Αισχύλου - Ευμενίδες

Απάντηση
Άβαταρ μέλους
KaNt
Δόκιμος
Δόκιμος
Δημοσιεύσεις: 168
Εγγραφή: Σάβ 28 Ιουν 2008, 15:28
Irc ψευδώνυμο: KaNt
Φύλο: Γυναίκα
Τοποθεσία: Αχαΐα

Αισχύλου - Ευμενίδες

Δημοσίευση από KaNt » Δευ 13 Απρ 2009, 11:05

Αἰσχύλου
Εὐμενίδες
(ed. Herbert Weir Smyth, 1926)

Πυθιάς
πρῶτον μὲν εὐχῇ τῇδε πρεσβεύω θεῶν
τὴν πρωτόμαντιν Γαῖαν· ἐκ δὲ τῆς Θέμιν,
ἣ δὴ τὸ μητρὸς δευτέρα τόδ᾽ ἕζετο
μαντεῖον, ὡς λόγος τις· ἐν δὲ τῷ τρίτῳ
λάχει, θελούσης, οὐδὲ πρὸς βίαν τινός, 5
Τιτανὶς ἄλλη παῖς Χθονὸς καθέζετο,
Φοίβη· δίδωσι δ᾽ ἣ γενέθλιον δόσιν
Φοίβῳ· τὸ Φοίβης δ᾽ ὄνομ᾽ ἔχει παρώνυμον.
λιπὼν δὲ λίμνην Δηλίαν τε χοιράδα,
κέλσας ἐπ᾽ ἀκτὰς ναυπόρους τὰς Παλλάδος, 10
ἐς τήνδε γαῖαν ἦλθε Παρνησοῦ θ᾽ ἕδρας.
πέμπουσι δ᾽ αὐτὸν καὶ σεβίζουσιν μέγα
κελευθοποιοὶ παῖδες Ἡφαίστου, χθόνα
ἀνήμερον τιθέντες ἡμερωμένην.
μολόντα δ᾽ αὐτὸν κάρτα τιμαλφεῖ λεώς, 15
Δελφός τε χώρας τῆσδε πρυμνήτης ἄναξ.
τέχνης δέ νιν Ζεὺς ἔνθεον κτίσας φρένα
ἵζει τέταρτον τοῖσδε μάντιν ἐν θρόνοις·
Διὸς προφήτης δ᾽ ἐστὶ Λοξίας πατρός.
τούτους ἐν εὐχαῖς φροιμιάζομαι θεούς. 20
Παλλὰς προναία δ᾽ ἐν λόγοις πρεσβεύεται·
σέβω δὲ νύμφας, ἔνθα Κωρυκὶς πέτρα
κοίλη, φίλορνις, δαιμόνων ἀναστροφή·
Βρόμιος ἔχει τὸν χῶρον, οὐδ᾽ ἀμνημονῶ,
ἐξ οὗτε Βάκχαις ἐστρατήγησεν θεός, 25
λαγὼ δίκην Πενθεῖ καταρράψας μόρον·
Πλειστοῦ τε πηγὰς καὶ Ποσειδῶνος κράτος
καλοῦσα καὶ τέλειον ὕψιστον Δία,
ἔπειτα μάντις ἐς θρόνους καθιζάνω.
καὶ νῦν τυχεῖν με τῶν πρὶν εἰσόδων μακρῷ 30
ἄριστα δοῖεν· κεἰ παρ᾽ Ἑλλήνων τινές,
ἴτων πάλῳ λαχόντες, ὡς νομίζεται.
μαντεύομαι γὰρ ὡς ἂν ἡγῆται θεός.
Πυθιάς
ἦ δεινὰ λέξαι, δεινὰ δ᾽ ὀφθαλμοῖς δρακεῖν,
πάλιν μ᾽ ἔπεμψεν ἐκ δόμων τῶν Λοξίου, 35
ὡς μήτε σωκεῖν μήτε μ᾽ ἀκταίνειν βάσιν,
τρέχω δὲ χερσίν, οὐ ποδωκείᾳ σκελῶν·
δείσασα γὰρ γραῦς οὐδέν, ἀντίπαις μὲν οὖν.
ἐγὼ μὲν ἕρπω πρὸς πολυστεφῆ μυχόν·
ὁρῶ δ᾽ ἐπ᾽ ὀμφαλῷ μὲν ἄνδρα θεομυσῆ 40
ἕδραν ἔχοντα προστρόπαιον, αἵματι
στάζοντα χεῖρας καὶ νεοσπαδὲς ξίφος
ἔχοντ᾽ ἐλαίας θ᾽ ὑψιγέννητον κλάδον,
λήνει μεγίστῳ σωφρόνως ἐστεμμένον,
ἀργῆτι μαλλῷ· τῇδε γὰρ τρανῶς ἐρῶ. 45
πρόσθεν δὲ τἀνδρὸς τοῦδε θαυμαστὸς λόχος
εὕδει γυναικῶν ἐν θρόνοισιν ἥμενος.
οὔτοι γυναῖκας, ἀλλὰ Γοργόνας λέγω,
οὐδ᾽ αὖτε Γοργείοισιν εἰκάσω τύποις.
εἶδόν ποτ᾽ ἤδη Φινέως γεγραμμένας 50
δεῖπνον φερούσας· ἄπτεροί γε μὴν ἰδεῖν
αὗται, μέλαιναι δ᾽ ἐς τὸ πᾶν βδελύκτροποι·
ῥέγκουσι δ᾽ οὐ πλατοῖσι φυσιάμασιν·
ἐκ δ᾽ ὀμμάτων λείβουσι δυσφιλῆ λίβα·
καὶ κόσμος οὔτε πρὸς θεῶν ἀγάλματα 55
φέρειν δίκαιος οὔτ᾽ ἐς ἀνθρώπων στέγας.
τὸ φῦλον οὐκ ὄπωπα τῆσδ᾽ ὁμιλίας
οὐδ᾽ ἥτις αἶα τοῦτ᾽ ἐπεύχεται γένος
τρέφουσ᾽ ἀνατεὶ μὴ μεταστένειν πόνον.
τἀντεῦθεν ἤδη τῶνδε δεσπότῃ δόμων 60
αὐτῷ μελέσθω Λοξίᾳ μεγασθενεῖ.
ἰατρόμαντις δ᾽ ἐστὶ καὶ τερασκόπος
καὶ τοῖσιν ἄλλοις δωμάτων καθάρσιος.
Ἀπόλλων
οὔτοι προδώσω· διὰ τέλους δέ σοι φύλαξ
ἐγγὺς παρεστὼς καὶ πρόσω δ᾽ ἀποστατῶν 65
ἐχθροῖσι τοῖς σοῖς οὐ γενήσομαι πέπων.
καὶ νῦν ἁλούσας τάσδε τὰς μάργους ὁρᾷς·
ὕπνῳ πεσοῦσαι δ᾽ αἱ κατάπτυστοι κόραι,
γραῖαι παλαιαὶ παῖδες, αἷς οὐ μείγνυται
θεῶν τις οὐδ᾽ ἄνθρωπος οὐδὲ θήρ ποτε. 70
κακῶν δ᾽ ἕκατι κἀγένοντ᾽, ἐπεὶ κακὸν
σκότον νέμονται Τάρταρόν θ᾽ ὑπὸ χθονός,
μισήματ᾽ ἀνδρῶν καὶ θεῶν Ὀλυμπίων.
ὅμως δὲ φεῦγε μηδὲ μαλθακὸς γένῃ.
ἐλῶσι γάρ σε καὶ δι᾽ ἠπείρου μακρᾶς 75
βιβῶντ᾽ ἀν᾽ αἰεὶ τὴν πλανοστιβῆ χθόνα
ὑπέρ τε πόντον καὶ περιρρύτας πόλεις.
καὶ μὴ πρόκαμνε τόνδε βουκολούμενος
πόνον· μολὼν δὲ Παλλάδος ποτὶ πτόλιν
ἵζου παλαιὸν ἄγκαθεν λαβὼν βρέτας. 80
κἀκεῖ δικαστὰς τῶνδε καὶ θελκτηρίους
μύθους ἔχοντες μηχανὰς εὑρήσομεν,
ὥστ᾽ ἐς τὸ πᾶν σε τῶνδ᾽ ἀπαλλάξαι πόνων·
καὶ γὰρ κτανεῖν σ᾽ ἔπεισα μητρῷον δέμας.
Ὀρέστης
ἄναξ Ἄπολλον, οἶσθα μὲν τὸ μὴ ᾽δικεῖν· 85
ἐπεὶ δ᾽ ἐπίστᾳ, καὶ τὸ μὴ ᾽μελεῖν μάθε.
σθένος δὲ ποιεῖν εὖ φερέγγυον τὸ σόν.
Ἀπόλλων
μέμνησο, μὴ φόβος σε νικάτω φρένας.
σὺ δ᾽, αὐτάδελφον αἷμα καὶ κοινοῦ πατρός,
Ἑρμῆ, φύλασσε· κάρτα δ᾽ ὢν ἐπώνυμος 90
πομπαῖος ἴσθι, τόνδε ποιμαίνων ἐμὸν
ἱκέτην—σέβει τοι Ζεὺς τόδ᾽ ἐκνόμων σέβας—
ὁρμώμενον βροτοῖσιν εὐπόμπῳ τύχῃ.
Κλυταιμήστρας Εἴδωλον
εὕδοιτ᾽ ἄν, ὠή, καὶ καθευδουσῶν τί δεῖ;
ἐγὼ δ᾽ ὑφ᾽ ὑμῶν ὧδ᾽ ἀπητιμασμένη 95
ἄλλοισιν ἐν νεκροῖσιν, ὧν μὲν ἔκτανον
ὄνειδος ἐν φθιτοῖσιν οὐκ ἐκλείπεται,
αἰσχρῶς δ᾽ ἀλῶμαι· προυννέπω δ᾽ ὑμῖν ὅτι
ἔχω μεγίστην αἰτίαν κείνων ὕπο·
παθοῦσα δ᾽ οὕτω δεινὰ πρὸς τῶν φιλτάτων, 100
οὐδεὶς ὑπέρ μου δαιμόνων μηνίεται,
κατασφαγείσης πρὸς χερῶν μητροκτόνων.
ὁρᾶτε πληγὰς τάσδε καρδίας ὅθεν.
εὕδουσα γὰρ φρὴν ὄμμασιν λαμπρύνεται,
ἐν ἡμέρᾳ δὲ μοῖρ᾽ ἀπρόσκοπος βροτῶν. 105
ἦ πολλὰ μὲν δὴ τῶν ἐμῶν ἐλείξατε,
χοάς τ᾽ ἀοίνους, νηφάλια μειλίγματα,
καὶ νυκτίσεμνα δεῖπν᾽ ἐπ᾽ ἐσχάρᾳ πυρὸς
ἔθυον, ὥραν οὐδενὸς κοινὴν θεῶν.
καὶ πάντα ταῦτα λὰξ ὁρῶ πατούμενα. 110
ὁ δ᾽ ἐξαλύξας οἴχεται νεβροῦ δίκην,
καὶ ταῦτα κούφως ἐκ μέσων ἀρκυστάτων
ὤρουσεν ὑμῖν ἐγκατιλλώψας μέγα.
ἀκούσαθ᾽ ὡς ἔλεξα τῆς ἐμῆς περὶ
ψυχῆς, φρονήσατ᾽, ὦ κατὰ χθονὸς θεαί. 115
ὄναρ γὰρ ὑμᾶς νῦν Κλυταιμήστρα καλῶ.
Χορός
(μυγμός. )
Κλυταιμήστρας Εἴδωλον
μύζοιτ᾽ ἄν, ἁνὴρ δ᾽ οἴχεται φεύγων πρόσω·
φίλοι γάρ εἰσιν οὐκ ἐμοῖς προσεικότες.
Χορός
(μυγμός. ) 120
Κλυταιμήστρας Εἴδωλον
ἄγαν ὑπνώσσεις κοὐ κατοικτίζεις πάθος·
φονεὺς δ᾽ Ὀρέστης τῆσδε μητρὸς οἴχεται.
Χορός
(ὠγμός. )
Κλυταιμήστρας Εἴδωλον
ᾤζεις, ὑπνώσσεις· οὐκ ἀναστήσῃ τάχος;
τί σοι πέπρωται πρᾶγμα πλὴν τεύχειν κακά; 125
Χορός
(ὠγμός. )
Κλυταιμήστρας Εἴδωλον
ὕπνος πόνος τε κύριοι συνωμόται
δεινῆς δρακαίνης ἐξεκήραναν μένος.
Χορός
(μυγμὸς διπλοῦς ὀξύς. )
λαβὲ λαβὲ λαβὲ λαβέ, φράζου. 130
Κλυταιμήστρας Εἴδωλον
ὄναρ διώκεις θῆρα, κλαγγαίνεις δ᾽ ἅπερ
κύων μέριμναν οὔποτ᾽ ἐκλείπων πόνου.
τί δρᾷς; ἀνίστω, μή σε νικάτω πόνος,
μηδ᾽ ἀγνοήσῃς πῆμα μαλθαχθεῖσ᾽ ὕπνῳ.
ἄλγησον ἧπαρ ἐνδίκοις ὀνείδεσιν· 135
τοῖς σώφροσιν γὰρ ἀντίκεντρα γίγνεται.
σὺ δ᾽ αἱματηρὸν πνεῦμ᾽ ἐπουρίσασα τῷ,
ἀτμῷ κατισχναίνουσα, νηδύος πυρί,
ἕπου, μάραινε δευτέροις διώγμασιν.
Χορός
ἔγειρ᾽, ἔγειρε καὶ σὺ τήνδ᾽, ἐγὼ δὲ σέ. 140
εὕδεις; ἀνίστω, κἀπολακτίσασ᾽ ὕπνον,
ἰδώμεθ᾽ εἴ τι τοῦδε φροιμίου ματᾷ.
ἰοὺ ἰοὺ πύπαξ. ἐπάθομεν, φίλαι,—
ἦ πολλὰ δὴ παθοῦσα καὶ μάτην ἐγώ,—
ἐπάθομεν πάθος δυσαχές, ὦ πόποι, 145
ἄφερτον κακόν·
ἐξ ἀρκύων πέπτωκεν οἴχεταί θ᾽ ὁ θήρ.—
ὕπνῳ κρατηθεῖσ᾽ ἄγραν ὤλεσα.
ἰὼ παῖ Διός, ἐπίκλοπος πέλῃ,—
νέος δὲ γραίας δαίμονας καθιππάσω,— 150
τὸν ἱκέταν σέβων, ἄθεον ἄνδρα καὶ
τοκεῦσιν πικρόν·
τὸν μητραλοίαν δ᾽ ἐξέκλεψας ὢν θεός.—
τί τῶνδ᾽ ἐρεῖ τις δικαίως ἔχειν;
ἐμοὶ δ᾽ ὄνειδος ἐξ ὀνειράτων μολὸν 155
ἔτυψεν δίκαν διφρηλάτου
μεσολαβεῖ κέντρῳ
ὑπὸ φρένας, ὑπὸ λοβόν.—
πάρεστι μαστίκτορος δαΐου δαμίου 160
βαρὺ τὸ περίβαρυ κρύος ἔχειν.
τοιαῦτα δρῶσιν οἱ νεώτεροι θεοί,
κρατοῦντες τὸ πᾶν δίκας πλέον
φονολιβῆ θρόνον
περὶ πόδα, περὶ κάρα.— 165
πάρεστι γᾶς ὀμφαλὸν προσδρακεῖν αἱμάτων
βλοσυρὸν ἀρόμενον ἄγος ἔχειν.
ἐφεστίῳ δὲ μάντις ὢν μιάσματι
μυχὸν ἐχράνατ᾽ αὐτόσσυτος, αὐτόκλητος, 170
παρὰ νόμον θεῶν βρότεα μὲν τίων,
παλαιγενεῖς δὲ μοίρας φθίσας.
κἀμοί γε λυπρός, καὶ τὸν οὐκ ἐκλύσεται,
ὑπό τε γᾶν φυγὼν οὔ ποτ᾽ ἐλευθεροῦται. 175
ποτιτρόπαιος ὢν δ᾽ ἕτερον ἐν κάρᾳ
μιάστορ᾽ ἐκ γένους πάσεται.
Ἀπόλλων
ἔξω, κελεύω, τῶνδε δωμάτων τάχος
χωρεῖτ᾽, ἀπαλλάσσεσθε μαντικῶν μυχῶν, 180
μὴ καὶ λαβοῦσα πτηνὸν ἀργηστὴν ὄφιν,
χρυσηλάτου θώμιγγος ἐξορμώμενον,
ἀνῇς ὑπ᾽ ἄλγους μέλαν᾽ ἀπ᾽ ἀνθρώπων ἀφρόν,
ἐμοῦσα θρόμβους οὓς ἀφείλκυσας φόνου.
οὔτοι δόμοισι τοῖσδε χρίμπτεσθαι πρέπει· 185
ἀλλ᾽ οὗ καρανιστῆρες ὀφθαλμωρύχοι
δίκαι σφαγαί τε σπέρματός τ᾽ ἀποφθορᾷ
παίδων κακοῦται χλοῦνις, ἠδ᾽ ἀκρωνία,
λευσμός τε, καὶ μύζουσιν οἰκτισμὸν πολὺν
ὑπὸ ῥάχιν παγέντες. ἆρ᾽ ἀκούετε 190
οἵας ἑορτῆς ἔστ᾽ ἀπόπτυστοι θεοῖς
στέργηθρ᾽ ἔχουσαι; πᾶς δ᾽ ὑφηγεῖται τρόπος
μορφῆς. λέοντος ἄντρον αἱματορρόφου
οἰκεῖν τοιαύτας εἰκός, οὐ χρηστηρίοις
ἐν τοῖσδε πλησίοισι τρίβεσθαι μύσος. 195
χωρεῖτ᾽ ἄνευ βοτῆρος αἰπολούμεναι.
ποίμνης τοιαύτης δ᾽ οὔτις εὐφιλὴς θεῶν.
Χορός
ἄναξ Ἄπολλον, ἀντάκουσον ἐν μέρει.
αὐτὸς σὺ τούτων οὐ μεταίτιος πέλῃ,
ἀλλ᾽ εἷς τὸ πᾶν ἔπραξας ὢν παναίτιος. 200
Ἀπόλλων
πῶς δή; τοσοῦτο μῆκος ἔκτεινον λόγου.
Χορός
ἔχρησας ὥστε τὸν ξένον μητροκτονεῖν.
Ἀπόλλων
ἔχρησα ποινὰς τοῦ πατρὸς πρᾶξαι. τί μήν ;
Χορός
κἄπειθ᾽ ὑπέστης αἵματος δέκτωρ νέου.
Ἀπόλλων
καὶ προστραπέσθαι τούσδ᾽ ἐπέστελλον δόμους. 205
Χορός
καὶ τὰς προπομποὺς δῆτα τάσδε λοιδορεῖς;
Ἀπόλλων
οὐ γὰρ δόμοισι τοῖσδε πρόσφορον μολεῖν.
Χορός
ἀλλ᾽ ἔστιν ἡμῖν τοῦτο προστεταγμένον.
Ἀπόλλων
τίς ἥδε τιμή; κόμπασον γέρας καλόν.
Χορός
τοὺς μητραλοίας ἐκ δόμων ἐλαύνομεν. 210
Ἀπόλλων
τί γὰρ γυναικὸς ἥτις ἄνδρα νοσφίσῃ;
Χορός
οὐκ ἂν γένοιθ᾽ ὅμαιμος αὐθέντης φόνος.
Ἀπόλλων
ἦ κάρτ᾽ ἄτιμα καὶ παρ᾽ οὐδὲν εἰργάσω
Ἥρας τελείας καὶ Διὸς πιστώματα.
Κύπρις δ᾽ ἄτιμος τῷδ᾽ ἀπέρριπται λόγῳ, 215
ὅθεν βροτοῖσι γίγνεται τὰ φίλτατα.
εὐνὴ γὰρ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ μόρσιμος
ὅρκου ᾽στὶ μείζων τῇ δίκῃ φρουρουμένη.
εἰ τοῖσιν οὖν κτείνουσιν ἀλλήλους χαλᾷς
τὸ μὴ τίνεσθαι μηδ᾽ ἐποπτεύειν κότῳ, 220
οὔ φημ᾽ Ὀρέστην σ᾽ ἐνδίκως ἀνδρηλατεῖν.
τὰ μὲν γὰρ οἶδα κάρτα σ᾽ ἐνθυμουμένην,
τὰ δ᾽ ἐμφανῶς πράσσουσαν ἡσυχαιτέραν.
δίκας δὲ Παλλὰς τῶνδ᾽ ἐποπτεύσει θεά.
Χορός
τὸν ἄνδρ᾽ ἐκεῖνον οὔ τι μὴ λίπω ποτέ. 225
Ἀπόλλων
σὺ δ᾽ οὖν δίωκε καὶ πόνον πλείω τίθου.
Χορός
τιμὰς σὺ μὴ σύντεμνε τὰς ἐμὰς λόγῳ.
Ἀπόλλων
οὐδ᾽ ἂν δεχοίμην ὥστ᾽ ἔχειν τιμὰς σέθεν.
Χορός
μέγας γὰρ ἔμπας πὰρ Διὸς θρόνοις λέγῃ.
ἐγὼ δ᾽, ἄγει γὰρ αἷμα μητρῷον, δίκας 230
μέτειμι τόνδε φῶτα κἀκκυνηγετῶ.
Ἀπόλλων
ἐγὼ δ᾽ ἀρήξω τὸν ἱκέτην τε ῥύσομαι·
δεινὴ γὰρ ἐν βροτοῖσι κἀν θεοῖς πέλει
τοῦ προστροπαίου μῆνις, εἰ προδῶ σφ᾽ ἑκών.
Ὀρέστης
ἄνασσ᾽ Ἀθάνα, Λοξίου κελεύμασιν 235
ἥκω, δέχου δὲ πρευμενῶς ἀλάστορα,
οὐ προστρόπαιον οὐδ᾽ ἀφοίβαντον χέρα,
ἀλλ᾽ ἀμβλὺς ἤδη προστετριμμένος τε πρὸς
ἄλλοισιν οἴκοις καὶ πορεύμασιν βροτῶν.
ὅμοια χέρσον καὶ θάλασσαν ἐκπερῶν, 240
σῴζων ἐφετμὰς Λοξίου χρηστηρίους,
πρόσειμι δῶμα καὶ βρέτας τὸ σόν, θεά.
αὐτοῦ φυλάσσων ἀναμένω τέλος δίκης.
Χορός
εἶεν· τόδ᾽ ἐστὶ τἀνδρὸς ἐκφανὲς τέκμαρ.
ἕπου δὲ μηνυτῆρος ἀφθέγκτου φραδαῖς. 245
τετραυματισμένον γὰρ ὡς κύων νεβρὸν
πρὸς αἷμα καὶ σταλαγμὸν ἐκματεύομεν.
πολλοῖς δὲ μόχθοις ἀνδροκμῆσι φυσιᾷ
σπλάγχνον· χθονὸς γὰρ πᾶς πεποίμανται τόπος,
ὑπέρ τε πόντον ἀπτέροις ποτήμασιν 250
ἦλθον διώκουσ᾽, οὐδὲν ὑστέρα νεώς.
καὶ νῦν ὅδ᾽ ἐνθάδ᾽ ἐστί που καταπτακών.
ὀσμὴ βροτείων αἱμάτων με προσγελᾷ.

