Μαρτυρία διεθνούς ακτιβιστή της International Solidarity Movement (ISM)
13:00 - 13:30: Είδαμε ότι δύο ισραηλινές στρατιωτικές μπουλντόζες, με τη συνοδεία ενός τανκ, είχαν εισέλθει στην παλαιστινιακή πλευρά των συνόρων και κατέστρεφαν φάρμες και άλλα μερικώς κατεστραμμένα κτίσματα. Τα στρατιωτικά οχήματα απειλούσαν κοντινά σπίτια κι έτσι τρεις ακτιβιστές ανέβηκαν στην ταράτσα του ενός σπιτιού και μετά φώναξαν και στους άλλους να πάνε.
13:30 - 14:00: Εγώ έφτασα στο σημείο εκείνο και ένας απ’ τους τρεις ακτιβιστές κατέβηκε απ’ την ταράτσα και βγήκε μαζί μου στο δρόμο. Αρχίσαμε να παρεμποδίζουμε τη δουλειά που έκαναν οι μπουλντόζες. Εκείνη τη στιγμή, η Rachel και άλλοι δύο ακτιβιστές ήρθαν μαζί μας. Η Rachel και ένας Άγγλος ακτιβιστής φορούσαν φωσφορίζοντα, πορτοκαλί τζάκετ με αντανακλαστικές λωρίδες…
14:00 - 15:00: Η Rachel και άλλοι δύο ακτιβιστές άρχισαν να παρεμποδίζουν την άλλη μπουλντόζα, που προσπαθούσε να καταστρέψει το χορτάρι κι άλλα φυτά σε μια παλιά φάρμα. Κάθισαν λίγα μέτρα μπροστά απ’ την μπουλντόζα. Έφτασε κοντά τους και σκάλιζε το χώμα εκεί που κάθονταν. Η μπουλντόζα, όπως συνέβαινε πάντα, σταμάτησε την τελευταία στιγμή, έτσι απέφυγε να τους τραυματίσει…
15:00 - 16:00: Μία μπουλντόζα έσπρωξε έναν Αμερικάνο ακτιβιστή πάνω σ’ ένα σωρό από αγκυλωτά καλώδια. Ευτυχώς, η μπουλντόζα σταμάτησε ακριβώς λίγο πριν τον τραυματίσει σοβαρά. Ωστόσο, χρειάστηκε να τον ξεθάψουμε απ’ το σωρό και να ξεγαντζώσουμε τα ρούχα του απ’ τα καλώδια. Το τανκ πλησίασε για να δει αν ήταν καλά. Ένας στρατιώτης έβγαλε το κεφάλι έξω απ’ το τανκ για να δει τι είχε συμβεί κι έμοιαζε άναυδος και αρκετά σοκαρισμένος.
16:45 - 17:00: Κοντά στο σπίτι ενός φίλου μας γιατρού μία άλλη μπουλντόζα τέθηκε σε λειτουργία. Η Rachel κάθισε στο δρόμο της μπουλντόζας… Αυτή συνέχισε να κινείται. Όταν την πλησίασε επικίνδυνα, η Rachel σκαρφάλωσε στο σωρό με τα μπάζα που έσπρωχνε η μπουλντόζα. Ανέβηκε τόσο ψηλά πάνω στο σωρό, που ήταν στην ευθεία του οπτικού πεδίου του οδηγού της μπουλντόζας… Παρόλα αυτά, ο οδηγός συνέχισε ευθεία, κάτι το οποίο τράβηξε τα πόδια της μέσα στο σωρό με τα μπάζα και χάθηκε από το οπτικό πεδίο του οδηγού… Τρέξαμε προς το μέρος του και κουνούσαμε τα χέρια μας και ουρλιάζαμε. Ένας από μας είχε μεγάφωνο. Αλλά αυτός συνέχισε να πηγαίνει ευθεία, μέχρι που η Rachel βρέθηκε κάτω απ’ το κεντρικό τμήμα της μπουλντόζας. Παρά το προφανές της θέσης της, η μπουλντόζα άρχισε να κάνει όπισθεν, χωρίς ωστόσο να σηκώσει τη λεπίδα της και έσυρε τη λεπίδα ξανά πάνω απ’ το σώμα της. Συνέχισε την όπισθεν μέχρι που έφτασε στη λωρίδα των συνόρων, περίπου εκατό μέτρα μακριά, όπου και άφησε το συντετριμμένο σώμα της στο χώμα. Τρεις ακτιβιστές έτρεξαν και άρχισαν να της δίνουν τις πρώτες βοήθειες. Είπε μόνο: «Η πλάτη μου έσπασε!». Και τίποτε άλλο…
Κανένα σπίτι δεν κατεδαφίστηκε τελικά την ημέρα του θανάτου της Rachel…
Rachel Corrie - Η ζωή της
Η αμερικανοεβραία Rachel Corrie γεννήθηκε στις 10 Απριλίου του 1979 στην Ολύμπια της Washington των Ηνωμένων Πολιτειών. Ήταν κόρη του Craig Corrie, στελέχους ασφαλιστικής εταιρείας, και της Cindy Corrie, εκπαιδευτικού και καθηγήτριας μουσικής. Σύμφωνα με τη μητέρα της, η οικογένειά της ήταν μία «τυπική αμερικάνικη οικογένεια: πολιτικά φιλελεύθερη, οικονομικά συντηρητική, μεσαίας τάξεως». Η Rachel ήταν η μικρότερη απ’ τα τρία παιδιά της οικογένειας.
Αποφοίτησε από το Capital High School και συνέχισε τις σπουδές της στο Evergreen State College, όπου παρακολούθησε μαθήματα καλών τεχνών. Ήθελε να γίνει συγγραφέας και καλλιτέχνης. Ο Colin Reese, συγκάτοικος και σύντροφος της, είχε δηλώσει: «Ήταν ο πιο ακατάστατος άνθρωπος που έχω γνωρίσει! Ποτέ δεν έπλενε τα πιάτα! Αλλά όταν επρόκειτο για δραστηριότητα υπέρ της ειρήνης δούλευε πιο σκληρά απ’ τον οποιονδήποτε».
