Δύο πολύ καλά άρθρα προβληματισμού από τον Διηνέκη: http://d-politiki.blogspot.com :
Η εκλογική ανατροπή στις Δημοτικές και Περιφερειακές εκλογές
Ακούω συχνά τελευταία πως δεν πρόκειται να γίνει εκλογική ανατροπή στις προσεχείς εκλογές της αυτοδιοίκησης. Είναι σημαντικό να δούμε γιατί κάτι τέτοιο δεν ισχύει.
Διαβάζω λ.χ. στην Καθημερινή:
Σε ό,τι αφορά τη συμμετοχή στις επερχόμενες δημοτικές εκλογές, αν και η αξιωματική αντιπολίτευση μιλά για «αλίευση εκλογικής πελατείας», οι αριθμοί δεν πείθουν. Σύμφωνα με στοιχεία του υπ. Εσωτερικών, εκλογικό δικαίωμα πρόκειται να αποκτήσουν 160.000 ομογενείς και 65.000 αλλοδαποί.
Οπως σημειώνει ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Public Issue, κ. Γ. Μαυρής, «το ποσοστό είναι πολύ μικρό για να επηρεάσει το εκλογικό αποτέλεσμα στο σύνολο της χώρας. Επί των 7.045.0000 ψηφισάντων στις βουλευτικές εκλογές αποτελούν (ομογενείς και μετανάστες) το 3,8% του εκλογικού σώματος, οι δε μετανάστες είναι λιγότεροι από το 1%». Πάντως με την έναρξη ισχύος του νόμου αναμένεται «πυρετός» εγγραφών στους εκλογικούς καταλόγους.
Εκλογικό δικαίωμα δεν θα αποκτήσουν όμως μόνο 65.000 αλλοδαποί. Αυτό όμως δεν ισχύει. Διαβάζω στο άρθρο 14:
Δικαίωμα του εκλέγειν
Ομογενείς και λοιποί αλλοδαποί υπήκοοι τρίτων χωρών μπορούν να συμμετέχουν στις εκλογές της πρωτοβάθμιας τοπικής αυτοδιοίκησης με δικαίωμα ψήφου εφόσον:
1. έχουν συμπληρώσει το δέκατο όγδοο έτος της ηλικίας τους
2. δεν έχουν καταδικαστεί τελεσίδικα για έγκλημα η καταδίκη για το οποίο συνεπάγεται στην περίπτωση Έλληνα την αποστέρηση των πολιτικών δικαιωμάτων σύμφωνα με τα άρθρα 59 και 60 του Ποινικού Κώδικα.
3. εντάσσονται σε μια από τις ακόλουθες κατηγορίες νομίμως διαμενόντων στη χώρα αλλοδαπών:
α. Είναι κάτοχοι «Ειδικού Δελτίου Ταυτότητας Ομογενούς» (ΕΔΤΟ) ή τίτλου διαμονής ως μέλη οικογένειας κατόχου τέτοιου Δελτίου και έχουν συμπληρώσει, από την υποβολή της αίτησης για την απόκτηση του Δελτίου ή τίτλου αντίστοιχα, πενταετή συνεχή και νόμιμη διαμονή στη χώρα.
β. Είναι κάτοχοι άδειας διαμονής αορίστου χρόνου ή δεκαετούς διάρκειας, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 2910/2001 (ΦΕΚ Α’ 91) και της παραγράφου 2 του άρθρου 91 του Ν. 3386/2005, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
γ. Έχουν υπαχθεί, στο καθεστώς των επί μακρόν διαμενόντων, κατ’ εφαρμογήν των διατάξεων του π.δ. 150/2006 (ΦΕΚ Α’ 160) ή στο προβλεπόμενο με την ειδική ρύθμιση του άρθρου 40 παρ. 7 του ν. 3731/2008 (Φ.Ε.Κ. Α, 263).
δ. Είναι κάτοχοι «Δελτίων Μόνιμης Διαμονής», ως μέλη οικογένειας Έλληνα πολίτη ή πολίτη Κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κατ’ εφαρμογήν των διατάξεων του άρθρου 63 του ν. 3386/2005 και του άρθρου 17 του π.δ/τος 106/2007 (Φ.Ε.Κ. Α, 135) καθώς και δελτίων ή αδειών παραμονής ως μέλη οικογένειας Έλληνα πολίτη ή πολίτη Κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχοντας διανύσει πέντε συνεχή έτη νόμιμης διαμονής στη χώρα.