ὅρα ὅρα μάλ᾽ αὖ,
λεύσσετε πάντα, μὴ 255
λάθῃ φύγδα βὰς
[ὁ ] ματροφόνος ἀτίτας.
ὁ δ᾽ αὖτέ γ᾽ [οὖν] ἀλκὰν ἔχων
περὶ βρέτει πλεχθεὶς θεᾶς ἀμβρότου
ὑπόδικος θέλει γενέσθαι χρεῶν. 260
τὸ δ᾽ οὐ πάρεστιν· αἷμα μητρῷον χαμαὶ
δυσαγκόμιστον, παπαῖ,
τὸ διερὸν πέδοι χύμενον οἴχεται.
ἀλλ᾽ ἀντιδοῦναι δεῖ σ᾽ ἀπὸ ζῶντος ῥοφεῖν
ἐρυθρὸν ἐκ μελέων πέλανον· ἀπὸ δὲ σοῦ 265
φεροίμαν βοσκὰν πώματος δυσπότου·
καὶ ζῶντά σ᾽ ἰσχνάνασ᾽ ἀπάξομαι κάτω,
ἀντίποιν᾽ ὡς τίνῃς ματροφόνου δύας.
ὄψει δὲ κεἴ τις ἄλλος ἤλιτεν βροτῶν
ἢ θεὸν ἢ ξένον 270
τιν᾽ ἀσεβῶνᾳ” ἢ τοκέας φίλους,
ἔχονθ᾽ ἕκαστον τῆς δίκης ἐπάξια.
μέγας γὰρ Ἅιδης ἐστὶν εὔθυνος βροτῶν
ἔνερθε χθονός,
δελτογράφῳ δὲ πάντ᾽ ἐπωπᾷ φρενί. 275
Ὀρέστης
ἐγὼ διδαχθεὶς ἐν κακοῖς ἐπίσταμαι
πολλοὺς καθαρμούς, καὶ λέγειν ὅπου δίκη
σιγᾶν θ᾽ ὁμοίως· ἐν δὲ τῷδε πράγματι
φωνεῖν ἐτάχθην πρὸς σοφοῦ διδασκάλου.
βρίζει γὰρ αἷμα καὶ μαραίνεται χερός, 280
μητροκτόνον μίασμα δ᾽ ἔκπλυτον πέλει·
ποταίνιον γὰρ ὂν πρὸς ἑστίᾳ θεοῦ
Φοίβου καθαρμοῖς ἠλάθη χοιροκτόνοις.
πολὺς δέ μοι γένοιτ᾽ ἂν ἐξ ἀρχῆς λόγος,
ὅσοις προσῆλθον ἀβλαβεῖ ξυνουσίᾳ. 285
[χρόνος καθαιρεῖ πάντα γηράσκων ὁμοῦ.]
καὶ νῦν ἀφ᾽ ἁγνοῦ στόματος εὐφήμως καλῶ
χώρας ἄνασσαν τῆσδ᾽ Ἀθηναίαν ἐμοὶ
μολεῖν ἀρωγόν· κτήσεται δ᾽ ἄνευ δορὸς
αὐτόν τε καὶ γῆν καὶ τὸν Ἀργεῖον λεὼν 290
πιστὸν δικαίως ἐς τὸ πᾶν τε σύμμαχον.
ἀλλ᾽ εἴτε χώρας ἐν τόποις Λιβυστικοῖς,
Τρίτωνος ἀμφὶ χεῦμα γενεθλίου πόρου,
τίθησιν ὀρθὸν ἢ κατηρεφῆ πόδα,
φίλοις ἀρήγουσ᾽, εἴτε Φλεγραίαν πλάκα 295
θρασὺς ταγοῦχος ὡς ἀνὴρ ἐπισκοπεῖ,
ἔλθοι—κλύει δὲ καὶ πρόσωθεν ὢν θεός—
ὅπως γένοιτο τῶνδ᾽ ἐμοὶ λυτήριος.
Χορός
οὔτοι σ᾽ Ἀπόλλων οὐδ᾽ Ἀθηναίας σθένος
ῥύσαιτ᾽ ἂν ὥστε μὴ οὐ παρημελημένον 300
ἔρρειν, τὸ χαίρειν μὴ μαθόνθ᾽ ὅπου φρενῶν,
ἀναίματον βόσκημα δαιμόνων, σκιάν.
οὐδ᾽ ἀντιφωνεῖς, ἀλλ᾽ ἀποπτύεις λόγους,
ἐμοὶ τραφείς τε καὶ καθιερωμένος;
καὶ ζῶν με δαίσεις οὐδὲ πρὸς βωμῷ σφαγείς· 305
ὕμνον δ᾽ ἀκούσῃ τόνδε δέσμιον σέθεν.
ἄγε δὴ καὶ χορὸν ἅψωμεν, ἐπεὶ
μοῦσαν στυγερὰν
ἀποφαίνεσθαι δεδόκηκεν,
λέξαι τε λάχη τὰ κατ᾽ ἀνθρώπους 310
ὡς ἐπινωμᾷ στάσις ἁμά.
εὐθυδίκαιοι δ᾽ οἰόμεθ᾽ εἶναι·
τὸν μὲν καθαρὰς χεῖρας προνέμοντ᾽
οὔτις ἐφέρπει μῆνις ἀφ᾽ ἡμῶν,
ἀσινὴς δ᾽ αἰῶνα διοιχνεῖ· 315
ὅστις δ᾽ ἀλιτὼν ὥσπερ ὅδ᾽ ἁνὴρ
χεῖρας φονίας ἐπικρύπτει,
μάρτυρες ὀρθαὶ τοῖσι θανοῦσιν
παραγιγνόμεναι πράκτορες αἵματος
αὐτῷ τελέως ἐφάνημεν. 320
μᾶτερ ἅ μ᾽ ἔτικτες, ὦ μᾶτερ
Νύξ, ἀλαοῖσι καὶ δεδορκόσιν
ποινάν, κλῦθ᾽. ὁ Λατοῦς γὰρ ἶ-
νίς μ᾽ ἄτιμον τίθησιν
τόνδ᾽ ἀφαιρούμενος 325
πτῶκα, ματρῷον ἅ-
γνισμα κύριον φόνου.
ἐπὶ δὲ τῷ τεθυμένῳ
τόδε μέλος, παρακοπά,
παραφορὰ φρενοδαλής, 330
ὕμνος ἐξ Ἐρινύων,
δέσμιος φρενῶν, ἀφόρ-
μικτος, αὐονὰ βροτοῖς.
τοῦτο γὰρ λάχος διανταία
Μοῖρ᾽ ἐπέκλωσεν ἐμπέδως ἔχειν, 335
θνατῶν τοῖσιν αὐτουργίαι
ξυμπέσωσιν μάταιοι,
τοῖς ὁμαρτεῖν, ὄφρ᾽ ἂν
γᾶν ὑπέλθῃ· θανὼν δ᾽
οὐκ ἄγαν ἐλεύθερος. 340
ἐπὶ δὲ τῷ τεθυμένῳ
τόδε μέλος, παρακοπά,
παραφορὰ φρενοδαλής,
ὕμνος ἐξ Ἐρινύων,
δέσμιος φρενῶν, ἀφόρ- 345
μικτος, αὐονὰ βροτοῖς.
γιγνομέναισι λάχη τάδ᾽ ἐφ᾽ ἁμὶν ἐκράνθη·
ἀθανάτων δ᾽ ἀπέχειν χέρας, οὐδέ τις ἐστί 350
συνδαίτωρ μετάκοινος·
παλλεύκων δὲ πέπλων ἀπόμοιρος ἄκληρος ἐτύχθην
-υ-υ-υ-
<δωμάτων γὰρ εἱλόμαν 354
ἀνατροπάς, ὅταν Ἄρης 355
τιθασὸς ὢν φίλον ἕλῃ.
ἐπὶ τὸν ὧδ᾽ ἱέμεναι
κρατερὸν ὄνθ᾽ ὅμως ἀμαυ-
ροῦμεν ὑφ᾽ αἵματος νέου.>
σπεύδομεν αἵδ᾽ ἀφελεῖν τινὰ τάσδε μερίμνας, 360
θεῶν δ᾽ ἀτέλειαν ἐμαῖς μελέταις ἐπικραίνειν,
μηδ᾽ εἰς ἄγκρισιν ἐλθεῖν·
Ζεὺς δ᾽ αἱμοσταγὲς ἀξιόμισον ἔθνος τόδε λέσχας 365
ἇς ἀπηξιώσατο. 367
<δωμάτων γὰρ εἱλόμαν 354α
ἀνατροπάς, ὅταν Ἄρης 355α
τιθασὸς ὢν φίλον ἕλῃ. 356α
ἐπὶ τὸν ὧδ᾽ ἱέμεναι 357α
κρατερὸν ὄνθ᾽ ὅμως ἀμαυ- 358α
ροῦμεν ὑφ᾽ αἵματος νέου.> 359α
δόξαι τ᾽ ἀνδρῶν καὶ μάλ᾽ ὑπ᾽ αἰθέρι σεμναὶ 368
τακόμεναι κατὰ γᾶν μινύθουσιν ἄτιμοι
ἁμετέραις ἐφόδοις μελανείμοσιν, ὀρχη- 370
σμοῖς τ᾽ ἐπιφθόνοις ποδός.
<μάλα γὰρ οὖν ἁλομένα
ἀνέκαθεν βαρυπεσῆ
καταφέρω ποδὸς ἀκμάν,
σφαλερὰ <καὶ> τανυδρόμοις 375
κῶλα, δύσφορον ἄταν.>
πίπτων δ᾽ οὐκ οἶδεν τόδ᾽ ὑπ᾽ ἄφρονι λύμᾳ·
τοῖον [γὰρ] ἐπὶ κνέφας ἀνδρὶ μύσος πεπόταται,
καὶ δνοφεράν τιν᾽ ἀχλὺν κατὰ δώματος αὐδᾶ-
ται πολύστονος φάτις. 380
<μάλα γὰρ οὖν ἁλομένα 372α
ἀνέκαθεν βαρυπεσῆ 373α
καταφέρω ποδὸς ἀκμάν, 374α
σφαλερὰ καὶ τανυδρόμοις 375α
κῶλα, δύσφορον ἄταν.> 376α
μένει γάρ. εὐμήχανοί 381
τε καὶ τέλειοι, κακῶν
τε μνήμονες σεμναὶ
καὶ δυσπαρήγοροι βροτοῖς,
ἄτιμ᾽ ἀτίετα διόμεναι 385
λάχη θεῶν διχοστατοῦντ᾽ ἀνηλίῳ
λάμπᾳ, δυσοδοπαίπαλα
δερκομένοισι καὶ δυσομμάτοις ὁμῶς.
τίς οὖν τάδ᾽ οὐχ ἅζεταί
τε καὶ δέδοικεν βροτῶν, 390
ἐμοῦ κλύων θεσμὸν
τὸν μοιρόκραντον ἐκ θεῶν
δοθέντα τέλεον; ἔτι δέ μοι
<μένει> γέρας παλαιόν, οὐδ᾽ ἀτιμίας
κύρω, καίπερ ὑπὸ χθόνα 395
τάξιν ἔχουσα καὶ δυσήλιον κνέφας.
Ἀθηνᾶ
πρόσωθεν ἐξήκουσα κληδόνος βοὴν
ἀπὸ Σκαμάνδρου γῆν καταφθατουμένη,
ἣν δῆτ᾽ Ἀχαιῶν ἄκτορές τε καὶ πρόμοι,
τῶν αἰχμαλώτων χρημάτων λάχος μέγα, 400
ἔνειμαν αὐτόπρεμνον εἰς τὸ πᾶν ἐμοί,
ἐξαίρετον δώρημα Θησέως τόκοις·
ἔνθεν διώκουσ᾽ ἦλθον ἄτρυτον πόδα,
πτερῶν ἄτερ ῥοιβδοῦσα κόλπον αἰγίδος.
[πώλοις ἀκμαίοις τόνδ᾽ ἐπιζεύξασ᾽ ὄχον] 405
καινὴν δ᾽ ὁρῶσα τήνδ᾽ ὁμιλίαν χθονὸς
ταρβῶ μὲν οὐδέν, θαῦμα δ᾽ ὄμμασιν πάρα.
τίνες ποτ᾽ ἐστέ; πᾶσι δ᾽ ἐς κοινὸν λέγω·
βρέτας τε τοὐμὸν τῷδ᾽ ἐφημένῳ ξένῳ,
ὑμᾶς θ᾽ ὁμοίας οὐδενὶ σπαρτῶν γένει, 410
οὔτ᾽ ἐν θεαῖσι πρὸς θεῶν ὁρωμένας
οὔτ᾽ οὖν βροτείοις ἐμφερεῖς μορφώμασιν.
λέγειν δ᾽ ἄμομφον ὄντα τοὺς πέλας κακῶς
πρόσω δικαίων ἠδ᾽ ἀποστατεῖ θέμις.
Χορός
πεύσῃ τὰ πάντα συντόμως, Διὸς κόρη. 415
ἡμεῖς γάρ ἐσμεν Νυκτὸς αἰανῆ τέκνα.
Ἀραὶ δ᾽ ἐν οἴκοις γῆς ὑπαὶ κεκλήμεθα.
Ἀθηνᾶ
γένος μὲν οἶδα κληδόνας τ᾽ ἐπωνύμους.
Χορός
τιμάς γε μὲν δὴ τὰς ἐμὰς πεύσῃ τάχα.
Ἀθηνᾶ
μάθοιμ᾽ ἄν, εἰ λέγοι τις ἐμφανῆ λόγον. 420
Χορός
βροτοκτονοῦντας ἐκ δόμων ἐλαύνομεν.
Ἀθηνᾶ
καὶ τῷ κτανόντι ποῦ τὸ τέρμα τῆς φυγῆς;
Χορός
ὅπου τὸ χαίρειν μηδαμοῦ νομίζεται.
Ἀθηνᾶ
ἦ καὶ τοιαύτας τῷδ᾽ ἐπιρροιζεῖς φυγάς;
Χορός
φονεὺς γὰρ εἶναι μητρὸς ἠξιώσατο. 425
Ἀθηνᾶ
ἄλλαις ἀνάγκαις, ἤ τινος τρέων κότον;
Χορός
ποῦ γὰρ τοσοῦτο κέντρον ὡς μητροκτονεῖν;
Ἀθηνᾶ
δυοῖν παρόντοιν ἥμισυς λόγου πάρα.
Χορός
ἀλλ᾽ ὅρκον οὐ δέξαιτ᾽ ἄν, οὐ δοῦναι θέλοι.
Ἀθηνᾶ
κλύειν δίκαιος μᾶλλον ἢ πρᾶξαι θέλεις. 430
Χορός
πῶς δή; δίδαξον· τῶν σοφῶν γὰρ οὐ πένῃ.
Ἀθηνᾶ
ὅρκοις τὰ μὴ δίκαια μὴ νικᾶν λέγω.
Χορός
ἀλλ᾽ ἐξέλεγχε, κρῖνε δ᾽ εὐθεῖαν δίκην.
Ἀθηνᾶ
ἦ κἀπ᾽ ἐμοὶ τρέποιτ᾽ ἂν αἰτίας τέλος;
Χορός
πῶς δ᾽ οὔ; σέβουσαί γ᾽ ἀξίαν κἀπ᾽ ἀξίων. 435
Ἀθηνᾶ
τί πρὸς τάδ᾽ εἰπεῖν, ὦ ξέν᾽, ἐν μέρει θέλεις;
λέξας δὲ χώραν καὶ γένος καὶ ξυμφορὰς
τὰς σάς, ἔπειτα τόνδ᾽ ἀμυναθοῦ ψόγον·
εἴπερ πεποιθὼς τῇ δίκῃ βρέτας τόδε
ἧσαι φυλάσσων ἑστίας ἁμῆς πέλας 440
σεμνὸς προσίκτωρ ἐν τρόποις Ἰξίονος.
τούτοις ἀμείβου πᾶσιν εὐμαθές τί μοι.
Ὀρέστης
ἄνασσ᾽ Ἀθάνα, πρῶτον ἐκ τῶν ὑστάτων
τῶν σῶν ἐπῶν μέλημ᾽ ἀφαιρήσω μέγα.
οὐκ εἰμὶ προστρόπαιος, οὐδ᾽ ἔχων μύσος 445
πρὸς χειρὶ τἠμῇ τὸ σὸν ἐφεζόμην βρέτας.
τεκμήριον δὲ τῶνδέ σοι λέξω μέγα.
ἄφθογγον εἶναι τὸν παλαμναῖον νόμος,
ἔστ᾽ ἂν πρὸς ἀνδρὸς αἵματος καθαρσίου
σφαγαὶ καθαιμάξωσι νεοθήλου βοτοῦ. 450
