και πιο δυσεύρετες κι ακριβότερες -για πάρα πολλούς ανθρώπους είναι ήδη απρόσιτες, και εκατομμύρια άνθρωποι πηγαίνουν κάθε βράδυ για ύπνο νηστικοί. Αυτή η αθλιότητα είναι «από τα χειρότερα πλήγματα για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια», σύμφωνα με τον γ.γ. του ΟΗΕ. Πάνω από 850 εκατ. κάτοικοι του πλανήτη πηγαίνουν κάθε βράδυ πεινασμένοι για ύπνο. Η διατροφική κρίση πλήττει ως βιβλική τιμωρία τούς πένητες αυτού του κόσμου - σε Αφρική, Ν.Α. Ασία, Μ.Ανατολή. Για διάστημα αρκετών χρόνων, οι τιμές ρυζιού, αραβοσίτου και σιτηρών είχαν παραμείνει σταθερές, αλλά την τελευταία τριετία αυξήθηκαν κατά 181%. Σταδιακά, σχηματίζεται μια στενωπός με σοβαρότερες ίσως συνέπειες απ' ό,τι η κρίση στις οικονομικές αγορές - αφού οι φτωχοί δεν έχουν τίποτε άλλο να χάσουν. Κι έχουν απεριόριστη οργή. Την περασμένη εβδομάδα, Παγκόσμια Τράπεζα και Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ασχολήθηκαν μ' αυτή τη διηπειρωτική υπαρξιακή κρίση. Τελευταία, ταραχές σημειώνονται και σε Καμερούν, Μαυριτανία, Μοζαμβίκη, Σενεγάλη και Ακτή Ελεφαντοστού. Οι αιτίες γι' αυτό είναι πολλές:
Ποιες οι αιτίες
* Η συνεχής αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού κι η συνεχής μείωση των καλλιεργούμενων εκτάσεων.
* Η καταστροφή του κλίματος, που προκαλεί ορισμένες μη αναστρέψιμες απώλειες αρώσιμης γης, λόγω ξηρασίας, πλημμυρών, θυελλών και διάβρωσης.
* Οι μεταβαλλόμενες διατροφικές συνήθειες μετατρέπουν εμμέσως όλο και περισσότερους αγρούς και παρθένα δάση σε βοσκότοπους.
* Η Παγκόσμια Τράπεζα ζητεί από τις αναπτυσσόμενες χώρες μεταρρυθμίσεις στην αγορά τους, δημιουργώντας ζημιές στην τοπική γεωργία.
* Κερδοσκόποι ανεβάζουν τις τιμές των πρώτων υλών, κι η αύξηση της τιμής του πετρελαίου οδηγεί με τη σειρά της στην καλλιέργεια «ενεργειακών φυτών» στη θέση αραβοσίτου διατροφής.
* Εκατομμύρια θύματα εμφυλίων χρειάζονται διατροφική βοήθεια, και μ' αυτό αποκλείονται ως καταναλωτές.
Ιράκ και Σουδάν, «σιτοβολώνες» κάποτε της Αραβίας, εξαρτώνται σήμερα από το διεθνές επισιτιστικό πρόγραμμα, ενώ την τελευταία 40ετία η Σαχάρα έχει εξαπλωθεί προς τον Νότο. Μία γενεά πριν, ο Τρίτος Κόσμος αντιμετώπιζε παρόμοια πρόκληση, και οι τότε επονομαζόμενες «υποανάπτυκτες χώρες» ξεκίνησαν μια «πράσινη επανάσταση» με τη συμβολή λιπασμάτων, φυτοφαρμάκων και υβριδικής σποράς, που επέφεραν σημαντική αύξηση στις σοδειές. Ισως - θα σκεφτόταν κανείς -να ήταν και τώρα εφικτή μια δεύτερη «πράσινη επανάσταση»- μέσω της γενετικής τεχνολογίας. Ομως, πόσο γρήγορα και με ποιες συνέπειες;
Η γιγαντιαία αύξηση ζήτησης τροφίμων από Κίνα και Ινδία ευθύνεται κυρίως για το δίλημμα, διευκρινίζει ο επικεφαλής του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας (FAO), Ζακ Ντιούτ, που θα μπορούσε να πάρει διαστάσεις «ασύλληπτης καταστροφής». Επίσης, και οι δύο χώρες κάνουν μεγάλες εισαγωγές τροφίμων και πολλές χώρες καθιέρωσαν ποσοστά στα προϊόντα εξαγωγής τους, ως προληπτικό μέτρο αποφυγής λιμοκτονίας των πληθυσμών τους.
