ΠΕΡΙ ΚΑΤΑΓΩΓΗΣ ΤΩΝ ΒΛΑΧΩΝ

[TEUTAMOS]

Η Ελλάς υπετάχθη εις τους Ρωμαίους από το 146 πΧ. Τα ελληνικά έγιναν επίσημη γλώσσα της Βυζαντινής αυτοκρατορίας επί Ηρακλείου, τον 7ον αι. μΧ, επτά δηλαδή αιώνες ύστερον. Ο Ιωάννης Λυδός, σύγχρονος του αυτοκράτορος Ιουστινιανού (527-565), αναφέρει εκτεταμένη χρήση των λατινικών ανάμεσα στους Έλληνες και δη για δημόσιους σκοπούς. Αν υποτεθεί ότι οι Βλάχοι κατήλθον νοτιώτερα λόγωι πιέσεως από Σλαύους εισβολείς κατά τον 7ο αι. μ.Χ., τότε μπορούμε να φαντασθούμε πως η αρχική τους διαμονή ήτο η ευρυτέρα περιοχή της Βορείου Ελλάδος και έτι βορειότερα. Η γλώσσα τους μαρτυρεί ότι υπάρχουν λατινικές επιδράσεις. Ωστόσο, λείπουν οι δακικές επιδράσεις που έχει η ρουμανική, και αυτό σημαίνει πως δύσκολα θα κατήλθον από την περιοχή της Ρουμανίας, χωρίς αυτό να αποκλείει την ύπαρξιν άλλων λατινόφωνων πληθυσμών ομοίων με τους Βλάχους. Εξάλλου, είναι γνωστόν ότι η Βαλκανική εχωρίζετο σε λατινόφωνους και ελληνόφωνους με βάση μια νοητή γραμμή που σήμερα ταυτίζεται με την γραμμή Jirečcec. Να σημειώσουμε εδώ, αναφερόμενοι σε Σλαύους, ότι δεν έχουν καμμία σχέσιν με αυτούς οι Βλάχοι, τουλάχιστον εθνολογικά. Εξάλλου μια εκ των προταθεισών ετυμολογιών για το όνομα «Βλάχος» είναι το παλαιοσλαυικόν Vlach που σημαίνει «ξένος». Δύσκολα να είναι κάτι σλαυικόν και ξένον συνάμα.
Το όνομα «Βλάχοι» αναφέρεται το πρώτον από τον βυζαντινό Γεώργιο Κεδρηνό κατά το 976, ο οποίος έγραψε πως ο αδελφός του μετέπειτα Βουλγάρου αυτοκράτορα Σαμουήλ εφονέυθη το 976 από ‘οδίτες Βλάχους’ μεταξύ Καστοριάς και Πρεσπών . Στοιχεία εκ του Αγίου Ορους δείχνουν πως υφίσταντο Βλάχοι εις την Χαλκικιδήν κατά το 1000 μ.Χ,. Ο Κεκαυμένος εις το «Στρατηγικόν» του περιέγραψε πολεμοχαρείς Βλάχους γύρω από τα Τρίκαλα και την Λάρισσα, που κατά την γνώμην του ήσαν «Δακοί και Βέσσοι» (θρακικά φύλα) οι οποίοι είχαν διωχθεί από τις περιοχές του Σαύου και του Δουνάβεως λόγωι ληστειών. Η δε Άννα Κομνηνή κάνει λόγον εκτεταμένα για Βλάχους της Θεσσαλίας, των οποίων ο έγκριτος Πουδίλος έτρεξε νύχτα και ειδοποίησε τον Αλέξιο Κομνηνό πως οι Κουμάνοι πέρασαν τον Δούναβιν. Ο περιηγητής του 12ου αιώνος Βενιαμίν Τουντέλης επεσκέφθη την Θεσσαλία το 1173 και ανέφερε ότι οι Βλάχοι κατέβαιναν από τα βουνά σαν ελάφια, εληίζοντο, ήσαν ανίκητοι, και δεν είχαν «μπέσα».