Δούλεψε ως εθελόντρια στο Washington State Conservation Corps, οργανισμό προστασίας των φυσικών πηγών ενέργειας της Washington και ασχολήθηκε με ασθενείς με ψυχικές διαταραχές σε εβδομαδιαία βάση, για τρία χρόνια. Κατά το πρώτο έτος σπουδών της εισήγαγε ένα σχέδιο επικοινωνίας και βοήθειας μεταξύ της Ολύμπια και της Ράφα και οργάνωσε αργότερα δίκτυο αλληλογραφίας μεταξύ των παιδιών των δύο πόλεων. Έγινε μέλος της Olympia Movement (κινήματος υπέρ της δικαιοσύνης και της ειρήνης) και στη συνέχεια της International Solidarity Movement (Διεθνές Κίνημα Αλληλεγγύης, που δραστηριοποιούνταν υπέρ των Παλαιστινίων).
Έχοντας συμπληρώσει το πρώτο έτος σπουδών στο Evergreen State College, αποφάσισε να διακόψει τη φοίτησή της για ένα χρόνο και να ταξιδέψει στη Λωρίδα της Γάζας, για να συμμετάσχει σε οργανωμένες δραστηριότητες της ISM στη Ράφα. Ήταν η περίοδος της δεύτερης ιντιφάντα (ιντιφάντα Al-Aqsa).
Η Rachel και άλλοι ακτιβιστές λειτουργούσαν ως ανθρώπινες ασπίδες, για να εμποδίσουν τις στρατιωτικά εξοπλισμένες μπουλντόζες των Ισραηλινών Δυνάμεων Άμυνας (Israel Defense Forces - IDF) που κατεδάφιζαν σπίτια Παλαιστινίων. Βοηθούσαν στην προστασία εργατών του δήμου, οι οποίοι επισκεύαζαν κατεστραμμένα από τις ισραηλινές μπουλντόζες φρεάτια, που ήταν αναγκαία για την παροχή νερού στη Ράφα. Επίσης, οργάνωναν διαδηλώσεις και ενημέρωναν τα μέσα ενημέρωσης.
Rachel Corrie – Ο θάνατός της
«Η Rachel βρισκόταν μπροστά από το σπίτι, ενώ οι υπόλοιποι ήμασταν μέσα, μαζί με τα μέλη της οικογένειας Masri. Έκανε νόημα με τα χέρια της στον οδηγό για να σταματήσει, αλλά αυτός προχώρησε χωρίς να της δώσει σημασία. Φωνάζαμε: STOP! STOP! Αλλά η μπουλντόζα συνέχισε την πορεία της και καταπλάκωσε τη Rachel.» (Greg Schnabel, ακτιβιστής της ISM)
«Είμαστε στρατιώτες. Εάν δεν μας δώσουν εντολή να σταματήσουμε, δεν μπορούμε να σταματήσουμε τη δουλειά μας.» (Ισραηλινός στρατιώτης μιλώντας στο βίντεο «Rachel Corrie American Conscience»)
Στις 16 Μαρτίου του 2003, σε ηλικία 23 χρόνων, η Rachel Corrie καταπλακώθηκε από μία μπουλντόζα Caterpillar D9 των Ισραηλινών Δυνάμεων Άμυνας στην προσπάθειά της να αποτρέψει την κατεδάφιση σπιτιών Παλαιστινίων σε κατοικήσιμη περιοχή της Ράφα, την οποία είχαν ορίσει ως ζώνη ασφαλείας. Ο ισραηλινός στρατός συχνά χρησιμοποιούσε στρατιωτικά εξοπλισμένες μπουλντόζες για να κατεδαφίσει σπίτια και να καταστρέψει φάρμες στη Ράφα. Οι Ισραηλινές Δυνάμεις Άμυνας δήλωναν ότι οι κατεδαφίσεις γίνονταν με σκοπό την ανεύρεση εκρηκτικών μηχανισμών και την καταστροφή των τούνελ που χρησιμοποιούνταν για λαθρεμπόριο και για θέση κάλυψης. Μερικές φορές, κατά τη διάρκεια αυτών των επιχειρήσεων, σκοτώνονταν Παλαιστίνιοι και Ισραηλινοί στρατιώτες, πράγμα το οποίο οι αναλυτές χαρακτήρισαν ως «ομαδική τιμωρία».
Οι απόψεις για τις συνθήκες του θανάτου της διίστανται. Αυτόπτες μάρτυρες, μέλη της ISM, δηλώνουν ότι ο οδηγός της μπουλντόζας εσκεμμένα συνέθλιψε τη Rachel περνώντας από πάνω της δύο φορές, ενώ αυτή προσπαθούσε να εμποδίσει την επικείμενη κατεδάφιση του σπιτιού.
Οι Ισραηλινές Δυνάμεις Άμυνας από την άλλη πλευρά δηλώνουν ότι ο οδηγός της μπουλντόζας δεν είδε τη Rachel και δεν επρόκειτο να κατεδαφιστεί κανένα σπίτι. Υποστηρίζουν ακόμη πως η Rachel εμπλεκόταν σε δραστηριότητες φύλαξης μυστικών τούνελ που χρησιμοποιούνταν από τη Χαμάς και από άλλες παράνομες ομάδες με σκοπό τη μεταφορά όπλων από την Αίγυπτο.
Ο θάνατος της Rachel Corrie πυροδότησε αντιδράσεις και οδήγησε στη διεθνή κάλυψη του θέματος απ’ τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, αφενός γιατί ήταν αμερικανοεβραία, και αφετέρου λόγω της περιπλοκότητας του ίδιου του πολιτικού τοπίου της περιοχής.
Η Διεθνής Αμνηστία των ΗΠΑ ζήτησε ανεξάρτητη δικαστική έρευνα, λέγοντας ότι: «οι μπουλντόζες έχουν εξοπλιστεί απ’ τις ΗΠΑ με στρατιωτικά εξαρτήματα και η μεταφορά τους στη Μέση Ανατολή πρέπει ν’ ανασταλεί».
Στο Κογκρέσο έφτασαν αιτήσεις από υψηλά πολιτικά στελέχη που ζητούσαν απ’ την αμερικανική κυβέρνηση να διεξαγάγει εξονυχιστική έρευνα γύρω απ’ το θάνατο της Rachel Corrie.
Η οικογένεια Corrie, επίσης, ζήτησε εκτεταμένη έρευνα. Η επίσημη τελική θέση ήταν ότι ο θάνατος της Rachel Corrie ήταν ατύχημα.
Η φωτογραφία της Rachel χρησιμοποιήθηκε σε διαδηλώσεις κατά των ενεργειών του Ισραήλ παγκοσμίως. Την ονόμασαν «Η Αμερικανίδα μάρτυρας».
