Ορθογραφικά-Ετυμολογία

[TEUTAMOS]

Η λέξη "πηλός" προέρχεται από το ρήμα "πέλομαι" που σημαίνει περιφέρομαι, κινουμαι κυκλικα ή περιξ. Η επεξεργασια του πηλου προυπεθετε την τεχνικη της τροχηλατης επεξεργασιας. Απο την ιδια ριζα ειναι και η λεξη "πολος". Με εκταση του ριζικου φωνηνεντος ο εις ω προκυπτει το πωλος και πωλέω/-ω, γιατί ο γυρολογος εμπορας (με το πουλαρι του) περιφεροταν εδω κι εκει, για να πουλησει την πραγματεια του.

[ArELa]

Ξεκινώ αυτό το νήμα το οποίο θα γίνει στίκι για να το βρίσκουμε εύκολα πάνω πάνω και να τοποθετούμε εδώ ορθογραφικά μας ζητούμενα ή/και παρατηρήσεις. Στα πρώτα θα μας είναι πολύτιμος βοηθός ο Μέλιος μας (ΤEUTAMOS), ενώ τα δεύτερα θα είναι χρήσιμα γι'αυτούς που χρειάζονται λείανση, βελτίωση και καλλιέργεια της ορθής-γραφής τους

Ξεκινώ με ένα πολυβασανισμένο επίθετο, το οποίο πολύ συχνά βλέπω να γράφεται λαθεμένα:

είναι ο ενδιαφέρων, η ενδιαφέρουσα, το ενδιαφέρον,


ένα πολυταλαιπωρημένο επίρρημα επίσης, είναι αυτό που εναντιώνεται. χεχεχ

είναι εναντίον και σε καμία περίπτωση εναντίων

Το ωμέγα είναι σωστό μόνο στην γενική πληθυντικού για τον ενάντιο. Δηλαδή οι ενάντιοι, των εναντίων

Όταν όμως είναι επίρρημα, γράφεται με όμικρον.


------

Επίσης βλέπω συχνά τη λέξη "διαχείριση" με "η", δηλαδή "διαχείρηση".
Είναι με γιώτα διότι όλα τα εις -ίζω γράφονται με γιώτα πλην του δανείζω, δακρύζω και... (βοήθα με αν θυμάσαι κι εσύ Μέλιο, έχω την αίσθηση ότι υπάρχουν κι άλλα, ή τουλάχιστον ένα ακόμα :Ρ).

Άρα, αφού το ρήμα είναι διαχειρίζω ή διαχειρίζομαι δεν μπορεί το ουσιαστικό παρά να είναι κι αυτό με ι


---

επίσης άλλο κλίνω (ένα ρήμα) κι άλλο κλείνω (μια πόρτα)

[Mantam Froufrou]

Ο Ασσος που έγινε Άσος κι έχω φρίξει μπορεί να μου πεί κανείς τί έπαθε?????

[Apomakros]

Ο Ασσος που έγινε Άσος κι έχω φρίξει μπορεί να μου πεί κανείς τί έπαθε?????

Κρύφτηκε στο μανίκι και ξεχάστηκε κρυμμένος...


Επίσης:

Συνωμοσία και όχι συνομωσία



(Ορκωμοσία και όχι ορκομωσία)

[Γκροτέσκος]

Ααααχχ τη ωρέο θαίμμαααααα

[Mantam Froufrou]

Lol Τσακαλάκο

Παιδιά αυτό το θέμα θα το εκτυπώνω κατά καιρούς!

[Acid{RFE}]

Πολύ πρακτικόθέμα, μιάς κ εγώ κάνω αρκετά ορθογραφικά λάθη, κ πρέπει να σας πώ οτι μικρός στο σχολείο στην ορθογραφία δεν δυσκολεύτικα καθόλου μιάς κ ήμουν αρκετά καλός, απ' τον καιρό που γράφω στα Greeklish την έχω χάσει κ δεν κάνω πλάκα παιδιά, το να γράφεις στα Greeklish προκαλεί φθορά στην ορθογραφία, δεν ξέρω αν ισχυεί για όλους, αλλά σε μένα αυτό έγινε.

