Μας πάνε για φουντάρισμα

[Polikos Arkoudos]

Του Δημήτρη Καζάκη, οικονομολόγου - αναλυτή
topontiki.gr

Στην Ελλάδα έχει επιβληθεί σκόπιμη σιγή ειδήσεων σχετικά με την κατάστασή της. Ο πολίτης δεν χρειάζεται να ξέρει τι γίνεται ούτε να ενδιαφέρεται για το τι πρόκειται να συμβεί άμεσα. Υποτίθεται ότι όλα πάνε κατά τα αναμενόμενα και άρα η διατεταγμένη ειδησεογραφία μπορεί να ασχοληθεί άνετα με τη Siemens, τους Μαντέληδες, το Βατοπέδι και με όλο τον υπόλοιπο θίασο επί σκηνής. Αρκεί ο κόσμος να μη σκέφτεται, να μην αναρωτιέται, να μην ανησυχεί και προπαντός να μην αφυπνίζεται.

Μπορεί οι επισφάλειες να έχουν οδηγήσει σε ύψος ρεκόρ τα επιτόκια των πενταετών, δεκαετών ομολόγων, ακόμη και του βραχυπρόθεσμου δανεισμού μικρότερου του έτους, αλλά γιατί να ανησυχήσουμε το φιλοθέαμον κοινό;
Οι κομπίνες με τη χρεοκοπία μιας χώρας στήνονται στο σκοτάδι, χωρίς φώτα και φασαρίες. Τα ντόπια και ξένα κυκλώματα κερδοσκοπίας ετοιμάζονται για νέες ακόμη μεγαλύτερες μπάζες. Όμως ο κόσμος πρέπει να ασχολείται με τις μίζες του Μαντέλη και του Άκη, για να ξεχάσει τα 13 δισ. ευρώ που πρόσφερε απλόχερα η σημερινή κυβέρνηση στους κερδοσκόπους μέσα από το στημένο παιχνίδι με τα επιτόκια των ελληνικών ομολόγων.

Μπορεί αυτήν τη στιγμή η επιβίωση των ελληνικών τραπεζών να στοιχίζει στη χώρα πολύ περισσότερο από τις ληξιπρόθεσμες οφειλές των δανείων της, αλλά εμείς πληρωνόμαστε για να διαβεβαιώνουμε τον κόσμο ότι οι καταθέσεις του είναι εξασφαλισμένες.
Δεν έχει καμιά σημασία αν οι μεγαλύτερες τράπεζες της χώρας βρίσκονται ήδη από τον προηγούμενο μήνα στους 25 πιο επιρρεπείς σε χρεοκοπία οργανισμούς παγκοσμίως, όπως φαίνεται κι από τον Πίνακα 1.
Βλέπετε, συγχωνεύσεις, εξαγορές, δεσμεύσεις καταθέσεων και άλλα τραπεζικά κόλπα δεν μπορούν να γίνουν σε συνθήκες δημοσιότητας και εγρήγορσης των καταθετών.

Μπορεί αυτές τις ημέρες οι ηγέτες της ευρωζώνης να αποφασίζουν τη θυσία της ελληνικής Ιφιγένειας με τη φρούδα ελπίδα να δουν τα πανιά του ευρώ να φουσκώνουν ξανά, αλλά οι Έλληνες δεν πρέπει ούτε καν να υποπτευθούν ότι είναι τα θύματα, η σαβούρα της ευρωζώνης, που προορίζεται για φούντο. Πρέπει να προσκυνούν το «ισχυρό ευρώ», ακόμη κι αν είναι να δούμε την έκλειψή του.