Η διεθνής κοινότητα πρέπει να προσπαθήσει να βρει επειγόντως «ολοκληρωμένη και συντονισμένη λύση» στο πρόβλημα, έγραψε προσφάτως ο Βρετανός πρωθυπουργός στον Ιάπωνα ομόλογό του και επικεφαλής του G-8. Δεν θα μπορούσε να είναι επιτακτικότερη η διευθέτησή του.
--------------------------------------------------------------------------------
η γνώση...
Οι τιμές των τροφίμων αυξήθηκαν τον προηγούμενο μήνα κατά 57% σε σχέση με τον ίδιο μήνα του περασμένου έτους, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Εθνη. Η Παγκόσμια Τράπεζα προειδοποιεί ότι από αυτή την αιτία μπορεί να προκληθούν ταραχές σε τουλάχιστον 33 χώρες. Η Παγκόσμια Οργάνωση Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) διατηρεί κατάλογο «χωρών σε κρίση», που σήμερα βασίζονται στην εξωτερική επισιτιστική βοήθεια για την επιβίωσή τους. Τον Φεβρουάριο, 36 χώρες ήταν στη λίστα. Ο πληθυσμός τους, σήμερα στο 1,1 δισ., θα είναι 1,5 δισ. το 2025 και 2 δισ. το 2050. Στη Δύση, επικαλείται στοιχεία στη συνέντευξή του στη Liberation ο Ζαν Ζιγκλέρ, τα νοικοκυριά δαπανούν 10-20% του προϋπολογισμού τους για τρόφιμα, ενώ στις φτωχές χώρες το αντίστοιχο ποσοστό είναι μεταξύ 60 και 90%. «Είναι ζήτημα επιβίωσης». Και όμως, επισημαίνει ο Ζιλ Χιρζέλ της FAO, «αν στο 70% των μικροκαλλιεργητών δίνονταν καλοί σπόροι (σ.σ. όχι γενετικά μεταλλαγμένοι), η παραγωγή θα αυξανόταν κατά 20%».
--------------------------------------------------------------------------------
η γνώμη...
Τα βιοκαύσιμα αντιμετωπίζονταν στην αρχή ως πανάκεια για τη διάσωση του πλανήτη. Στη συνέχεια, όμως, ο κόσμος άρχισε να διαβάζει πίσω από τις γραμμές. Ή, καλύτερα, να ανατέμνει τη διαδικασία παραγωγής των βιοκαυσίμων, φτάνοντας στη ρίζα της. Για να ανακαλύψει τελικά ότι απαιτείται τεράστια κατανάλωση σπόρων, από τους οποίους θα μπορούσαν να τραφούν ολόκληροι πληθυσμοί. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα που έδωσε ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Πολιτικής της Γης, Λέστερ Μπράουν: «Για να γεμίσει το ρεζερβουάρ ενός SUV -κάπου 80 λίτρα- με βιο-αιθανόλη, απαιτείται ποσότητα σπόρων δημητριακών που θα μπορούσε να θρέψει ένα άτομο για έναν ολόκληρο χρόνο». Μήπως τελικά έχει «βάση» η κραυγή του Ινδού υπουργού Οικονομικών, ότι «σε έναν κόσμο όπου υπάρχουν πείνα και φτώχεια, δεν μπορεί να δικαιολογηθεί πολιτική μετατροπής των σπόρων που προορίζονται για τροφή σε βιοκαύσιμα». Η μη προσφυγή στα βιοκαύσιμα δεν είναι πανάκεια για την αντιμετώπιση της πείνας· είναι ένα μέτρο μόνον, από τα πολλά που πρέπει να εξεταστούν, ώστε να συγκρατηθεί η κρίση. Λύση της δεν θα επέλθει, αν δεν αλλάξει η νοοτροπία όλων εκείνων που θεωρούν ότι η επιβολή νεοφιλελεύθερων πολιτικών όπου Γης είναι αυτοσκοπός.