ε. Είναι γονείς ανηλίκων Ελλήνων πολιτών, σύμφωνα με το άρθρο 94 του ν. 3386/2005, όπως ισχύει, εφόσον, έχουν συμπληρώσει πενταετή συνεχή και νόμιμη διαμονή στη χώρα.
στ. Έχουν αναγνωρισθεί ως πολιτικοί πρόσφυγες ή έχουν υπαχθεί στο καθεστώς επικουρικής προστασίας ή προστασίας για ανθρωπιστικούς λόγους, των μελών της οικογένειάς τους συμπεριλαμβανομένων, σύμφωνα με τις διατάξεις του προϊσχύσαντος π.δ/τος 61/1999, (Φ.Ε.Κ. Α, 63), καθώς και των π.δ/των 90/2008 (Φ.Ε.Κ. Α, 138), 96/2008 (Φ.Ε.Κ. Α, 152), 167/2008 (Φ.Ε.Κ. Α, 223) και 81/2009 (Φ.Ε.Κ. Α, 99), όπως έχουν τροποποιηθεί και ισχύουν, εφόσον έχουν συμπληρώσει συνεχή πενταετή και νόμιμη διαμονή στη χώρα από την υποβολή του σχετικού αιτήματος.
ζ. Είναι κάτοχοι ταξιδιωτικών εγγράφων ή ειδικού δελτίου που έχουν χορηγηθεί από ημεδαπή αρχή, σύμφωνα με τις διατάξεις της Διεθνούς Σύμβασης της Νέας Υόρκης, περί του καθεστώτος των ανιθαγενών, η οποία έχει κυρωθεί με το ν. 139/1975 (Φ.Ε.Κ. Α, 176) και έχουν συμπληρώσει πενταετή συνεχή και νόμιμη διαμονή στη χώρα από την αίτησης χορήγησης των παραπάνω τίτλων.
η. Κατέχουν τίτλο παραμονής ως ομογενείς και έχουν συμπληρώσει από της χορηγήσεώς τους πενταετή συνεχή και νόμιμη παραμονή στη χώρα, που πιστοποιείται κατόπιν σχετικής βεβαίωσης της αρχής, η οποία τα εξέδωσε.
4. έχουν εγγραφεί, κατόπιν αιτήσεώς τους, στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους του άρθρου 15 του παρόντος.
Πρώτον, πέραν από τις παραπάνω κατηγορίες, θα προστεθούν στο εκλογικό σώμα αλλοδαποί που γεννήθηκαν ή μεγάλωσαν στην Ελλάδα, οι οποίοι θα μπορούν να γίνουν Έλληνες εντός 6 μηνών το πολύ από την υποβολή δήλωσης στο δημοτολόγιο. Αυτοί, ως Έλληνες πολίτες πλέον, θα έχουν πλήρη δικαιώματα εκλέγειν και εκλέγεσθαι. Σύμφωνα με την ίδια την κυβέρνηση 200-250 χιλιάδες παιδιά θα λάβουν την Ελληνική ιθαγένεια.
Δεύτερον, η κυβέρνηση μπορεί να πολιτογραφήσει μεγάλο αριθμό από όσους έχουν ήδη καταθέσει αίτηση πολιτογράφησης. Ο αριθμός των εκκρεμών αιτήσεων πολιτογράφησης εκτιμάται σε 100-200 χιλιάδες.
Τρίτον, βάσει των (δ) και (ε) σημαντικός αριθμός συγγενών των νέων Ελλήνων υπηκόων που γεννήθηκαν στην Ελλάδα ή φοίτησαν σε Ελληνικά σχολεία θα μπορούν να πάρουν "Δελτίο Μόνιμης Διαμονής" ως μέλη της οικογένειας Έλληνα πολίτη και έτσι θα μπορέσουν και αυτοί να ψηφίσουν.