[Mantam Froufrou]

Ενδιαφέρον αυτό που είπες! Ελπίζω να το διαβάζει ο Σελάκος! Τ'ακούς Σελάκο?

Προσωπικά δεν μπορώ να γράψω σε γκρίνγκλις. Ζορίζομαι οικτρά, κι ενώ όταν γράφω ελληνικά ή αγγλικά, χτυπάω το πληκτρολόγιο με την ταχύτητα του φωτός, σ'αυτά τα ρημαδιασμένα τα γκρινγκ... γράφω σαν παιδί του νηπιαγωγείου! Είναι ΑΛΛΗ ΓΛΩΣΣΑ! Γι'αυτό!

[Γκροτέσκος]

Ma giati kalh mou, pou einai h dyskolia?

[Mantam Froufrou]

paoier jtapo ehah h rae

back to topic!

[Γκροτέσκος]

Dies irae, dies illa. Solvet saeclum in favilla, Teste David cum Sibylla


-___-

[ArELa]

Να πω και ένα δείγμα χρησιμότητας της πολυτονικής γραφής, που ούτε διανοείται κανείς απ'τους νεότερους που σήμερα την αναθεματίζουν...

ορος με ψιλή οξεία.
ορος με δασεια οξεια.

Το ένα σημαίνει βουνό, το άλλο είναι ο όρος- βλ. "άνευ όρων" ή "όροι και προϋποθέσεις". Το ένα παίρνει την ψιλή, το άλλο τη δασεία. Κι έτσι, με πολυτονικό μπορούσε κανείς αυτόματα βλέποντας μόνη της τη λέξη, να καταλάβει ποια σημασία είχε. Σήμερα θα πρέπει να την δει μέσα σε πρόταση για να το καταλάβει.

========


Επίσης άλλο το παίρνω κι άλλο το περνώ.

====


Και οι πολυταλαιπωρημένες καταλήξεις των ρημάτων άλλοτε σε ε άλλοτε σε αι

Να θυμάστε ότι το ε μπαίνει στον πληθυντικό

πχ. α' πληθυντικός: τιμωρούμε (εμείς) και β' πληθ. τιμωρείτε (εσείς)

ενώ το αι στον ενικό και στον τρίτο πληθυντικό. δηλαδή:
τιμωρούμαι (εγώ)
τιμωρείται (αυτός)
ή στον πλυθυντικό: τιμωρούνται

[Mantam Froufrou]

Να θυμάστε ότι το ε μπαίνει στον πληθυντικό

πχ. α' πληθυντικός: τιμωρούμε (εμείς) και β' πληθ. τιμωρείτε (εσείς)

ενώ το αι στον ενικό και στον τρίτο πληθυντικό. δηλαδή:
τιμωρούμαι (εγώ)
τιμωρείται (αυτός)
ή στον πλυθυντικό: τιμωρούνται

για την ακρίβεια (και για όσους θυμούνται ακόμα τέτοιους όρους, και δεν έχουν πάρει ακόμα τα...όρη), το πρώτο χρησιμοποιείται στην ενεργητική φωνή και το δεύτερο στην παθητική.

[ΕΛΛΟΓΟΣ]

Μεγεθύνω και όχι Μεγενθύνω.

Κάτι άλλο που δεν έχει σχέση τόσο με ορθογραφία: είναι "Πράσσειν άλογα" ή "Πράττειν άλογα" κοινώς "κάνω πράγματα χωρίς λογική" και όχι "πράσινα άλογα".