Η οικογένεια της Rachel κατέθεσε μήνυση κατά της εταιρείας Caterpillar, αποδίδοντας ευθύνες για το θάνατό της και χαρακτηρίζοντας τη χρήση των οχημάτων της εταιρείας για κατεδαφίσεις σπιτιών ως παράνομη. Κατατέθηκαν μηνύσεις κατά του στρατού και του Υπουργείου Άμυνας του Ισραήλ.
Δήλωση του εκπρόσωπου τύπου του ισραηλινού στρατού στην εφημερίδα Jerusalem Post
«Ο οδηγός καμία στιγμή δεν είδε ή άκουσε την Corrie. Εκείνη στεκόταν πίσω από συντρίμμια, τα οποία παρεμπόδιζαν την ήδη περιορισμένη, λόγω του προστατευτικού θαλάμου, ορατότητα του οδηγού. Ο οδηγός και οι διοικητές του ανακρίθηκαν για μεγάλο χρονικό διάστημα με τη χρήση πολυγράφου. Δεν είχαν καμία γνώση ότι στεκόταν στο δρόμο του τρακτέρ. Μία αυτοψία του σώματος της κοπέλας αποκάλυψε ότι η αιτία του θανάτου της ήταν οι τραυματισμοί απ’ τα συντρίμμια που έπεφταν και όχι οι τραυματισμοί απ’ το τρακτέρ που πέρασε από πάνω της. Ήταν ένα τραγικό ατύχημα το οποίο δε θα έπρεπε να έχει συμβεί. Η ISM, της οποίας μέλος ήταν η Corrie, ήταν άμεσα υπεύθυνη για παράνομη δραστηριότητα στην περιοχή του θανάτου της, πράγμα το οποίο οδήγησε σ’ αυτή την τραγωδία.»
Απόσπασμα έκθεσης του ισραηλινού στρατού στην βρετανική εφημερίδα The Guardian
«Η Corrie χτυπήθηκε καθώς σηκώθηκε πίσω από ένα λοφίσκο χώματος και ήταν εκτός του οπτικού πεδίου του χειριστή του οχήματος, ο οποίος συνέχισε τη δουλειά του. Η Corrie χτυπήθηκε από χώμα και πλάκες και έτσι προκλήθηκε ο θάνατός της.»
Μάρτιος 2003 – Απόσπασμα από το λόγο του Colin Reese στο μνημόσυνο της Rachel στην Παλαιστίνη
«…Η Rachel θα γελούσε που μιλάμε τόσο πολύ γι αυτή, γιατί αυτό που πραγματικά θέλει να κάνουμε είναι να εκπαιδεύσουμε τους εαυτούς μας και τους άλλους, να οργανωθούμε και να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να σταματήσουμε τον πόνο των ανθρώπων εδώ, αλλά και παντού στον κόσμο. Rachel, μου λείπεις πολύ. Μας λείπεις. Είμαστε τυχεροί που σ’ αγαπήσαμε και μας αγάπησες. Σ’ αγαπώ. Σ’ αγαπάμε. Μας λείπεις.»
Ο Colin αυτοκτόνησε το 2004...
18 Μαρτίου 2004 – Συνέντευξη της Cindy Corrie στον αμερικάνικο τύπο
«Αυτές τις μέρες πριν από ένα χρόνο, η κόρη μου, Rachel Corrie, σκοτώθηκε στην περιοχή Ράφα της Λωρίδας της Γάζας, όταν καταπλακώθηκε από μία ισραηλινή μπουλντόζα επανδρωμένη με δύο στρατιώτες. Η ισραηλινή κυβέρνηση έδωσε άφεση στους δύο στρατιώτες και έκλεισε την υπόθεση, ενώ αρνείται να δώσει στην αμερικάνικη κυβέρνηση την πλήρη αναφορά που προέκυψε απ’ την έρευνα της στρατιωτικής αστυνομίας σχετικά με το θάνατό της. Από την εν λόγω έρευνα, μόνο τα «συμπεράσματα» δημοσιοποιήθηκαν, ενώ η ονομαστική αναφορά στους δύο στρατιώτες περιορίστηκε στη χρήση των αρχικών τους: Λοχίας Y.F. και Λοχίας E.V. Τα αρχικά τους είναι το μόνο που γνωρίζουμε για αυτούς. Αναρωτιέμαι για τους Y.F. και E.V. Αναρωτιέμαι εάν αυτή τη βδομάδα θα αναλογιστούν τι έγινε πέρυσι.
Η Rachel ήταν απλώς μία ανώνυμη ακτιβίστρια και υπέρμαχος της ειρήνης, που προσπάθησε να αποτρέψει την κατεδάφιση του σπιτιού ενός Παλαιστίνιου φαρμακοποιού, συζύγου και πατέρα τριών παιδιών. Πίστευε πως η ειρηνική κινητοποίηση ενάντια στην ισραηλινή εισβολή θα προστάτευε όχι μόνο τους Παλαιστινίους, αλλά και τους Ισραηλινούς και τους Αμερικάνους. Η Rachel βρέθηκε εκεί και προσπάθησε να προστατεύσει εκείνο το σπίτι στη Γάζα, αφού οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ απέρριψαν την πρόταση των Ηνωμένων Εθνών για αποστολή στην περιοχή ειδικής ομάδας που δραστηριοποιείται γύρω απ’ τα ανθρώπινα δικαιώματα. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν μερίδιο ευθύνης, καθώς χορηγούν στο Ισραήλ δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως για μπουλντόζες, ελικόπτερα Apache, F-16 κ.α.
Στις 17 Μαρτίου 2003 ο πρόεδρος Bush συνομίλησε με τον πρωθυπουργό Ariel Sharon σχετικά με το θάνατο της Rachel. Ο Sharon διαβεβαίωσε τον Bush ότι η ισραηλινή κυβέρνηση θα διεξαγάγει μία «αναλυτική, αξιόπιστη και διαφανή έρευνα», τα πορίσματα της οποίας θα κοινοποιήσει στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Στις 19 Μαρτίου 2003, ο Richard Boucher, εκπρόσωπος του State Department, δήλωσε αναφερόμενος στη Rachel: «Επιθυμούμε την αναλυτική διερεύνηση κάθε θανάτου Αμερικανού πολίτη. Αυτή είναι η μία απ’ τις σημαντικότερες υποχρεώσεις που έχουμε σε μη αμερικανικά εδάφη: να προφυλάσσουμε τους Αμερικανούς πολίτες και να εξακριβώνουμε τι συνέβη σε περιπτώσεις σαν της Rachel.»