ΕΡΣΗ ΒΑΤΟΥ
--------------------------------------------------------------------------------
Η Κομισιόν εμμένει στο 10% παραγωγής των καυσίμων από βιοκαύσιμα
ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ
Του ΚΩΣΤΑ ΜΟΣΧΟΝΑ
Αυξάνονται οι φωνές κατά της χρήσης των βιοκαυσίμων στην Ε.Ε., αλλά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αρνείται προς το παρόν να τα θέσει εκτός των σχεδίων της για την καταπολέμηση των κλιματικών αλλαγών. «Δεν τίθεται θέμα αναστολής του στόχου που έχει καθοριστεί για τα βιοκαύσιμα» επισήμανε χθες η εκπρόσωπος του επιτρόπου Σταύρου Δήμα.
Οι 27 έχουν δεσμευθεί για τη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου κατά 20% μέχρι το 2020 σε σχέση με το 1990. Πώς θα επιτευχθεί ο στόχος του 20%; Με την αύξηση του ποσοστού των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ώστε να ανέλθει το 2020 στο 20% της συνολικής ενεργειακής κατανάλωσης της Ευρώπης των 27, έναντι 7% σήμερα. Επίσης, το 10 % των καυσίμων να προέρχεται από βιοκαύσιμα. Τελευταία, όμως, ασκείται έντονη κριτική κατά της χρήσης των βιοκαυσίμων, ιδίως λόγω της θεαματικής ανόδου των τιμών στα τρόφιμα και των εξεγέρσεων κατά της πείνας στις αναπτυσσόμενες χώρες. «Η κατασκευή βιοκαυσίμων σήμερα είναι ένα έγκλημα κατά της ανθρωπότητας» δήλωσε χθες ο ειδικός σύμβουλος των Ηνωμένων Εθνών για το δικαίωμα διατροφής, Ελβετός, Ζαν Ζιγκλέρ.
Το Συμβούλιο Υπουργών υιοθέτησε χθες μία νέα κοινοτική οδηγία για την καταπολέμηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στις πόλεις, ιδίως από τα οχήματα, με τη θέσπιση δεσμευτικών προτύπων για τα μικροσωματίδια (ΡΜ 2,5).
«Το προσδόκιμο ζωής κάθε πολίτη μειώνεται κατά 8 μήνες, λόγω ορισμένων αιωρούμενων στην ατμόσφαιρα σωματιδίων. Μάλιστα, στις πόλεις με μεγάλη ρύπανση, η μείωση του προσδόκιμου ζωής φτάνει τους 36 μήνες», δήλωσε η εκπρόσωπος του αρμοδίου για το περιβάλλον επιτρόπου Σταύρου Δήμα.
Η νέα νομοθεσία επιβάλλει στα κράτη-μέλη τη μείωση των μικροσωματιδίων μέχρι το 2020 κατά 20% σε σχέση με το επίπεδο του 2010. Παράγονται από την ανελιπή καύση των ορυκτών καυσίμων που χρησιμοποιούνται στον τομέα των μεταφορών, τη σιδηρουργία, την τσιμεντοποιία και την αποτέφρωση λυμάτων.
Τα επίπεδα έκθεσης στα μικροσωματίδια πρέπει να βρεθούν κάτω από τα 20 mg/m3 στις αστικές περιοχές κατά την περίοδο 2010-2015 και στα 25 mg/m3 για το υπόλοιπο της επικράτειας των κρατών μελών.
--------------------------------------------------------------------------------
Το άγριο «χρηματιστήριο τροφίμων» στην Ελλάδα
Του Κ. ΤΣΟΥΠΑΡΟΠΟΥΛΟΥ
Τα δόντια της στην Ελλάδα δείχνει η παγκόσμια κρίση στα διεθνή χρηματιστήρια αξιών (μετοχών - ομολόγων - παραγώγων) και εμπορευμάτων. Και όχι μόνο τα δείχνει, αλλά μ' αυτά και «δαγκώνει». Η έξαρση των πληθωριστικών πιέσεων το τελευταίο τρίμηνο (ήδη ο πληθωρισμός τρέχει με 4,4% τον Μάρτιο) είναι μία από τις πληγές του δαγκώματος.
