Πώς ένα ξυράφι αλλάζει τη ζωή μας...

[peleas]

Καλημέρα συμφορουμίστες και φίλοι. Χρόνια πολλά σε όλους (αφού όλοι γιορτάζουμε το θαύμα της ύπαρξης).

Πέρασε καιρός από την τελευταία μας επικοινωνία και αυτό οφείλεται στο φόρτο εργασίας. Νέα θέση, νέα καθήκοντα αλλά και αστάθμητοι παράγοντες.

Επέλεξα να ανεβάσω το συγκεκριμένο θέμα στην ενότητα ΑΝ-ΙΔΕΟ από ελαφρά σκωπτική διάθεση. Θα καταλάβετε το λόγο στη συνέχεια. Πρόκειται για το περίφημο "ξυράφι του Οκαμ".

Το Ξυράφι του Occam είναι μια αρχή που αποδίδεται στον Άγγλο Φραγκισκανό μοναχό Γουίλιαμ του Όκαμ (William of Ockham) που έζησε τον 14ο αιώνα και ασχολήθηκε με τη μαθηματική λογική. Η αρχή ορίζει ότι η εξήγηση οποιουδήποτε φαινομένου πρέπει να βασίζεται σε όσο το δυνατό λιγότερες υποθέσεις, αποκλείοντας εκείνες που δεν επηρεάζουν τις ορατές προβλέψεις της θεωρίας για την εξήγηση αυτού του φαινομένου. Κοντολογίς:

Όταν προσπαθείτε να λύσετε ένα πρόβλημα, η απλούστερη απάντηση είναι συνήθως και η σωστή!

Αυτό συχνά παραφράζεται ως "Εφόσον όλοι οι άλλοι παράγοντες είναι ίδιοι, η απλούστερη λύση είναι και η καλύτερη". Με άλλα λόγια, όταν δύο ή περισσότερες ανταγωνιστικές θεωρίες είναι όμοιες ως προς όλες τις άλλες απόψεις, η αρχή συνιστά την επιλογή της θεωρίας που εισάγει τις λιγότερες υποθέσεις και προϋποθέτει τις λιγότερες οντότητες. Αυτό είναι και το πλαίσιο στο οποίο γίνεται συνήθως αντιληπτό το Ξυράφι του Occam.

Παράδειγμα: Παρατηρούμε ότι ένα δέντρο έχει πέσει μετά από μια θύελλα. Βάσει του δεδομένου της θύελλας συνδυασμένου με αυτό του πεσμένου δέντρου, μία λογική εικασία θα ήταν να υποθέσουμε ότι η ισχύς της θύελλας ξερίζωσε και έριξε κάτω το δέντρο. Αυτή η υπόθεση δεν προσβάλλει την κριτική μας σκέψη, καθότι υπάρχουν ισχυροί λογικοί δεσμοί μεταξύ αυτού που ήδη γνωρίζουμε και αυτού που υποθέτουμε ότι έγινε (δηλ. το ότι βλέπουμε και ακούμε τις θύελλες αποτελεί ισχυρή απόδειξη για την ύπαρξή τους και για το ότι είναι ικανές να ξεριζώσουν και να ρίξουν κάτω δέντρα). Μία εναλλακτική υπόθεση -ιδιαίτερα προσφιλής στα ΙΔΕΟ - θα ήταν ότι ένας γιγάντιος εξωγήινος ξερίζωσε το δέντρο. Αυτή η υπόθεση, ωστόσο, προϋποθέτει αρκετές περαιτέρω εικασίες, οι οποίες χαρακτηρίζονται από διάφορες λογικές αδυναμίες που προκύπτουν από ασυνέπειες με τα όσα ήδη γνωρίζουμε (αναφορικά με την ύπαρξη των εξωγήινων, την ικανότητα και την πρόθεσή τους να εκτελούν διαστρικά ταξίδια, την ικανότητα και την πρόθεσή τους να ξεριζώνουν δέντρα—είτε επίτηδες είτε όχι—καθώς και την ύπαρξη εξωγήινης βιολογίας που τους επιτρέπει να έχουν 200 μέτρα ύψος παρά την βαρύτητα της γης), πράγμα που την καθιστά απορριπτέα

Ας πάρουμε επίσης την ακόλουθη σπαζοκεφαλιά: Πώς μπόρεσε μια γυναίκα που ζει στο Λονδίνο να φθάσει με το αυτοκίνητό της στο Παρίσι μέσα σε μόλις μισή ώρα;
Θα μπορούσαμε να καταφύγουμε σε υποθέσεις για τηλεμεταφορά ή άλλες περισσότερο ή λιγότερο εξωφρενικές λύσεις. Το απλούστερο, ωστόσο, και επομένως η καλύτερη εξήγηση, θα ήταν να υποθέσουμε ότι η γυναίκα βρισκόταν σε διακοπές στη Γαλλία και έμενε λίγο έξω από το Παρίσι, άρα ήταν εύκολο φθάσει εκεί με το αυτοκίνητό της σε μισή ώρα!

Με την ίδια λογική, αν ακούσουμε ποδοβολητό από καλπασμό, μάλλον θα πρέπει να υποθέσουμε ότι πρόκειται για άλογα και όχι για ζέβρες - ή για μονόκερους!

Το Ξυράφι του Occam δεν είναι υποκατάστατο της έμπνευσης, της λογικής ή της επιστημονικής μεθόδου (μάλιστα, η Θεωρία της Σχετικότητας του Einstein δείχνει να αντιβαίνει στην αρχή) . Ωστόσο, μπορεί να μας βοηθήσει - και να μας εξοικονομήσει χρόνο - σε αρκετές περιπτώσεις. Πώς μπορούμε όμως να αξιοποιήσουμ αυτή την αρχή στη ζωή μας, στη δουλειά μας ή στην επιχείρησή μας; Να ένα παράδειγμα:

Ας πάρουμε την επίλυση προβλημάτων: Εξετάστε όλα τα ενδεχόμενα πρωταρχικά αίτια του προβλήματος. Επιλέξτε το απλούστερο - το οποίο μάλλον θα είναι και αυτό που πλησιάζει περισσότερο στη σωστή απάντηση. Αναλογιστείτε τις πιθανές διορθωτικές ενέργειες. Επιλέξτε την απλούστερη - η οποία θα είναι και αυτή που πιθανότατα μπορεί να υλοποιηθεί ευκολότερα και να επιλύσει το πρόβλημα.

Πώς σας φαίνεται το ξυράφι του Οκαμ? Σκεφτόσαστε να το χρησιμοποιήσετε?

[firefightergr]

Το ξυράφι ως ξυράφι που είναι,είναι καλό για τον χοντροκομμένο υλικό κόσμο,σε πιό λεπτοφυείς καταστάσεις ύλης (για να μην αναφέρω τη μεταφυσική) δεν υπάρχει "η απλούστερη απάντηση",μάλλον δεν υπάρχει καμμία απάντηση για τα φαινόμενα που συναντάμε εκεί.

[Divine Sinner]

Οπως και ο ιδιος ο οκαμ τα εχω διαχωρίσει στο κεφάλι μου.
Για τα υλικα-επιστημονικα-κοινωνιολογικα πραγματα εχω το ξυραφι του οκαμ.
Για τα πνευματικά εχω το ένστικτο.

[ArELa]

Πώς σας φαίνεται το ξυράφι του Οκαμ? Σκεφτόσαστε να το χρησιμοποιήσετε?

Δε με καλύπτει. Φύση και θέσει δε θα μπορούσα να χρησιμοποιήσω τέτοια ξουραφιά
αφού δεν είμαι της φιλοσοφίας που θέλει να περάσει...
Η λογική που προτάσσεται (της απλούστερης λύσης- για να μην κουράζουμε το μυαλουδάκι μας) αποκλείει μια ευρύτερη και περιπλοκότερη ίσως νοητική επεξεργασία που είμαστε ικανοί να κάνουμε, ΑΝ :α/ δεν περιμένουμε μονίμως με το στόμα ανοιχτό να καταπιούμε την όποια "απλή" και εύπεπτη εξήγηση μας πασάρει ένας "ειδικός", β/ βαριόμαστε ή δεν μας προκύπτει καν η διάθεση να βάλουμε το ρημάδι που κουβαλάει ο λαιμός μας, στη διαδικασία να συνυπολογίσει περισσότερους από έναν (αστάθμητους ή και όχι) παράγοντες που μπορεί να συμβάλλουν σ'ένα οποιοδήποτε φαινόμενο, συμβάν ή γεγονός.

Μίλησες για παράδειγμα, για την πτώση του δέντρου. Ναι η απλούστερη σκεπτική διαδικασία,
μπορεί να δώσει το δόκιμο συμπέρασμα ότι ξεριζώθηκε από πανίσχυρο άνεμο, αλλά δε σημαίνει απαραίτητα πως το δόκιμο είναι πάντα και η απόλυτη αλήθεια.
Η ιδέα μας εξωγήινης ή τέλος πάντων υπερβατικής δύναμης, μπορεί να'ναι προσφιλής (προς ανάλυση) στους Ιδεογραφίτες, αλλά πριν πάμε εκεί, έχω να συνεισφέρω και την ιδέα μιας άλλης πιο "γήινης" και ευκολότερα αποδεκτής αν θες εξήγησης, όπως την πιθανότητα να είναι ήδη αδύναμο το δέντρο είτε λόγω τερμιτών (ή και καστόρων) που το'χουν καταφάει, είτε ασθένειας που του'χουν λιανίσει τις ρίζες, και άρα εξ αιτίας αυτών των δεδομένων, να προκύψει εύκολα η πτώση του σε μια δεδομένη στιγμή, όχι μόνο λόγω ισχυρού ανέμου, αλλά ακόμα και από ένα σπρώξιμο από γυναικείο (όχι τόσο μυικά εύρωστο δηλαδή) χέρι. Σ'αυτή την περίπτωση τα ισχυρά μποφόρια θα ήταν καθαρά συμπτωματικά.
Αν αφεθώ στο αρχικό συμπέρασμα ότι το ξερίζωσε ένας απίστευτος άνεμος, δε θα μπω καν στη διαδικασία να ψάξω εκτενέστερα και για άλλους παράγοντες που θα προκαλούσαν την πτώση, ακόμα κι αν δεν προέκυπταν τα μύρια μποφόρ. Δηλαδή δε θα μπω στη διαδικασία έρευνας, ούτε θα μπω φυσικά στη διαδικασία να το κοιτάξω το θέμα κι από άλλες οπτικές γωνίες, ή να κάνω χρήση τέλος πάντων, μιας περιπλοκότερης σκεπτικής διαδικασίας. Αυτή την τελευταία άλλωστε, κάποιοι, επιδιώκουν πάσει θυσία να την έχουμε σε πλήρη αδράνεια...