Στο Κονγκρέσο, ο εκπρόσωπος της πολιτείας της Washington, Brian Baird, απηύθυνε έκκληση στην αμερικάνικη κυβέρνηση να «αναλάβει μία πλήρη, δίκαιη κι εξονυχιστική έρευνα σχετικά με το θάνατο της Rachel Corrie.» Κάποιοι προειδοποίησαν ότι η αποδοχή του αιτήματος θα ήταν απίθανη εξαιτίας του δυνατού αισθήματος που επικρατεί στο Κονγκρέσο σχετικά με την αποφυγή οποιασδήποτε νομοθεσίας που θεωρείται επικριτική προς το Ισραήλ. Παρόλα αυτά, 56 μέλη υπέγραψαν αυτή την έκκληση.
Παρά τις δεσμεύσεις για διαφανή έρευνα, επετράπη μόνο σε δύο υπαλλήλους της αμερικάνικης πρεσβείας στο Τελ Αβίβ, στο σύζυγό μου και σ’ εμένα να διαβάσουμε ολόκληρη την αναφορά. Και παρόλο που αυτή η αναφορά στηρίζεται στ’ αποδεικτικά στοιχεία που συνέλεξε η ισραηλινή στρατιωτική αστυνομία, δε συμπεριλαμβάνει κανένα βασικό αποδεικτικό στοιχείο.
Για την οικογένειά μου, η αναφορά γεννά ερωτήματα και αδυνατεί να γεφυρώσει τις διαφορές ανάμεσα στους Ισραηλινούς στρατιώτες που διατείνονται ότι δεν είχαν δει τη Rachel, και στους επτά διεθνείς αυτόπτες μάρτυρες που υποστηρίζουν πως η ίδια βρισκόταν σε εμφανές σημείο. Παρά το μακροχρόνιο ενδιαφέρον για την υπόθεση, ούτε ο Λευκός Οίκος, ούτε το State Department, ούτε το Υπουργείο Δικαιοσύνης δεν πήραν πρωτοβουλία για τη διεξαγωγή έρευνας.
Η οικογένειά μου εξακολουθεί να απαιτεί απ’ την κυβέρνηση να διερευνήσει τις αιτίες του θανάτου της Rachel. Και όσο βρισκόμαστε σε αυτή την αναμονή, εξακολουθώ ν’ αναρωτιέμαι για τον Y.F. και τον E.V. Αναρωτιέμαι εάν κι εκείνοι βλέπουν εικόνες της Rachel. Αναρωτιέμαι εάν κι εκείνοι υποφέρουν ή εάν απλώς η 16η Μαρτίου του 2003 ήταν γι’ αυτούς μία μέρα σαν όλες τις άλλες. Αναρωτιέμαι…»
Μάρτιος 2009 – Ομιλία της Cindy Corrie στην Παλαιστίνη
«Σχεδόν όλοι γνωρίζουν το όνομα της Rachel εδώ. Όταν μαθαίνουν ότι είμαστε οι γονείς της είναι όλοι τόσο ευγενικοί. Όταν κάποιος έρχεται από το εξωτερικό, όπως η Rachel, οι άνθρωποι εδώ αισθάνονται ελπίδα. Ο αγώνας τους ενδυναμώνεται. Και νομίζω ότι είναι πολύ σημαντικό γι αυτούς να βλέπουν ότι συνεχίζουμε κατά κάποιο τρόπο το έργο της, όχι κάνοντας την ίδια δουλειά που έκανε η Rachel, αλλά με το να μην τους ξεχνάμε, με το να ερχόμαστε εδώ ξανά και ξανά και με το να ενημερώνουμε τους πολίτες στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η Rachel μάς μύησε σ’ αυτήν την πραγματικότητα. Μας έδινε ενημερωτικό υλικό, μας έλεγε να μπούμε σε ιστοσελίδες στο διαδίκτυο. Δεν ήταν ξαφνική η απόφασή της να έρθει στη Γάζα. Σχεδίασε και προετοίμασε αυτό το ταξίδι και προσπάθησε να συμπεριλάβει κι εμάς σ’ αυτή τη διαδικασία.
Αλλά, φυσικά, μάθαμε πολύ περισσότερα για αυτόν τον τόπο όταν η Rachel ήρθε εδώ και άρχισε να μας στέλνει emails. Ήταν αποκαλυπτικά. Είναι άλλο να διαβάζεις από εφημερίδες και άλλο να διαβάζεις τις μαρτυρίες της κόρης σου. Έτσι ενημερωνόμασταν όλοι απ’ τα γραπτά της Rachel. Και εμείς, και οι φίλοι της, και οι φίλοι φίλων, γιατί τα emails της προωθούνταν απ’ τον έναν στον άλλο.
Ερχόμενοι εδώ μετά το θάνατο της Rachel μάθαμε πολύ περισσότερα για την πραγματικότητα εδώ. Και δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος να μάθεις για μία κατάσταση απ’ το να τη δεις με τα δικά σου μάτια.
Με τη βοήθεια πολλών ανθρώπων στην Washington μεταφέρουμε πληροφορίες σε κοινότητες, σε γραφεία της κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών και το Κονγκρέσο. Και αυτή είναι μία περίπλοκη διαδικασία. Αλλά αισθάνομαι ότι είναι και αποτελεσματική. Με δική μας παρότρυνση τα μέλη του Κονγκρέσου έρχονται εδώ και κάνουν πραγματικά πολύ εγκάρδιες δηλώσεις.
Είναι η τρίτη φορά που έρχομαι εδώ. Αλλά αυτή τη φορά είμαι σε θέση να δω την πραγματικότητα με πιο καθαρή ματιά. Υπάρχει ζωή εδώ. Ζουν άνθρωποι εδώ. Φροντίζουν τα χωράφια τους και ταΐζουν τα πρόβατα και τις κατσίκες τους. Και οι οικογένειες μαζεύονται στην ύπαιθρο και διασκεδάζουν και στηρίζουν η μία την άλλη. Παρά τις κακουχίες…».
My Name is Rachel Corrie – Το όνομά μου είναι Rachel Corrie
Η δημιουργία του έργου
Μετά το θάνατο της Rachel Corrie, οι γονείς της ένιωσαν την άμεση ανάγκη να μοιραστούν τα λόγια της με τον κόσμο.