πάλαι πρὸς ἄλλοις ταῦτ᾽ ἀφιερώμεθα
οἴκοισι, καὶ βοτοῖσι καὶ ῥυτοῖς πόροις.
ταύτην μὲν οὕτω φροντίδ᾽ ἐκποδὼν λέγω.
γένος δὲ τοὐμὸν ὡς ἔχει πεύσῃ τάχα.
Ἀργεῖός εἰμι, πατέρα δ᾽ ἱστορεῖς καλῶς, 455
Ἀγαμέμνον᾽, ἀνδρῶν ναυβατῶν ἁρμόστορα,
ξὺν ᾧ σὺ Τροίαν ἄπολιν Ἰλίου πόλιν
ἔθηκας. ἔφθιθ᾽ οὗτος οὐ καλῶς, μολὼν
εἰς οἶκον· ἀλλά νιν κελαινόφρων ἐμὴ
μήτηρ κατέκτα, ποικίλοις ἀγρεύμασιν 460
κρύψασ᾽, ἃ λουτρῶν ἐξεμαρτύρει φόνον.
κἀγὼ κατελθών, τὸν πρὸ τοῦ φεύγων χρόνον,
ἔκτεινα τὴν τεκοῦσαν, οὐκ ἀρνήσομαι,
ἀντικτόνοις ποιναῖσι φιλτάτου πατρός.
καὶ τῶνδε κοινῇ Λοξίας ἐπαίτιος, 465
ἄλγη προφωνῶν ἀντίκεντρα καρδίᾳ,
εἰ μή τι τῶνδ᾽ ἔρξαιμι τοὺς ἐπαιτίους.
σὺ δ᾽ εἰ δικαίως εἴτε μὴ κρῖνον δίκην·
πράξας γὰρ ἐν σοὶ πανταχῇ τάδ᾽ αἰνέσω.
Ἀθηνᾶ
τὸ πρᾶγμα μεῖζον, εἴ τις οἴεται τόδε 470
βροτὸς δικάζειν· οὐδὲ μὴν ἐμοὶ θέμις
φόνου διαιρεῖν ὀξυμηνίτου δίκας·
ἄλλως τε καὶ σὺ μὲν κατηρτυκὼς ἐμοῖς
ἱκέτης προσῆλθες καθαρὸς ἀβλαβὴς δόμοις·
οὕτως δ᾽ ἄμομφον ὄντα σ᾽ αἰδοῦμαι πόλει. 475
αὗται δ᾽ ἔχουσι μοῖραν οὐκ εὐπέμπελον,
καὶ μὴ τυχοῦσαι πράγματος νικηφόρου,
χώρᾳ μεταῦθις ἰὸς ἐκ φρονημάτων
πέδοι πεσὼν ἄφερτος αἰανὴς νόσος.
τοιαῦτα μὲν τάδ᾽ ἐστίν· ἀμφότερα, μένειν 480
πέμπειν τε δυσπήμαντ᾽ ἀμηχάνως ἐμοί.
ἐπεὶ δὲ πρᾶγμα δεῦρ᾽ ἐπέσκηψεν τόδε,
φόνων δικαστὰς ὁρκίους αἱρουμένη
θεσμὸν τὸν εἰς ἅπαντ᾽ ἐγὼ θήσω χρόνον.
ὑμεῖς δὲ μαρτύριά τε καὶ τεκμήρια 485
καλεῖσθ᾽, ἀρωγὰ τῆς δίκης ὁρκώματα·
κρίνασα δ᾽ ἀστῶν τῶν ἐμῶν τὰ βέλτατα
ἥξω, διαιρεῖν τοῦτο πρᾶγμ᾽ ἐτητύμως,
ὅρκον πορόντας μηδὲν ἔκδικον φράσειν.
Χορός
νῦν καταστροφαὶ νέων 490
θεσμίων, εἰ κρατή-
σει δίκα <τε> καὶ βλάβα
τοῦδε ματροκτόνου.
πάντας ἤδη τόδ᾽ ἔργον εὐχερεί-
ᾳ συναρμόσει βροτούς· 495
πολλὰ δ᾽ ἔτυμα παιδότρωτα
πάθεα προσμένει τοκεῦ-
σιν μεταῦθις ἐν χρόνῳ.
οὐδὲ γὰρ βροτοσκόπων
μαινάδων τῶνδ᾽ ἐφέρ- 500
ψει κότος τις ἐργμάτων—
πάντ᾽ ἐφήσω μόρον.
πεύσεται δ᾽ ἄλλος ἄλλοθεν, προφω-
νῶν τὰ τῶν πέλας κακά,
λῆξιν ὑπόδοσίν τε μόχθων· 505
ἄκεά τ᾽ οὐ βέβαια τλά-
μων [δέ τις ] μάταν παρηγορεῖ.
μηδέ τις κικλῃσκέτω
ξυμφορᾷ τετυμμένος,
τοῦτ᾽ ἔπος θροούμενος, 510
ὦ δίκα,
ὦ θρόνοι τ᾽ Ἐρινύων.
ταῦτά τις τάχ᾽ ἂν πατὴρ
ἢ τεκοῦσα νεοπαθὴς
οἶκτον οἰκτίσαιτ᾽, ἐπει- 515
δὴ πίτνει δόμος δίκας.
ἔσθ᾽ ὅπου τὸ δεινὸν εὖ,
καὶ φρενῶν ἐπίσκοπον
δεῖ μένειν καθήμενον.
ξυμφέρει 520
σωφρονεῖν ὑπὸ στένει.
τίς δὲ μηδὲν ἐν δέει
καρδίαν <ἂν> ἀνατρέφων
ἢ πόλις βροτός θ᾽ ὁμοί-
ως ἔτ᾽ ἂν σέβοι δίκαν; 525
μήτ᾽ ἀνάρχετον βίον
μήτε δεσποτούμενον
αἰνέσῃς.
παντὶ μέσῳ τὸ κράτος
θεὸς ὤπασεν, ἄλλ᾽ 530
ἄλλᾳ δ᾽ ἐφορεύει.
ξύμμετρον δ᾽ ἔπος λέγω,
δυσσεβίας μὲν ὕβρις
τέκος ὡς ἐτύμως·
ἐκ δ᾽ ὑγιεί- 535
ας φρενῶν ὁ πάμφιλος
καὶ πολύευκτος ὄλβος.
ἐς τὸ πᾶν δέ σοι λέγω,
βωμὸν αἴδεσαι Δίκας·
μηδέ νιν 540
κέρδος ἰδὼν ἀθέῳ
ποδὶ λὰξ ἀτίσῃς·
ποινὰ γὰρ ἐπέσται.
κύριον μένει τέλος.
πρὸς τάδε τις τοκέων 545
σέβας εὖ προτίων
καὶ ξενοτί-
μους δόμων ἐπιστροφὰς
αἰδόμενός τις ἔστω.
ἑκὼν δ᾽ ἀνάγκας ἄτερ δίκαιος ὢν 550
οὐκ ἄνολβος ἔσται·
πανώλεθρος <δ᾽> οὔποτ᾽ ἂν γένοιτο.
τὸν ἀντίτολμον δέ φαμι παρβάταν
ἄγοντα πολλὰ παντόφυρτ᾽ ἄνευ δίκας
βιαίως ξὺν χρόνῳ καθήσειν 555
λαῖφος, ὅταν λάβῃ πόνος
θραυομένας κεραίας.
καλεῖ δ᾽ ἀκούοντας οὐδὲν <ἐν> μέσᾳ
δυσπαλεῖ τε δίνᾳ·
γελᾷ δὲ δαίμων ἐπ᾽ ἀνδρὶ θερμῷ, 560
τὸν οὔποτ᾽ αὐχοῦντ᾽ ἰδὼν ἀμαχάνοις
δύαις λαπαδνὸν οὐδ᾽ ὑπερθέοντ᾽ ἄκραν·
δι᾽ αἰῶνος δὲ τὸν πρὶν ὄλβον
ἕρματι προσβαλὼν δίκας
ὤλετ᾽ ἄκλαυτος, αἶστος. 565
Ἀθηνᾶ
κήρυσσε, κῆρυξ, καὶ στρατὸν κατειργαθοῦ,
ἥ τ᾽ οὖν διάτορος Τυρσηνικὴ
σάλπιγξ, βροτείου πνεύματος πληρουμένη,
ὑπέρτονον γήρυμα φαινέτω στρατῷ.
πληρουμένου γὰρ τοῦδε βουλευτηρίου 570
σιγᾶν ἀρήγει καὶ μαθεῖν θεσμοὺς ἐμοὺς
πόλιν τε πᾶσαν εἰς τὸν αἰανῆ χρόνον
καὶ τούσδ᾽ ὅπως ἂν εὖ καταγνωσθῇ δίκη.
Χορός
ἄναξ Ἄπολλον, ὧν ἔχεις αὐτὸς κράτει.
τί τοῦδε σοὶ μέτεστι πράγματος λέγε. 575
Ἀπόλλων
καὶ μαρτυρήσων ἦλθον—ἔστι γὰρ νόμῳ
ἱκέτης ὅδ᾽ ἁνὴρ καὶ δόμων ἐφέστιος
ἐμῶν, φόνου δὲ τοῦδ᾽ ἐγὼ καθάρσιος—
καὶ ξυνδικήσων αὐτός· αἰτίαν δ᾽ ἔχω
τῆς τοῦδε μητρὸς τοῦ φόνου. σὺ δ᾽ εἴσαγε 580
ὅπως <τ᾽> ἐπίστᾳ τήνδε κύρωσον δίκην.
Ἀθηνᾶ
ὑμῶν ὁ μῦθος, εἰσάγω δὲ τὴν δίκην·
ὁ γὰρ διώκων πρότερος ἐξ ἀρχῆς λέγων
γένοιτ᾽ ἂν ὀρθῶς πράγματος διδάσκαλος.
Χορος
πολλαὶ μέν ἐσμεν, λέξομεν δὲ συντόμως. 585
ἔπος δ᾽ ἀμείβου πρὸς ἔπος ἐν μέρει τιθείς
τὴν μητέρ᾽ εἰπὲ πρῶτον εἰ κατέκτονας.
Ὀρέστης
ἔκτεινα· τούτου δ᾽ οὔτις ἄρνησις πέλει.
Χορός
ἓν μὲν τόδ᾽ ἤδη τῶν τριῶν παλαισμάτων.
Ὀρέστης
οὐ κειμένῳ πω τόνδε κομπάζεις λόγον. 590
Χορός
εἰπεῖν γε μέντοι δεῖ σ᾽ ὅπως κατέκτανες.
Ὀρέστης
λέγω· ξιφουλκῷ χειρὶ πρὸς δέρην τεμών.
Χορός
πρὸς τοῦ δ᾽ ἐπείσθης καὶ τίνος βουλεύμασιν;
Ὀρέστης
τοῖς τοῦδε θεσφάτοισι· μαρτυρεῖ δέ μοι.
Χορός
ὁ μάντις ἐξηγεῖτό σοι μητροκτονεῖν; 595
Ὀρέστης
καὶ δεῦρό γ᾽ ἀεὶ τὴν τύχην οὐ μέμφομαι.
Χορός
ἀλλ᾽ εἴ σε μάρψει ψῆφος, ἄλλ᾽ ἐρεῖς τάχα.
Ὀρέστης
πέποιθ᾽. ἀρωγὰς δ᾽ ἐκ τάφου πέμψει πατήρ.
Χορός
νεκροῖσί νυν πέπισθι μητέρα κτανών.
Ὀρέστης
δυοῖν γὰρ εἶχε προσβολὰς μιασμάτοιν. 600
Χορός
πῶς δή; δίδαξον τοὺς δικάζοντας τάδε.
Ὀρέστης
ἀνδροκτονοῦσα πατέρ᾽ ἐμὸν κατέκτανεν.
Χορός
τοιγὰρ σὺ μὲν ζῇς, ἡ δ᾽ ἐλευθέρα φόνῳ.
Ὀρέστης
τί δ᾽ οὐκ ἐκείνην ζῶσαν ἤλαυνες φυγῇ;
Χορός
οὐκ ἦν ὅμαιμος φωτὸς ὃν κατέκτανεν. 605
Ὀρέστης
ἐγὼ δὲ μητρὸς τῆς ἐμῆς ἐν αἵματι;
Χορός
πῶς γάρ σ᾽ ἔθρεψ᾽ ἂν ἐντός, ὦ μιαιφόνε,
ζώνης; ἀπεύχῃ μητρὸς αἷμα φίλτατον;
Ὀρέστης
ἤδη σὺ μαρτύρησον· ἐξηγοῦ δέ μοι,
Ἄπολλον, εἴ σφε σὺν δίκῃ κατέκτανον. 610
δρᾶσαι γὰρ ὥσπερ ἐστὶν οὐκ ἀρνούμεθα.
ἀλλ᾽ εἰ δίκαιον εἴτε μὴ τῇ σῇ φρενὶ
δοκεῖ τόδ᾽ αἷμα, κρῖνον, ὡς τούτοις φράσω.
Ἀπόλλων
λέξω πρὸς ὑμᾶς τόνδ᾽ Ἀθηναίας μέγαν
θεσμὸν δικαίως,—μάντις ὢν δ᾽ οὐ ψεύσομαι. 615
οὐπώποτ᾽ εἶπον μαντικοῖσιν ἐν θρόνοις,
οὐκ ἀνδρός, οὐ γυναικός, οὐ πόλεως πέρι,
ὃ μὴ κελεύσαι Ζεὺς Ὀλυμπίων πατήρ.
τὸ μὲν δίκαιον τοῦθ᾽ ὅσον σθένει μαθεῖν,
βουλῇ πιφαύσκω δ᾽ ὔμμ᾽ ἐπισπέσθαι πατρός· 620
ὅρκος γὰρ οὔτι Ζηνὸς ἰσχύει πλέον.
Χορός
Ζεύς, ὡς λέγεις σύ, τόνδε χρησμὸν ὤπασε,
φράζειν Ὀρέστῃ τῷδε, τὸν πατρὸς φόνον
πράξαντα μητρὸς μηδαμοῦ τιμὰς νέμειν;
Ἀπόλλων
οὐ γάρ τι ταὐτὸν ἄνδρα γενναῖον θανεῖν 625
διοσδότοις σκήπτροισι τιμαλφούμενον,
καὶ ταῦτα πρὸς γυναικός, οὔ τι θουρίοις
τόξοις ἑκηβόλοισιν, ὥστ᾽ Ἀμαζόνος,
ἀλλ᾽ ὡς ἀκούσῃ, Παλλὰς οἵ τ᾽ ἐφήμενοι
ψήφῳ διαιρεῖν τοῦδε πράγματος πέρι. 630
ἀπὸ στρατείας γάρ νιν ἠμποληκότα
“τὰ πλεῖστ᾽ ἄμεινον εὔφροσιν δεδεγμένη,
δροίτῃ περῶντι λουτρὰ κἀπὶ τέρματι
φᾶρος περεσκήνωσεν”, ἐν δ᾽ ἀτέρμονι
κόπτει πεδήσασ᾽ ἄνδρα δαιδάλῳ πέπλῳ. 635
ἀνδρὸς μὲν ὑμῖν οὗτος εἴρηται μόρος
τοῦ παντοσέμνου, τοῦ στρατηλάτου νεῶν.
ταύτην τοιαύτην εἶπον, ὡς δηχθῇ λεώς,
ὅσπερ τέτακται τήνδε κυρῶσαι δίκην.
Χορός
πατρὸς προτιμᾷ Ζεὺς μόρον τῷ σῷ λόγῳ· 640
αὐτὸς δ᾽ ἔδησε πατέρα πρεσβύτην Κρόνον.
πῶς ταῦτα τούτοις οὐκ ἐναντίως λέγεις;
ὑμᾶς δ᾽ ἀκούειν ταῦτ᾽ ἐγὼ μαρτύρομαι.
Ἀπόλλων
ὦ παντομισῆ κνώδαλα, στύγη θεῶν,
πέδας μὲν ἂν λύσειεν, ἔστι τοῦδ᾽ ἄκος 645
καὶ κάρτα πολλὴ μηχανὴ λυτήριος·
ἀνδρὸς δ᾽ ἐπειδὰν αἷμ᾽ ἀνασπάσῃ κόνις
ἅπαξ θανόντος, οὔτις ἔστ᾽ ἀνάστασις.
