τι σημαίνει η λέξις ΑΝΑΞ;
Δημοσιεύτηκε: Δευ 20 Δεκ 2010, 20:19
Τί σημαίνει ο τίτλος των Μυκηναίων ηγεμόνων (F)άναξ (wa-na-ka //εν Πύλωι και Κνωσσώι);
H ετυμολογία είναι σκοτεινή, όσο σκοτεινή είναι το πρόσωπο πίσω από τις χρυσές προσωπίδες των λακκοειδών ταφών. Όμως καμμιά φορά εισέρχεται ολίγον φως μέσα από τις οπές των προσωπίδων. Ο άναξ είναι ο ανώτατος βασιλεύς, ο κείμενος υπεράνω όλων. Εις το πρόσωπόν του συγκεντρώνονται όλες οι εξουσίες, πολιτικές, θρησκευτικές, στρατιωτικές και δικαστικές. Ως άναξ αποκαλείται και ο θεός των θεων τε ανδρών τε ο Ζεύς. Πιθανόν ο ανώτατος άρχοντας των Μυκηναίων να είναι ο επί γης εκπρόσωπος του ανωτάτου θεού Διός. Εις τον Όμηρον όλοι οι βασιλείς κατάγονται εκ του Διός. Διό δέ αποκαλούνται παρ' Ομήρωι "δίοι". Επομένως, ο τίτλος άναξ έχει θεικές συνδηλώσεις με έντονα λατρευτικόν περιεχόμενον. Αναφέρεται προφανώς εις μίαν ουράνιαν θεότητα ήτοι εις μίαν ηλιακήν θεότητα. Αμφότερα συνδέονται με τον Δία. Η λέξις (F)άναξ ξανασυναντάται εις την Φρυγικήν, μίαν πανάρχαιαν Βαλκανικήν γλώσσαν:
Ατις αρκιαιβος ακεναναγαβος Μίδαι Βανακται βλαβαλται εδαες
Δεν είναι τυχαίον, λοιπόν, ότι ο Τάνταλος, ο αρχιγενάρχης του οίκου των Ατρειδών, εφέρετο ως Βασιλεύς της Φρυγίας (βλ. Αίας Σοφοκλέους) με έδρα την Σίπυλον. Αντανακλά ίσως μία απώτερη κοινή καταγωγή Μυκηναίων και Φρυγων (ή Βρίγων) ή τουλάχιστον της άρχουσας τάξεως. Άρα και Μακεδόνων (δεν είναι ώρα για να ομιλήσωμεν περί τούτο).
Ωστόσο, η λέξις ΑΝΑΞ συναντάται και πιο βόρεια ακόμη. Συγκεκριμένα, εις την Λιθουανικήν και εις την Λεττονικήν, Βαλτικές γλώσσες αμφότεραι, όπου υπάρχουν οι λέξεις vanagas και vanags σημαίνουσαι "γεράκι". Μπορεί να ισχυρισθηι κανείς ετυμολογικήν συγγένειαν των λέξεων αυτών με την λέξιν ΑΝΑΞ (γεν. άνακτος ή άνακος). Το γεράκι είναι σύμβολον του ουρανού, είναι ο παντεπόπτης θεός και εν τέλει ο ίδιος ο θεός. Εις την Αίγυπτον υπάρχει ο ιερακόμορφος θεός 'Ωρος (ΚΟΡ), θεός του ουρανού, που το ένα μάτι του είναι ο ήλιος και το άλλο η σελήνη. Παριστάνεται ενίοτε ο θεός ως ιέραξ καθήμενος επί ξύλου. Όλα αυτά αναφαίνονται εις χρυσούν μυκηναικόν δακτυλίδιον με θρησκευτικήν σκηνήν, όπου χθόνιες θεότητες - δαίμονες φέρουσι πρόχους με λάδι ως προσφοράν εις την θεότητα που κάθηται επί δίφρον. Όπισθεν αυτής είναι ένας ιέραξ επί ξύλου καθήμενος και άνωθεν παριστάνεται ο ουρανός με τον Ήλιον και την ημισέληνον. Η θεότης αυτή ταυτίζεται με την Μεγάλη Μητέρα θεάν των Μυκηναίων, ενώ το γεράκι όπισθεν συμβολίζει τον ουράνιον θεόν, σύζυγον της Μητέρας Γης (βλ. ιερά ζευγάρια Ουρανού και Γαίας, Κρόνους και Ρέας, Διός και Διώνης/Ήρας).
http://yfrog.com/0xdaxtylidixrysoj
Η λέξις όμως αυτή δεν συνδέεται απευθείας με την έννοια του ιέρακος όπως εις τα Λιθουανικά και εις τα Λεττονικά, εις τις περιοχές των γλωσσών αυτών οι Μυκηναίοι ξέρομε ότι είχαν εμπορικές σχέσεις (βλ. ήλεκτρον). Ενδεχομένως, ΑΝΑΞ να εσήμαινεν αρχικώς ο αρχηγός (-αξ) σε κυνήγι (ρίζα Fεν- βλ. λατινικά veno = κυνηγάω), ήτοι αρχηγός μιας κυνηγετικής φρατρίας. Η ασχολία με το κυνήγι υπάρχει εις τις τοιχογραφιες των ανακτόρων και εις το οδοντόφρακτον κράνος που δηλώνει το κυνηγετικόν παρελθόν των Μυκηναίων. Το γεράκι εδώ θα είχε την σημασίαν του κυνηγετικού πτηνού, ιδιαίτερα αρεστού εις τους Αχαιούς.