Το 1183 οι Βλάχοι της Θεσσαλίας επαναστάτησαν κατά της βαριάς φορολογίας που επέβαλε ο Ισαάκιος Αγγελος για τον γάμον της θυγατρός του και δημιούργησαν το βλαχοβουλγαρικό κράτος των Ασανιδών. Ο Ιωάννης Ασάν απεκάλεσε εαυτόν λατινιστί «Imperator omnium Bulgarorum et Blacorum». Όταν πέρασε από τον χώρο ο Φρειδερίκος Βαρβαρόσα, ο Ιωάννης Ασάν ανεφέρετο ως «αυτοκράτορας των Βλάχων και πλείστων Βουλγάρων», «αυτοκράτορας Βλάχων και Κουμάνων» ή «αυτοκράτορας των Βλάχων και Ελλήνων».
Εκ των άνω φαίνεται ότι εις την περιοχήν τουλάχιστον που σχετίζεται με την Βόρεια Ελλάδα, αλλά και την Βουλγαρίαν και την χώραν των Κουμάνων το βλάχικον στοιχείον ήτο παρόν. Ήσαν ορεσίβιοι και ενίοτε επεδίδοντο εις ληιστρικάς επιδρομάς. Φαίνεται πως είλκαν την καταγωγήν τους από τους αυτόχθονες κατοίκους της Νοτίου Βαλκανικής και προφανώς ωμίλουν λατινογενή διάλεκτον.
Μετά την πτώσιν της βυζαντινής αυτοκρατορίας, οι Οθωμανοί εθεώρησαν τους Ελληνες και τους Βλάχους ένα μιλέτι (ως το 1905), αν και κάποιες πρώιμες αναφορές κάνουν διάκριση μεταξύ τους.
Οι Βλάχοι, κατά την γνώμην μου, είναι παλαιοί κάτοικοι της Βαλκανικής, πιθανότατα Θρακικής καταγωγής, οπωσδήποτε πελασγικής καταγωγής (Βλάχοι < Φελάχοι < Πελασγοί), οι οποίοι εκλατινίστηκαν, επιμένοντας όμως στις ιδιαίτερες καταβολές τους. Σχετίζονται με τους Σαρακατσάνους, για τους οποίους ο Α. Πουλιανός γράφει ότι κατάγονται ανθρωπολογικά από την Παλαιολιθική Εποχή και είναι οι παλαιότεροι κάτοικοι της Ευρώπης.
Επ’ ίσης δύναται να συνδέονται και με τους σημερινούς Πομάκους (Απομάχους) που κι αυτοί είναι παλαιοί κάτοικοι της Βαλκανικής. Σήμερα οι Βλάχοι, όπως και οι Σαρακατσάνοι και οι Πομάκοι, είναι ένα αναπόσπαστον τμήμα του ελληνισμού και πάσα προσπάθεια να θεωρηθούν ως μειονότης πίπτει εις το κενόν.