Συμπερασματικά: ο αριθμός των 65.000 αλλογενών είναι παραπλανητικός. Στην πραγματικότητα θα μπορέσει να ψηφίσει πολλαπλάσιος αριθμός νέων ψηφοφόρων οι οποίοι θα αποκτήσουν αυτό το δικαίωμα χάρη στο κυβερνητικό νομοσχέδιο.
Οι επικαλυπτόμενες διατάξεις του νομοσχεδίου για τους ανήλικους αλλοδαπούς
Σε προηγούμενο άρθρο ανέλυσα τους λόγους για τους οποίους ούτε χρειάζεται ούτε πρέπει να δίνεται η Ελληνική ιθαγένεια σε ανήλικους αλλά μόνο με την ενηλικίωση.
Σε αυτό θα σχολιάσω το καθεστώς κτήσης ιθαγένειας από ανηλίκους όπως θα διαμορφωθεί εάν ψηφισθεί το νομοσχέδιο έτσι όπως έχει κατετεθεί στην Βουλή.
Θα υπάρχουν τέσσερις διαφορετικοί τρόποι κτήσης Ελληνικής ιθαγένειας από ανήλικους αλλοδαπούς: (1) μία ισχύουσα (Ν. 3284/2004, Άρθρο 11) για τα τέκνα αλλοδαπών που πολιτογραφούνται, και τρεις καινούριες (Νομοσχέδιο κυβέρνησης, Άρθρο 1Α παράγραφοι 1,2,9α) που αφορούν (2) τα παιδιά που γεννιούνται στην Ελλάδα, ή (3) ολοκληρώνουν 6 τάξεις σε ελληνικό σχολείο, ή (4) γεννιούνται στην Ελλάδα από γονείς που επίσης γεννήθηκαν στην Ελλάδα και κατοικούν μόνιμα σε αυτήν.
Κατ' αρχήν θα επιχειρηματολογήσω πως βάσει του σκεπτικού της κυβέρνησης θα έπρεπε να ισχύουν από όλες αυτές μόνο η (1) που ήδη ισχύει και η (3) για τη φοίτηση σε σχολείο. Οι (1) και (4) πρέπει να μην ισχύσουν. Στη συνέχεια θα επιχειρηματολογήσω γιατί πρέπει η (3) να τροποποιηθεί.
Η ρύθμιση για τη γέννηση στην χώρα (Νομοσχέδιο της κυβέρνησης, Άρθρο 1Α, παράγραφος 1)
1. Τέκνο αλλοδαπών που γεννιέται και συνεχίζει να ζει στην Ελλάδα από γονείς που διαμένουν νόμιμα και οι δυο στη χώρα επί πέντε τουλάχιστον συνεχή έτη, αποκτά από τη γέννησή του την ελληνική ιθαγένεια, εφόσον οι γονείς του υποβάλουν κοινή σχετική δήλωση και αίτηση εγγραφής του τέκνου στο δημοτολόγιο του δήμου της μόνιμης κατοικίας του, εντός τριών ετών το αργότερο από τη γέννηση. Σε περίπτωση μεταγενέστερης υποβολής της δήλωσης και αίτησης, η ιθαγένεια αποκτάται από την υποβολή της σχετικής δήλωσης και αίτησης. Αν το τέκνο γεννήθηκε πριν τη συμπλήρωση της πενταετούς νόμιμης διαμονής και από τους δύο γονείς στη χώρα, η παραπάνω κοινή δήλωση και αίτηση εγγραφής υποβάλλεται με την παρέλευση της πενταετούς συνεχούς νόμιμης διαμονής και του δεύτερου γονέα, το δε τέκνο αποκτά την ελληνική ιθαγένεια από την υποβολή της δήλωσης και αίτησης.
Η διατύπωση αυτή είναι βελτιωμένη εν σχέσει με την προηγούμενη σε δύο σημεία:
1. Απαιτείται η νομιμότητα και των δύο γονέων.
2. Απαιτείται το τέκνο να συνεχίζει να ζει στην Ελλάδα μετά την γέννησή του.
Ωστόσο παραμένουν δύο ατέλειες:
1. Εάν το παιδί γεννηθεί στην Ελλάδα και λάβει την Ελληνική ιθαγένεια ή την λάβει σε μικρή ηλικία (χωρίς να πάει σε Ελληνικό σχολείο ή λίγες μόνο τάξεις) θα συνεχίσει να έχει την ιθαγένεια ακόμα και αν μετά φύγει από την χώρα.