Σε μια οικονομία ελλειμματική σε τρόφιμα εξαιτίας κυβερνητικών επιλογών του παρελθόντος και του παρόντος, όπως είναι η Ελλάδα, οι τιμές των τροφίμων, όπως αυτές διαμορφώνονται στο Χρηματιστήριο Τροφίμων (π.χ. του Σικάγου) επηρεάζουν και τις τιμές των ομοειδών προϊόντων που παράγονται στην Ελλάδα. Οι παγκόσμιες τιμές των σιτηρών αυξήθηκαν κατά 130% τον τελευταίο χρόνο, του καλαμποκιού κατά 31%, του ρυζιού κατά 74% και της σόγιας κατά 87%. Ηδη οι τιμές του ψωμιού στην Ελλάδα αυξήθηκαν σημαντικά τον τελευταίο χρόνο (16%), το ίδιο και όλων των δημητριακών και γαλακτοκομικών. Οχι με την «ορμή» που εμφανίζονται στα διεθνή χρηματιστήρια, αλλά πάντως με την ορμή της κερδοσκοπικής μανίας των κυμάτων που σπάζουν στις ακτές της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Μια ματιά στα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας δείχνει ότι π.χ. το ρύζι αυξήθηκε 7,5%, το αλεύρι 19%, το ψωμί 16,2%, τα ζυμαρικά 19,3%, τα τυριά 15%, το βούτυρο 31%. Αποδεικνύονται, αλλά εκ των υστέρων, άφρονες οι αποφάσεις για την εγκατάλειψη της καλλιέργειας των σιτηρών (χάριν του βαμβακιού). Το ίδιο «άφρονες» φαίνονται -εάν η κρίση συνεχιστεί- και οι αποφάσεις για εγκατάλειψη της τευτλοκαλλιέργειας και το κλείσιμο των κρατικών εργοστασίων ζάχαρης. «Αφρων» φαίνεται ακόμη και η «επιστροφή» στα τεύτλα για παραγωγή βιοκαυσίμων. Η διεθνής κρίση αποδεικνύεται κρίση των χρηματιστηριακών θεσμών «τους οποίους αγκάλιασε» η παγκοσμιοποίηση, με αποτέλεσμα να οργιάσει η διεθνής κερδοσκοπία. Ετσι, οι μεγάλες απώλειες και ζημιές που προκάλεσαν στις τράπεζες τα στεγαστικά δάνεια υψηλού ρίσκου, τις ώθησαν να «παίξουν» στα συμβόλαια του πετρελαίου. Προκλήθηκε τεράστια αύξηση τιμών που αρχίζει να επηρεάζει σαφώς αρνητικά τις οικονομίες των ανεπτυγμένων μη πετρελαιοπαραγωγών χωρών. Αφού αποκόμισαν και από εμάς τεράστιες υπεραξίες, εστράφησαν και στα χρηματιστήρια εμπορευμάτων-τροφίμων. Τις επιπτώσεις αυτού ακριβώς του τελευταίου πολέμου υφίσταται τώρα και η ελληνική οικονομία, που δεν διαθέτει καθόλου αμυντικούς μηχανισμούς.
--------------------------------------------------------------------------------
Πλανήτης ΓΗ
Βιοκαύσιμα: Είναι λύση;
ΒΕΡΟΛΙΝΟ
Επιμέλεια: ΟΛΓΑ ΚΟΛΙΑΤΣΟΥ
koliatsu@enet.gr
Μία από τις μεγαλύτερες -και πλέον ελπιδοφόρες- φυσαλίδες προσδοκιών της περιβαλλοντικής πολιτικής είχε σχηματιστεί τελευταίως βασιζόμενη στο σκεπτικό, πως η αξιοποίηση του ενεργειακού δυναμικού των φυτών και η επεξεργασία των καταλληλότερων από αυτά σε βιοκαύσιμα θα συνέβαλλε σημαντικά στην προστασία του κλίματος. Δυστυχώς, αυτή η τεράστια φυσαλίδα δεν άντεξε την πίεση των στοιχείων.
