Η Τσαμουριά και οι Τσ(ι)άμηδες

[karipis]

Επειδή πιστεύω πως κάποια στιγμή αυτό το θέμα θα το συναντήσουμε μπροστά μας και επειδή (αν γίνει) θα πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι και ιστορικά κατερτισμένοι, αποφάσισα την ανάρτηση του σχετικού θέματος.

______________________________________________

Η Τσαμουριά και οι Τσ(ι)άμηδες

Οι λέξεις Τσάμης, τσάμικος (Τσιάμης, τσιάμικος), είναι ευρύτατα διαδεδομένες στον ελληνικό χώρο. Η πρώτη χρησιμοποιείται ως επώνυμο ή παρωνύμιο και η δεύτερη για τον προσδιορισμό του γνωστού κλέφτικου χορού και του δύστροπου ή φορτικού ανθρώπου. Π.χ. μου 'γινες τσάμικος ταμπάκος. Γενικώτερα, Τσάμηδες ονομάζονταν οι κάτοικοι της Τσαμουριάς. Τσαμουριά στη λαϊκή γλώσσα εξακολουθεί να λέγεται κυρίως η περιοχή Φιλιατών, Πάργας, Μαργαριτίου και Παραμυθιάς, δηλαδή ο χώρος της αρχαίας Θεσπρωτίας που απαρτίζει σήμερα τον ομώνυμο νομό. Η Τσαμουριά, δηλαδή ο τόπος των Τσάμηδων, εκτεινόταν ως τα χωριά του Δελβίνου και το Βουθρωτό. Η πεδιάδα της Παραμυθιάς και του Μαργαριτίου ήσαν οι πιο εύφορες περιοχές της Ηπείρου, γι' αυτό είχαν ελκύσει την προσοχή των ισχυρών τσάμικων οικογενειών που έλεγχαν κατά τρόπο φεουδαρχικό την περιοχή. Κατά τον 19ο αιώνα η περιοχή Φιλιατών είχε χωριστεί σε δύο σφόδρα αλληλομαχόμενες φατρίες, των Ντεκάτων και των Σεϊκάτων. Στην Παραμυθιά δέσποζε επί δύο αιώνες η οικογένεια των Προνιαίων, που είχαν γίνει τύραννοι για τον τοπικό πληθυσμό. Οι Προνιάτες βρίσκονταν σε συνεχείς συγκρούσεις με τους Σουλιώτες που είχαν επεκτείνει την κυριαρχία τους στο νότιο μέρος της Τσαμουριάς. Ο Αλή πασάς, προκειμένου να επιβάλει την απόλυτη κυριαρχία του επί της Ηπείρου, κτύπησε όχι μόνο τους Σουλιώτες αλλά και τους μπέηδες της Τσαμουριάς.
Σχετικά με την καταγωγή των Τσάμηδων και του ονόματος των Τσάμηδων οι γνώμες ποικίλλουν. Εικάζεται πάντως ότι οι Τσάμηδες δεν αποτελούν ιδιαίτερη αλβανική φυλή. Ήσαν «σμιγάδι» Ελλήνων και Αλβανών οι οποίοι κατά τον 17ο αιώνα εξισλαμίσθηκαν όχι με τη βία αλλά από συμφεροντολογία, για να έχουν υπό τη δική τους κυριαρχία την περιοχή που κατοικούσαν. Λόγω των μεταξύ τους επιγαμιών διαμόρφωσαν έναν ξεχωριστό τύπο: ήσαν ωραίοι στην εμφάνιση, υψηλοί, δυνατοί και ευκίνητοι, αλλά δόλιοι και εκδικητικοί, με έντονη την τάση της αρπαγής. Κατ' αντίθεση προς τους άλλους Ηπειρώτες, που είναι ο πιο έντονα μεταναστευτικός λαός της Ελλάδος, οι Τσάμηδες δεν είχαν τη ροπή για μετανάστευση. Πριν από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο ο αριθμός των κατοίκων της Τσαμουριάς έφθανε τις 70.000. Τα δύο τρίτα, περίπου 50.000, ήσαν Χριστιανοί, και το ένα τρίτο, οι κατ' εξοχήν Τσάμηδες, μουσουλμάνοι. Οι χριστιανοί είχαν συνείδηση ελληνική και αποτελούν τη βάση του σύγχρονου πληθυσμού της περιοχής. Οι Μουσουλμάνοι είχαν ασταθή εθνική συνείδηση. Ως τις αρχές του αιώνα είχαν φρόνημα τουρκικό, λόγω όμως των ιταλικών προπαγανδών άρχισαν, καθ' ότι αλβανόφωνοι, ν' αποκτούν αλβανικό φρόνημα. Κατά την ανταλλαγή των πληθυσμών, βάσει της συνθήκης της Λωζάννης, οι Τσάμηδες εξαιρέθηκαν.
Η ανταλλαγή έπρεπε να γίνει επί ημερών Θεοδ. Πάγκαλου. Αλλ' ο δικτάτορας, που ήταν θαυμαστής του Μουσσολίνι και της ιταλικής φασιστικής πολιτικής, δεν συμπεριέλαβε στον ανταλλάξιμο πληθυσμό τους Τσάμηδες, που με υπόδειξη των Ιταλών, θεωρήθηκαν φύλο αλβανικό. Έτσι έμειναν στην Ελλάδα και έγιναν όργανα της ιταλικής πολιτικής εις βάρος της Ελλάδος. Στη διάρκεια της ιταλικής επίθεσης και κατά τους χρόνους της ιταλικής κατοχής ο ρόλος των μουσουλμάνων Τσάμηδων ήταν εγκληματικός. Πολέμησαν στο πλευρό των Ιταλών, κατέλυσαν τις ελληνικές αρχές, οργάνωσαν μονάδες τρομοκρατικής δράσης εις βάρος του ελληνικού πληθυσμού, ευθύνονται για την εκτέλεση 49 επιφανών κατοίκων της Παραμυθιάς και για την εκτέλεση του νομάρχη Βασιλάκου και γι' αυτό αντιμετώπισαν την «μήνιν» των αντιστασιακών οργανώσεων της περιοχής. Στη διάρκεια της γερμανικής φυγής οι μουσουλμάνοι Τσάμηδες, υπό το βάρος της ενοχής και υπό το κράτος της απειλής, εγκατέλειψαν, περίπου 18.000, την Ελλάδα και μέσω Κονισπόλεως έφθασαν στην Αλβανία, όπου έγιναν στηρίγματα του Χοτζικού και των μεταγενέστερων καθεστώτων. Αποτελούν την αιχμή της επιθετικής πολιτικής των αλβανικών διεκδικήσεων εις βάρος της Ελλάδος. Μεγάλο μέρος των Τσιάμηδων, μετά την κατάρρευση του αστυνομικού καθεστώτος, που είχε επιβληθεί στην Αλβανία, επανήλθε λαθραία στην Ελλάδα. Αυτοί κυρίως, συχνά εμφανιζόμενοι σαν βορειοηπειρώτες, παρόλο που είναι οι διώχτες του βορειοηπειρωτικού στοιχείου, πρωτοστατούν στην κακοποιό, εγκληματική και ανθελληνική προπαγανδιστική δραστηριότητα. Έχουν προμηθευτεί ταυτότητα Βορειοηπειρωτών και χρησιμοποιούν αρχαιοελληνικά ονόματα (π.χ. Φιλώτας), για να ασκήσουν την προπαγάνδα τους στους αφελείς.

***

Ως προς την καταγωγή του ονόματος έχει υποστηριχτεί ότι αυτό προέρχεται από τ' όνομα του Ισάμ, από το Λεσκοβίκι, που είναι ο πρώτος Ηπειρώτης αρνησίθρησκος. Οι απόγονοί του, Ισάμηδες έγιναν οι Σάμηδες ‐ Τσάμηδες. Άλλοι, όπως ο Πουκεβίλ, παράγουν το όνομα από τους Σάμεις, αρχαίο ιλλυρικό φύλο, και άλλοι από το όνομα του ποταμού Θύαμη (Καλαμά) κατά παραφθορά (Θυάμηδες ‐Τσιάμηδες), άλλοι από την τουρκική λέξη τσιάμ, που σημαίνει πεύκο, και άλλοι από το τουρκικό τσιαμούρ (= λάσπη, πηλός). Εσχάτως λαμπρά μελέτη περί των Τσάμηδων (το σωστό είναι Τσιάμηδων) έγραψε ο Στέφ. Μπέτης υπό τον τίτλο Τσιάμης και Τσιαμουριά, που δημοσιεύτηκε στο «Ηπειρωτικό Ημερολόγιο», που εκδίδει η γεραρά «Εταιρεία Ηπειρωτικών Μελετών» (τόμος 15ος‐16ος, 1993/4, σελ. 343‐385). Ο Μπέτης υποστηρίζει ότι η λέξη Τσιάμης προέρχεται από τη Θάμαρ, την ηπειρώτισσα πριγκιποπούλα, που σε ηλικία 17 ετών, το 1294, παντρεύτηκε το βασιλέα του Τάραντα Φίλιππο ντ' Ανζού (Ανδεγαυικό). Κατά τον Μπέτη, το όνομα Θάμαρ στα ηπειρωτικά προφέρεται Τσιάμα (όπως ο Θωμάς προφέρεται Τσιώμος) και από το όνομα της Τσιάμας οι κάτοικοι της περιοχής της ονομάσθηκαν Τσιάμηδες. Όπως όμως παρατήρησα στην κριτική που έκανα στον Οικονομικό Ταχυδρόμο για όλο το «Ηπειρωτικό Ημερολόγιο», μου είναι δύσκολο να δεχτώ την άποψη αυτή. Πρώτον, γιατί ο γάμος έγινε το 1294 και το όνομα Τσάμης‐Τσιάμης εμφανίζεται πολύ πιο αργά. Δεύτερον, δεν φαίνεται πιθανόν να ονοματισθεί μια περιοχή, που δόθηκε ως προίκα, με το όνομα της λήπτριας, αφού άλλωστε η Θάμαρ ούτε κατοίκησε ούτε διοίκησε τον τόπο αυτό. Μόνο ένας πολεμιστής φύλαρχος θα μπορούσε να αφήσει το όνομά του.

Πηγή: Η βαρύτατη μελέτη του Σαράντου Καργάκου με τις πάμπολλες σημειώσεις και βιβλιογραφία «Αλβανοί, Αρβανίτες και Έλληνες».


Σημείωση: Σε όσους βρήκαν ενδιαφέρον το άρθρο, το φόρουμ φιλοξενεί και παλαιότερη ανάρτηση (κατατοπιστική για το ποιόν των προδοτών αυτών).

[mittenwald]

Έχουν προμηθευτεί ταυτότητα Βορειοηπειρωτών και χρησιμοποιούν αρχαιοελληνικά ονόματα (π.χ. Φιλώτας), για να ασκήσουν την προπαγάνδα τους στους αφελείς.

Έχω παρατηρήσει κάτι τέτοιο σε φόρουμ πολιτικής που παρακολουθώ.
Έχουν μπει 5-6 άτομα χρησιμοποιώντας αρχαία Ελληνικά ονόματα, ενώ ο ανθελληνισμός τους είναι προφανής.
Ακόμα και συντονιστής του φόρουμ ρώτησε έναν τέτοιο πώς καταφέρνει και δεν του προκαλεί αλλεργία το όνομά του.

Και όλοι είναι αναρχικών-ακροαριστερών αντιλήψεων.

[sacred_circle]

Έχουν προμηθευτεί ταυτότητα Βορειοηπειρωτών και χρησιμοποιούν αρχαιοελληνικά ονόματα (π.χ. Φιλώτας), για να ασκήσουν την προπαγάνδα τους στους αφελείς.

Έχω παρατηρήσει κάτι τέτοιο σε φόρουμ πολιτικής που παρακολουθώ.
Έχουν μπει 5-6 άτομα χρησιμοποιώντας αρχαία Ελληνικά ονόματα, ενώ ο ανθελληνισμός τους είναι προφανής.
Ακόμα και συντονιστής του φόρουμ ρώτησε έναν τέτοιο πώς καταφέρνει και δεν του προκαλεί αλλεργία το όνομά του.

Και όλοι είναι αναρχικών-ακροαριστερών αντιλήψεων.

Συγγνώμη.. αλλά δεν νομίζω ότι η ταυτότητα έχει ιδία ισχύ, η σημασία, με τα ανώνυμα, ιντερνετικα φόρουμ πολιτικά, η μη…επίσης δεν νομίζω ότι αναφέρεται το παραπάνω κείμενο σε άναρχο-ακροαριστερούς όπως λες..(ο καθένας μπορεί να έχει τις πολιτικές του πεποιθήσεις η κρίσεις, αλλά μην τα κάνουμε, όλα μια μίξη, ειδικά εκεί που δεν χρειάζεται)
Ο λόγος που το αναφέρω, είναι κατ εμέ πάντα, σε μερικά θέματα, επειδή είναι εθνικά δεν θα έπρεπε άθελα μας, το νόημα να μετατοπιστεί αλλού…και να χάσουμε την ουσία
Φιλικά Έλενα

[mittenwald]

Δεν αναφέρθηκα σε ιντερνετικά "ονόματα" αλλά σε πραγματικά ονόματα.

Και μην μου πείτε ότι δεν γίνεται προπαγάνδα (και δη ανθελληνική) στο internet.

Eπίσης, είναι πολύ συχνό (αλλά και ευκολοχώνευτο) να ντύνονται με αναρχοαριστερόστροφο μανδύα τα ανθελληνικά στοιχεία.