2. Δεν είναι σαφές από τη διατύπωση πως κατά τη στιγμή της γέννησής του πρέπει οι δύο γονείς να είναι νόμιμοι μετανάστες στην χώρα.
Στην παράγραφο 3 αναφέρεται:
3. Η ελληνική ιθαγένεια αποκτάται από τέκνα αλλοδαπών με δήλωση των γονέων τους, σύμφωνα με τις διατάξεις των προηγουμένων παραγράφων του παρόντος άρθρου, μόνον εφ’ όσον και οι δύο γονείς τους διαμένουν νομίμως στην Ελλάδα δυνάμει σχετικού νόμιμου τίτλου σε ισχύ.
Άρα όταν γεννιέται το παιδί δεν είναι απαραίτητο οι γονείς του να βρίσκονται νόμιμα στην χώρα. Αυτή η τρύπα πρέπει να κλείσει.
Πιο σημαντική είναι η αντίρρηση για τα παιδιά που φεύγουν από την Ελλάδα. Πρόκειται για παιδιά που δεν έχουν καμιά Ελληνική παιδεία, και η μόνη σχέση τους με την χώρα είναι πως έζησαν εδώ τα πρώιμα προ-σχολικά χρόνια. Γιατί επομένως να λάβουν την Ελληνική ιθαγένεια αφού δεν μεγαλώνουν και πάνε σχολείο στην Ελλάδα και διακόπτουν νωρίς τη σχέση με την χώρα;
Θα μπορούσε κάποιος να αντιτείνει πως και ένα Ελληνόπουλο μπορεί να φύγει από την χώρα σε μικρή ηλικία και να μεγαλώσει αλλού. Όμως το Ελληνόπουλο παίρνει την ιθαγένεια ως ανήλικος γιατί δικαιούται να έχει ιθαγένεια. Αντιθέτως τα παιδιά των μεταναστών έχουν ήδη ιθαγένεια ως ανήλικα και άρα δεν χρειάζονται -ως ανήλικα- να λάβουν την Ελληνική. Επιπλέον, σε περίπτωση πρώιμης εξόδου από την χώρα τα μεν Ελληνόπουλα έχουν τους Έλληνες γονείς τους να τους ενισχύουν την ελληνικότητα, ενώ τα παιδιά των μεταναστών έχουν τους αλλοδαπούς γονείς τους οι οποίοι έζησαν στην Ελλάδα μόνο 5 χρόνια.
Εφόσον λοιπόν δεν υπάρχει καμιά βιασύνη για την κτήση ιθαγένειας από προσχολικά παιδιά, το καλύτερο είναι να αποσυνδεθεί η ιθαγένεια από τη γέννηση.
Η ρύθμιση για την τρίτη γενιά (Νομοσχέδιο της κυβέρνησης, Άρθρο 1Α, παράγραφος 9α)
9. Την Ελληνική Ιθαγένεια αποκτά από τη γέννησή του, χωρίς να απαιτείται δήλωση και αίτηση των γονέων ή του ιδίου, όποιος γεννιέται σε ελληνικό έδαφος, εφόσον:
α. ένας από τους γονείς του έχει γεννηθεί στην Ελλάδα και κατοικεί μόνιμα στη χώρα από τη γέννησή του
Επικίνδυνη είναι επίσης η διάταξη για την τρίτη γενιά. Εδώ δεν χρειάζεται ούτε δήλωση, ούτε καμιά νομιμότητα παραμονής.
Πρέπει να διαχωρίσουμε δύο περιπτώσεις:
1. Ο γονέας δεύτερης γενιάς έχει δικαίωμα στην ιθαγένεια βάσει των παραγράφεων 1 ή 2 αλλά δεν το ασκεί.
2. Ο γονέας δεύτερης γενιάς δεν έχει δικαίωμα στην ιθαγένεια βάσει των παραγράφεων 1 ή 2 .