Στη Βραζιλία τα «μπαλώματα» στο τροπικό δάσος -εκτάσεις που «θυσιάζονται» για την καλλιέργεια σόγιας, ζαχαροκάλαμου αλλά και φυτών για ενεργειακή χρήση- όλο και μεγαλώνουν. Αλλο φυτό που πειραματικώς υπόκειται σε επεξεργασία για βιο-καύσιμο, μεταξύ άλλων χωρών και στις ΗΠΑ, είναι ο αραβόσιτος
Οπως συμβαίνει με τις ξαφνικές πτώσεις του χρηματιστηρίου, μία λανθασμένη λεπτομέρεια υπήρξε αποφασιστικής σημασίας για την έκβαση των σχετικών μελετών: εκατομμύρια αυτοκίνητα στους ευρωπαϊκούς δρόμους αδυνατούν να «αντέξουν» μεγάλες ποσότητες βιοκαυσίμων, αριθμοί πολύ μεγαλύτεροι απ' όσο υπολογιζόταν από επίσημους φορείς. Αυτό με άλλα λόγια δεν σημαίνει παρά ότι στη βενζίνη κίνησης το ποσοστό βιο-αιθανόλης δεν μπορεί να αυξηθεί. Ωστόσο, για το Γερμανό υπουργό Περιβάλλοντος, Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, πρόκειται για μία σημαντική αποκάλυψη πως η αποτυχία αυτή αποβαίνει, τελικώς, προς όφελος του περιβάλλοντος, όσο κι αν αυτό ακούγεται παράλογο.
Η εξήγηση: εάν το βιοκαύσιμο απορροφούνταν στο σύνολό του από τους κινητήρες, θα αποτελούσε κίνητρο για την αποψίλωση ακόμη μεγαλύτερων εκτάσεων τροπικών δασών. Οι απαραίτητες ποσότητες βιο-αιθανόλης θα ήταν αδύνατον να προέλθουν από ευρωπαϊκή παραγωγή· σύμφωνα με στοιχεία της γερμανικής βιομηχανίας καυσίμων θα εισάγονταν από τη Βραζιλία, όπου την περασμένη χρονιά τα ποσοστά αποψίλωσης δασικών τμημάτων έφθασε σε νέα ρεκόρ λόγω της συνεχώς αυξανόμενης ζήτησης για προϊόντα σόγιας, ζαχαροκάλαμου, όπως επίσης κρεάτων και ενέργειας φυτικής προέλευσης.
Για πολλούς σίγουρα αποτελεί εξαιρετικά δυσάρεστη αποκάλυψη η γνώση πως η χρήση ενεργειακών φυτών δεν αποτελεί αυτομάτως ευλογία για το περιβάλλον αντιθέτως, βαθύτερη μελέτη δείχνει ότι θα μπορούσε να έχει και αρνητικές περιβαλλοντικές συνέπειες. Για παράδειγμα, όπως φαίνεται από ανακοινώσεις στο πρόγραμμα προστασίας του κλίματος της γερμανικής κυβέρνησης, μέχρι τώρα γινόταν ευρέως αποδεκτό πως σε σύγκριση με τα ορυκτά καύσιμα η βιοενέργεια απελευθερώνει μόνον το ήμισυ σε διοξείδιο του άνθρακα.
Αρκετά πιο πρόσφατες μελέτες δείχνουν πως το στοιχείο αυτό ισχύει μόνον υπό εντελώς ιδιαίτερες συνθήκες, καθώς η παρουσία λιπασμάτων, φυτοφαρμάκων αλλά και η κατανάλωση νερού επιβαρύνουν το περιβαλλοντικό ισοζύγιο. Ακόμη πιο μελανή εμφανίζεται η κατάσταση στις περιπτώσεις που εκτάσεις πρασίνου πέφτουν θύματα της καλλιέργειας φυτών προορισμένων να αποδώσουν βιοκαύσιμα ή και όταν λιμνοθάλασσες, ελώδεις εκτάσεις και τροπικά δάση προσφέρονται στο «βωμό» της σόγιας και των παραγώγων της και του φοινικέλαιου, όπως συμβαίνει στην Ινδονησία και τη Βραζιλία. Τότε απελευθερώνονται στην ατμόσφαιρα πολλαπλάσιες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα απ' όσο κατά την καύση ορυκτών πηγών ενέργειας.