«Τα emails που έστελνε η Rachel από την Παλαιστίνη επηρέασαν και προβλημάτισαν την οικογένειά μας. Δεν είχαμε καταλάβει ως τότε την κατάσταση των Παλαιστινίων. Ως Αμερικάνοι ήταν φυσικό να συμπαθούμε τους Ισραηλινούς».
Η πρώτη τους κίνηση ήταν να δημοσιεύσουν στο διαδίκτυο μέρος των κειμένων αυτών. Η ιστορία του έργου είχε ήδη αρχίσει να γράφεται… Οι γονείς της άρχισαν να λαμβάνουν γράμματα από όλα τα σημεία του κόσμου. Τα λόγια της Rachel είχαν αρχίσει να αλλάζουν συνειδήσεις.
Τα κείμενα της Rachel διάβασε και ο Alan Rickman, ηθοποιός και σκηνοθέτης. Αυτόματα του γεννήθηκε η επιθυμία να τα δραματοποιήσει, δημιουργώντας ένα ολοκληρωμένο θεατρικό έργο. Τότε ζήτησε την αρωγή της Katharine Viner, δημοσιογράφου, που είχε εντρυφήσει στο παλαιστινιακό ζήτημα. Οι δυο τους επικοινώνησαν με τους γονείς της Rachel και τους μετέφεραν την επιθυμία τους. Και πράγματι, ένα χρόνο αργότερα, έλαβαν 184 σελίδες χειρόγραφών της.
«Δουλεύοντας αυτό το έργο θέλαμε να αναδιπλώσουμε το χαρακτήρα αυτής της νεαρής κοπέλας, χωρίς πολιτικούς συμβολισμούς. Επιθυμούσαμε να παρουσιάσουμε το πλήρες πορτραίτο της και να ανακαλύψουμε τι τη διαφοροποίησε από τη σημερινή νεολαία. Αυτό το υλικό ανέδειξε μια κοπέλα τόσο συνηθισμένη όσο και ξεχωριστή. Έγραφε ποιήματα για τη γάτα της, τους φίλους της, τη γιαγιά της, τον άνεμο. Έγραφε ακόμα και για τις αγωνιώδεις προσπάθειές της να ενταχθεί στην κοινωνία και να αποτελέσει κομμάτι αυτού του κόσμου. Προσπαθήσαμε να προσεγγίσουμε την ολότητα της Rachel με καθαρό βλέμμα. Δεν την αντιμετωπίσαμε σαν αγία αλλά ούτε και σαν αποστάτρια. Ούτε μόνο σοβαρή ούτε μόνο αστεία. Ήταν ακατάστατη και ταλαντούχα και εξαιρετικά προφητική. Επιλέξαμε να καταπιαστούμε με τη Rachel και όχι με κάποιο άλλο από τα εκατοντάδες θύματα Παλαιστινίων ή Ισραηλινών λόγω της ποιότητας των γραπτών της.», δήλωσε η Katharine Viner στην εφημερίδα The Guardian.
Ο Alan Rickman συμπλήρωσε: «Το κομμάτι της που ασχολήθηκε με τον ακτιβισμό ήταν σε πλήρη αρμονία με τη δημιουργική, καλλιτεχνική της φύση. Δεν έχω καμία αμφιβολία πως εάν ζούσε σήμερα θα είχαμε από εκείνη διηγήματα και νουβέλες και θεατρικά έργα. Δυστυχώς, όμως, δε θα μας ξαναχαρίσει κάποιο κείμενό της.»
Η ιστορία του έργου
Ανέβηκε για πρώτη φορά στο Royal Court Theater του Λονδίνου το 2005, σε σκηνοθεσία του Alan Rickman, όπου και σημείωσε τεράστια επιτυχία, αποσπώντας το βραβείο «London Theatergoers’ Choice Award» για την «Καλύτερη Θεατρική Παράσταση», «Καλύτερη Σκηνοθεσία» και «Καλύτερη Σόλο Ερμηνεία» για την ηθοποιό Megan Dodds.
Παίχτηκε έκτοτε σε πολλά θέατρα της Αγγλίας και της Αμερικής, καθώς και σε πολλές άλλες χώρες παγκοσμίως, όπως την Αυστραλία, την Ολλανδία, το Μεξικό, το Περού, ακόμα και το Ισραήλ (αραβική παραγωγή στη Χάιφα, στην 5η επέτειο του θανάτου της Rachel). Το 2007 ανέβηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα σε παραγωγή της Brokenchair Company, στο θέατρο Φούρνος. Το 2008 η Διεθνής Αμνηστία έκανε παρουσίαση του έργου στο Δουβλίνο της Ιρλανδίας. Το έργο τιμήθηκε με πολλά βραβεία και διακρίσεις ανά τον κόσμο, ενώ αξιοσημείωτη παραμένει η ακύρωση - για το φόβο πολιτικών αντιποίνων - προγραμματισμένων παραστάσεων στη Νέα Υόρκη, το Μαϊάμι και το Τορόντο.
Νέα Υόρκη – Η ακύρωση της παράστασης
Katharine Viner, δημοσιογράφος της εφημερίδας The Guardian, και συνεκδότρια και συμπαραγωγός του έργου «My Name is Rachel Corrie»:
«Τα αεροπορικά εισιτήρια του θιάσου είχαν κλειστεί, το πρόγραμμα από την παραγωγή ήταν έτοιμο, τα δελτία τύπου είχαν σταλεί, εισιτήρια δίνονταν στο διαδίκτυο. «Το όνομά μου είναι Rachel Corrie», σε παραγωγή του Royal Court of London, θα ταξίδευε σε ένα μήνα στο New York Theater Workshop, μετά από δύο σεζόν sold-out στο Λονδίνο και με διάφορα βραβεία στις αποσκευές του.
Την περασμένη εβδομάδα, το New York Theater Workshop ακύρωσε την παράσταση ή -σύμφωνα με τα δικά τους λόγια- «την ανέβαλε επ’ αόριστον». Το πολιτικό κλίμα, μας είπαν, είχε αλλάξει δραματικά από τότε που είχε κλειστεί η συμφωνία για το ανέβασμα του έργου. Σύμφωνα με τον James Nicola, τον καλλιτεχνικό διευθυντή του θεάτρου, «σ’ αυτό το διάστημα και κατά τη διάρκεια του στησίματος της παραγωγής, αυτό που εισπράξαμε από συζητήσεις στη Νέα Υόρκη, ήταν ότι μετά την αρρώστια του Ariel Sharon και την εκλογή της Hamas βρισκόμαστε σε μία πολύ αιχμηρή πολιτικά χρονική στιγμή». Η Rachel λογοκρίθηκε για πολιτικούς λόγους.