Εάν μεν ο γονέας δεύτερης γενιάς έχει δικαίωμα στην Ελληνική ιθαγένεια που δεν το ασκεί, τίθεται το ερώτημα: γιατί να γίνεται Έλληνας αυτόματα το παιδί ενός αλλοδαπού ο οποίος δεν έχει τη βούληση να γίνει Έλληνας αν και μπορεί να το πράξει;
Εάν πάλι ο γονέας δεύτερης γενιάς δεν έχει δικαίωμα στην Ελληνική ιθαγένεια τότε:
1. οι γονείς του δεν ήταν νόμιμα στην Ελλάδα ούτε για 5 χρόνια, ή
2. δεν πήγε ούτε 6 τάξεις σε Ελληνικό σχολείο
Δίνοντας την ιθαγένεια στο παιδί του (τρίτη γενιά) δίνουμε εμμέσως δικαίωμα στην ιθαγένεια και στους γονείς (δεύτερη γενιά), αφού νομιμοποιούνται (ως γονείς ανήλικου ημεδαπού, Ν. 3386/2005, Άρθρο 94) και παίρνουν και προτεραιότητα για να πολιτογραφηθούν (Νομοσχέδιο της κυβέρνησης, Άρθρο 5δ).
Δηλαδή ενώ η κυβέρνηση προσέθεσε ασφαλιστικές δικλείδες έτσι ώστε η δεύτερη γενιά να μην λαμβάνει την ιθαγένεια αν οι γονείς της βρίσκονται παράνομα στην χώρα, ταυτόχρονα τις αναιρεί, δίνοντας έμμεση νομιμοποίηση και κίνητρο μάλιστα να κάνει παιδιά η δεύτερη γενιά λαθρομεταναστών.
Η ρύθμιση λοιπόν για την τρίτη γενιά πρέπει να καταργηθεί. Η δεύτερη γενιά, αν βρίσκεται νόμιμα στην χώρα και ολοκληρώσει 6 τάξεις σχολείου (όπως πρέπει να κάνει κάποιος που γεννιέται στην χώρα!) και το θέλει θα παίρνει την Ελληνική ιθαγένεια, και επομένως το ίδιο και τα παιδιά της (τρίτη γενιά) ως τέκνα πολιτών. Δεν χρειάζεται αυτή η επιπλέον επικίνδυνη ρύθμιση.
Η ρύθμιση για τα παιδιά που ολοκληρώνουν 6 τάξεις σε Ελληνικό σχολείο στην Ελλάδα (Νομοσχέδιο της κυβέρνησης, Άρθρο 1Α, παράγραφος 2)
2. Τέκνο αλλοδαπών που έχει ολοκληρώσει επιτυχώς την παρακολούθηση έξι τουλάχιστον τάξεων ελληνικού σχολείου στην Ελλάδα και κατοικεί μόνιμα και νόμιμα στη χώρα αποκτά την ελληνική ιθαγένεια από τη συμπλήρωση του εξαετούς χρόνου φοίτησης με κοινή δήλωση και αίτηση εγγραφής στο δημοτολόγιο του Δήμου μόνιμης κατοικίας του που υποβάλλουν οι γονείς του το αργότερο εντός τριών ετών.
Αυτή είναι η καλύτερη από τις ρυθμίσεις του νομοσχεδίου, αλλά έχει επίσης και σημαντικά μειονεκτήματα.
Πρώτον, δίνει την Ελληνική ιθαγένεια σε άτομα που αρχίζουν το σχολείο νωρίς στην Ελλάδα (Α'-Δ' Δημοτικού) αλλά δεν ολοκληρώνουν την 9ετή υποχρεωτική εκπαίδευση.
Δεύτερον, δίνει την Ελληνική ιθαγένεια σε άτομα που αρχίζουν το σχολείο νωρίς στην Ελλάδα (Α'-Δ' Δημοτικού) αλλά μετά είτε φεύγουν από την Ελλάδα (διακόπτοντας δηλαδή τον δεσμό μαζί της πριν ενηλικιωθούν) είτε συνεχίζουν την εκπαίδευσή τους σε άλλη γλώσσα.