-Πώς αλλιώς ένας λογικός άνθρωπος μπορεί να αποδεχθεί τη μετατροπή της Ε.Ε. σε δημοσιονομικό Νταχάου για τις χώρες - μέλη, και μάλιστα τις πιο αδύναμες;

- Πώς αλλιώς μπορεί να δεχθεί τη μεταφορά του προϋπολογισμού κάθε κράτους - μέλους στην αρμοδιότητα των Βρυξελλών;

- Πώς αλλιώς μπορεί να δεχθεί να συνεχίζει υπό καθεστώς ευρώ, όταν έχει αποδειχθεί ένα από τα πιο ευάλωτα νομίσματα στις πιέσεις της κερδοσκοπίας που έχουν υπάρξει ποτέ στην ευρωπαϊκή οικονομία;

Για να καταλάβουμε πόσο ευπαθές και ευάλωτο είναι το ευρώ στις πιέσεις των αγορών και της κερδοσκοπίας, αρκεί να πούμε το εξής: Όταν την προηγούμενη εβδομάδα το ευρώ έναντι του δολαρίου έπεσε κάτω από το 1,20 για πρώτη φορά μετά το 2006, στήθηκε μια ολόκληρη ιστορία για να αποδειχθεί ότι ακόμη κι έτσι είναι πιο «ισχυρό» από τα εθνικά νομίσματα που αντιπροσωπεύει. Έτσι το Bloomberg (7.6) μας πληροφορούσε ότι:

«Η πτώση του ευρώ κατά 21% από το υψηλότερο σημείο πέρυσι έχει παρ’ όλα αυτά κρατήσει το νόμισμα πάνω από το μέσο επίπεδο από την εποχή της δημιουργίας του το 1999 και ισχυρότερο από τον προκάτοχό του, το γερμανικό μάρκο».

Για να μας πείσει, αναφέρει ότι παραμένει πιο ψηλά από τα 1,1837 δολ. της 4ης Ιανουαρίου του 1999, την πρώτη Δευτέρα κατά την οποία το ευρώ διατέθηκε στις αγορές νομισμάτων, και πιο πάνω από τα 1,1842 δολ., το οποίο αποτελεί τη μέση μηνιαία αξία του από την εποχή υιοθέτησής του.

Το Bloomberg υπολόγισε ότι, αν τα εθνικά νομίσματα που απαρτίζουν το ευρώ υπήρχαν σήμερα, θα διαμόρφωναν μια μέση συλλογική ισοτιμία με το δολάριο της τάξης του 1,1945 από το 1988 – όταν στις ευρωπαϊκές αγορές κυριαρχούσε το μάρκο – μέχρι την τελευταία εβδομάδα. Με το ευρώ να βρίσκεται σχεδόν στα 1,20 δολ., τότε το επιθυμητό συμπέρασμα είναι ότι το ευρώ παραμένει πιο ισχυρό ακόμη και από το μάρκο.

Έλα όμως που οι ταχυδακτυλουργίες αυτές δεν κράτησαν ούτε μια ημέρα. Στις 8.6 έγινε μια προσπάθεια, κυρίως από τις ευρωπαϊκές τράπεζες, να στηρίξουν το ευρώ στην αγορά νομισμάτων της Νέας Υόρκης, το οποίο υποχωρούσε στα 1,1923 δολ. Τα στοιχήματα και το ρευστό που διέθεσαν οι ευρωπαϊκές τράπεζες κατόρθωσαν σχεδόν έως το μέσο της ημέρας να ανεβάσουν το ευρώ στα 1,1959 δολ., αλλά ακολούθησε μια τόσο μαζική εκποίηση ώστε καταβαράθρωσε το ευρώ στο τέλος της ημέρα στα 1,1877 δολ. Έτσι το ευρώ αποδείχτηκε και τυπικά πιο αδύναμο από τα εθνικά νομίσματα που αντικατέστησε. Και τον πάτο δεν τον έχει πιάσει ακόμη.

Είναι τόσα τα λιμνάζοντα κεφάλαια στις αγορές, ώστε κανενός είδους στήριξη σ’ ένα νόμισμα που αντλεί την αξία του από τις διαθέσεις και τις προτιμήσεις των διεθνών επενδυτών δεν πρόκειται να ανακάμψει. Όσο κι αν σφίξουν τα λουριά στις χώρες της ευρωζώνης, όσο κι αν ξεζουμίσουν οικονομίες και εργαζόμενους. Βλέπετε, το πρόβλημα με το ευρώ δεν είναι δημοσιονομικό, όπως νομίζουν οι κύριοι της ευρωζώνης, αλλά – όπως έχουμε εξηγήσει – ιδιοσυστασίας.