[karipis]

Η επιστημονική τεκμηρίωση της ελληνικότητας των Ελληνο-βλάχων.

Τι είναι οι Βλάχοι-Αρμάνοι:

Ο Γάλλος καθηγητής του Πανεπιστημίου Nancy Ε. Will επισημαίνει τα μέτρα, που λαμβάνουν οι Ρωμαίοι για την ανακούφιση των απλών Μακεδόνων, όπως μείωση κατά 50% της φορολογίας, παροχή δυνατοτήτων εξευρέσεως εργασίας, ιδίως στην διαφύλαξη των βορίων συνόρων της Μακεδονίας με τα praesidia armata, συνάμα δε των συγκοινωνιακών κόμβων προς εξασφάλιση της ελεύθερης μεταφοράς αγαθών και μετακινήσεως επισκεπτών, κρατικών υπαλλήλων, στρατευμάτων, οπότε και η γλωσσική επίδραση αποβαίνει αναπόφευκτη. Οι hertzberg, Feyel, Oost, Lozovan, Hammond, Eck, Sarikakis, Papazoglou, διευρύνουν τον ορίζοντα ευκαιριών, οι οποίες προσφέρονται στους Έλληνες για ενεργό συμμετοχή τους στην πολιτική-στρατιωτική ζωή της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας με την εκλατίνισή τους.
Εξ άλλου με τις καίριες επισημάνσεις εμφανίσεως νησίδων ή ζωνών λατινοφωνίας στην ελληνική χερσόνησο από τους Lafoscade, κατά τα τέλη του 19ου αιώνα, Pinon, M. Rostovtzeff, Bratianu κ.α., καθώς και τοπωνυμιών λατινογενών από Capidan, Θαβώρη, Λιόλιο, Poghirc κ.α., η αποδοχή της αυτοχθονίας των Βλαχοφώνων του ελληνικού χώρου από Ρουμάνους, Parvan, R. Vulpe, S. Puskariu, Al. Procopovici, D. Maniou, συνακόλουθης ίσως για μερικούς της βαθμιαίας ενδόσεως του Th. Capidan –που έως τότε είναι το σημείο αναφοράς για την από βορρά προέλευση των Βλάχων και έκτοτε μεταμορφώνεται σε πολέμιο των υποστηρικτών της καθόδου αποτολμώντας και επίκριση κατά Weigand για την εμμονή του στην ξεπερασμένη θεωρία – η αποδεδειγμένης αντίστροφης από νότο προς βορράν κινήσεως Βλαχοφώνων, κατά τους Densusianu, Siadbei, Garde κ.α., τα τεκμήρια εκλατινίσεως Ελλήνων είναι πλέον αναμφισβήτητα.
Ομολογουμένως υπάρχουν άφθονα παντού, όπου ζουν και δρουν Έλληνες, από Ανατολή σε Δύση. Για τη Βαλκανική και ακριβέστερα για την Δοβρουτσά τα αποτελέσματα των ερευνών των Ρουμάνων ακαδημαϊκών και καθηγητών του Πανεπιστημίου Βουκουρεστίου R. Voulpe και D. Pippidi είναι απόλυτα πειστικά. Στη Δύση και συγκεκριμένα στη Γαλατία, αν και ονομάζεται Gallia Greaca, οι Έλληνες όχι μόνο ομιλούν λατινικά, μάλιστα και ενωρίτερα της ρωμαϊκής κατακτήσεως, αλλά και διδάσκουν τη λατινική γλώσσα, όπως επιγραφικά διαπιστώνεται και όπως πιστεύουν οι Egger, Benoit κ.α. Εξ ίσου ισχυρές μαρτυρίες πιστοποιούν λατινοφωνία και στη μητροπολιτική Ελλάδα, σύμφωνα με τα πρόσφατα μελετήματα των Helly, Hatzopoulos κ.α., που αφορούν στη Θεσσαλία, Μακεδονία, Ήπειρο και των Dubuisson, Lozovan, Poghirc για το σύνολο του Ελληνισμού. Οι τρεις τελευταίοι προσκομίζουν πρόσθετα επιχειρήματα αποτιμώντας ταυτόχρονα κατ’ αξίαν το εξαιρετικά ενδιαφέρον χωρίο του Βυζαντινού χρονογράφου Ιωάννη Λυδού, στο οποίο τον 6ο αιώνα, επί Ιουστινιανού, οι Έλληνες παρουσιάζονται στην Ευρώπη (Βαλκανική) να υπερέχουν δημογραφικά, αλλά να λανθάνουν λόγω γλωσσικής παραλλαγής, λατινοφωνίας, βλαχοφωνίας.