Σε κάνει να αναρωτιέσαι… Αν μία νέα, μεσαίας τάξης, σχολαστικά δίκαιη και νεκρή Αμερικανίδα κοπέλα, η οποία έχει αφήσει εκπληκτικά γραπτά για τη δουλειά της ως συντονίστρια σε κέντρο αποκατάστασης ανθρώπων με ψυχικές διαταραχές, για τα πρώην αγόρια της, τα προβλήματα με τους γονείς της, τη μάχη να μάθει ποια πραγματικά ήθελε να είναι και πώς αποφάσισε να ταξιδέψει στη Γάζα και ν’ ανακαλύψει τις σοκαριστικές συνθήκες μέσα στις οποίες ζουν οι Παλαιστίνιοι, εάν μία φωνή σαν και αυτή δεν μπορεί ν’ ακουστεί σε μία θεατρική σκηνή της Νέας Υόρκης, τι ελπίδα υπάρχει για οποιονδήποτε άλλον; Το μη Αμερικανό, το μη λευκό, το μη νεκρό, τον καταπιεσμένο;
Ο διευθυντής του Θεάτρου της Νέας Υόρκης είπε ότι δεν ενδιαφερόταν τόσο για τους ανθρώπους που θα έβλεπαν τελικά την παράσταση. «Δε νομίζω ότι ανησυχήσαμε για το κοινό», είπε. «Νομίζω ότι ανησυχήσαμε περισσότερο για το ότι αυτοί που ποτέ δε θα διάβαζαν τα γραπτά της Rachel ή ποτέ δε θα έβλεπαν την παράσταση, θα την χρησιμοποιούσαν ως μία ευκαιρία να υποστηρίξουν τα επιχειρήματά τους». Από πότε το θέατρο έγινε σημαντικό γι’ αυτούς που δεν το βλέπουν; Εάν το ίδιο το έργο, όπως ξεκάθαρα δηλώνει ο Nicola, δεν είναι το πρόβλημα, τότε η λύση βρίσκεται στο να κάνεις όλο και περισσότερους ανθρώπους να έρθουν να το δουν και όχι στο να το υποβάλλεις σε λογοκρισία.
Είναι σίγουρα υποτιμημένο το αμερικάνικο κοινό, ένα ποσοστό του, όμως, αναμφίβολα θα ενδιαφέρονταν να έχει μία πιο λεπτομερή εικόνα της πραγματικότητας. Ο καλλιτεχνικός χώρος χρειάζεται ν’ αντισταθεί στη λογοκρισία φωνών και στη φίμωση αυτών πριν καν ακουστούν.»
Η επιστολή του Harold Pinter και άλλων 18 συγγραφέων
«Είμαστε Εβραίοι συγγραφείς που υποστηρίξαμε την παραγωγή του έργου «My Name is Rachel Corrie» στο Royal Court Theater. Είμαστε απογοητευμένοι από την απόφαση του New York Theater Workshop να ακυρώσει ή να αναβάλει αυτήν την παραγωγή. Πιστεύουμε ότι αυτό είναι ένα σημαντικό έργο, ιδιαίτερα ίσως για το αμερικανικό κοινό που πάρα πολύ σπάνια έχει την ευκαιρία να δει και να κρίνει από μόνο του το υλικό με το οποίο καταπιάνεται το έργο.
Στο Λονδίνο έχει σπάσει τα ταμεία. Οι κριτικοί το εξύμνησαν. Το κοινό το βρήκε εξαιρετικά συγκινητικό. Επομένως τι είναι αυτό από τα γραπτά της Rachel Corrie, από τις σκέψεις της, τα συναισθήματά της, τις ανησυχίες της, τον ιδεαλισμό της, το θάρρος της, την αναζήτησή της για κάποιο νόημα στη ζωή, από το οποίο το κοινό της Νέας Υόρκης πρέπει να προστατευθεί; […] Οι ποικίλοι λόγοι που επικαλείται το θέατρο – ο πρωθυπουργός Ariel Sharon σε κώμα, η εκλογή της Χαμάς, οι περιστάσεις του θανάτου της Rachel Corrie, ο συμβολισμός της ιστορίας της – δε βγάζουν κανένα νόημα σε σχέση με το περιεχόμενο αυτού του έργου και των κρίσιμων ζητημάτων που θέτει για τη δραστηριότητα του ισραηλινού στρατού στα κατεχόμενα εδάφη. […] Η Rachel Corrie έδωσε τη ζωή της ορθώνοντας το ανάστημά της ενάντια στην αδικία. Ένα θέατρο με μια τόσο σπουδαία ιστορία θα έπρεπε να είχε το θάρρος να δώσει στο θεατρόφιλο κοινό της Νέας Υόρκης την ευκαιρία να γνωρίσει την εμπειρία της ιστορίας της Rachel.»
Λονδίνο, 20 Μαρτίου 2006
Η δήλωση της Vanessa Redgrave
«Η ουσία της ζωής και η ουσία του θεάτρου είναι να υπάρχει επικοινωνία σε θέματα που αφορούν στις ζωές, είτε στις ζωές που τελείωσαν, είτε στις ζωές που υπάρχουν ακόμα, στις πεποιθήσεις, το τι υπάρχει σ’ αυτές τις πεποιθήσεις, και αυτό ήταν ένα εκπληκτικό νεαρό κορίτσι. Δεν ανήκε σε κάποια πλευρά, αν και πήγε να υπερασπιστεί τους Παλαιστίνιους. Δεν έχει να κάνει με την πλευρά στην οποία ανήκεις. Πρόκειται για την υπεράσπιση της ανθρώπινης ζωής. Αυτό είναι η βάση όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αυτό είναι η βάση αυτού που κάθε χώρα ισχυρίζεται ότι υποστηρίζει.