Επίσης το βάλλω σε ορισμένους χρόνους γράφεται με ένα "λ". Τέτοιοι χρόνοι είναι: Αόριστος, Στιγμιαίος Μέλλοντας, Παρακείμενος και Υπερσυντέλικος. Για παράδειγμα άλλο "επέβαλλα" και άλλο "επέβαλα".

Είναι επίσης (επι+ίσης) και όχι επείσης ενώ είναι επειδή και όχι επιδή.

Επηρεάζω και όχι επιρρεάζω. Αλλά είναι επιρροή και όχι επηροή.

Όλες οι μετοχές σε -οντας όταν τονίζεται το "ο" γίνεται Ωμέγα. Π.χ. κάνοντας, χτυπώντας.

Έγκειται (εν+κείμαι) και όχι έγγυται ή έγγειται ή ό,τι άλλο φαντάζεται ο καθένας.

Είναι Προμηθεύς και ΟΧΙ Προμυθεύς. (μου το παίζουν και Ελληνάρες-Έλλην όπως αυτοαποκαλούνται)

Είναι οδηγείς (οδός+άγω β' ενικό αρχ.:άγεις) και όχι οδηγάς.

Είναι να παραγάγω(υποτακτική αορίστου από τον αόριστο β' ήγαγον του άγω) ΕΝΩ θα παράξω(από τον μέλλοντα άξω).

!Σημείωση: Το "πράσσειν άλογα" μάλλον δεν συναντάται σε κανένα αρχαίο κείμενο συνεπώς να παραληφθεί ή να θεωρηθεί αμφίβολο. Η ετυμολογία δεν έχει επιστημονική απόδειξη και η σύνδεση του αλόγου με το πράσινο και την ματαιότητα/παραλογότητα συναντάται επιπλέον σε παροιμίες ελληνικές ή μη.!

Αυτά προς το παρόν.

[ArELa]

ΤΕΛΕΙΑ τα είπες!
Σε διπλοκαμαρώνω λόγω του νεαρού της ηλικίας σου, και του "γηραιού" της γνώσης σου!

Θεωρώ τιμή μας να έχουμε στην παρέα των ΙΔΕΟ ένα πλάσμα σαν εσένα!


(για τα "πράσινα άλογα" έμαθα εγώ από σένα! Σ'ευχαριστώ )

[ΕΛΛΟΓΟΣ]

Αμ' έλα ΑρΕλα που έκανα λάθος.

Στον Μπαμπινιώτη το έχει "πράσινα άλογα" (ως μεταφορά). Θα το διορθώσω με υποσημείωση στο αρχικό.

Γύρω από τέτοιες φράσεις ή λέξεις γίνεται έντονη συζήτηση γενικά (π.χ. το ορθοπεδικός ή ορθοπαιδικός ) και είναι δύσκολο να αποδεικνύεις την ορθότητα της προέλευσης από την αρχαία ελληνική.

[ArELa]

Κάτι άλλο που δεν έχει σχέση τόσο με ορθογραφία: είναι "Πράσσειν άλογα" ή "Πράττειν άλογα" κοινώς "κάνω πράγματα χωρίς λογική" και όχι "πράσινα άλογα".

Εμένα αυτό μου κάνει πολύ λογικό - πάντα αναρωτιόμουν τι μας ήρθε και βγάλαμε την έκφραση "πράσινα άλογα". Προσωπικά δεν είμαι και μεγάλη οπαδός του Μπαμπινιώτη, και δεν θεωρώ τις τοποθετήσεις του θέσφατα, αλλά για να μη θεωρηθώ προκατειλημμένη θα αναμένω να δω τη διόρθωσή σου.

Πάντως με παραπέμπει και στο λαθεμένο "ζήσε Μάη μου να φας τριφύλλι" που δεν κάνει καθόλου λογικό να λες σ'ένα μήνα να ζήσει, όταν το σωστό είναι ο αγρότης που'χει ένα μαύρο μοσχάρι αδυνατισμένο που τον λέει "Μαύρο" και στην πραγματικότητα η φράση είναι: "ζήσε ΜΑΥΡΕ μου να φας τριφύλλι". Τουλάχιστον έτσι έχει μια λογική.