Σε όλα αυτά έρχεται να προστεθεί ακόμη ένας παράγοντας που επηρεάζει αρνητικά την παγκόσμια παραγωγή τροφίμων: όταν οι αγρότες συντονίζονται με τις τιμές ενέργειας, τότε την άγουσα προς τα επάνω παίρνουν και οι τιμές του άρτου όπως και άλλων βασικών ειδών διατροφής. Ο Γερμανός υπουργός Περιβάλλοντος ανέφερε προσφάτως πως η στροφή πολλών ευρωπαϊκών φορέων προς τη βιο-ενέργεια παραήταν εσπευσμένη κι αυτή βασιζόταν τόσο σε πολιτικούς λόγους όσο και στην κινητοποίηση του λόμπι των κατά τόπους αυτοκινητοβιομηχανιών, που αποσκοπούσαν να μεταβάλουν τα προϊόντα τους σε «πράσινα» (οικολογικά), θέλοντας να αποφύγουν την ανάλογη και απαραίτητη οικονομική επιβάρυνση στον τομέα της τεχνολογικής ανάπτυξης.
Μετά την «οδυνηρή» αυτή αφύπνιση οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έχουν, ακολουθώντας το παράδειγμα της Γερμανίας, πολλά να κάνουν: αρχικώς να φροντίσουν ώστε οι εισαγωγές στις εκάστοτε χώρες σόγιας και παραγώγων της, όπως και του φοινικέλαιου, να προέρχονται ασφαλώς από φιλικές προς το περιβάλλον παραγωγές.
Οσο και αν ακούγεται απλό, πρόκειται για σοβαρότατο καθήκον, που αφορά κυρίως είδη διατροφής σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό απ' ό,τι καύσιμες ύλες. Οπως δείχνουν τα στατιστικά στοιχεία, οι περισσότεροι Ευρωπαίοι αποκτούν το υπερβολικό τους βάρος λόγω υπερκατανάλωσης φθηνών κρεατικών και φθηνών λιπαρών ουσιών και ελαίων, που στον περιβαλλοντικό κώδικα μεταφράζονται σε «υγροποιημένο», κατεστραμμένο τροπικό δάσος.
Πέραν τούτου οι Ευρωπαίοι -όπως στο γερμανικό παράδειγμα, στα πρόσωπα των εκάστοτε υπουργών Περιβάλλοντος- πρέπει να αναπληρώσουν την εξοικονόμηση διοξειδίου του άνθρακα, που «χάθηκε» σε πολλούς και ποικίλους υπολογισμούς του περιβαλλοντικού ισοζυγίου, σε άλλους τομείς και με άλλους τρόπους. Ισως είναι καιρός να στρωθούν στη δουλειά και να καταρτίσουν μελέτες και καταλόγους με επιστημονικά στοιχεία και δεδομένα πρακτικών εφαρμογών όλοι όσοι υποστηρίζουν τη συστηματικότερη αξιοποίηση και άλλων εναλλακτικών μορφών ενέργειας. Γιατί όχι, παραδείγματος χάριν, της αιολικής;
--------------------------------------------------------------------------------
ΑΠΟΨΕΙΣ
Πείνα: Η παγκόσμια απειλή
ΝΕΑ ΑΠΕΙΛΗ για την ανθρωπότητα είναι η επισιτιστική κρίση, η οποία ήδη έχει χτυπήσει 36 χώρες και στις 33 απ' αυτές μπορεί να ξεσπάσουν ταραχές -όπως στην Αϊτή- προειδοποιεί η Παγκόσμια Τράπεζα. Αναφέρεται από την Παγκόσμια Οργάνωση Τροφίμων και Γεωργίας, ότι η πείνα από την έλλειψη τροφίμων απειλεί σήμερα 1,1 δισεκατομμύριο ανθρώπους στις 36 αυτές χώρες.
