άρχω, αρχός, αρχή, αρχαίος

[TEUTAMOS]

Άρχω, αρχός, αρχή, αρχαίος: οι λέξεις αυτές δεν πρέπει να λαμβάνονται ως μη περαιτέρω αναλύσιμες. Η ανάλυση απλώς σε μια ρίζα αρχα- δεν πρέπει να είναι αρκετή, όπως θα φανεί από την προτεινόμενη ανάλυση. Η γνώμη μου είναι ότι η φαινομενικώς αρχική ρίζα αρχ- είναι περαιτέρω αναλύσιμη σε αρ- και χαF- : η ρίζα αρ- σημαίνει ΄΄γη΄΄, όπως φαίνεται στις λέξεις αρ-ουραίος, αρ-οτρον, άρ-ουρα (βλ. άχθος αρούρης)· η ρίζα χαF- συναντάται στην παμπάλαια ελληνική λέξη χάος (<χάFος) και ως γνωστόν μαζί με την Γαία και τον Έρωτα αποτελούν τις αρχέγονες καταστάσεις στον Σύμπαν κατά τον Ησίοδο. Ως δεύτερο συνθετικό το χαF- το εξήγαγα από ένα τύπο της φρυγικής σε μια επιγραφή, όπου αναγράφεται η λέξη αρκιαιβος, η απόδοση της οποίας στην ελληνική είναι αρχός (βασιλιάς), προσδιοριστικό του Άτεως:
Ατις αρκιαιβος ακεναναγαβος Μίδαι Βανακται βλαβαλται εδαες
Το β στη λέξη αρκιαιβος δεν είναι παρά το δίγαμμα F, όπως παρακάτω και στη λέξη Βάνακται (< Fαναξ). Η λέξη Αρκιαιβος, λοιπόν, δεν είναι παρά το αντίστοιχο αρχαίFος < αρχάFjος, δηλαδή αρχός (=αρχηγός, βασιλιάς).