Όμως το κόστος στήριξης του ευρώ, που από την αρχή του χρόνου μέχρι σήμερα έχει υπολογιστεί σε πάνω από 1,7 τρισ., προκειμένου να εμφανίζεται ως «ισχυρό» και ποθητό για τους επενδυτές, ποιος θα το επωμιστεί; Οι τράπεζες; Όχι βέβαια. Οι λαοί και οι χώρες - μέλη, που χάρη στα μέτρα ασφυξίας προβλέπεται να ζήσουν τη χειρότερη ύφεση στην Ιστορία της Ευρώπης από την εποχή του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, ίσως και του Πρώτου, όπως είπε σε συνέντευξή του στο «Der Spiegel» o... Τρισέ!

Ελληνική νιρβάνα

Στην Ελλάδα όμως η διατεταγμένη ειδησεογραφία έχει βαλθεί να φτιάξει μια... νιρβάνα για τον Έλληνα. Έχουμε ως χώρα μπει σε αυτόματο πιλότο και ο λαός πρέπει να αποδεχθεί το τετελεσμένο. Έτσι δεν πρέπει να ανησυχεί όταν βλέπει τους επιτρόπους της «τρόικας» να έρχονται νωρίτερα από ό,τι είχε προγραμματιστεί αρχικά.

Δεν πρέπει να ανησυχεί όταν τα τσακάλια και οι γύπες της αγοράς βιάζονται να επανατοποθετηθούν στην αγορά για να βρεθούν σε θέση πυρός πριν αρχίσει ο νέος γύρος με το χρέος της Ελλάδας.

«Η ελληνική κρίση θα αναζωπυρωθεί ξανά σε έναν με δύο μήνες, πριν από την επιθεώρηση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου τον Αύγουστο, που θα καθορίσει αν θα εγκριθεί η δεύτερη εκταμίευση της βοήθειας», όπως είπε στο Bloomberg (1.6) ο Καρλ Γουάινμπεργκ, επικεφαλής αναλυτής της Valhalla Financial, που ειδικεύεται στη διαχείριση «προβληματικών χρεών», όπως ονομάζονται επίσημα τα κεφάλαια - γύπες.

Δεν πρέπει ο Έλληνας να ανησυχεί όταν η κυβέρνηση καλεί κρυφά ομάδα Βρετανών οικονομολόγων για να συσκεφθεί μαζί της για τη διαχείριση του χρέους. Γι’ αυτό άλλωστε πέρασε στα ψιλά του Τύπου.

Σύμφωνα όμως με τους «Times» του Λονδίνου (30.5), το βρετανικό Centre for Economics and Business Research (CEBR), γνωστό για τις διασυνδέσεις του με τα τραπεζικά συμφέροντα σε Βρετανία και ΗΠΑ, συμβούλευσε την ελληνική κυβέρνηση να εγκαταλείψει το ευρώ και να δηλώσει αδυναμία πληρωμής του χρέους, δηλαδή να πτωχεύσει επίσημα. Ο επικεφαλής του CEBR Νταγκ ΜακΟυίλιαμς βρέθηκε στην Αθήνα για να συμβουλεύσει υπουργούς και πρωθυπουργό για το πώς πρέπει να χειριστούν την επικείμενη πτώχευση της χώρας:

«Εγκαταλείποντας το ευρώ, το νέο νόμισμα θα υποτιμηθεί κατά 15%. Καθώς όμως το εθνικό χρέος τιμάται σε ευρώ, αυτό θα το αύξανε από το τρέχον επίπεδο του 120% στο 140% του ΑΕΠ μέσα σε μια νύχτα. Έτσι μέρος του πακέτου για την έξοδο από το ευρώ πρέπει να είναι και η μετατροπή του χρέους μονομερώς στο νέο νόμισμα».

Οι «Times» εκτιμούν ότι μια τέτοια κίνηση θα φέρει την καταστροφή σε γαλλικές και γερμανικές τράπεζες, αλλά, σύμφωνα με τον ΜακΟυίλιαμς, η κίνηση αυτή είναι «ουσιαστικά αναπόφευκτη», ενώ είπε ότι κι άλλα μέλη της Ένωσης θα ακολουθήσουν. «Το μόνο ερώτημα είναι το πότε. Το άλλο θέμα είναι η έκταση της μόλυνσης. Η Ισπανία είναι πιθανό ότι θα αναγκαστεί να ακολουθήσει τον ίδιο δρόμο, το ίδιο πιθανά και η Πορτογαλία με την Ιταλία... Μήπως αυτό θα είναι το τελευταίο Σαββατοκύριακο για το κοινό νόμισμα; Ναι, είναι πολύ πιθανό».