ΑΝ ΔΕΝ ληφθούν μέτρα από τις παγκόσμιες οργανώσεις και τις κυβερνήσεις των πλουσίων χωρών, οι απειλούμενοι από την πείνα πληθυσμοί θα φτάσουν το 1,5 δισ. ψυχές ώς το 2025 και τα 2 δισ. ώς το 2050.
ΑΠΟΔΙΔΕΤΑΙ η επιδείνωση της επισιτιστικής κρίσης στην πολιτική του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, το οποίο, όπως καταγγέλλεται από αξιωματούχους του ΟΗΕ, επιβάλλει καλλιέργειες για την παραγωγή προϊόντων που μπορεί να εξαχθούν, ώστε να αποπληρωθεί το εξωτερικό χρέος των φτωχών χωρών. Τέτοιες καλλιέργειες είναι εκείνες για την παραγωγή βιοκαυσίμων.
ΘΥΣΙΑΖΟΝΤΑΙ ζωές στο ανάλγητο παιχνίδι των υγρών καυσίμων, οι τιμές των οποίων εκτοξεύονται από τους κερδοσκόπους στα ύψη, με τις ευλογίες και των κυβερνήσεων του πλούτου. Επιδοτούνται, μάλιστα, οι καλλιέργειες για βιοκαύσιμα, με αποτέλεσμα να εγκαταλείπονται οι καλλιέργειες για την παραγωγή τροφίμων. Αμεση συνέπεια είναι η έλλειψη τροφίμων και η αύξηση της τιμής τους σε ύψη απρόσιτα για τους φτωχούς.
ΣΥΜΦΩΝΑ με στοιχεία των Ηνωμένων Εθνών, το τελευταίο δωδεκάμηνο οι τιμές των τροφίμων αυξήθηκαν κατά 57%. Αυτό σημαίνει, ότι τα εκατοντάδες εκατομμύρια των εξαθλιωμένων, που ζουν με ένα δολάριο την ημέρα, θα πρέπει να κόψουν κατά 57% την τροφή τους. Εξοντωτική λιτότητα, που οδηγεί στον υποσιτισμό, τις ασθένειες και τον θάνατο.
ΑΝΗΣΥΧΟΥΝ τώρα και οι θιασώτες της παγκοσμιοποίησης και του ανάλγητου νεοφιλελευθερισμού, που έχει παραδώσει τα πάντα στην ανεξέλεγκτη, δηλαδή την ασύδοτη, αγορά. Απηύθυνε έκκληση ο πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας Ρόμπερτ Ζέλιγκ για τη σύναψη μιας «νέας συμφωνίας παγκόσμιας επισιτιστικής πολιτικής», με στόχο την ενίσχυση των φτωχών.
ΤΙΘΕΤΑΙ, όμως, το ερώτημα: Σε ποιες τσέπες καταλήγουν τελικά οι ενισχύσεις και πόσο ανακουφίζονται οι φτωχοί και πεινασμένοι; Την απάντηση έδωσε ο Γάλλος υπουργός Γεωργίας Μισέλ Μπαρνιέ, δηλώνοντας: «Δεν μπορούμε και δεν πρέπει να αφήσουμε τα τρόφιμα στο έλεος μόνο των δυνάμεων της αγοράς και της διεθνούς κερδοσκοπίας».
ΕΧΟΥΝ ΑΦΕΘΕΙ τα τρόφιμα και στην Ελλάδα στο έλεος της διεθνούς, αλλά και της εγχώριας κερδοσκοπίας. Καθημερινά ανεβαίνουν οι τιμές, σαρώνει η ακρίβεια στην αγορά, εξανεμίζοντας το πενιχρό εισόδημα του 20% των Ελλήνων, που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας. Υπάρχει, ωστόσο, η πρόβλεψη-προειδοποίηση, ότι ο νέος παγκόσμιος πόλεμος θα γίνει για την τροφή των πεινασμένων.