H ετυμολογία είναι σκοτεινή, όσο σκοτεινή είναι το πρόσωπο πίσω από τις χρυσές προσωπίδες των λακκοειδών ταφών. Όμως καμμιά φορά εισέρχεται ολίγον φως μέσα από τις οπές των προσωπίδων. Ο άναξ είναι ο ανώτατος βασιλεύς, ο κείμενος υπεράνω όλων. Εις το πρόσωπόν του συγκεντρώνονται όλες οι εξουσίες, πολιτικές, θρησκευτικές, στρατιωτικές και δικαστικές. Ως άναξ αποκαλείται και ο θεός των θεων τε ανδρών τε ο Ζεύς. Πιθανόν ο ανώτατος άρχοντας των Μυκηναίων να είναι ο επί γης εκπρόσωπος του ανωτάτου θεού Διός. Εις τον Όμηρον όλοι οι βασιλείς κατάγονται εκ του Διός. Διό δέ αποκαλούνται παρ' Ομήρωι "δίοι". Επομένως, ο τίτλος άναξ έχει θεικές συνδηλώσεις με έντονα λατρευτικόν περιεχόμενον. Αναφέρεται προφανώς εις μίαν ουράνιαν θεότητα ήτοι εις μίαν ηλιακήν θεότητα. Αμφότερα συνδέονται με τον Δία. Η λέξις (F)άναξ ξανασυναντάται εις την Φρυγικήν, μίαν πανάρχαιαν Βαλκανικήν γλώσσαν:
Ατις αρκιαιβος ακεναναγαβος Μίδαι Βανακται βλαβαλται εδαες
Δεν είναι τυχαίον, λοιπόν, ότι ο Τάνταλος, ο αρχιγενάρχης του οίκου των Ατρειδών, εφέρετο ως Βασιλεύς της Φρυγίας (βλ. Αίας Σοφοκλέους) με έδρα την Σίπυλον. Αντανακλά ίσως μία απώτερη κοινή καταγωγή Μυκηναίων και Φρυγων (ή Βρίγων) ή τουλάχιστον της άρχουσας τάξεως. Άρα και Μακεδόνων (δεν είναι ώρα για να ομιλήσωμεν περί τούτο).
Ωστόσο, η λέξις ΑΝΑΞ συναντάται και πιο βόρεια ακόμη. Συγκεκριμένα, εις την Λιθουανικήν και εις την Λεττονικήν, Βαλτικές γλώσσες αμφότεραι, όπου υπάρχουν οι λέξεις vanagas και vanags σημαίνουσαι "γεράκι". Μπορεί να ισχυρισθηι κανείς ετυμολογικήν συγγένειαν των λέξεων αυτών με την λέξιν ΑΝΑΞ (γεν. άνακτος ή άνακος). Το γεράκι είναι σύμβολον του ουρανού, είναι ο παντεπόπτης θεός και εν τέλει ο ίδιος ο θεός. Εις την Αίγυπτον υπάρχει ο ιερακόμορφος θεός 'Ωρος (ΚΟΡ), θεός του ουρανού, που το ένα μάτι του είναι ο ήλιος και το άλλο η σελήνη. Παριστάνεται ενίοτε ο θεός ως ιέραξ καθήμενος επί ξύλου. Όλα αυτά αναφαίνονται εις χρυσούν μυκηναικόν δακτυλίδιον με θρησκευτικήν σκηνήν, όπου χθόνιες θεότητες - δαίμονες φέρουσι πρόχους με λάδι ως προσφοράν εις την θεότητα που κάθηται επί δίφρον. Όπισθεν αυτής είναι ένας ιέραξ επί ξύλου καθήμενος και άνωθεν παριστάνεται ο ουρανός με τον Ήλιον και την ημισέληνον. Η θεότης αυτή ταυτίζεται με την Μεγάλη Μητέρα θεάν των Μυκηναίων, ενώ το γεράκι όπισθεν συμβολίζει τον ουράνιον θεόν, σύζυγον της Μητέρας Γης (βλ. ιερά ζευγάρια Ουρανού και Γαίας, Κρόνους και Ρέας, Διός και Διώνης/Ήρας).
http://yfrog.com/0xdaxtylidixrysoj
Η λέξις όμως αυτή δεν συνδέεται απευθείας με την έννοια του ιέρακος όπως εις τα Λιθουανικά και εις τα Λεττονικά, εις τις περιοχές των γλωσσών αυτών οι Μυκηναίοι ξέρομε ότι είχαν εμπορικές σχέσεις (βλ. ήλεκτρον). Ενδεχομένως, ΑΝΑΞ να εσήμαινεν αρχικώς ο αρχηγός (-αξ) σε κυνήγι (ρίζα Fεν- βλ. λατινικά veno = κυνηγάω), ήτοι αρχηγός μιας κυνηγετικής φρατρίας. Η ασχολία με το κυνήγι υπάρχει εις τις τοιχογραφιες των ανακτόρων και εις το οδοντόφρακτον κράνος που δηλώνει το κυνηγετικόν παρελθόν των Μυκηναίων. Το γεράκι εδώ θα είχε την σημασίαν του κυνηγετικού πτηνού, ιδιαίτερα αρεστού εις τους Αχαιούς.