Δεν γνωρίζουμε πώς αντέδρασε η κυβέρνηση στις προτάσεις αυτές ούτε ο ΜακΟυίλιαμς μας εξήγησε πώς θα γίνει αυτή η μονομερής μετατροπή στο νέο νόμισμα των ομολόγων σε ευρώ. Ούτε μας εξήγησε τι σόι νόμισμα θα είναι αυτό που προτείνει να υιοθετήσουμε. Το σίγουρο είναι ότι πληθαίνουν τα σημάδια που θέλουν μια ταχύτατη πτώχευση της χώρας. Ίσως και μέσα στα «μπάνια του λαού», που τυπικά μόλις άρχισαν.

Ακούγεται ότι το ΔΝΤ έχει ήδη ετοιμάσει σχέδιο πτώχευσης της χώρας, που έχει εγκριθεί καταρχήν από τον ίδιο τον πρωθυπουργό, αλλά αντιδρούν ακόμη οι Βρυξέλλες, οι οποίες δεν θέλουν να δουν ακόμη την Ελλάδα να φεύγει από το ευρώ ούτε να αναδιαρθρώνει το χρέος της. Πράγμα που στις τωρινές συνθήκες θα έβαζε σε άμεσο κίνδυνο το τραπεζικό σύστημα της ευρωζώνης και το κοινό νόμισμα.

Αυτός είναι ο λόγος που όλο και πιο συχνά διαβάζουμε στον Τύπο για προτάσεις αναδιαπραγμάτευσης του χρέους. Μάλιστα μας έβγαλαν μέχρι και τον αρχιτέκτονα της αναδιαπραγμάτευσης του χρέους στο Ντουμπάι («Το Βήμα», 6.6), για να μας εξηγήσει ότι δεν είναι και τίποτε φοβερό. Βέβαια... «ξέχασαν» να μας πουν ότι το Ντουμπάι υφίσταται ως κράτος μόνο για έναν και μοναδικό λόγο: για να ξεπλένει το παγκόσμιο μαύρο χρήμα: πολιτικό, επιχειρηματικό, εγκληματικό. Κι επομένως η διαπραγμάτευση του χρέους έγινε όπως συνηθίζουν να τις κάνουν οι συμμορίες στον υπόκοσμο.

Οι σεΐχηδες που διαφεντεύουν το Ντουμπάι απείλησαν με ξεμπρόστιασμα τις συμμορίες των πολιτικών, επιχειρηματιών και άλλων, που ξεπλένουν το χρήμα τους διαμέσου της χώρας αυτής, και έτσι έγινε δυνατή μια ακόμη από τις «συμφωνίες κυρίων» που συνηθίζονται τόσο πολύ στις διεθνείς αγορές. Αυτό είναι που επιθυμούν και για την Ελλάδα;

Ζητούνται απαντήσεις

Όλοι αυτοί που προτάσσουν σήμερα την αναδιαπραγμάτευση του χρέους και επικαλούνται μυριάδες σεισμούς, λοιμούς και καταποντισμούς όταν ακούσουν έστω και την πιθανότητα ο λαός να αρνηθεί το χρέος, δεν θα έπρεπε να μας απαντήσουν καθαρά σε μερικές βασικές ερωτήσεις;

- Τι ακριβώς σκέφτονται να διαπραγματευτούν;

- Τι πρόκειται να βάλουν στο τραπέζι για να γλυκάνουν τους τοκογλύφους και κερδοσκόπους που κατέχουν πάνω από το 75% των ελληνικών ομολόγων;

- Πώς σκέφτονται να καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων αυτούς τους ομολογιούχους, ώστε να τους αποσπάσουν έναν συμβιβασμό ή μια ρύθμιση του χρέους που υποτίθεται ότι θα είναι ευνοϊκή για τη χώρα; Μήπως με την απειλή της παύσης πληρωμών;