Δε γνωρίζω ούτε μία κυβέρνηση που πραγματικά συμμορφώνεται με τους παγκόσμιους νόμους ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ούτε μία, συμπεριλαμβανομένης και της δικής μου. Στην πραγματικότητα, καταπατούν αυτούς τους νόμους με τον πιο ποταπό και αισχρό τρόπο, θα έλεγα. Αλλά το ν’ ακυρώσεις μία παράσταση, και δεν ήταν στην πραγματικότητα ένα έργο, το ν’ ακυρώσεις μία φωνή, επειδή ήταν η δική της φωνή, είναι μία πράξη τέτοιας καταστροφικής δειλίας, γιατί ζούμε σε καιρούς, που οι άνθρωποι φοβούνται να μιλήσουν, διότι μπορεί να χάσουν τις καριέρες τους ή οτιδήποτε άλλο. Και νομίζω ότι είναι οι άνθρωποι στο θέατρο, στον κινηματογράφο, στο ραδιόφωνο, στην τηλεόραση, στο χορό, στη μουσική, όλοι εμείς πρέπει να κάνουμε αυτό που πρέπει.»
Ιανουάριος 2010 – Η Παράσταση «Το όνομά μου είναι Rachel Corrie» στο Θέατρο του Νέου Κόσμου
Συμπαραγωγή του Θεάτρου του Νέου Κόσμου και της εταιρείας Familia
Σημείωμα Σκηνοθέτη
«Η περιπέτεια αυτής της παράστασης έχει την αρχή της στο 2006, όταν πρωτοσυζητήσαμε με το Βαγγέλη Θεοδωρόπουλο γι’ αυτό το έργο και προσπαθήσαμε να εξασφαλίσουμε τα δικαιώματα για να το ανεβάσουμε στο Θέατρο του Νέου Κόσμου… Δυστυχώς, ήταν αδύνατον να επιτύχουμε να τα πάρουμε… Αντίθετα, ήρθαμε σε επαφή με ένα ολόκληρο τοπίο παραπόνων στο διαδίκτυο σχετικά με την αδυναμία θεάτρων από όλη την Ευρώπη και την Αμερική να πάρουν τα δικαιώματα αυτά.
Αποκορύφωμα ήταν η συνέντευξη στο διαδίκτυο των διευθυντών του NYTW (New York Theater Workshop) που επιχείρησαν να το ανεβάσουν και σταμάτησαν ξαφνικά τις πρόβες, πράγμα που έκανε ανθρώπους σαν τον Harold Pinter και την Vanessa Redgrave να μιλούν για κάποιου τύπου λογοκρισία…
Από τότε έχουν περάσει τέσσερα χρόνια. Τελικά η Brokenchair Company κατάφερε να κερδίσει τα δικαιώματα του έργου και να το ανεβάσει στην Ελλάδα το 2007.
Σήμερα είναι το δεύτερό του ανέβασμα, στη μετάφραση της Νάνσυς Τρικκαλίτη, που είναι και το πρόσωπο που παρακολούθησε από το 2006 από κοντά όλες τις αναζητήσεις και τις προσπάθειές μας να εξασφαλίσουμε τα δικαιώματα του έργου.
Η Δήμητρα Σύρου που ερμηνεύει το ρόλο της Rachel είναι απόφοιτος της Σχολής «Αρχή» και αριστούχος, όπως και η Μάρω Αγρίτη που ερμηνεύει ένα σιωπηλό πρόσωπο που θα την παρακολουθεί σε όλη την παράσταση σα να ‘ναι ένας μάρτυρας από το μέλλον, μία απορούσα συνείδηση ή ίσως ένα βλέμμα συνενοχής σ’ αυτό που δεν έκανε μόνο η Rachel, αλλά κάνουν και άλλοι γενναίοι άνθρωποι σήμερα στον κόσμο…
Το θέατρο είναι πάντα μια πράξη πολιτική, αλλά το θέατρο ντοκουμέντο είναι κάτι περισσότερο από αυτό: είναι ένα είδος ακτιβισμού, στοχεύει, και μερικές φορές το πετυχαίνει, στο να μην ξεχνάμε αυτό που δεν πρέπει να ξεχαστεί και να μην επαναπαυόμαστε μέσα σ’ ένα σύστημα, επειδή απλώς μας έχει δεχθεί… Οφείλουμε οι άνθρωποι της τέχνης να δείχνουμε αυτό που μένει ανοιχτή πληγή στον κόσμο και η Λωρίδα της Γάζας είναι μια ανοιχτή πληγή
Για μένα η Rachel Corrie είναι μία σύγχρονη Anna Frank και τα emails της είναι το ημερολόγιό της».
Μάνια Παπαδημητρίου
Σημείωμα Μεταφραστή
«Κάποιοι μιλούν για καταστροφή και άλλοι για ελπίδα.
Κάποιοι βλέπουν τις ειδήσεις και άλλοι γίνονται η είδηση.
Κάποιοι μιλούν και άλλοι πράττουν.
Κάποιοι εμμένουν στο «εγώ» και άλλοι γίνονται «εμείς».
Κάποιοι ονειρεύονται και άλλοι ξυπνούν για να κάνουν το όνειρο πραγματικότητα.
Εμείς επιλέγουμε.
Αντί να γκρινιάζουμε για το σκοτάδι, ας ανάψουμε ένα κερί...»