Παρεμπιπτώντως, είχαμε κάνει ολόκληρο τόπικ για το ορθοπαιδικός-ορθοπεδικός. Μάλιστα ο γιατρός μας ο ξενητεμένος που ήταν και ορθοπΕδικός υποστήριζε το πρώτο, ενώ εγώ επέμενα (και επιμένω) πως το σωστό είναι το δεύτερο. Θα το αναζητήσω κι αν δεν υπάρχει πια, τότε το πιθανότερο είναι να πήγε κι αυτό στα "πεσόντα" σε μια άσχημη ζημιά που πάθαμε πέρσι την πρωτοχρονιά για μπουναμά.



Όπως και να'χει, όποια διόρθωση και να κάνεις, δεν παίρνω τίποτα απ'όσα είπα στο προηγούμενο ποστ μου πίσω.

[Γκροτέσκος]

Κάτσε να κάνω και εγώ το κομμάτι μου.


Όλοι λέμε "άκου να δεις" ή "κοίτα να δεις".

Το νόημα της φράσης δεν είναι όπως το ακούμε.

Είναι από το "άκου να οιδείς" που σημαίνει "άκου να μάθεις"



παίδες, συγνώμη για το συντακτικό, αλλά μόλις ξύπνησα

[ΕΛΛΟΓΟΣ]

Εμένα αυτό μου κάνει πολύ λογικό - πάντα αναρωτιόμουν τι μας ήρθε και βγάλαμε την έκφραση "πράσινα άλογα". Προσωπικά δεν είμαι και μεγάλη οπαδός του Μπαμπινιώτη, και δεν θεωρώ τις τοποθετήσεις του θέσφατα, αλλά για να μη θεωρηθώ προκατειλημμένη θα αναμένω να δω τη διόρθωσή σου.

Οι επιστήμονες ακολουθούν γενικά την τακτική να μην αποδέχονται ως αλήθεια κάτι το οποίο δεν έχει απόδειξη "χειροπιαστή" (αισθητική). (αυτό πιστεύω ισχύει κυρίως στην αρχαιολογία, της οποίας τα ευρήματα χρησιμοποιεί και η γλωσσολογία)
Στην συγκεκριμένη περίπτωση τόσο το "πράσσειν άλογα" όσο και το "πράσινα άλογα" αποδίδουν αποτελεσματικά την έννοια της παραλογότητας.

Την υποσημείωση την έχω τοποθετήσει ήδη στο αρχικό μήνυμα:

!Σημείωση: Το "πράσσειν άλογα" μάλλον δεν συναντάται σε κανένα αρχαίο κείμενο συνεπώς να παραληφθεί ή να θεωρηθεί αμφίβολο. Η ετυμολογία δεν έχει επιστημονική απόδειξη και η σύνδεση του αλόγου με το πράσινο και την ματαιότητα/παραλογότητα συναντάται επιπλέον σε παροιμίες ελληνικές ή μη.!

Η εμφάνιση του "πράσινα άλογα" σε παροιμίες ελληνικές και μη δεν αποδεικνύει φυσικά ότι το "πράσσειν άλογα" δεν μετατράπηκε σε "πράσινα άλογα" αλλά στην αρχή το εμφάνισα ως λάθος ενώ ήταν αμφίβολο αν και λογικό.

Πάντως για το ορθοπεδικός "δεν σηκώνω κουβέντα".

Πάντως με παραπέμπει και στο λαθεμένο "ζήσε Μάη μου να φας τριφύλλι" που δεν κάνει καθόλου λογικό να λες σ'ένα μήνα να ζήσει, όταν το σωστό είναι ο αγρότης που'χει ένα μαύρο μοσχάρι αδυνατισμένο που τον λέει "Μαύρο" και στην πραγματικότητα η φράση είναι: "ζήσε ΜΑΥΡΕ μου να φας τριφύλλι". Τουλάχιστον έτσι έχει μια λογική.