Εν τέλει, λαμβάνοντας υπ’ όψη την άποψη του Garde, σύμφωνα με την οποία ο αφανισμός από την Βαλκανική των εκρωμαϊσμένων – βλαχοφώνων Θρακών συντελείται με την μετάβασή τους στην Δακία και την ακριβή πληροφορία του Ρουμάνου ακαδημαϊκού Rosetti για εκδημία του τελευταίου εκρωμαϊσμένου Ιλλυριού, Ιλλυριο-Βλάχου, κατά τα τέλει του 19ου, 1898, οι απομένοντες σύγχρονοι μας Βλαχόφωνοι της Βαλκανικής είτε εντός των ιστορικών ορίων του μητροπολιτικού Ελληνισμού είτε πέρα του Ελλαδικού χώρου λόγω της περίφημης και αδιάλειπτης αποδημίας είναι ελληνικής καταγωγής, όταν άλλως τε η αυτοχθονία των Βλαχοφώνων στην Μακεδονία είναι, κατά τον A. Failler, δεδομένη, η Δε καταγωγή των Μακεδόνων, κατά τον Poghirc, ελληνική.
Εν τούτοις το γεγονός ότι σύμφωνα με την ακραιφνή και ανεπηρέαστη επιστήμη οι Βλαχόφωνοι είναι αδιαφιλονίκητα Έλληνες δεν σημαίνει εφησυχασμό και υποτίμηση της επικαιρότητας του Βλαχικού Ζητήματος ούτε επιτρέπει ψευδαίσθηση ανυπαρξίας κινδύνου, κατά το δήθεν ανύπαρκτο και ακίνδυνο «Μανεδονικό», που εκκρεμεί επώδυνα. Αντίθετα υπαγορεύει:
α) Άμεση και έγκυρη ενημέρωση αρμοδίων και αναρμοδίων της ελληνικής πολιτείας, όλων των πολιτών, ιδίως των νέων, για τους οποίους αρκούν δυο αποσπάσματα από τις συγγραφές του Ιωάννη Λυδού και Κωνσταντίνου Κούμα, καίρια σχολιασμένα και καταχωρημένα σε σχολικό εγχειρίδιο, χωρίς συνολικά να υπερβαίνουν τις δύο σελίδες, με πρόσθετο σκοπό τον περιορισμό και των συχνών ακυρολεξιών, χρήσεων των όρων Βλάχων-Κουτσοβλάχων υποτιμητικά, περιφρονητικά, υβριστικά, εξυπηρετικά κάθε μορφής προπαγάνδας.
β) Ανεύρεση των αποδεδειγμένα επαϊόντων και επιλογή κατά τρόπο διαφανή, αμερόληπτο και αντικειμενικό, προπάντων μη κομματικό, των καταλλήλων για την προσήκουσα παρακολούθηση του Βλαχικού Ζητήματος στα κέντρα λήψεως αποφάσεων, εσωτερικού-εξωτερικού, και επίδοση της ενδεδειγμένης κατά περίπτωση γνωματεύσεως σε κάθε αιτούντα, πολιτειακή και πολιτική ηγεσία, βουλευτές, ευρωβουλευτές και εκπροσώπους φορέων, στους οποίους τίθεται το ζήτημα, ώστε να προλαμβάνονται οποιεσδήποτε δεσμεύσεις και να διασφαλίζεται συντονισμός δράσεως σε περιστάσεις εξάρσεως ή αναζωπυρώσεως, οπότε και ενδείκνυται οι επαΐοντες να είναι κοινοί για όλους και χωρίς κομματική ούτε δημοσιοϋπαλληλική εξάρτηση, οι δε αποζημιώσεις τους σε μη ζηλευτό επίπεδο. Διότι τότε οι άριστοι επιστήμονες και ενσυνείδητοι Έλληνες ενδέχεται να καταλάβουν τις κατάλληλες θέσεις, οι οποίες δεν επιδιώκονται από επιτήδειους, δικτυωμένους κομματικά\, πολιτικά ή παραπνευματικά με κίνητρα ιδιοτελή.
γ) Ενεργό, δυναμική, αδιάλειπτη συμπαράσταση από όλους στους Βλαχόφωνους, που μάχονται στην πρώτη γραμμή κατά των δυνάμεων παραπληροφόρησης και παραπλάνησης ανύποπτων πολιτών, οι οποίες ενεργούν ανενδοίαστα σαν «εκτροφεία μειονοτικών»!



Από το υπέροχο βιβλίο του Αχιλλέα Λαζάρου «ΒΛΑΧΟΙ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΛΕΙΨΕΙΣ» των εκδόσεων Πελασγός.