Δεν είμαι το τυπάκι που αρκείται-καλύπτεται και αποδέχεται αβλεπί την εξήγηση (απλούστερη κι όλας) που θα δώσει κάποια "επίσημη" πηγή κι έχει γίνει κτήμα των πολλών ακριβώς επειδή αναγνωρίζουν την "επίσημη" πηγή ως πηγή της μίας και της μόνης αλήθειας αφ'ενός, και δε γουστάρουν να βάλουν το μυαλό σε διαδικασία "υπερωρίας" αφ'ετέρου....


Ωραίο νήμα, πάντως Χρήστο μας. Εχει αναφερθεί και παλιότερα (σποραδικά) αυτό το ξουράφι (όχι πολύ κοφτερό κατά τη γνώμη μου), αλλά νήμα για να συζητηθεί επί τούτου,
δεν έχει ανοιχτεί.
Η μόνη διαφωνία μου είναι η ανάρτησή του σ'αυτή την ενότητα, αφού σύμφωνα και με την περιγραφή που προσδιορίζει το λόγο ύπαρξής της, η θεματολογία του σίγουρα δε μπορεί να εκληφθεί ως "ξένη" προς τα ΙΔΕΟ.
(Είπες πως θα καταλάβουμε το λόγο που το έκανες, αλλά μάλλον δεν τον κατάλαβα η ξανθιά ) Οπότε, αν δεν έχεις κι εσύ αντίρρηση να μεταφερθεί αλλού, περιμένω να μου πεις σε ποια άλλη ενότητα θα ήθελες να είναι. (δόξα τω Θεώ, από ενότητες έχουμε να φαν κι οι κότες)

Όπως και να'χει, χαίρομαι που επανέκαμψες, γιατί μας έλειψες όπως λείπουν πολλοί τον τελευταίο καιρό, κι είναι καλό να νιώθουμε εμείς που είμαστε συνέχεια εδώ, πως δε ρίξατε καρακατάμαυρη πέτρα πίσω σας.

[Divine Sinner]

Ας τα διαχωρισουμε. πολυ καλο το ξυραφι για την καθημερινοτητα και την επιστημονικη μεθοδολογια. χωρις αυτο στην ουσια δεν θα υπηρχε επιστημη. Αλλα αχρηστο για την πνευματικότητα.

[peleas]

Ας τα διαχωρισουμε. πολυ καλο το ξυραφι για την καθημερινοτητα και την επιστημονικη μεθοδολογια. χωρις αυτο στην ουσια δεν θα υπηρχε επιστημη. Αλλα αχρηστο για την πνευματικότητα.

Αυτή η φράση περιγράφει λιτά και περιεκτικά τη συνεισφορά του εν λόγω ξυραφιού και τους περιορισμούς του...

Βίκυ, το ανάρτησα σε αυτή την ενότητα, γιατί οι φίλοι στο Ιδεό αρέσκονται σε πολύπλοκες και πολυδαίδαλες διαδρομές σκέψης ... . Οσον με αφορά, μπορείς να το μεταφέρεις όπου κρίνεις σκόπιμο...

[ArELa]

Βίκυ, το ανάρτησα σε αυτή την ενότητα, γιατί οι φίλοι στο Ιδεό αρέσκονται σε πολύπλοκες και πολυδαίδαλες διαδρομές σκέψης ... .

σίγουρα η υπο(ή πλαγιο)φαινόμενη αρέσκεται σ'αυτό,
όχι ότι τα καταφέρνει πάντα καλά με δαύτες

Όλες οι ενότητες των ΙΔΕΟ δέχονται τέτοια αναρτήματα.
Λιγότερο αυτή στην οποία το έβαλες, (όπου δεν το βλέπει και το φως της ημέρας )

Μεταφέρθηκε στις Γενικές.
Αν στην πορεία σκεφτείς κάποιοα πιο κατάλληλη γωνιά, εδώ είμαστε.