Συμφωνώ. Άλλωστε κι εγώ υπέρ της Ορθής Λογικής είμαι.

[ΕΛΛΟΓΟΣ]

Το οίδα όμως στην υποτακτική κάνει ίσθι. Ισως αυτό που λες να είναι καθαρευουσιάνικο...

Άλλη κοτσάνα πέταξα. Αυτό είναι προστακτική που είπα.

Είναι από το "άκου να οιδείς" που σημαίνει "άκου να μάθεις"

Σωστός είσαι.

ΥΓ: Συγγνώμη για το διπλό μήνυμα (αλλά τέτοια κοτσάνα το ήθελε το ξεχωριστό μέρος της ).

[Γκροτέσκος]

Ένλογε, επιτέλους ελάλησα ορθώς.
Έμαθα Ελληνικιά Γραμματικιά και λεξολόγιο εις τας νυχτερινάς σχολάς.
Αλλά θαρρώ πως θα έπρεπε να προσκομίσω σχολικόν απολυτήριον
που απέκτησα εις τόπον αναπαύσεως (λαϊκιστήν το Τεχνικόν Λύκειον).
Εκεί έμαθα να χρησημοποιώ την Ελληνικήν μας γλώσσα τοιουτοτρόπως.

[ArELa]

Δεν είναι θεωρεία, αλλά θεωρΙα

Άλλο η αλητεία, της οποίας το ρήμα είναι αλητ-εύω οπότε στο ουσιαστικό όντως παίρνει "ει"

κι άλλο η θεωρία, το ρήμα της οποίας είναι θεωρώ


το ίδιο ισχύει και με την εισαγγελία που πολλές φορές τη βλέπω με "ει".

[Apomakros]

το ίδιο ισχύει και με την εισαγγελία που πολλές φορές τη βλέπω με "ει".

Σωστά. Άλλο λεία και άλλο εισαγγελία.

Επίσης:

Πλημμέλημα > Πλημμελειοδικείο

Κακούργημα > Κακουργιοδικείο


(Σήμερα βέβαια δεν λέγεται Κακουργιοδικείο, γιατί αντικατέστησαν τον όρο για να μη θίγεται λέει η ...τιμή και η υπόληψη των ...κακούργων...

....βρε δεν μας παρατάνε οι φωστήρες των υπουργείων...)

[Γκροτέσκος]

Χειρουργός ----> Χειρουργείο.

Ποτέ Χειρούργος.

Προσβάλλει κάποιον Χειρουργό, γιατί στην ίδια συλλαβή
τονίζονται επίσης οι:

Κακούργος, Πανούργος, Ραδιούργος και άλλα χοιροειδή.

[ArELa]

Ναι ναι ναι... τα'χουμε ακούσει αυτά τα πολιτικώς ορθά και ευαίσθητα

Δηλαδή κι ο σπούργος πρέπει τώρα να λέγεται "σπουργός"?

Μήπως ακούαστε και κανέναν που ονομάζεται "Λυκούργος" να ωρύεται και να απαιτεί να αποκαλείται ξάφνου "Λυκουργός"

...αλλά τεσπα, θα το καταπιω το πικρό ποτήρι τούτο, μέχρι να βρω λέξη που να λήγει σε -ουργος, να τονίζεται στην παραλήγουσα και να μην έχει κακή έννοια.



Α, και απαιτώ απ'αυτούς που γράφουν τον αόριστο του παίρνω με "ει", δηλαδή πείρα, να το κόψουν πάραυτα! Είναι πήρα, παρακαλώ πολύ. Γιατί η πείρα είναι γένους θηλυκού ουσιαστικό, δεν είναι ρήμα και έχει ασφαλώς εντελώς διαφορετική έννοια.