Τα μειονεκτήματα αυτά αναιρούνται αν, εκτός από τις "έξι τάξεις" υποχρεούται το παιδί να έχει και απολυτήριο Γυμνασίου από Ελληνικό σχολείο στην Ελλάδα. Έτσι διασφαλίζεται η ολοκλήρωση της υποχρεωτικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα και τα παιδιά έχουν ακριβώς το ίδιο βασικό επίπεδο εκπαίδευσης με τα ελληνόπουλα.
Αν όμως έχει απολυτήριο Γυμνασίου τότε σε 3 έτη θα ενηλικιωθεί και άρα δεν υπάρχει καμιά βιασύνη για να λάβει την ιθαγένεια από τους γονείς του ως ανήλικος. Ήδη στην ηλικία των 15 ετών έχει αυξημένη συνείδηση και δεν μπορούμε να αναθέτουμε μια τέτοια σημαντική απόφαση στους γονείς του. Αν συνεχίσει να μένει στην Ελλάδα και ενηλικιωθεί, μπορεί να πάρει ο ίδιος την απόφαση αυτή.
Συνοψίζοντας
Ανήλικοι μπορούν ήδη να πάρουν την Ελληνική ιθαγένεια αν πολιτογραφηθούν οι γονείς τους. Μπορούν επίσης να το πράξουν αυτόματα κάνοντας αίτηση πολιτογράφησης στα 18 τους. Επομένως δεν υπάρχει καμιά βιασύνη για αλλαγές στον Κώδικα Ιθαγένειας.
Βέβαια, τα παιδιά που ολοκληρώνουν πολλά χρόνια σε Ελληνικό σχολείο έχουν κατά τεκμήριο γνώση της Ελληνικής γλώσσας, ιστορίας, και πολιτισμού. Επίσης με την ενηλικίωση δεν έχουν απαραίτητα τους πόρους για να πληρώσουν το παράβολο για την αίτηση πολιτογράφησης. Η δε απόφαση πολιτογράφησης μπορεί να πάρει κάποιο σημαντικό διάστημα. Αυτές είναι πραγματικές ατέλειες του υπάρχοντος συστήματος.
Ωστόσο η λύση σε αυτές τις ατέλειες μπορεί να είναι λελογισμένη. Δηλαδή: εξαίρεση από το παράβολο, εξαίρεση από τα τεστ γνώσεων, απλή έρευνα του ποινικού μητρώου, και απλή συνέντευξη με την επιτροπή πολιτογράφησης για να διαπιστωθεί πως ο νέος πράγματι είναι αυτός που λένε τα χαρτιά του (γιατί στην Ελλάδα πάντοτε υπάρχουν περιθώρια "παρεκκλίσεων") και πως πράγματι θέλει να γίνει Έλληνας.
Η κυβέρνηση έχει την ευκαιρία να βελτιώσει το νομοσχέδιο της ως εξής:
* Κατάργηση του Άρθρου 1Α παράγραφος 1
* Κατάργηση του Άρθρου 9α
* Συμπλήρωση "να έχει απολυτήριο Ελληνικού Γυμνασίου της Ελλάδας" στο Άρθρο 1Α παράγραφος 2
* Πολιτογράφηση μόνο μετά την ενηλικίωση και με τη βούληση του ενδιαφερόμενου
* Απλοποιημένη διαδικασία για τα παιδιά που ολοκλήρωσαν 6 τάξεις Ελληνικού σχολείου στην Ελλάδα (έρευνα ποινικού μητρώου, συνέντευξη με επιτροπή πολιτογράφησης, πιθανόν γρήγορη προθεσμία απάντησης μερικών μηνών)
Με αυτόν τον τρόπο διασφαλίζονται τα συμφέροντα της Ελληνικής Πολιτείας, δεν εισάγονται "αυτοματισμοί", κάθε απόφαση πολιτογράφησης είναι συνειδητή επιλογή του ενδιαφερόμενου αλλά γίνεται κατ' απονομή από την Πολιτεία, ενώ ταυτόχρονα διευκολύνονται τα παιδιά των νόμιμων μεταναστών που ολοκλήρωσαν 6 τάξεις σε Ελληνικό σχολείο, απέκτησαν απολυτήριο Γυμνασίου όπως και τα Ελληνόπουλα, και παρέμειναν στην χώρα μέχρι την ενηλικίωσή τους.
SystemFreaks™