τούτων ἐπῳδὰς οὐκ ἐποίησεν πατὴρ
οὑμός, τὰ δ᾽ ἄλλα πάντ᾽ ἄνω τε καὶ κάτω 650
στρέφων τίθησιν οὐδὲν ἀσθμαίνων μένει.
Χορός
πῶς γὰρ τὸ φεύγειν τοῦδ᾽ ὑπερδικεῖς ὅρα·
τὸ μητρὸς αἷμ᾽ ὅμαιμον ἐκχέας πέδοι
ἔπειτ᾽ ἐν Ἄργει δώματ᾽ οἰκήσει πατρός;
ποίοισι βωμοῖς χρώμενος τοῖς δημίοις; 655
ποία δὲ χέρνιψ φρατέρων προσδέξεται;
Ἀπόλλων
καὶ τοῦτο λέξω, καὶ μάθ᾽ ὡς ὀρθῶς ἐρῶ.
οὔκ ἔστι μήτηρ ἡ κεκλημένου τέκνου
τοκεύς, τροφὸς δὲ κύματος νεοσπόρου.
τίκτει δ᾽ ὁ θρῴσκων, ἡ δ᾽ ἅπερ ξένῳ ξένη 660
ἔσωσεν ἔρνος, οἷσι μὴ βλάψῃ θεός.
τεκμήριον δὲ τοῦδέ σοι δείξω λόγου.
πατὴρ μὲν ἂν γένοιτ᾽ ἄνευ μητρός· πέλας
μάρτυς πάρεστι παῖς Ὀλυμπίου Διός,
οὐδ᾽ ἐν σκότοισι νηδύος τεθραμμένη, 665
ἀλλ᾽ οἷον ἔρνος οὔτις ἂν τέκοι θεός.
ἐγὼ δέ, Παλλάς, τἄλλα θ᾽ ὡς ἐπίσταμαι,
τὸ σὸν πόλισμα καὶ στρατὸν τεύξω μέγαν,
καὶ τόνδ᾽ ἔπεμψα σῶν δόμων ἐφέστιον,
ὅπως γένοιτο πιστὸς εἰς τὸ πᾶν χρόνου 670
καὶ τόνδ᾽ ἐπικτήσαιο σύμμαχον, θεά,
καὶ τοὺς ἔπειτα, καὶ τάδ᾽ αἰανῶς μένοι
στέργειν τὰ πιστὰ τῶνδε τοὺς ἐπισπόρους.
Ἀθηνᾶ
ἤδη κελεύω τούσδ᾽ ἀπὸ γνώμης φέρειν
ψῆφον δικαίαν, ὡς ἅλις λελεγμένων; 675
Χορός
ἡμῖν μὲν ἤδη πᾶν τετόξευται βέλος.
μένω δ᾽ ἀκοῦσαι πῶς ἀγὼν κριθήσεται.
Ἀθηνᾶ
τί γάρ; πρὸς ὑμῶν πῶς τιθεῖσ᾽, ἄμομφος ὦ;
Ἀπόλλων
ἠκούσαθ᾽ ὧν ἠκούσατ᾽, ἐν δὲ καρδίᾳ
ψῆφον φέροντες ὅρκον αἰδεῖσθε, ξένοι. 680
Ἀθηνᾶ
κλύοιτ᾽ ἂν ἤδη θεσμόν, Ἀττικὸς λεώς,
πρώτας δίκας κρίνοντες αἵματος χυτοῦ.
ἔσται δὲ καὶ τὸ λοιπὸν Αἰγέως στρατῷ
αἰεὶ δικαστῶν τοῦτο βουλευτήριον.
πάγον δ᾽ Ἄρειον τόνδ᾽, Ἀμαζόνων ἕδραν 685
σκηνάς θ᾽, ὅτ᾽ ἦλθον Θησέως κατὰ φθόνον
στρατηλατοῦσαι, καὶ πόλιν νεόπτολιν
τήνδ᾽ ὑψίπυργον ἀντεπύργωσαν τότε,
Ἄρει δ᾽ ἔθυον, ἔνθεν ἔστ᾽ ἐπώνυμος
πέτρα, πάγος τ᾽ Ἄρειος· ἐν δὲ τῷ σέβας 690
ἀστῶν φόβος τε ξυγγενὴς τὸ μὴ ἀδικεῖν
σχήσει τό τ᾽ ἦμαρ καὶ κατ᾽ εὐφρόνην ὁμῶς,
αὐτῶν πολιτῶν μὴ ᾽πιχραινόντων νόμους
κακαῖς ἐπιρροαῖσι· βορβόρῳ δ᾽ ὕδωρ
λαμπρὸν μιαίνων οὔποθ᾽ εὑρήσεις ποτόν. 695
τὸ μήτ᾽ ἄναρχον μήτε δεσποτούμενον
ἀστοῖς περιστέλλουσι βουλεύω σέβειν,
καὶ μὴ τὸ δεινὸν πᾶν πόλεως ἔξω βαλεῖν.
τίς γὰρ δεδοικὼς μηδὲν ἔνδικος βροτῶν;
τοιόνδε τοι ταρβοῦντες ἐνδίκως σέβας 700
ἔρυμά τε χώρας καὶ πόλεως σωτήριον
ἔχοιτ᾽ ἄν, οἷον οὔτις ἀνθρώπων ἔχει,
οὔτ᾽ ἐν Σκύθῃσιν οὔτε Πέλοπος ἐν τόποις.
κερδῶν ἄθικτον τοῦτο βουλευτήριον,
αἰδοῖον, ὀξύθυμον, εὑδόντων ὕπερ 705
ἐγρηγορὸς φρούρημα γῆς καθίσταμαι.
ταύτην μὲν ἐξέτειν᾽ ἐμοῖς παραίνεσιν
ἀστοῖσιν εἰς τὸ λοιπόν· ὀρθοῦσθαι δὲ χρὴ
καὶ ψῆφον αἴρειν καὶ διαγνῶναι δίκην
αἰδουμένους τὸν ὅρκον. εἴρηται λόγος. 710
Χορός
καὶ μὴν βαρεῖαν τήνδ᾽ ὁμιλίαν χθονὸς
ξύμβουλός εἰμι μηδαμῶς ἀτιμάσαι.
Ἀπόλλων
κἄγωγε χρησμοὺς τοὺς ἐμούς τε καὶ Διὸς
ταρβεῖν κελεύω μηδ᾽ ἀκαρπώτους κτίσαι.
Χορός
ἀλλ᾽ αἱματηρὰ πράγματ᾽ οὐ λαχὼν σέβεις, 715
μαντεῖα δ᾽ οὐκέθ᾽ ἁγνὰ μαντεύσῃ νέμων.
Ἀπόλλων
ἦ καὶ πατήρ τι σφάλλεται βουλευμάτων
πρωτοκτόνοισι προστροπαῖς Ἰξίονος;
Χορός
λέγεις· ἐγὼ δὲ μὴ τυχοῦσα τῆς δίκης
βαρεῖα χώρᾳ τῇδ᾽ ὁμιλήσω πάλιν. 720
Ἀπόλλων
ἀλλ᾽ ἔν τε τοῖς νέοισι καὶ παλαιτέροις
θεοῖς ἄτιμος εἶ σύ· νικήσω δ᾽ ἐγώ.
Χορός
τοιαῦτ᾽ ἔδρασας καὶ Φέρητος ἐν δόμοις·
Μοίρας ἔπεισας ἀφθίτους θεῖναι βροτούς.
Ἀπόλλων
οὔκουν δίκαιον τὸν σέβοντ᾽ εὐεργετεῖν, 725
ἄλλως τε πάντως χὤτε δεόμενος τύχοι;
Χορός
σύ τοι παλαιὰς διανομὰς καταφθίσας
οἴνῳ παρηπάτησας ἀρχαίας θεάς.
Ἀπόλλων
σύ τοι τάχ᾽ οὐκ ἔχουσα τῆς δίκης τέλος
ἐμῇ τὸν ἰὸν οὐδὲν ἐχθροῖσιν βαρύν. 730
Χορός
ἐπεὶ καθιππάζῃ με πρεσβῦτιν νέος,
δίκης γενέσθαι τῆσδ᾽ ἐπήκοος μένω,
ὡς ἀμφίβουλος οὖσα θυμοῦσθαι πόλει.
Ἀθηνᾶ
ἐμὸν τόδ᾽ ἔργον, λοισθίαν κρῖναι δίκην.
ψῆφον δ᾽ Ὀρέστῃ τήνδ᾽ ἐγὼ προσθήσομαι. 735
μήτηρ γὰρ οὔτις ἐστὶν ἥ μ᾽ ἐγείνατο,
τὸ δ᾽ ἄρσεν αἰνῶ πάντα, πλὴν γάμου τυχεῖν,
ἅπαντι θυμῷ, κάρτα δ᾽ εἰμὶ τοῦ πατρός.
οὕτω γυναικὸς οὐ προτιμήσω μόρον
ἄνδρα κτανούσης δωμάτων ἐπίσκοπον. 740
νικᾷ δ᾽ Ὀρέστης, κἂν ἰσόψηφος κριθῇ.
ἐκβάλλεθ᾽ ὡς τάχιστα τευχέων πάλους,
ὅσοις δικαστῶν τοῦτ᾽ ἐπέσταλται τέλος.
Ὀρέστης
ὦ Φοῖβ᾽ Ἄπολλον, πῶς ἀγὼν κριθήσεται;
Χορός
ὦ Νὺξ μέλαινα μῆτερ, ἆρ᾽ ὁρᾷς τάδε; 745
Ὀρέστης
νῦν ἀγχόνης μοι τέρματ᾽, ἢ φάος βλέπειν.
Χορός
ἡμῖν γὰρ ἔρρειν, ἢ πρόσω τιμὰς νέμειν.
Ἀπόλλων
πεμπάζετ᾽ ὀρθῶς ἐκβολὰς ψήφων, ξένοι,
τὸ μὴ ᾽δικεῖν σέβοντες ἐν διαιρέσει.
γνώμης δ᾽ ἀπούσης πῆμα γίγνεται μέγα, 750
βαλοῦσά τ᾽ οἶκον ψῆφος ὤρθωσεν μία.
Ἀθηνᾶ
ἀνὴρ ὅδ᾽ ἐκπέφευγεν αἵματος δίκην·
ἴσον γάρ ἐστι τἀρίθμημα τῶν πάλων.
Ὀρέστης
ὦ Παλλάς, ὦ σώσασα τοὺς ἐμοὺς δόμους. 755
γαίας πατρῴας ἐστερημένον σύ τοι
κατῴκισάς με· καί τις Ἑλλήνων ἐρεῖ,
“Ἀργεῖος ἁνὴρ αὖθις ἔν τε χρήμασιν
οἰκεῖ πατρῴοις, Παλλάδος καὶ Λοξίου
ἕκατι, καὶ τοῦ πάντα κραίνοντος τρίτου
σωτῆρος, ” ὃς πατρῷον αἰδεσθεὶς μόρον 760
σῴζει με, μητρὸς τάσδε συνδίκους ὁρῶν.
ἐγὼ δὲ χώρᾳ τῇδε καὶ τῷ σῷ στρατῷ
τὸ λοιπὸν εἰς ἅπαντα πλειστήρη χρόνον
ὁρκωμοτήσας νῦν ἄπειμι πρὸς δόμους,
μήτοι τιν᾽ ἄνδρα δεῦρο πρυμνήτην χθονὸς 765
ἐλθόντ᾽ ἐποίσειν εὖ κεκασμένον δόρυ.
αὐτοὶ γὰρ ἡμεῖς ὄντες ἐν τάφοις τότε
τοῖς τἀμὰ παρβαίνουσι νῦν ὁρκώματα
ἀμηχάνοισι πράξομεν δυσπραξίαις,
ὁδοὺς ἀθύμους καὶ παρόρνιθας πόρους 770
τιθέντες, ὡς αὐτοῖσι μεταμέλῃ πόνος·
ὀρθουμένων δέ, καὶ πόλιν τὴν Παλλάδος
τιμῶσιν αἰεὶ τήνδε συμμάχῳ δορί,
αὐτοῖσιν ἡμεῖς ἐσμεν εὐμενέστεροι.
καὶ χαῖρε, καὶ σὺ καὶ πολισσοῦχος λεώς· 775
πάλαισμ᾽ ἄφυκτον τοῖς ἐναντίοις ἔχοις,
σωτήριόν τε καὶ δορὸς νικηφόρον.
Χορός
ἰὼ θεοὶ νεώτεροι, παλαιοὺς νόμους
καθιππάσασθε κἀκ χερῶν εἵλεσθέ μου.
ἐγὼ δ᾽ ἄτιμος ἁ τάλαινα βαρύκοτος 780
ἐν γᾷ τᾷδε, φεῦ,
ἰὸν ἰὸν ἀντιπενθῆ
μεθεῖσα καρδίας, σταλαγμὸν χθονὶ
ἄφορον· ἐκ δὲ τοῦ
λειχὴν ἄφυλλος, ἄτεκνος, 785
ἰὼ δίκα, πέδον ἐπισύμενος
βροτοφθόρους κηλῖδας ἐν χώρᾳ βαλεῖ.
στενάζω· τί ῥέξω;
γελῶμαι πολίταις.
δύσοισθ᾽ ἅπαθον. 790
ἰὼ μεγάλα τοὶ κόραι δυστυχεῖς
Νυκτὸς ἀτιμοπενθεῖς.
Ἀθηνᾶ
ἐμοὶ πίθεσθε μὴ βαρυστόνως φέρειν.
οὐ γὰρ νενίκησθ᾽, ἀλλ᾽ ἰσόψηφος δίκη 795
ἐξῆλθ᾽ ἀληθῶς, οὐκ ἀτιμίᾳ σέθεν·
ἀλλ᾽ ἐκ Διὸς γὰρ λαμπρὰ μαρτύρια παρῆν,
αὐτός θ᾽ ὁ χρήσας αὐτὸς ἦν ὁ μαρτυρῶν,
ὡς ταῦτ᾽ Ὀρέστην δρῶντα μὴ βλάβας ἔχειν.
ὑμεῖς δὲ μὴ θυμοῦσθε μηδὲ τῇδε γῇ 800
βαρὺν κότον σκήψητε, μηδ᾽ ἀκαρπίαν
τεύξητ᾽, ἀφεῖσαι “δαιμόνων σταλάγματα,
βρωτῆρας αἰχμὰς σπερμάτων ἀνημέρους.
ἐγὼ γὰρ ὑμῖν πανδίκως ὑπίσχομαι
ἕδρας τε καὶ κευθμῶνας ἐνδίκου χθονὸς 805
λιπαροθρόνοισιν ἡμένας ἐπ᾽ ἐσχάραις
ἕξειν ὑπ᾽ ἀστῶν τῶνδε τιμαλφουμένας.
Χορός
ἰὼ θεοὶ νεώτεροι, παλαιοὺς νόμους
καθιππάσασθε κἀκ χερῶν εἵλεσθέ μου.
ἐγὼ δ᾽ ἄτιμος ἁ τάλαινα βαρύκοτος 810
ἐν γᾷ τᾷδε, φεῦ,
ἰὸν ἰὸν ἀντιπενθῆ
μεθεῖσα καρδίας, σταλαγμὸν χθονὶ
ἄφορον· ἐκ δὲ τοῦ
λειχὴν ἄφυλλος, ἄτεκνος, 815
ἰὼ δίκα, πέδον ἐπισύμενος
βροτοφθόρους κηλῖδας ἐν χώρᾳ βαλεῖ.
στενάζω· τί ῥέξω;
γελῶμαι πολίταις·
δύσοισθ᾽ ἅπαθον. 820
ἰὼ μεγάλα τοι κόραι δυστυχεῖς
Νυκτὸς ἀτιμοπενθεῖς.
Ἀθηνᾶ
οὐκ ἔστ᾽ ἄτιμοι, μηδ᾽ ὑπερθύμως ἄγαν
θεαὶ βροτῶν κτίσητε δύσκηλον χθόνα. 825
κἀγὼ πέποιθα Ζηνί, καὶ τί δεῖ λέγειν;
καὶ κλῇδας οἶδα δώματος μόνη θεῶν,
ἐν ᾧ κεραυνός ἐστιν ἐσφραγισμένος·
ἀλλ᾽ οὐδὲν αὐτοῦ δεῖ· σὺ δ᾽ εὐπιθὴς ἐμοὶ
γλώσσης ματαίας μὴ ᾽κβάλῃς ἔπη χθονί, 830
καρπὸν φέροντα πάντα μὴ πράσσειν καλῶς
κοίμα κελαινοῦ κύματος πικρὸν μένος
ὡς σεμνότιμος καὶ ξυνοικήτωρ ἐμοί·
πολλῆς δὲ χώρας τῆσδ᾽ ἔτ᾽ ἀκροθίνια
θύη πρὸ παίδων καὶ γαμηλίου τέλους 835
ἔχουσ᾽ ἐς αἰεὶ τόνδ᾽ ἐπαινέσεις λόγον.
Χορός
ἐμὲ παθεῖν τάδε, φεῦ,
ἐμὲ παλαιόφρονα κατά τε γᾶς οἰκεῖν,
φεῦ, ἀτίετον μύσος.
πνέω τοι μένος ἅπαντά τε κότον. 840
οἶ οἶ δᾶ, φεῦ.
τίς μ᾽ ὑποδύεται, <τίς> ὀδύνα πλευράς ;
θυμὸν ἄιε, μᾶτερ
Νύξ· ἀπὸ γάρ με τι- 845
μᾶν δαναιᾶν θεῶν
δυσπάλαμοι παρ᾽ οὐδὲν ἦραν δόλοι.
Ἀθηνᾶ
ὀργὰς ξυνοίσω σοι· γεραιτέρα γὰρ εἶ.
καὶ τῷ μὲν <εἶ> σὺ κάρτ᾽ ἐμοῦ σοφωτέρα·
φρονεῖν δὲ κἀμοὶ Ζεὺς ἔδωκεν οὐ κακῶς. 850
ὑμεῖς δ᾽ ἐς ἀλλόφυλον ἐλθοῦσαι χθόνα
γῆς τῆσδ᾽ ἐρασθήσεσθε· προυννέπω τάδε.
οὑπιρρέων γὰρ τιμιώτερος χρόνος
ἔσται πολίταις τοῖσδε. καὶ σὺ τιμίαν
ἕδραν ἔχουσα πρὸς δόμοις Ἐρεχθέως 855
τεύξῃ παρ᾽ ἀνδρῶν καὶ γυναικείων στόλων,
ὅσων παρ᾽ ἄλλων οὔποτ᾽ ἂν σχέθοις βροτῶν.
σὺ δ᾽ ἐν τόποισι τοῖς ἐμοῖσι μὴ βάλῃς
μήθ᾽ αἱματηρὰς θηγάνας, σπλάγχνων βλάβας
νέων, ἀοίνοις ἐμμανεῖς θυμώμασιν, 860
μήτ᾽, ἐξελοῦσ᾽ ὡς καρδίαν ἀλεκτόρων,
ἐν τοῖς ἐμοῖς ἀστοῖσιν ἱδρύσῃς Ἄρη
ἐμφύλιόν τε καὶ πρὸς ἀλλήλους θρασύν.
θυραῖος ἔστω πόλεμος, οὐ μόλις παρών,
ἐν ᾧ τις ἔσται δεινὸς εὐκλείας ἔρως· 865
ἐνοικίου δ᾽ ὄρνιθος οὐ λέγω μάχην
τοιαῦθ᾽ ἑλέσθαι σοι πάρεστιν ἐξ ἐμοῦ,
εὖ δρῶσαν, εὖ πάσχουσαν, εὖ τιμωμένην
χώρας μετασχεῖν τῆσδε θεοφιλεστάτης.
Χορός
ἐμὲ παθεῖν τάδε, φεῦ, 870
ἐμὲ παλαιόφρονα κατά τε γᾶς οἰκεῖν,
φεῦ, ἀτίετον μύσος.
πνέω τοι μένος ἅπαντά τε κότον.
οἶ οἶ δᾶ, φεῦ.
τίς μ᾽ ὑποδύεται, τίς ὀδύνα πλευράς; 875
θυμὸν ἄιε, μᾶτερ
Νύξ· ἀπὸ γάρ με τι-
μᾶν δαναιᾶν θεῶν
δυσπάλαμοι παρ᾽ οὐδὲν ἦραν δόλοι. 880
Ἀθηνᾶ
οὔτοι καμοῦμαί σοι λέγουσα τἀγαθά,
ὡς μήποτ᾽ εἴπῃς πρὸς νεωτέρας ἐμοῦ
θεὸς παλαιὰ καὶ πολισσούχων βροτῶν
ἄτιμος ἔρρειν τοῦδ᾽ ἀπόξενος πέδου.
ἀλλ᾽ εἰ μὲν ἁγνόν ἐστί σοι Πειθοῦς σέβας; 885
γλώσσης ἐμῆς μείλιγμα καὶ θελκτήριον,
σὺ δ᾽ οὖν μένοις ἄν· εἰ δὲ μὴ θέλεις μένειν,
οὔ τἂν δικαίως τῇδ᾽ ἐπιρρέποις πόλει
μῆνίν τιν᾽ ἢ κότον τιν᾽ ἢ βλάβην στρατῷ.
ἔξεστι γάρ σοι τῆσδε γαμόρῳ χθονὸς 890
εἶναι δικαίως ἐς τὸ πᾶν τιμωμένῃ.
Χορός
ἄνασσ᾽ Ἀθάνα, τίνα με φὴς ἔχειν ἕδραν;
Ἀθηνᾶ
πάσης ἀπήμον᾽ οἰζύος· δέχου δὲ σύ.
Χορός
καὶ δὴ δέδεγμαι· τίς δέ μοι τιμὴ μένει;
Ἀθηνᾶ
ὡς μή τιν᾽ οἶκον εὐθενεῖν ἄνευ σέθεν. 895
Χορός
σὺ τοῦτο πράξεις, ὥστε με σθένειν τόσον;
Ἀθηνᾶ
τῷ γὰρ σέβοντι συμφορὰς ὀρθώσομεν.
Χορός
καί μοι πρόπαντος ἐγγύην θήσῃ χρόνου;
Ἀθηνᾶ
ἔξεστι γάρ μοι μὴ λέγειν ἃ μὴ τελῶ.
Χορός
θέλξειν μ᾽ ἔοικας καὶ μεθίσταμαι κότου. 900
Ἀθηνᾶ
τοιγὰρ κατὰ χθόν᾽ οὖσ᾽ ἐπικτήσῃ φίλους.
Χορός
τί οὖν μ᾽ ἄνωγας τῇδ᾽ ἐφυμνῆσαι χθονί;
Ἀθηνᾶ
ὁποῖα νίκης μὴ κακῆς ἐπίσκοπα,
καὶ ταῦτα γῆθεν ἔκ τε ποντίας δρόσου
ἐξ οὐρανοῦ τε· κἀνέμων ἀήματα 905
εὐηλίως πνέοντ᾽ ἐπιστείχειν χθόνα·
καρπόν τε γαίας καὶ βοτῶν ἐπίρρυτον
ἀστοῖσιν εὐθενοῦντα μὴ κάμνειν χρόνῳ,
καὶ τῶν βροτείων σπερμάτων σωτηρίαν.
τῶν εὐσεβούντων δ᾽ ἐκφορωτέρα πέλοις. 910
στέργω γάρ, ἀνδρὸς φιτυποίμενος δίκην,
τὸ τῶν δικαίων τῶνδ᾽ ἀπένθητον γένος.
τοιαῦτα σοὔστι. τῶν ἀρειφάτων δ᾽ ἐγὼ
πρεπτῶν ἀγώνων οὐκ ἀνέξομαι τὸ μὴ οὐ
τήνδ᾽ ἀστύνικον ἐν βροτοῖς τιμᾶν πόλιν. 915
Χορός
δέξομαι Παλλάδος ξυνοικίαν,
οὐδ᾽ ἀτιμάσω πόλιν,
τὰν καὶ Ζεὺς ὁ παγκρατὴς Ἄρης τε
φρούριον θεῶν νέμει,
ῥυσίβωμον Ἑλλάνων ἄγαλμα δαιμόνων· 920
τ᾽ ἐγὼ κατεύχομαι
θεσπίσασα πρευμενῶς
ἐπισσύτους βίου τύχας ὀνησίμους
γαίας ἐξαμβρῦσαι 925
φαιδρὸν ἁλίου σέλας.
Ἀθηνᾶ
τάδ᾽ ἐγὼ προφρόνως τοῖσδε πολίταις
πράσσω, μεγάλας καὶ δυσαρέστους
δαίμονας αὐτοῦ κατανασσαμένη.
πάντα γὰρ αὗται τὰ κατ᾽ ἀνθρώπους 930
ἔλαχον διέπειν.
ὁ δὲ μὴ κύρσας βαρεῶν τούτων
οὐκ οἶδεν ὅθεν πληγαὶ βιότου.
τὰ γὰρ ἐκ προτέρων ἀπλακήματά νιν
πρὸς τάσδ᾽ ἀπάγει, σιγῶν <δ᾽> ὄλεθρος 935
καὶ μέγα φωνοῦντ᾽
ἐχθραῖς ὀργαῖς ἀμαθύνει.
Χορός
δενδροπήμων δὲ μὴ πνέοι βλάβα,
τὰν ἐμὰν χάριν λέγω·
φλογμός τ᾽ ὀμματοστερὴς φυτῶν, τὸ 940
μὴ περᾶν ὅρον τόπων,
μηδ᾽ ἄκαρπος αἰανὴς ἐφερπέτω νόσος,
μῆλά τ᾽ εὐθενοῦντα γᾶ
ξὺν διπλοῖσιν ἐμβρύοις 945
τρέφοι χρόνῳ τεταγμένῳ· γόνος <δ᾽>
πλουτόχθων ἑρμαίαν
δαιμόνων δόσιν τίοι.
Ἀθηνᾶ
ἦ τάδ᾽ ἀκούετε, πόλεως φρούριον,
οἷ᾽ ἐπικραίνει; μέγα γὰρ δύναται 950
πότνι᾽ Ἐρινὺς παρά τ᾽ ἀθανάτοις
τοῖς θ᾽ ὑπὸ γαῖαν, περί τ᾽ ἀνθρώπων
φανερῶς τελέως διαπράσσουσιν,
τοῖς μὲν ἀοιδάς, τοῖς δ᾽ αὖ δακρύων
βίον ἀμβλωπὸν παρέχουσαι. 955
Χορός
ἀνδροκμῆτας δ᾽ ἀώρ-
ους ἀπεννέπω τύχας,
νεανίδων τ᾽ ἐπηράτων
ἀνδροτυχεῖς βιότους
δότε, κύρι᾽ ἔχοντες, 960
θεαί τ᾽ ὦ Μοῖραι
ματροκασιγνῆται,
δαίμονες ὀρθονόμοι,
παντὶ δόμῳ μετάκοινοι,
παντὶ χρόνῳ δ᾽ ἐπιβριθεῖς 965
ἐνδίκοις ὁμιλίαις,
πάντᾳ τιμιώταται θεῶν.
Ἀθηνᾶ
τάδε τοι χώρᾳ τἠμῇ προφρόνως
ἐπικραινομένων
γάνυμαι· στέργω δ᾽ ὄμματα Πειθοῦς, 970
ὅτι μοι γλῶσσαν καὶ στόμ᾽ ἐπωπᾷ
πρὸς τάσδ᾽ ἀγρίως ἀπανηναμένας·
ἀλλ᾽ ἐκράτησε Ζεὺς ἀγοραῖος·
νικᾷ δ᾽ ἀγαθῶν
ἔρις ἡμετέρα διὰ παντός. 975
Χορός
τὰν δ᾽ ἄπληστον κακῶν
μήποτ᾽ ἐν πόλει στάσιν
τᾷδ᾽ ἐπεύχομαι βρέμειν.
μηδὲ πιοῦσα κόνις
μέλαν αἷμα πολιτᾶν 980
δι᾽ ὀργὰν ποινᾶς
ἀντιφόνους ἄτας
ἁρπαλίσαι πόλεως.
χάρματα δ᾽ ἀντιδιδοῖεν
κοινοφιλεῖ διανοίᾳ, 985
καὶ στυγεῖν μιᾷ φρενί·
πολλῶν γὰρ τόδ᾽ ἐν βροτοῖς ἄκος.
Ἀθηνᾶ
ἆρα φρονοῦσιν γλώσσης ἀγαθῆς
ὁδὸν εὑρίσκειν;
ἐκ τῶν φοβερῶν τῶνδε προσώπων 990
μέγα κέρδος ὁρῶ τοῖσδε πολίταις·
τάσδε γὰρ εὔφρονας εὔφρονες αἰεὶ
μέγα τιμῶντες καὶ γῆν καὶ πόλιν
ὀρθοδίκαιον
πρέψετε πάντως διάγοντες. 995
Χορός
<χαίρετε> χαίρετ᾽ ἐν αἰσιμίαισι πλούτου.
χαίρετ᾽ ἀστικὸς λεώς,
ἴκταρ ἥμενοι Διός,
παρθένου φίλας φίλοι
σωφρονοῦντες ἐν χρόνῳ. 1000
Παλλάδος δ᾽ ὑπὸ πτεροῖς
ὄντας ἅζεται πατήρ.
Ἀθηνᾶ
χαίρετε χὐμεῖς· προτέραν δ᾽ ἐμὲ χρὴ
στείχειν θαλάμους ἀποδείξουσαν
πρὸς φῶς ἱερὸν τῶνδε προπομπῶν. 1005
ἴτε καὶ σφαγίων τῶνδ᾽ ὑπὸ σεμνῶν
κατὰ γῆς σύμεναι τὸ μὲν ἀτηρὸν
χώρας κατέχειν, τὸ δὲ κερδαλέον
πέμπειν πόλεως ἐπὶ νίκῃ.
ὑμεῖς δ᾽ ἡγεῖσθε, πολισσοῦχοι 1010
παῖδες Κραναοῦ, ταῖσδε μετοίκοις.
εἴη δ᾽ ἀγαθῶν
ἀγαθὴ διάνοια πολίταις.
Χορός
χαίρετε, χαίρετε δ᾽ αὖθις, ἐπανδιπλάζω,
πάντες οἱ κατὰ πτόλιν, 1015
δαίμονές τε καὶ βροτοί,
Παλλάδος πόλιν νέμον-
τες· μετοικίαν δ᾽ ἐμὴν
εὖ σέβοντες οὔτι μέμ-
ψεσθε συμφορὰς βίου. 1020
Ἀθηνᾶ
αἰνῶ τε μύθους τῶνδε τῶν κατευγμάτων
πέμψω τε φέγγει λαμπάδων σελασφόρων
εἰς τοὺς ἔνερθε καὶ κατὰ χθονὸς τόπους
ξὺν προσπόλοισιν, αἵτε φρουροῦσιν βρέτας
τοὐμὸν δικαίως. ὄμμα γὰρ πάσης χθονὸς 1025
Θησῇδος ἐξίκοιτ᾽ ἂν εὐκλεὴς λόχος
παίδων, γυναικῶν, καὶ στόλος πρεσβυτίδων.
φοινικοβάπτοις ἐνδυτοῖς ἐσθήμασι
τιμᾶτε, καὶ τὸ φέγγος ὁρμάσθω πυρός,
ὅπως ἂν εὔφρων ἥδ᾽ ὁμιλία χθονὸς 1030
τὸ λοιπὸν εὐάνδροισι συμφοραῖς πρέπῃ.
Προπομποί
βᾶτε δόμῳ, μεγάλαι φιλότιμοι
Νυκτὸς παῖδες ἄπαιδες, ὑπ᾽ εὔφρονι πομπᾷ,
εὐφαμεῖτε δέ, χωρῖται, 1035
γᾶς ὑπὸ κεύθεσιν ὠγυγίοισιν,
[καὶ] τιμαῖς καὶ θυσίαις περίσεπτα τυχοῦσαι,
εὐφαμεῖτε δὲ πανδαμεί.
ἵλαοι δὲ καὶ σύμφρονες γᾷ 1040
δεῦρ᾽ ἴτε, σεμναί, <ξὺν> πυριδάπτῳ
λαμπάδι τερπόμεναι καθ᾽ ὁδόν.
ὀλολύξατε νῦν ἐπὶ μολπαῖς.
σπονδαὶ δ᾽ ἐς τὸ πᾶν ἐκ μετοίκων
Παλλάδος ἀστοῖς. Ζεὺς <ὁ> πανόπτας 1045
οὕτω Μοῖρά τε συγκατέβα.
ὀλολύξατε νῦν ἐπὶ μολπαῖς.


Απόδοση:
458 π.Χ.

ΠΡΟΣΩΠΑ του ΕΡΓΟΥ
ΠΡΟΦΗΤΙΣΣΑ (Πυθία)
ΟΡΕΣΤΗΣ
ΑΠΟΛΛΩΝ
ΕΙΔΩΛΟ ΤΗΣ ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑΣ
ΧΟΡΟΣ (Ερινύες)
ΑΘΗΝΑ
ΠΡΟΠΟΜΠΟΙ

ΥΠΟΘΕΣΗ του ΕΡΓΟΥ

Η Προφήτισσα του μαντείου του Απόλλωνα στους Δελφούς μπαίνει στο άδυτο και βλέπει τον Ορέστη να ικετεύει το θεό και γύρω του ένα πλήθος, τις Ερινύες. Βγαίνει ο Απόλλωνας και λέει στον Ορέστη να πάει να δικαστεί στην πόλη της Αθήνας. Εκείνος πάει, γίνεται η δίκη και επειδή υπάρχει ισοψηφία, νικάει η ψήφος της Αθηνάς (από τότε καθιερώνεται αυτός ο νόμος), και ο Ορέστης αθωώνεται.

ΠΡΟΦΗΤΙΣΣΑ

Τη Γαία επικαλούμαι, την πρώτη μάντισσα πρώτη απ' όλους τους θεούς, .
Την κόρη της μετά, τη Θέμη, που ανέλαβε δεύτερη την προστασία του Μαντείου
και τρίτη τη Φοίβη, Τιτανίδα, την κόρη της Γης. Που κληρώθηκε. Η Φοίβη το χάρισε γενέθλιο δώρο στο γιό της Λητώς και Φοίβο τον είπαν. Για το χάρισμα. Ο Φοίβος άφησε της Δήλου λίμνη και βράχια και στις ακτές της Παλλάδας τις ήρεμες άραξε, και μετά ήρθε εδώ στη γη του Παρνασσού, στο μαντείο που έλαβε.

Ανήμερος τόπος. Τα παιδιά του Ήφαιστου άνοιξαν δρόμο και ημέρωσαν τον τόπο και τον συνόδεψαν. Τον τίμησαν κι ο βασιλιάς ο Δελφός, ο άρχοντας του τόπου κι ο λαός τον αγάπησαν.

Ο Δίας του χάρισε την τέχνη της μαντείας και προφήτη τον κάθισε στο θρόνο του, τέταρτο. Του Δία προφήτης είναι ο Φοίβος.

Μ' αυτούς τους θεούς αρχίζω την προσευχή μου και ζητώ της Πρυναίας Παλλάδας τη χάρη και τις Νύμφες Κωρύκειες τις τιμώ και τις καλώ, που όρνεα φωλιάζουν στις Κωρύκειες σπηλιές τους και οι Δαίμονες. Ο τόπος είναι στην προστασία του Διόνυσου από τότε που πρώτος τις μανιασμένες Βάκχες οδήγησε στο χορό στου Πενθέα το θάνατο. Τον μνημονεύω το Διόνυσο. Επικαλούμαι και τις πηγές του Πλείστου του Ποσειδώνα τη δύναμη και τον Ύψιστο, τον Κράτιστο Δία. Μετά στον τρίποδα πάω και ορίζομαι.

Σήμερα ο θεός να μ' αξιώσει περισσότερο. Να στείλει πιο καλά σημάδια. Αν ήρθαν οι Έλληνες και θέλουν μαντεία να μπουν στον κλήρο και στη σειρά. Όπως πρέπει. Ο θεός με φωτίζει και τη γνώμη του λέω.

(Η προφήτισσα μπαίνει στην πύλη και βγαίνει - κατεβαίνει τρομαγμένη)

Φρίκη Φρίκη. Δε λέγεται! Φρίκη να δεις. Δε βλέπεται! Μ' έδιωξε ο τρόμος. Με κυνήγησε απ' του Φοίβου το άδυτο.

Μήτε να σταθώ μήτε να φύγω. Διπλώθηκα. Έσπασα. Στα τέσσερα σύρθηκα. Γριά εγώ, κάνω σα μωρό! Μόλις που σκύβοντας μπαίνω στο άδυτο μπροστά στον Ομφαλό, είδα μπροστά μου έναν μιασμένο να δέεται. Με αίμα στα χέρια. Και γυμνωμένο σπαθί. Και κλωνάρια ελιάς στολισμένα σεμνά με ταινίες και γνέματα. Ικέτης. Ικέτευε. Έτσι τον είδα.

Και μπροστά του κοπάδι γυναίκες, στα τέσσερα σημεία απλωμένες, κοιμόνταν. Όχι γυναίκες. Γοργόνες θα ήταν. Ούτε Γοργόνες. Γοργόνες και ακόμα χειρότερα. Τέτοιες σε ζωγραφιά τις είδα να κλέβουν του Φινέα το δείπνο. Πουλιά. Και τα άρπαζαν. Άφτερες τούτες. Και μαύρες. Στα μαύρα. Ολόκληρο σίχαμα. Ρόγχο ανέπνεαν. Ξεφυσώντας. Πληγές που κινούνταν τα μάτια τους. Στάζοντας αίμα. Και ντυμένες ανόσια. Από βωμούς κι από στέγες, θεέ μου, απόμακρα! Μίασμα είναι. Δεν την ξέρω τη γενιά τους, δεν τις ξανάδα. Ούτε ποια χώρα τις έθρεψε δίχως να πάθει.

Τα παραπέρα στα χέρια του Φοίβου του παντοδύναμου άρχοντα. Είναι γιατρός και μάντης. Και προφήτης αλάθητος. Και το κακό από παντού ξορκίζει.

(Ο Ορέστης έχει συρθεί έξω. Εμφανίζεται ο Απόλλωνας)

ΑΠΟΛΛΩΝ

Δε θα σ' αφήσω. Μέχρι το τέλος προστάτης σου θα 'μαι. Και δίπλα σου. Όπου και να 'μαι, στους εχθρούς σου θα σταθώ ανήλεος. Τώρα τις ξέφρενες τούτες μαινάδες τις δάμασα. Βλέπεις; Πέσαν στον ύπνο οι Γριές οι Πανάρχαιες κόρες της Φρίκης. Που ούτε θεός ούτε θνητός τις σμίγει. Μήτε θεριό. Του κακού γεννημένες, το κακό σκοτάδι βόσκουν κάτω στα Τάρταρα των Ολύμπιων θεών και των ανθρώπων το Σίχαμα.

Φύγε και δείξε δύναμη τώρα. Ξοπίσω σου θα 'ρθουν. Όπου πατάς θα πατούν. Και σε στεριά και σε θάλασσα. Δε θ' αποκάμεις να σέρνεις τον πόνο σου. Και στην πόλη της Παλλάδας όταν έρθεις, γονάτισε στο ξόανο της θεάς το αρχαίο. Εκεί θα κριθείς. Θα βρούμε να πούμε να μαγέψουμε αυτιά και αθώος να είσαι. Αφού εγώ σε όρισα να σφάξεις τη μάνα σου.

ΟΡΕΣΤΗΣ
Άνακτα Απόλλωνα. Δίκαιος είσαι. Δίπλα μου να 'σαι. Δύναμη μου δίνει η παρουσία σου.

ΑΠΟΛΛΩΝ
Να θυμάσαι. Μη δειλιάσεις. Και συ Ερμή, αδερφέ μου, προστάτευέ τον. Οδήγα τον ικέτη μου και φύλαγέ τον. Όπως είναι ο ρόλος σου. Όταν τους ικέτες τύχη τους οδηγεί καλή τους σέβεται ο Δίας.

(Ο Ορέστης φεύγει. Εμφανίζεται το είδωλο της Κλυταιμνήστρας)

ΕΙΔΩΛΟ ΤΗΣ ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑΣ
Ω! και σας πήρε ο ύπνος, τι να σας κάνω κοιμισμένες! Στους νεκρούς ντροπιασμένη είμαι εξαιτίας σας οι ζωντανοί με καταφρονούν για το φονικό μου αδικαίωτη περιπλανιέμαι με καταφρονούν στον Άδη για τον άντρα μου και για το γιό μου που έπαθα από τα χέρια του. Θεός κανένας δεν με υπερασπίζεται. Κοιτάξτε τις πληγές μου. Και δώσε βοήθεια. Στον ύπνο ο νους φωτίζεται. Την ημέρα σκοντάφτει η μοίρα. Πολλά σας έδωσα και φάγατε. Χοές μελίρρυτες και νοστιμιές και δείπνα ιερής νυκτερινής θυσίας που άλλος θεός δε γεύεται. Όλα πήγαν χαμένα. Τα ποδοπατήσατε όλα. Κι αυτός κρυφά σαν ελαφάκι γλίστρησε σαν άνεμος σας την έσκασε και σας γελάει. Τον πόνο μου σας είπα Εγώ η Κλυταιμνήστρα. Η ψυχή μου είμαι και σας φωνάζει. Κάντε αυτό που είσαστε. Το έργο σας.

ΧΟΡΟΣ
(Μμμμμ...)

ΕΙΔΩΛΟ ΤΗΣ ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑΣ
Μουγκρίζετε. Και κείνος έφυγε.

ΧΟΡΟΣ
(Συνεχίζει το μουγκρητό)

ΕΙΔΩΛΟ ΤΗΣ ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑΣ
Τον ύπνο σας κοιτάτε. Τα πάθη μου δεν νοιάζεστε. Κι ο μητροκτόνος έφυγε!

ΧΟΡΟΣ
(ουρλιαχτό)

ΕΙΔΩΛΟ ΤΗΣ ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑΣ
Ουρλιάζετε. Και πάλι στον ύπνο. Άλλο απ' το κακό, ποια είναι η δουλειά σας!

ΧΟΡΟΣ
(ουρλιαχτό)

ΕΙΔΩΛΟ ΤΗΣ ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑΣ
Αχ ο ύπνος και ο κόπος τα συνταίριασαν! Την ξέραναν τη λύσσα σας δράκαινες.

ΧΟΡΟΣ
(διπλό δυνατό ούρλιασμα)
Πιάστε τον. Πιάστε τον, πιάστε τον. Μη μας ξεφύγει.

ΕΙΔΩΛΟ ΤΗΣ ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑΣ
Όνειρο το κυνήγι σας σαν το σκυλί που κάθεται μονάχο κι αλυχτάει. Τι καρτεράτε; Σηκωθείτε. Εμπρός. Ξεχάστε τον κόπο. Στη γλύκα του ύπνου μη παραδίνεστε. Πονέστε στον πόνο μου, κεντρί να σας κεντρίσει να γίνει. Τη ματωμένη ανάσα σας πάνω του. Στη φωτιά των σπλάχνων σας να λιώσει. Να καεί. Πίσω του. Κυνηγήστε τον πάλι. Αποκάντε τον.

ΧΟΡΟΣ
Ξύπνα. Σκούντα. Εσένα εγώ. Εσύ την άλλη. Κοιμάσαι; Σήκω κλώτσα τον τον ύπνο. Να μην αργοπορούμε.

Ω, Ω, κακό που πάθαμε. Άδικα πάθαμε, πάθαμε πάθη ντροπής. Αυτήν την ανείπωτη ντροπή. Απ' το δίχτυ μας πέρασε, πάει το θηρίο. Μας γέλασε ο ύπνος. Η λεία μας έφυγε.
Αχ γιε του Δία. Κλέφτη. Πανούργε, Αρχέγονες δαιμόνισσες μας πέρασες εσύ ο νέος θεός! Τον ικέτη σου βοήθησες, άθεο άντρα ενάντια στη μάνα του. Το μητροκτόνο μας έκλεψες. Ανόσια κάνεις.

Ήρθε στον ύπνο αρματηλάτης, ντροπή - με μαστίγωσε. Τρύπησε με κεντρί την καρδιά μου. Σκληρός μαστιγωτής δαμαστής στο βαρύ του μαστίγιο μ 'έχει.

Τέτοια καμώματα οι νέοι θεοί κάνουν καταπατώντας το δίκιο. Το μαντείο σου το 'κανες αιματοστάλαχτο θρόνο. Του έβαλες πάνω του μητροκτονίας κατάρα.

Μάντης. Και μόνος του. Το βωμό του μαγάρισε θέλοντας. Πατά τους θεούς. Τιμά τους θνητούς. Ποδοπατά τις Αρχέγονες μοίρες. Και μένα ταπείνωσε. Κι αυτό δε θα σώσει. Δε θα γλιτώσει και στη γη να κρυφτεί. Κατάρατος είναι. Κι άλλη θα πέσει τιμωρός κατά πάνω του.

ΑΠΟΛΛΩΝ

Έξω. Προστάζω. Έξω απ' το ναό μου. Σαΐτα. Φίδι φτερωτό θα ρίξει επάνω σας το κατάργυρο τόξο μου. Θα βογγήξετε. Σαν μαύρο αφρό θα το ξεράσετε το αίμα του φόνου που ήπιατε. Σ' αυτό το ναό δεν έχετε θέση. Εκεί που δικάζουν και σφάζουν να πάτε. Που βγάζουν μάτια. Που παίρνουν κεφάλια. Που ευνουχίζουν τα παιδιά για να σβήσουν γενιές. Στους λιθοβολισμούς, στους ακρωτηριασμούς στα παλουκώματα που μουγκρίζουν. Με τέτοια ευφραίνεστε. Και οι θεοί σας σιχαίνονται. Η μορφή σας σας δείχνει. Με τα λιοντάρια να ζείτε που ταιριάζετε. Όχι σε ναούς που τ' άγγιγμά σας μαγαρίζει. Άντε να βοσκήσετε τώρα αλλού, χωρίς βοσκό. Τέτοια μισημένη φάρα κανένας θεός δεν τη θέλει.

ΧΟΡΟΣ

Άνακτα Απόλλωνα. Μίλησες. Και τώρα άκου. Δεν είσαι μόνο ο βοηθός του ανόσιου. Ο ανόσιος είσαι.

ΑΠΟΛΛΩΝ

Γιατί; Τούτο μόνο.

ΧΟΡΟΣ

Του όρισες να σφάξει τη μάνα του.

ΑΠΟΛΛΩΝ

Για το γονιό του εκδίκηση. Έπρεπε.

ΧΟΡΟΣ

Μιασμένον του παραστάθηκες.

ΑΠΟΛΛΩΝ

Του είπα να προσπέσει στο ναό μου.

ΧΟΡΟΣ

Και μας που τον κυνηγάμε, μας μιλάς όλο με απειλές και λοιδορίες;

ΑΠΟΛΛΩΝ

Δεν είναι ο ναός μου τόπος να συχνάζετε.

ΧΟΡΟΣ

Χρέος μας ορίστηκε.

ΑΠΟΛΛΩΝ

Ποιο χρέος; Γιατί κομπιάζεις; Ξεστόμισε.

ΧΟΡΟΣ

Τους μητροκτόνους κυνηγάμε.

ΑΠΟΛΛΩΝ

Και τη γυναίκα που σφάζει τον άντρα της;

ΧΟΡΟΣ

Δεν έσφαξε ομόαιμο.

ΑΠΟΛΛΩΝ

Τους ορισμούς του Δία και της Ήρας αψήφισες. Τις γλυκιές χαρές της Κύπριδας στο έλεος άφησες. Μοίρα μεγάλη είναι τ' αντρόγυνο. Πάνω απ' τον όρκο. Και η Δίκη προστάτης του. Αφού δε σε πήρε καημός που σκοτώνονται, τι κυνηγάς τον Ορέστη; Χολή και λύσσα έχυσες ενάντια του αλλά ενάντιά της τίποτα. Η θεά Αθηνά θα κρίνει τα κρίματα δίκαια.

ΧΟΡΟΣ

Μάτι δε θα κλείσω. Δεν θα τον αφήσω.

ΑΠΟΛΛΩΝ

Κυνήγα τον. Άδικα.

ΧΟΡΟΣ

Κυνηγάς τις τιμές μου και τα θέσμια.

ΑΠΟΛΛΩΝ

Οι τιμές σου. Να μου λείπουν.

ΧΟΡΟΣ

Μάντη σε λενε. Δίπλα στο Δία, μα εγώ θα τον πάρω στο κατόπι σα σκύλα. Με σέρνει το αίμα της μάνας του.

ΑΠΟΛΛΩΝ

Θα τον σώσει η βοήθειά μου. Και θεός και θνητός να προδώσει ικέτη, του ικέτη η κατάρα είναι βαριά.

(Ο Απόλλωνας φεύγει. Ο Ορέστης εμφανίζεται τώρα να είναι στο ναό της Αθηνάς, στην Αθήνα)

ΟΡΕΣΤΗΣ

Άνασσα Αθηνά! Στο Φοίβο ακούγοντας ήρθα. Δέξου με τον κατάρατο καλόσυνα.

Ικέτης σου αμόλυντος είμαι. Η αμαρτία μου ξέβαψε, λιγόστεψε καθώς διάβαινα από τόπο σε τόπο σε στεριές και σε θάλασσες. Έφτασα σε σένα τις εντολές του Φοίβου τηρώντας και στο άγαλμά σου προσπέφτω. Εδώ θα μείνω θεά. Θα περιμένω τη δίκαιη κρίση σου.

(Οι Ερινύες ψάχνοντας φτάνουν)

ΧΟΡΟΣ

Να! Να! Να το σημάδι. Φανερό. Παρ' το ξοπίσω το χνάρι το άφωνο. Σαν το σκυλί που κυνηγάει χτυπημένη γαζέλα, έτσι τον ψάχνω. Στάλα τη στάλα μυρίζω το αίμα του, λαχάνιασα τρέχοντας. Όλο τον τόπο τον έψαξα πέτρα την πέτρα. Άφτερη πέταξα. Γρήγορη όπως καράβι πάνω απ' τη θάλασσα. Τον πήρα ξοπίσω. Κάπου εδώ θα τρέμει λουφάζοντας. Αίμα μυρίζω και γλυκαίνομαι. Κοίτα. Κοίτα καλά. Ψάξε παντού. Μη σου ξεφύγει ο μητροκτόνος απλήρωτος.

Νάτος! Νάτος! Πάλι βοήθεια βρήκε. Στης θεάς το αθάνατο άγαλμα πρόσπεσε. Ζητά τη θεά να κρίνει τα χέρια του. Όχι. Όχι. Αίμα μητέρας σφαγμένης δε δίνεται πίσω. Ποτίζει κι η γη το ρουφάει. Ζητάει να δώσεις ζωντανό να ρουφήξω του κορμιού σου τον κόκκινο χυμό να χορτάσω. Με χαρά θα σε πιω. Ζωντανό θα σε στύψω, θα σε σύρω στη γη να πληρώσεις στα βάθη για τη μάνα αντίποινα. Εκεί θα δεις τους φονιάδες που αμάρτησαν σε θεό, σε δικό τους και ξένο, να πληρώνουν αντάξια. Ο Μέγας Άδης, ο δικαστής των θνητών τα έχει γραμμένα. Τα πάντα. Και κρίνει.

ΟΡΕΣΤΗΣ

Έπαθα. Έμαθα. Με πολλούς καθαρμούς. Να μιλώ όταν πρέπει. Και να σωπαίνω στο άδικο. Αλλά τώρα θα πω όπως όρισε δάσκαλος σοφός. Ξέβαψε το αίμα στα χέρια μου. Νωπό και το ξόρκισα με χοίρου θυσία στο βωμό του Απόλλωνα. Αντάμωσα κι έσμιξα με πολλούς από τότε κανέναν δε μόλυνα. Γερνούν τα πάντα με το χρόνο. Ξεπερνιούνται. Τώρα αγνός και ευλαβής ικετεύω την Αθηνά την άνασσα. Προστάτης μου τώρα να έρθει. Και μένα και τη χώρα μου και το Άργος όλο σύμμαχους θα μας κάνει και φίλους. Είτε στη Λιβύη βρίσκεται στις όχθες του Τρίτωνα βοηθώντας δικούς της είτε τον κάμπο της Φλέγρας διασχίζει κι αναμετρά ανδρειωμένη. Ας έρθει να γίνει σωτήρας μου. Ο θεός πανταχού παρών ακούει.

ΧΟΡΟΣ

Ούτε ο Φοίβος ούτε της Παλλάδας σε σώζει η δύναμη. Αφημένος θα χαθείς. Τι είναι και που η χαρά, θα ξεμάθεις. Σκιά θα γίνεις χωρίς αίμα. Δαίμονες θα σε ρουφήξουν. Μιλώ και με καταφρονάς. Δεν απαντάς. Όμως είσαι ταμένη τροφή μου. Για μένα σε έθρεψαν. Ζωντανός θα με χορτάσεις - δε θα σε φάω σαν σφάγιο σε βωμό. Και θα πω τραγούδι μαγικό να σε δέσω.

Εμπρός χορό ας στήσουμε τραγούδι που μας δόθηκε να τραγουδούμε άγριο να πούμε πως μοιράζουμε τις μοίρες στους ανθρώπους. Δίκαια το δίκαιο κρίνουμε. Δεν παθαίνει ο δίκαιος. Δεν ξεσπά η οργή μας σε χέρια αμόλυντα. Όμως αυτοί που έχουν κρίματα όπως ετούτος και χέρια βαμμένα στα αίματα παραστάτες θα μας βρουν των νεκρών όπου σκότωσαν. Την αλήθεια θα πούμε να πληρώσει το αίμα.

Μάνα. Νύχτα. Μάνα γεννήτρα μου. Τιμωρό νεκρών και ζωντανών που με όρισες. Ο γιός της Λητώς μ' ατιμάζει. Μου παίρνει τ' αγριμάκι, το κατάτρομο άγνισμα για της μάνας το φόνο.

Για τούτο το σφαχτάρι το τραγούδι το παράφωνο των Ερινύων το τρομερό κι αλλόκοτο ψάλλω, παράκρουσμα να 'ναι και τη δύναμη να μαραίνει.

Αυτόν τον κλήρο όρισε η μοίρα η ανελέητη. Όσους βαραίνουν συγγενών ανόσιοι φόνοι τους κυνηγώ ως ν' ανοίξει η γη να τους πάρει. Και πληρώνουν κι εκεί.

Στη γέννα μας τούτη τη μοίρα μας μοίραναν. Απ' τους θεούς χωριστά στα τραπέζια και στα έργα μας μόνες. Τύχαμε άτυχες κι άμοιρες και στα μαύρα, ανεόρταστες.

Τις συμφορές τις ανέλαβα. Όταν διχόνοια πέσει στα σπίτια και χέρι το χέρι δικού του χτυπήσει, χύνομαι πάνω και την τόλμη του θύτη στο αίμα την πνίγω.

Τις έγνοιες των άλλων θεών φορτωθήκαμε ανέμελοι να 'ναι. Τις δίκες εμείς κάνουμε. Καταφυγή των θυμάτων. Ο Δίας δε θέλει να μπλέκεται σε μισητούς κι αιματόβρεχτους ρόλους.

Άνθρωποι ένδοξοι μέχρι τ' ακρούρανα όταν στα μαύρα μας ορμήσουμε πάνω και το μίσος χορεύουμε βροντώντας τα πόδια λιώνουν στα έγκατα και ατίμητοι σβήνουν.

Πηδώ στα γερά και τα πόδια βαριά κατεβάζω. Τους φεύγοντες προφταίνω. Τους λιώνω με πάτημα αβάσταχτο. Ο πεσμένος δε νιώθει τα θολά του τα φρένα. Σύννεφο μίασμα πάνω του πνέει. Καταλαλιέται η γενιά του. Ολούθε βουίζοντας.

Μόνες πολυμήχανες και στο στόχο ακρίβεια. Το κακό δεν ξεχνούμε. Φοβερές και αμείλικτες και δίχως τιμές κι απ' τους θεούς χωριστά, στα ανήλιαγα σκότη σε νεκρούς και σε ζώντες τα γραμμένα επίχειρα δίνουμε.

Ποιος τάχα δε σέβεται ποιος θνητός δε φοβάται το θεσμό όπου όρισαν οι θεοί και η μοίρα; Θεσμός προαιώνιος και φόβος για όλους. Κι ας ζω στα σκοτάδια και στα βάθη της γης.

(Εμφανίζεται η Αθηνά)

ΑΘΗΝΑ (εικ.)

Φωνή ικεσίας άκουσα, μακριά όπως ήμουν, στη Σκάμαντρο. Όριζα τη γη που μου 'δωσαν οι αρχηγοί των Αργείων - δώρο μεγάλη μερίδα τιμητική απ' τα λάφυρα. Να την έχω για πάντα. Δώρο τιμής στου Θησέα τα τέκνα.

Βλέπω στη χώρα μου πλήθος παράξενο. Δε με φοβίζει, μόνο ξαφνιάζομαι. Ποιοι είσαστε; Για όλους το λέω. Και για τον ξένο που πρόσπεσε στο άγαλμά μου και για σας τις αλλόκοτες.

Ούτε σε συνέλευση θεών σας είδα ούτε με άνθρωπο μοιάζετε. Όμως δεν είναι σωστό να κακολογεί κανείς τις δυσμορφίες που δεν έχει.

ΧΟΡΟΣ

Κόρη του Δία. Με δυο λόγια θα σου πω τα πάντα. Είμαστε της Μαύρης Νύχτας οι Κόρες Ερινύες. Κατάρες μας λεν.

ΑΘΗΝΑ

Το ξέρω το γένος και τ' όνομα.

ΧΟΡΟΣ

Και το έργο μας μάθε.

ΑΘΗΝΑ

Ας το πει κάποια. Καθαρά.

ΧΟΡΟΣ

Διώχνουμε τους φονιάδες απ' τα σπίτια τους.

ΑΘΗΝΑ

Και του διωγμού το τέρμα. Που;

ΧΟΡΟΣ

Όπου χαρά δεν υπάρχει.

ΑΘΗΝΑ

Κι αυτόν. Με τέτοιες απειλές τον κυνήγησες;

ΧΟΡΟΣ

Έφτασε να σφάξει τη μάνα του.

ΑΘΗΝΑ

Ανάγκη ή Φόβος κι Οργή;

ΧΟΡΟΣ

Λόγος να γίνεις μητροκτόνος υπάρχει;

ΑΘΗΝΑ

Δυο αντιδικείτε. Τον ένα ακούω.

ΧΟΡΟΣ

Ούτε δέχεται όρκο. Ούτε δίνει.

ΑΘΗΝΑ

Να σε λεν' θέλεις δίκαιο. Να είσαι δεν θέλεις;

ΧΟΡΟΣ

Πες εσύ πως. Σοφή είσαι.

ΑΘΗΝΑ

Λέω να μην πατούμε το δίκιο με όρκους.

ΧΟΡΟΣ

Μίλα και Κρίνε.

ΑΘΗΝΑ

Σε μένα η κρίση;

ΧΟΡΟΣ

Δίκαιες είμαστε. Δίκαιη είσαι.

ΑΘΗΝΑ

Τι έχεις να αντειπείς με τη σειρά σου ξένε; Πες τη χώρα και τη γενιά και τα πάθη σου και την κατηγορία. Κι αντίκρουσε. Αν πιστεύεις στο δίκιο σου - και γι' αυτό ήρθες ικέτης στο άγαλμά μου και τ' αγκάλιασες, απάντησε στους διώχτες σου να κρίνω.

ΟΡΕΣΤΗΣ

Παντάνασσα Αθηνά! Πρέπει να πω για το μίασμα. Να μην έχεις έγνοια. Δεν είμαι μιασμένος, μήτε στα χέρια. Αγνός ήρθα και πρόσπεσα. Και απόδειξη έχω. Να μη μιλούν στο φονιά είναι Νόμος, μέχρι κάποιος να σφάξει αρνί που δεν έχει βοσκήσει ακόμα και στο αίμα του να ξεπλύνει τα χέρια του φονιά. Είναι καιρός που τα ξέπλυνα και σε σπίτια που πήγα και σε ύδατα θάλασσας και ποταμούς στεριάς. Έγνοια για μίασμα, λοιπόν, να μην έχεις καμία. Κι όσο για τη γενιά μου Αργείος είμαι. Και τον πατέρα μου τον ξέρεις καλά. Είναι ο Αγαμέμνονας. Ο στρατηλάτης ανδρών και καραβιών. Μαζί του Εσύ την Τροία την έσβησες. Πάει αυτός. Κακό γυρισμό είχε. Η μαυρόψυχη μάνα μου τον τύλιξε στα δίχτυα και τον έσφαξε. Μάρτυρας γι' αυτά και το λουτρό. Όπου έπεσε. Στον καιρό του φόνου διωγμένος ήμουν κι ύστερα γύρισα. Τη σκότωσα τη μάνα μου. Δεν το αρνούμαι. Τη σκότωσα πληρώνοντας το φόνο με φόνο. Ο Φοίβος συναίτιος. Προφήτευσε θα με σπάραζαν πόνοι και πάθη αν δεν έκανα στους φταίχτες αυτά που έκανα.

Δίκαιο αν έχω ή όχι Εσύ θα το κρίνεις, εγώ θα σκύψω στην πάσα σου απόφαση.

ΑΘΗΝΑ

Βαρύ το κρίμα για κρίση ανθρώπινη. Και φόνο που γέννησε οργή ψυχής δεν έχω λόγο, ούτε εγώ, να τον κρίνω. Εσύ μεν σκότωσες. Αλλά ήρθες στο βωμό μου εξαγνισμένος και για την όλη μου ακίνδυνος άρα σε δέχομαι.

Όμως κι αυτές έχουν μερίδιο βαρύ επάνω σου. Αν δεν κερδίσουν φαρμάκι θα γίνει ο θυμός τους θα πέσει στο χώμα θα κάνει αρρώστιες αγιάτρευτες.

Έτσι λοιπόν. Χάσουν κερδίσουν γκρεμός είναι για μένα και ρέμα.

Έτσι που είναι τα πράγματα πρέπει να αποφασίσω αλλιώς.

Διαλέγω δικαστές αποδεκτούς κι ορκισμένους να κρίνουν τους φόνους. Αυτόν τον θεσμό τον κηρύσσω. Αιώνιο. Φέρτε τώρα μαρτυρίες και θέσεις να στηρίξουν την κρίση αλάνθαστη. Εγώ θα διαλέξω ορθοφρονούντες πολίτες που δεν πατούν όρκο και δίκιο. Και θα έρθω. Θα γίνει η κρίση αδέκαστη.

(Φεύγει η Αθηνά)

ΧΟΡΟΣ

Της μητροκτονίας το κρίμα αν γίνει κανόνας, όλα θα αναστραφούν. Θα τα λύσει τα χέρια των θνητών τούτη η πράξη. Ανόσιοι γιοι δεινά θα σωρεύουν στους γονείς τους στο μέλλον.