Νάνσυ Τρικκαλίτη
Παλαιστίνη: Ο μιθριδατισμός της βαρβαρότητας
Για την Παλαιστίνη δε θα μπορέσουμε ποτέ να ισχυριστούμε ότι δε γνωρίζαμε. Δεν πρόκειται για έγκλημα που διαπράττεται στο σκότος των υπογείων της εξουσίας. Ούτε είναι μια αθλιότητα που λαμβάνει χώρα στο περιθώριο της δημόσιας ζωής, στο ημίφως των πίσω σελίδων των εφημερίδων, όπως οι συνεχείς πνιγμοί των προσφύγων στα σύνορα της χώρας μας. Στην Παλαιστίνη, επί μισό και πλέον αιώνα, ένας λαός εξοντώνεται με πλήρη δημοσιότητα, κάτω από το εκτυφλωτικό φώς των προβολέων που οι πλανητικές τηλεοράσεις έχουν μονίμως εγκατεστημένους εκεί. Κι όμως! Όσο περνάνε τα χρόνια, και η δημοσιότητα συσσωρεύεται σε ευθεία αναλογία με τη διογκούμενη ισραηλινή βαρβαρότητα, το ενδιαφέρον των δυτικών κοινωνιών για τα εκεί τεκταινόμενα μοιάζει να συρρικνώνεται. Ο δε αποτροπιασμός για τη συστηματική παραβίαση του διεθνούς δικαίου, αλλά και κάθε έννοιας δικαιοσύνης, φαίνεται ότι περιορίζεται στη ριζοσπαστική Αριστερά και τους μετανάστες αραβικής καταγωγής. Γιατί λοιπόν δεν αντιδρούμε ενώ γνωρίζουμε;
Ο γάλλος φιλόσοφος Αλέν Μπαντιού γράφει ότι: «Μπορούμε να συμφωνήσουμε πάνω στα γεγονότα και να καταλήξουμε σε εντελώς αντίθετες αξιολογήσεις.» Προσθέτει ότι η φύση αυτής της διαφωνίας πάνω στα γεγονότα δεν έγκειται στο εμπειρικό ή θετικιστικό πεδίο της ακρίβειας ή της ανακρίβειας. Όντως! Και στην Παλαιστίνη, το θέμα δεν είναι τα γεγονότα, αλλά το νόημα τους. Κανείς δεν αμφισβητεί ότι η Γάζα είναι ασφυκτικά αποκλεισμένη από το Ισραήλ και την Αίγυπτο ή ότι κατά την ισραηλινή επίθεση το Δεκέμβρη του 2008 σκοτώθηκαν τουλάχιστον 1.417 Παλαιστίνιοι (εκ των οποίων τουλάχιστον 916 άμαχοι) και 13 Ισραηλινοί. Η διαφωνία που εγείρεται δεν αφορά στο αν στην Παλαιστίνη σκοτώνεται κάθε μέρα κόσμος, αλλά το «γιατί» αυτών των θανάτων και το «πώς» ενός ενδεχόμενο τέλους τους. Η κυρίαρχη αφήγηση των ΜΜΕ, όντας απόρροια και ταυτόχρονα δικαιολόγηση των λόγων που διατυπώνουν οι δυτικές κυβερνήσεις, αναφέρεται σε μια νεφελώδη αραβοϊσραηλινή διαμάχη, της οποίας οι απαρχές χάνονται στα βάθη του χρόνου και για την οποία δεν γνωρίζουμε ποιος ευθύνεται (πιθανόν κάποιοι «ακραίοι» και από τις δύο πλευρές ή μια ορισμένη αταβιστική ροπή των Αράβων στη βία και την τρομοκρατία). Ούτε από τα ΜΜΕ, ούτε από τις δυτικές κυβερνήσεις θα αναφερθεί ποτέ ότι το Παλαιστινιακό δεν είναι γενικώς και αορίστως μια σύγκρουση μεταξύ δύο λαών, αλλά μια ιστορία βίαιης αρπαγής της γης ενός λαού μέσω της εθνοκάθαρσής του, η ιστορία του σιωνιστικού σχεδίου και της παλαιστινιακή αντίστασης∙ ότι οι Παλαιστίνιοι διεκδικούν μόλις το 22% της ιστορικής Παλαιστίνης και ότι το Ισραήλ με τον εποικισμό της Δ. Όχθης και της Ανατολικής Ιερουσαλήμ υφαρπάζει τα καλύτερα εδάφη ακόμα και αυτής της μικρής έκτασης∙ ότι το Δεκέμβρη του 2008 δεν είχαμε έναν κανονικό πόλεμο στη Γάζα, αλλά κάτι που έμοιαζε περισσότερο με ασκήσεις σκοποβολής του ισραηλινού στρατού σε ζωντανούς στόχους∙ ότι αν γίνει επιτέλους σεβαστό το δικαίωμα των Παλαιστινίων για ανεξάρτητο κράτος στα σύνορα του1967, τότε θα έχει πραγματοποιηθεί το αποφασιστικό βήμα για την πολυπόθητη ειρήνευση στη Μέση Ανατολή. Αποστραγγίζοντας τα γεγονότα από το πολιτικό περιεχόμενο και την ιστορικότητα τους, δηλαδή απονοηματοδοτώντας τα, τα μετατρέπουμε σε ένα ά-λογο θέαμα βίας απέναντι στο οποίο δεν υπάρχει λόγος για να τοποθετηθεί κανείς. Με τον ίδιο τρόπο που δεν έχει νόημα να εκφέρει κανείς άποψη για τη διαρκή ροή βίαιων εικόνων που αποτελεί συστατικό στοιχείων της τηλεοπτικής διασκέδασης, έτσι ακριβώς δεν έχει κανένα νόημα το να πάρει κανείς θέση, πλην ενός βραχύβιου «βρε τι γίνεται εκεί κάτω», για μια σύγκρουση που δεν έχει ούτε υπεύθυνους, αλλά ούτε και προοπτικές επίλυσης. Σαν αποτέλεσμα, οδηγούμαστε βήμα-βήμα στην αδιαφορία για τα τεκταινόμενα στην Παλαιστίνη, σε μια σταδιακή ανοσία στη βία και το θάνατο, στο μιθριδατισμό της βαρβαρότητας.
Το να σταθούμε, λοιπόν, αλληλέγγυοι-ες στον παλαιστινιακό αγώνα και να μποϊκοτάρουμε το Ισραήλ για όσο διάστημα συνεχίζει την κατοχή των παλαιστινιακών εδαφών, δεν είναι μόνο μια στάση οφειλόμενης διεθνιστικής αλληλεγγύης στο δίκαιο αγώνα ενός λαού. Αποτελεί, ταυτόχρονα, έκφραση της επιμονής μας στο νόημα των γεγονότων, καθώς και της βούλησής μας να μην αποδεχτούμε τη βαρβαρότητα ως κομμάτι της καθημερινότητας.
Γιάννης Αλμπάνης (μέλος του Συλλόγου Ιντιφάντα,
http://www.intifada.gr)
«Αυτό πρέπει να σταματήσει. Νομίζω ότι είναι μια καλή ιδέα για όλους μας να παρατήσουμε ό,τι κάνουμε και να αφιερώσουμε τις ζωές μας στο να το κάνουμε αυτό να σταματήσει. Δεν νομίζω ότι αυτό είναι κάτι το εξτρεμιστικό πλέον. Ακόμα θέλω πολύ να χορέψω πλάι στην Pat Benatar και να έχω αγόρια και να κάνω καραγκιοζιές. Αλλά επίσης θέλω και αυτό να σταματήσει.»
Rachel Corrie
"Ανυπομονώ να δω όλο και περισσότερους ανθρώπους πρόθυμους ν' αντισταθούν στην κατεύθυνση στην οποία οδηγείται ο κόσμος μας..."
Rachel Corrie
SystemFreaks™
Θα προσπαθήσω να μεταφράσω αυτό που έστειλες.