- Ξέρουν πολλές περιπτώσεις που εξαναγκάστηκαν οι ομολογιούχοι σε διαπραγματεύσεις μόνο υπό την απειλή της παύσης πληρωμών; Εμείς, στις 280 και πλέον περιπτώσεις επίσημων χρεοκοπιών κρατών από το 1824 έως το 2009 που έχουμε μελετήσει, δεν γνωρίζουμε να υπάρχει ούτε μί.. Μήπως αυτοί ξέρουν... καλύτερα;

- Τι πρέπει να υποστούν η χώρα και ο λαός της για να αντιληφθούν ότι διαπραγμάτευση ενός χρέους που δεν μπορεί να αποπληρωθεί δεν μπορεί να γίνει παρά μόνο εις βάρος του λαού και της χώρας;

- Τι πρέπει να γίνει για να πειστούν; Πόση πείνα, πόση καταστροφή, πόση κατοχή πρέπει να δεχτεί η χώρα και ο λαός για να βάλουν αυτοί μυαλό; Πού θέτουν τις «κόκκινες γραμμές» τους; Έχουν τέτοιες ή πρόκειται για ένα συνηθισμένο αίτημα σκοπιμότητας;

- Τέλος, γνωρίζουν έστω και ένα παράδειγμα που μια χώρα να μπήκε σε διαδικασίες διαπραγματεύσεων για τη ρύθμιση του χρέους της και να την έβγαλε καθαρή;

- Ποια χώρα γλίτωσε από τη θανάσιμη λαβή των δανειστών της με αναδιαπραγμάτευση του χρέους; Έχουν κάποιο παράδειγμα; Η Ιστορία έχει αρκετά παραδείγματα χωρών που οι λαοί τους επέβαλαν την άρνηση του χρέους και ορθοπόδησαν, ανεξάρτητα από το αν έλυσαν τελικά όλα τα προβλήματά τους, αλλά δεν υπάρχει ούτε ένα παράδειγμα που μια χώρα να γλίτωσε με διαπραγματεύσεις.

Τα λέμε όλα αυτά διότι το χρέος της Ελλάδας δεν αντιμετωπίζεται με αναδιαπραγμάτευση. Είναι τέτοιο το χρέος και βρίσκεται σε τέτοια χέρια, ώστε δεν ξεμπερδεύει εύκολα κανείς με απειλές και διαπραγματεύσεις, ακόμη κι αν δεχτεί ότι αυτοί που το προτείνουν έχουν τις καλύτερες των προθέσεων.

Προσωπικά δεν θα ήθελα να βρίσκομαι στη θέση κανενός απ’ αυτούς που υποστηρίζουν αναδιαπραγμάτευση, με ή χωρίς παύση πληρωμών, όταν αντιληφθεί ο κόσμος – αφού η κυβέρνηση έχει προχωρήσει, υπό καθεστώς ομηρείας και κατοχής του ΔΝΤ, σε παύση πληρωμών, «κούρεμα» κατά 30%, 50% ή και 70% του χρέους, όπως ακούγεται, και αναδιάρθρωσή του – την παγίδα που του έστησαν από άγνοια ή σκοπιμότητα.

Ούτε ψύλλος στον κόρφο τους.

[Divine Sinner]

Bασικα στα οικονομικα η κατασταση εχει διαφορες πλευρες.
Απο αποψης δημοκρατίας ο πολίτης πρέπει να ξέρει μεχρι και την τελευταια λεπτομέρεια γιατι υποτίθεται (λεμε τωρα)
οτι αυτος ειναι ο κυριαρχος.
Απο οικονομολογικης αποψης ειναι λιγο ποιο περίπλοκα τα πράγματα γιατι το "κλιμα" ειναι το ημισι της καταστασης.
πχ το χρηματιστήριο. αν βγεί μια είδηση οτι θα πέσει ο γενικος δείκτης, ακομα και αν δεν παιζει να πέσει. Η είδηση απο μόνη της μπορεί να οδηγήσει στην κατάρευση.
Με την ιδια λογική μια καλη παρουσίαση της καταστασης ακομα κι αν η κατάσταση δεν ειναι οντως καλη μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα...