Πνεύμα Φωτιάς έγραψε:Προσωπικά, δεν νομίζω πως ο Αλέξανδρος θα εκστράτευε και προς την Δύση. Πρακτικά το να πάει κι άλλο προς την Ανατολή ήταν υπερβολή, γνώμη μου είναι πως αν επέστρεφε προς την Μακεδονία δεν θα έφευγε από εκεί.
Ήταν στις προθέσεις του όμως να το κάνει, αν όχι κατευθείαν, όμως μετά από βραχύ χρονικό διάστημα αφ' ότου θα επέστρεφε από την Ασία. Εγώ πάλι δεν μπορώ να φαντασθώ έναν Αλέξανδρο να κάθεται στον θρόνο χωρίς να ετοιμάζει κάποια νέα εκστρατεία που δεν θα ήταν μόνο πολεμική, αλλά βαθύτατα εκπολιτιστική και ιδεολογική. Γιατί, όλοι βέβαια ξέρουμε ότι ο Μέγας Αλέξανδρος ήταν ένας μεγάλος οραματιστής πραγματοποιώντας τους ευσεβείς πόθους του
Ισοκράτους και τον απραγματοποίητο λόγωι του θανάτου του πατρός του Φιλίππου στόχο για μια πανελλήνια συμμαχία εναντίον των προαιώνιων εχθρών Περσών, αλλά εκτός από αίμα, άφησε πίσω του κι ένα τεράστιο εκπολιτιστικό έργο. Ενδεικτικό του σκοπού του ήταν το πλήθος φιλοσόφων (πχ
Σέξτος ο εμπειρικός), ιστοριογράφων (πχ
Καλλισθένης, ανεψιός Αριστοτέλους), αρχιτεκτόνων (πχ
Δεινοκράτης, αρχκτέκτων της νεόδμητης Αλεξανδρείας), τεχνικών και κάθε είδους επιστημόνων που είχε μαζί του στην εκστρατεία του για τη διάδοση του ελληνικού πολιτισμού, αλλά και για την καταγραφή και αξιοποίηση του ανατολικού πολιτισμού. Τα τεχνικά έργα του, όπως οι δρόμοι, οι γέφυρες, τα λιμάνια και οι πόλεις που ίδρυσε, συνέβαλαν στη διαμόρφωση μιας ειρηνικής ζωής και μιας οικονομικής ανάπτυξης, τους καρπούς της οποίας απολάμβαναν επί αιώνες οι άνθρωποι. Γεγονός αναμφισβήτητο είναι η ίδρυση πολυάριθμων ελληνικών πόλεων (70 κατά τον
Πλούταρχο) από την Αίγυπτο ως την Ινδία, που σαν σκοπό είχαν την διάδοση του ελληνικού πνεύματος και φυσικά την ανάπτυξη του εμπορίου και των συγκοινωνιών. Βέβαια, οι Μακεδόνες βασιλείς – από την εποχή του
Αρχέλαου – και φυσικά ο Αλέξανδρος, ήταν μαθητές και οπαδοί της διδασκαλίας των κυνικών φιλοσόφων περί ανθρωπότητας, που την έφερε στη Μακεδονία ο
Αντισθένης ο οποίος υποστήριζε ότι ο άνθρωπος είναι άνθρωπος και για τον λόγο αυτό είναι πολίτης όλου του κόσμου και όχι ενός κράτους. Από την άποψη αυτή επηρεάστηκε ο Αλέξανδρος και συνέλαβε την ιδέα της ενοποίησης των λαών και όχι από τον Αριστοτέλη που ήταν τελείως αντίθετος με την ιδέα αυτή, αφού υποστήριζε την περιορισμένη αναγκαιότητα της πόλης – κράτους (Αριστοτέλης Πολιτικά).
Μεγάλη ήταν ακόμα η συμβολή του στη διοίκηση καθώς και στην τόνωση του θρησκευτικού συναισθήματος αποβλέποντας στην εξημέρωση των άγριων ηθών.
Casandra έγραψε:Ο Μέγας Αλέξανδρος ήταν τέλειος γενικά σε στρατιωτικό επίπεδο.
Casandra έγραψε:Τέλειος στο να εμπνέει τους στρατιώτες του να τα δίνουν όλα
ήταν στρατηγός με όλη την σημασία της λέξεως. Ήταν ηγέτης πραγματικός του στρατού και δεν ήρχε εκ του μακρόθεν το στράτευμα, αλλά ήταν εκεί στην μάχη με τους υπόλοιπους στρατιώτες του. Ο πιο εξαίρετός του, λοιπόν, βιογράφος, ο Αρριανός, στο έργο του «
Αλεξάνδρου Ανάβασις» έχει ένα χωρίο, το οποίο ο ίδιος το θεωρεί ως το σημείο που καθιερώνεται το μεγαλείο του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ποιο ήταν; Ο Αλέξανδρος στην επιστροφή του από την εκστρατεία στην Ινδική, με τους στρατιώτες του έκανε τη διάβαση της ερήμου της Γεδρωσίας, ενός σημείου άνυδρου, ενός σημείου πάρα πολύ δύσκολου.
Μετά από κάποιες μέρες, λοιπόν, δεν υπήρχε νερό. Είχε στερεύσει το νερό. Και όλοι οι στρατιώτες, όπως περπατάγανε, μαζί με τον Αλέξανδρο, διψούσαν πάρα πολύ. Κάποιοι, λοιπόν, εκ των στρατιωτών του έφυγαν, βρήκαν σε ένα βράχο να στάζει λίγο νερό, πήρανε ένα κράνος, σταγόνα-σταγόνα γέμισαν το κράνος. Πήγαν πίσω, προσέφεραν στον Αλέξανδρο το κράνος με το νερό, λέγοντάς του: «
Βασιλέα, εσύ τουλάχιστον πρέπει να ξεδιψάσεις». Ο Αλέξανδρος πήρε το κράνος, κοίταξε πίσω τους στρατιώτες του, οι οποίοι διψούσαν φυσικά όσο και εκείνος, ενδεχομένως και περισσότερο, έχυσε το κράνος με το νερό στο έδαφος και είπε: «
Εφόσον δεν μπορούμε να πιούμε όλοι, δεν θα πιει κανένας».
Και τότε, γράφει ο Αρριανός, από κάτω ξέσπασαν οι στρατιώτες του σε ζωηρές επευφημίες. Είπαν: «
Για σένα, Βασιλέα, θα πηγαίναμε και στην άκρη του κόσμου». Και σχολιάζει ο Αρριανός: «
Εκείνη τη στιγμή ήταν σαν να ξεδίψασαν όλοι οι στρατιώτες από αυτό το νερό που έχυσε ο Αλέξανδρος στην έρημο της Γεδρωσίας». Όταν μετά από τρεις μέρες έφθασαν σε μέρος με πόσιμο νερό (ποταμός ΄Ωξος) ο Αλέξανδρος περίμενε να πιούν όλοι οι στρατιώτες του και ήπιε τελευταίος! … “
Ούτοι δε ερρωμένοι γε άρχοντες γίγνονται… οι αν δύνωνται εμποιήσαι τοις στρατιώταις ακολουθητέον είναι και δια πυρός και δια παντός κινδύνου”. (Ξενοφών
Οικονομικός ΧΧΙ). Αυτοί φυσικά γίνονται ισχυροί αρχηγοί που θα καταφέρουν να εμπνεύσουν στους στρατιώτες τους πως πρέπει να τους ακολουθούν και στη φωτιά του πολέμου και σε οποιοδήποτε κίνδυνο. Στην ιδιαίτερα αποφασιστική
μάχη της Ισσού(333π.Χ.), ο Αλέξανδρος ήθελε να βεβαιωθεί για το ηθικό του στρατεύματος και για την πίστη των ανδρών του στη νίκη. Μίλησε σε κάθε έναν επικεφαλής των τμημάτων προσφωνώντας τον με το μικρό του όνομα και θύμισε σε όλους τις μέχρι τώρα επιτυχίες τους και ότι αυτές οφείλονται στη δική τους γενναιότητα και ικανότητα.Η πολυπλοκότητα της ανθρώπινης συμπεριφοράς σε κάθε δραστηριότητα και η προσπάθεια σωστής και εποικοδομητικής επικοινωνίας, ιδιαίτερα στο εργασιακό περιβάλλον, καθιστά το «
διοικείν» ένα δύσκολο και απαιτητικό έργο και είναι μία πρόκληση για τους ηγέτες. Την τέχνη αυτή του “
διοικείν” του Μεγάλου Αλεξάνδρου αναγνώρισε πολύ αργότερα ο ίδιος ο
Ναπολέων αποδεχόμενος την ικανότητα του Μακεδόνα στρατηλάτη «
να κερδίζει την αφοσίωση του λαού του».
Casandra έγραψε:Ενήργησε τέλεια στην διαχείριση των πόρων του στρατεύματος.
Ο Ξενοφών στον
Οικονομικό του (ΙV 9) επισημαίνει ότι οι άρχοντες είναι για κάθε έργο διαφορετικοί και όχι οι ίδιοι. Άλλοι δηλαδή κυβερνούν αυτούς που κατοικούν και καλλιεργούν τον τόπο και μαζεύουν τους φόρους και άλλοι έχουν την διοίκηση των ενόπλων δυνάμεων. Ο Αλέξανδρος αναγνωρίζοντας τη διάκριση των εξουσιών αλλά και το διαχωρισμό των αρμοδιοτήτων και υπευθυνοτήτων, όριζε άλλους για τη διοίκηση της πόλης, άλλους για τη διαχείριση των οικονομικών και άλλους σαν στρατιωτικούς διοικητές. Την δικαστική εξουσία την είχε το στράτευμα και σεβόταν τις αποφάσεις του. Ο Αλέξανδρος έδειξε ιδιαίτερη φροντίδα και επιμέλεια για την καταγραφή διάφορων σημαντικών γεγονότων και τη συλλογή πληροφοριών και δεδομένων. Για το λόγο αυτό είχε δημιουργήσει την
Βασιλική Γραμματεία, ένα άριστα οργανωμένο ίδρυμα που κατέγραφε με λεπτομέρεια τα σοβαρότερα γεγονότα, τις διάφορες ενέργειες και επαφές που είχαν σχέση με την εξωτερική πολιτική και φυσικά τις σημαντικότερες μάχες. Από τη γραμματεία περνούσαν οι βασιλικές διαταγές, τα διατάγματα, οι εντολές και όλη η επίσημη αλληλογραφία. Εκεί υπήρχε και το αρχείο με τα σχέδια των μαχών, ο απολογισμός τους και οι απώλειες που σημειώθηκαν τόσο στο στρατό του Μ. Αλεξάνδρου όσο και στον αντίπαλο στρατό.Το σημαντικότερο επίτευγμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου ήταν ο ιδιαίτερα ευφυής τρόπος με τον οποίο κατόρθωσε να αντιμετωπίσει τις ανάγκες του στρατεύματός του σε τρόφιμα και εφόδια. Αν λάβουμε υπόψη μας το περιορισμένο οδικό δίκτυο και τα πρωτόγονα μέσα μεταφοράς, τότε ο έγκαιρος εφοδιασμός του στρατού ήταν από τα δυσκολότερα θέματα προς επίλυση. Ο μακεδονικός στρατός δεν ήταν δυνατό να συντηρηθεί μόνο από την επιτόπια περισυλλογή εφοδίων. Επίσης δεν ήταν δυνατό να πετύχει τόσες πολλές και ταχύτατες προελάσεις και διελεύσεις από εκτεταμένες περιοχές ερήμου, χωρίς να υποστηρίζεται από απόλυτα οργανωμένο εφοδιαστικό σύστημα.
Στον Αλέξανδρο οφείλονται και κάποιες καινοτομίες, πάνω στις οποίες εστηρίχθη το σύγχρονο management, το τραπεζικό σύστημα και η νομισματική πολιτική .Η έκδοση κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος με στόχο και την νομισματική ενοποίηση των Ευρωπαϊκών χωρών θεωρήθηκε πρωτοποριακή ιδέα και χρειάστηκε να περάσουν πολλά χρόνια για την εφαρμογή της το 2002. Ο Μέγας Αλέξανδρος πρώτος αυτός πριν από 2.300 χρόνια συνειδητοποίησε την αναγκαιότητα αυτή σαν αποτελεσματικό μέσο για την ομαλή λειτουργία του αχανούς και πολυεθνικού κράτους του. Ξεκίνησε μια μεγάλη οικονομική μεταρρύθμιση, ανάγοντας αρχικά όλα τα νομισματικά συστήματα της εποχής του στο
αττικό σύστημα του αργύρου. Με τον τρόπο αυτό πέτυχε την εφάπαξ υποτίμηση του χρυσού κατά 20% περιορίζοντας έτσι την τοκογλυφία και δίνοντας αναπτυξιακή ώθηση στο Τραπεζικό σύστημα της εποχής. Επίσης απλοποίησε τον τρόπο με τον οποίο γίνονταν οι οικονομικές συναλλαγές με την καθιέρωση του δεκαδικού συστήματος των υποδιαιρέσεων σύμφωνα με το περσικό πρότυπο, ώστε να αποδεχθούν οι κάτοικοι της περσικής επικράτειας την κυκλοφορία του νέου νομίσματος χωρίς να δημιουργηθεί αναταραχή στην αγορά. Το νέο αλεξανδρινό νόμισμα κατέκτησε τάχιστα την παγκόσμια αγορά και παρέμεινε σε κυκλοφορία για πολλά χρόνια μετά τον θάνατό του. Βέβαια η αυξημένη κυκλοφορία χρήματος σε συνδυασμό με την μείωση της αγροτικής παραγωγής λόγω των συνεχών πολέμων, είχε σαν αποτέλεσμα την αύξηση των τιμών. Κατά τον Peter Temin, καθηγητή του ΜΙΤ, την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου εμφανίστηκε ο πρώτος τεκμηριωμένος
πληθωρισμός!(Εφημ Τα ΝΕΑ , 25-1-2002)
Casandra έγραψε:Έκανε τέλεια την επιλογή του τόπου, του χρόνου και των καιρικών συνθηκών κάθε μάχης. Εκμεταλλεύτηκε τέλεια τις αδυναμίες του αντιπάλου.
Ο Μέγας Αλέξανδρος οφείλει σημαντικές επιτυχίες του στην ικανότητά του να ανακαλύπτει και να εφαρμόζει νέα συστήματα και μεθόδους πολιορκίας αντιπάλων πόλεων και διάβασης δύσκολων σημείων. Ευρισκόμενος με τμήμα του στρατεύματος του στις όχθες του ποταμού Ιαξάρτου, εδέχθη πρόκληση από τους σκληροτράχηλους νομάδες της περιοχής τους Μεσσαγέτες, οι οποίοι θεώρησαν ότι τα ορμητικά νερά του ποταμού και η έλλειψη πλωτών μέσων ήταν ικανά να εμποδίσουν την διάβαση. Όμως αυτός, έδωσε εντολή στους στρατιώτες του να χρησιμοποιήσουν ασκούς από δέρματα ζώων σαν σωσίβια για τους ίδιους και για τα άλογα τους! Έτσι διάβηκε τον ποταμό και υπέταξε τους Μεσσαγέτες. Ο τρόπος αυτός διάβασης του ποταμού χρησιμοποιείται ακόμη και σήμερα από τους βοσκούς της περιοχής! (Droyssen,1988). Μηχανικές επινοήσεις, όπως ο στρεφόμενος καταπέλτης εκτόξευσης βελών με εμβέλεια 300 μέτρα, ευκίνητοι και προσαρμόσιμοι πολιορκητικοί πύργοι χρησιμοποιήθηκαν στην κατάληψη της Τύρου (P. Cartledge, 2005). Ναυπήγησε νέου τύπου πλοία, ειδικά για την εξερεύνηση και περίπλου της Αραβικής χερσονήσου.