Στα σκουπίδια το πρόγραμμα ανακύκλωσης

Η αποσπασματική οργάνωση από τους δήμους και η έλλειψη ενημέρωσης των πολιτών έχουν οδηγήσει κάθε προσπάθεια σε αποτυχία

Της Τανιας Γεωργιοπουλου

Η ανακύκλωση στην Ελλάδα «ανακυκλώνεται» στα λόγια επί δεκαετίες. Στην πράξη αντιμετωπίζεται ως αναγκαία υποχρέωση προς την Ευρωπαϊκή Ενωση, κάτι σαν «να φανεί ότι κάτι κάνουμε» χωρίς κανένα ή έστω μηδαμινά πρακτικά αποτελέσματα. Τελευταίοι στην Ε.Ε. στην ανακύκλωση, τσακωνόμαστε για το πού θα πετάξουμε τα σκουπίδια, που καταλήγουν χωρίς επεξεργασία στις χωματερές. Μόνο ένα γεγονός μπορεί να μας παρηγορήσει προς το παρόν. Οτι παράγουμε αναλογικά τα λιγότερα σκουπίδια στην Ε.Ε. ανά άτομο τον χρόνο, μόνο 400 κιλά. Και αυτή η πρωτιά όμως δεν φαίνεται ότι θα κρατήσει για πολύ. Υπολογίζεται πως η ημερήσια παραγωγή αστικών στερεών απορριμμάτων την τελευταία δεκαετία έχει αυξηθεί σε ποσοστό περίπου 50% στη χώρα μας.
Εδώ και χρόνια διατηρούμε την τελευταία θέση στην Ευρωπαϊκή Ενωση στην ανακύκλωση, κάθε είδους, όπως άλλωστε μπορεί να διαπιστώσει ο καθένας και από την προσωπική του εμπειρία. Ανακυκλώνουμε λοιπόν μόνο το 26% του γυαλιού που χρησιμοποιούμε και το 29% του χαρτιού. Τα αντίστοιχα ποσοστά στη Γερμανία, για παράδειγμα, φτάνουν το 79% για το γυαλί και το 70% για το χαρτί. Εως το 2011 είμαστε υποχρεωμένοι με βάση τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ενωσης να ανακυκλώνουμε το 60% του γυαλιού, το 60% του χαρτιού, το 50% των μετάλλων, το 22,5% των πλαστικών και το 15% του ξύλου. Θα προλάβουμε; Μάλλον όχι.
Ολες οι προσπάθειες για την εφαρμογή προγραμμάτων ανακύκλωσης που έχουν γίνει έως τώρα στη χώρα μας έχουν καταλήξει σε αποτυχία. Ο λόγος; Οργανώνονται αποσπασματικά, οι πολίτες δεν ενημερώνονται και ο βασικός τους στόχος δεν είναι να πετύχουν, αλλά να φανεί ότι «κάτι γίνεται».
Είναι χαρακτηριστικό ότι προεκλογικώς πολλοί δήμοι αποφάσισαν να μπουν στα προγράμματα ανακύκλωσης συσκευασιών, τοποθετώντας τους γνώριμους μπλε κάδους (η συμμετοχή είναι εθελοντική), που έχουν εμφανιστεί στις γειτονιές τα δύο τελευταία χρόνια. Πρόκειται για την προσπάθεια που πραγματοποιείται από την Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης, την εταιρεία που δημιούργησαν κατ' επιταγή της Ε.Ε. οι εταιρείες που πωλούν συσκευασμένα προϊόντα, προκειμένου να βοηθούν στην ανακύκλωση των συσκευασιών τους, δηλαδή τα χαρτιά, το αλουμίνιο, τα πλαστικά και το γυαλί. Εως το 2011 επιβάλλεται να ανακυκλώνεται το 55-80% των απορριμμάτων συσκευασίας. Εως τώρα έχουν τοποθετηθεί οι εν λόγω κάδοι -με τη βοήθεια και των δημοτικών εκλογών- σε συνολικά 367 δήμους ανά την Ελλάδα.

Η ευθύνη των δήμων

Η επιτυχία του συγκεκριμένου προγράμματος απαιτεί τη συνέργεια πολλών παραγόντων. Κατ' αρχάς των κατοίκων, που πρέπει να συνηθίσουν να τοποθετούν σε διαφορετικό κάδο εντός του σπιτιού τα υλικά συσκευασίας. Ελάχιστοι μπαίνουν σε αυτό τον κόπο. Επιπλέον, επειδή οι δήμοι έχουν επιφορτιστεί με την περισυλλογή, οι κάδοι σε πολλές περιοχές αδειάζουν σπάνια. Μέσα σε αυτούς λοιπόν συνήθως βρίσκει κανείς κάθε είδους σκουπίδι, εφόσον οι κάτοικοι τους χρησιμοποιούν σαν κοινούς κάδους απορριμμάτων, ειδικά όταν οι άλλοι κάδοι γεμίζουν. Οταν λοιπόν στη συνέχεια πρέπει να γίνει ο διαχωρισμός των υλικών συσκευασίας για να ανακυκλωθούν, η διαδικασία είναι εξαιρετικά δύσκολη και χρονοβόρα. Η συμμετοχή των πολιτών στο πρόγραμμα εκτιμάται ότι φτάνει στο 50%. Σε σχέση με άλλες προσπάθειες, το ποσοστό είναι ελπιδοφόρο· σε σχέση με την ευρωπαϊκή πραγματικότητα, απογοητευτικό.
Οπως είναι φυσικό, κανείς δεν είναι διατεθειμένος να δυσκολέψει τη ζωή του διαχωρίζοντας τα σκουπίδια στο σπίτι του, αν δεν μπορεί να διακρίνει κάποιο ορατό όφελος ή αν κάποιος δεν του το επιβάλει.
Με λίγα λόγια, όσο η ανακύκλωση στην Ελλάδα αντιμετωπίζεται ως μια καλή κίνηση προς το περιβάλλον που γίνεται από καλή διάθεση και όχι ως αναγκαία υποχρέωση, ώστε να μην πνιγούμε στα σκουπίδια, κάθε πρόγραμμα είναι καταδικασμένο να εφαρμόζεται από λίγους τρελούς, για λίγο.

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_art ... 006_205680

Παρ' όλα αυτά δεν είναι σωστός ο μηδενισμός. Υπάρχουν προγράμματα ανακύκλωσης που λειτουργούν καλά και σωστά. Η ανακύκλωση δεν είναι απλά μία οικολογική επιλογή, αλλά υποχρέωση όλων μας.