Και μας τις Σκύλες κυνηγήτρες του φόνου οργή για τ' Ανόσιο δε θα μας πιάνει. Και οι φόνοι θα είναι ελεύθεροι. Θα τα λεν τα δεινά τους ο ένας στον άλλον κι ατέλειωτα θα 'ναι. Και όποιον χτυπά το κακό θα μένει αδικαίωτος.

Κι όποιον χτυπήσει το κακό δε θα έχει να σηκώσει κατάρα "Ω Δίκη Θεά Των Ερινύων εκδίκηση!" Με ανήμπορους θρήνους πατέρας και μάνα του κάκου θα κλαιν'. Της Δίκης ο θρόνος δε θα υπάρχει.

Καλό να υπάρχει μέσα μας φόβος και το νου να κρατάει. Η σωφροσύνη είναι καλή και όταν βογγάει.

Θνητός στην καρδιά του που δεν έχει φόβο - και για κράτος ακόμη ισχύει το ίδιο - δεν σέβεται δίκιο.

Ζωή στο ζυγό θα ζείτε και ζωή δίχως νόμους. Μέγα κακό. Το μέτρο ευλογεί ο θεός. Κι εποπτεύει. Και ο λόγος του φως είναι.

Την Ύβρη γεννά η ασέβεια πάντα κι ο φρόνιμος νους γεννάει την άχραντη σ' όλους ευτυχία που θέλουμε.

Σους αιώνες και για πάντα μια αλήθεια ισχύει. Τη Δίκη να σέβεσαι. Για χάρη του κέρδους μην την κλωτσήσει το άθεο πόδι σου. Θα πληρώσεις πικρά. Το γραμμένο. Το γονιό σου να σέβεσαι πρώτα απ' όλα και τον ξένο που δέχεσαι στο σπίτι σου, τίμα.

Όποιος μονάχος του διαλέγει το δίκιο καλότυχος θα 'ναι και βαριά συμφορά δεν θα τον εύρει.

Κι αυτός που ενάντιος λαιμαργώντας πλουτίζει θα τον βρει το κακό με σχισμένα πανιά και σπασμένο κατάρτι.

Δεν ακούει κανείς - κι ας φωνάζει πνιγμένος στη δίνη. Ο θεός τον σαρκάζει αυτόν που ο νους του δεν λογαριάζει τι θα τον βρει για να περάσει τον κάβο.

Τα πλούτη που σώριασε στης Δίκης το βράχο χτυπώντας τα άδειασε. Άκλαυτος πάει.

(Επιστρέφει η Αθηνά. Ακολουθούν κριτές)

ΑΘΗΝΑ

Σάλπισε κήρυκα. Και βάλε τάξη. Να σκορπίσει λαλιά και αχό η σάλπιγγα φύσημα να χορτάσει και ο κόσμος να σιγήσει καθώς θα μπαίνουν οι δικαστές.

Να βασιλέψει σιγή για να ακούσει η πόλη το θεσμό που ορίζω στον αιώνα τον άπαντα να 'ναι. Και οι δικαστές να κρίνουν δίκαια.

(Προσέρχονται σε θέσεις οι κριτές. Εμφανίζεται και ο Απόλλωνας)

ΧΟΡΟΣ

Άνακτα Απόλλωνα. Στα δικά σου να ορίζεις. Εδώ στη δίκη ποια είναι η θέση σου;

ΑΠΟΛΛΩΝ

Μάρτυρας ήρθα. Κατά το νόμο, ο κατηγορούμενος ικέτης μου είναι και στο βωμό μου πρόσπεσε. Εγώ τον εξάγνισα. Και ήρθα συνήγορος. Στη μητροκτονία του συναίτιος είμαι. Κήρυξε τώρα Αθηνά την έναρξη και επόπτευε την κρίση να βγει σωστά.

ΑΘΗΝΑ

Κηρύσσω τη δίκη. Και πρώτα ο λόγος σε σας Ερινύες. Πρώτος μιλώντας ο κατήγορος και στη σειρά θα μας δείξει σωστά τη διάσταση της υπόθεσης.

ΧΟΡΟΣ

Είμαστε πολλές λίγα θα πούμε και συ ν' απαντάς. Ερώτηση κι απάντηση. Τη σκότωσες τη μάνα σου; Αυτό πες πρώτα.

ΟΡΕΣΤΗΣ

Τη σκότωσα. Δεν το αρνούμαι.

ΧΟΡΟΣ

Έχασες τον πρώτο γύρο.

ΟΡΕΣΤΗΣ

Δε βρήκε χώμα η πλάτη μου και μην καυχιέσαι.

ΧΟΡΟΣ

Τώρα να πεις και πως τη σκότωσες.

ΟΡΕΣΤΗΣ

Λέω. Με χέρι σπαθωμένο της πήρα το λαιμό.

ΧΟΡΟΣ

Και ποιος γνωμάτευσε και σ' έπεισε;

ΟΡΕΣΤΗΣ

Οι χρησμοί του θεού που καταθέτει.

ΧΟΡΟΣ

Σου το 'πε ο θεός να γίνεις μητροκτόνος;

ΟΡΕΣΤΗΣ

Δεν την καταριέμαι την τύχη μου. Και τώρα και ποτέ.

ΧΟΡΟΣ

Μόλις σε δαγκώσει η ψήφος θα τα πεις αλλιώς.

ΟΡΕΣΤΗΣ

Τα ίδια θα πω. Με συντρέχει κι ο πατέρας απ' τον τάφο.

ΧΟΡΟΣ

Μάνα σκότωσες. Σε σκοτωμένους ελπίζεις;

ΟΡΕΣΤΗΣ

Δυο φόνους έχει στην πλάτη της.

ΧΟΡΟΣ

Πως δύο; Πες το στους δικαστές.

ΟΡΕΣΤΗΣ

Τον άντρα της και τον πατέρα μου σκότωσε.

ΧΟΡΟΣ

Τι τα λες; Εκείνη πλήρωσε. Εσύ χρωστάς.

ΟΡΕΣΤΗΣ

Γιατί δεν την κυνήγησες ζωντανή κι εκείνη;

ΧΟΡΟΣ

Άλλο αίμα είχε απ' τον άντρα της.

ΟΡΕΣΤΗΣ

Και εγώ έχω της μάνας μου;

ΧΟΡΟΣ

Με τι σ' έθρεψε στην κοιλιά της φονιά; Το αίμα της μάνας σου αρνιέσαι;

ΟΡΕΣΤΗΣ

Απόλλωνα θεέ! Πες αν έχω δίκιο. Το έκανα. Και είναι. Δεν τ' αρνιέμαι. Αν όμως δίκαιο ή άδικο το 'κρινες πες να το πω. Και κατάθεσε.

ΑΠΟΛΛΩΝ

Θα καταθέσω στο μεγάλο τούτο των θεών δικαστήριο ότι δίκαια έπραξε. Μάντης είμαι και ψέμα δεν ξέρω. Και σε γυναίκες και άντρες και σε πόλεις ως τώρα ό,τι προφήτευσα ο Ζευς, των Ολυμπίων ο πατέρας, το πρόσταξε. Και μάθε το. Παντοδύναμη η δίκαιη κρίση του. Και δέξου τη γνώμη του. Λέω λοιπόν. Απ' τον πατέρα μου όρκος δεν είναι πιο πάνω.

ΧΟΡΟΣ

Και ο Δίας σου όρισε να πεις στον Ορέστη τέτοιο χρησμό; Να σεβαστεί τον πατέρα του ασεβώντας στη μάνα;

ΑΠΟΛΛΩΝ

Δεν είναι φόνος απλά. Άντρας γενναίος σκοτώθηκε εξουσία θεόσταλτη προίκα του είχε. Και γυναίκα τον σκότωσε. Και όχι να πω με τόξα πολέμου - σαν Αμαζόνα που ρίχνει και βρίσκει το στόχο, αλλά όπως θα σας διηγηθώ τώρα.

Και να μ' ακούσετε Αθηνά και Κριτές και να κρίνετε.

Από πόλεμο γύρισε. Κερδισμένος. Κι αγαπώντας τον δέχτηκε. Και τον έλουσε. Και όταν τέλειωσε το λουτρό του, σάβανο πάνω του άπλωσε και με πέπλο - απόχη σαν αγρίμι τον τύλιξε. Και τον έκοψε. Αυτό το τέλος βρήκε το στρατηλάτη τον παντοδύναμο.

Και τη φόνισσα την παράστησα για να κεντρίσω τους κριτές που θα κρίνουν.

ΧΟΡΟΣ

Όπως τα λες, τον πατέρα βάζει πάνω απ' τη μάνα ο Δίας. Όμως αυτός τον γερο - πατέρα του τον Κρόνο δεν το έδεσε;

Πως τα ταιριάζεις τούτα τ' αντίθετα; Μάρτυρες σας βάζω που τ' ακούτε.

ΑΠΟΛΛΩΝ

Κνώδαλα κοσμομίσητα, σιχάματα των θεών! Κι απ' τα δεσμά γλιτώνεσαι, υπάρχει τρόπος. Κι απ' τα πολλά γιατρεύεσαι. Αλλά άντρας που το αίμα του θα το ρουφήξει η γη και πεθάνει μια φορά πέθανε, δεν έχει ανάσταση. Μόνο γι' αυτό δεν έχει ξόρκι ο πατέρας μου. Τα άλλα όλα τα άνω κάτω φέρνει και χωρίς λαχάνιασμα.

ΧΟΡΟΣ

Κοίτα τώρα πως τα μπερδεύεις να τον σώσεις! Χύνει το αίμα της μάνας του ανόσια κι έπειτα στο Άργος στο πατρικό του θα κάθεται! Σε ποιους δημόσιους βωμούς θα θυσιάζει; Ποιο σπίτι θ' αγιαστεί μ' αυτόν παρόντα;

ΑΠΟΛΛΩΝ

Θ' αποκριθώ, για να δεις την αλήθεια.

Δεν είναι όπως λεν' ότι η μάνα γεννάει. Μόνο τροφός του σπόρου είναι. Ο σπορέας γεννάει. Η μάνα τον φιλεύει μόνο. Σαν φιλοξενούσα - κι αν δεν τον βλάψει ο Δίας.

Και θα πω απόδειξη. Μάρτυρας δίπλα σας. Η κόρη του Δία.

Καμιάς κοιλιάς το σκότος δεν την έθρεψε. Τέτοιο βλαστάρι και μάνα θεά δεν το γέννησε. Εγώ Παλλάδα - όπως ξέρω τα τόσα, την πόλη σου και το λαό σου θα τους μεγαλύνω. Και τούτον τον έστειλα στον ναό σου να προσπέσει για να γίνει πιστός σου εις τον αιώνα τον άπαντα και σύμμαχος να 'ναι. Και η γενιά του.

Και τούτο που γίνεται τώρα θα 'ναι σημείο αναφοράς στους απογόνους.

ΑΘΗΝΑ

Αρκετά τα τεκμήρια. Τώρα θα πουν την κρίση οι κριτές.

ΑΠΟΛΛΩΝ

Εγώ τα βέλη μου τα 'ριξα όλα και προσμένω απόφαση.

ΑΘΗΝΑ

Εσεις; Τι λέτε εσείς να μην έχω ψεγάδι;

ΧΟΡΟΣ

Όσα ακούσατε τ' ακούσατε σεις οι κριτές. Κρίνοντας τώρα να σεβαστείτε τον όρκο σας.

ΑΘΗΝΑ

Πολίτες της Αθήνας πρώτη φορά δικάζετε για φόνο. Ακούστε πως ορίζω της δίκης το θεσμό.

Τούτο το δικαστήριο των κριτών θα μείνει αιώνιο στη χώρα του Αιγέα. Στο βράχο αυτόν τον Άρη - όπου οι Αμαζόνες όταν ήρθαν φθονώντας το Θησέα, έχτισαν πύργο στο δικό μας κατάντικρα και στον Άρη θυσίασαν - απ' όπου το όνομα Άρειος Πάγος - στο βράχο αυτόν, ο Σεβασμός και ο αδερφός του ο Φόβος θα συγκρατούν την αδικία μέρα και νύχτα να μην κάνει νόμους κατά το θέλημά του ο καθένας.

Με λάσπες και βρωμιές ανακατεύοντας νερό καθαρό να πιείς δε θα βρεις.

Την Αναρχία και την Τυραννία σας διατάζω να την αρνιέστε οι νοήμονες και το Φόβο Θεού και Νόμου μην τον διώχνετε. Δίχως φόβο θνητός πώς να 'ναι δίκαιος; Φόβο και σεβασμό στο θεσμό που θεσπίζω και θα έχετε φρούριο σωτηρίας και της πόλης και της χώρας, τέτοιο που άλλο αλλού κανένας. Μήτε ξένος μήτε Έλληνας.

Θεσπίζω λοιπόν τούτο το δικαστήριο να είναι αδέκαστο και σεβαστό και κριτής αναντίρρητος. Φρουρός να φρουρεί το δίκιο της πόλης και την ειρήνη της. Άγρυπνος.

Αυτές τις επισημάνσεις έκανα στο λαό μου για το μέλλον. Τελειώνω.

Σηκωθείτε. Ρίξτε την ψήφο σας. Δώστε το δίκαιο κατά τον όρκο σας.

(Όσο οι κριτές ψηφίζουν)

ΧΟΡΟΣ

Τη δύναμη και το δίκιο μας να μην τα πατήσετε. Αυτό συμβουλεύω.

ΑΠΟΛΛΩΝ

Τους χρησμούς μου και του Δία να φοβηθείτε σας λέω. Να μην τους πατήσετε.

ΧΟΡΟΣ

Οι φόνοι δεν είναι στον κλήρο σου. Και Μαντεία αγνά να μαντεύεις δε θα 'χεις.

ΑΠΟΛΛΩΝ

Σφάλμα λοιπόν έκανε ο πατέρας ο Δίας όταν δέχτηκε ικέτη του τον πρώτο φονιά τον Ιξίονα;

ΧΟΡΟΣ

Όπως το λες. Αν χάσω τη δίκη θα δράσω. Θα το νιώσει η χώρα.

ΑΠΟΛΛΩΝ

Ούτε οι παλιοί ούτε οι νέοι θεοί σε τιμούν. Εγώ θα κερδίσω.

ΧΟΡΟΣ

Τέτοια έκανες και με τη μοίρα του Φέρη. Έπεισες τις Μοίρες να κάνουν τους θνητούς αθάνατους.

ΑΠΟΛΛΩΝ

Σ' αυτόν που σε σέβεται και έχει ανάγκη η βοήθεια σου δίκαιη.

ΧΟΡΟΣ

Χάλασες τους παλιούς θεσμούς. Αρχαίες θεές και μας ξεγέλασες. Μας πότισες κρασί.

ΑΠΟΛΛΩΝ

Θα τη χάσεις τη δίκη. Ξεθυμασμένο φαρμάκι θα ξερνάς στους εχθρούς σου.

ΧΟΡΟΣ

Ακόμα μικρός είσαι. Και κοροϊδεύεις μια γριά. Περιμένω ν' ακούσω την απόφαση. Όμως για το μετά δίβουλη είμαι.

ΑΘΗΝΑ

Τον τελευταίο λόγο τον έχω εγώ. Θα υπερψηφίσω τον Ορέστη. Δε με γέννησε μάνα. Και υποστηρίζω τον άντρα σε όλα. Εκτός απ' το γάμο. Με την ψυχή μου τον πατέρα υποστηρίζω, δε βάζω πιο πάνω της γυναίκας το θάνατο

που τον άντρα της σκότωσε, το στύλο του σπιτιού της. Και με ισοψηφία ακόμα νικάει ο Ορέστης.

Όσοι κρίνουν λοιπόν ας μετρήσουν τις ψήφους στις κάλπες.

ΟΡΕΣΤΗΣ

Φοίβε Απόλλωνα! Στην κόψη βρίσκομαι.

ΧΟΡΟΣ

Νύχτα Μαύρη. Τα βλέπεις τα έργα τους!

ΟΡΕΣΤΗΣ

Ή στη ζωή ή στην κρεμάλα βαδίζω.

ΧΟΡΟΣ

Ή θα γκρεμιστεί ή θα σωθεί ο κόσμος.

ΑΠΟΛΛΩΝ

Να μετρήσετε τις ψήφους σωστά. Δίκαιο μέτρημα. Μία ψήφος λάθος και ή το άδικο θα τραφεί και θα μεγαλώσει, ή σπίτια θα σωθούν.

(Μετά το μέτρημα)

ΑΘΗΝΑ

Αθώος του φόνου. Οι ψήφοι είναι μισοί μισοί.

ΟΡΕΣΤΗΣ

Παλλάδα Αθηνά. Και σωτήρα μου! Στην πατρική μου γη που την πήραν με ξανάστησες. Όλοι θα λεν για μένα : "Αργείος ξανάγινε. Στου πατέρα του το παλάτι ξαναέγινε αφέντης, χάρη στην Παλλάδα και στο Φοίβο, και στο Δία τον Μέγα - τον τρίτο σωτήρα". Ο Δίας! Αυτός με έσωσε ενάντια στης μάνας μου τις Μαύρες εκδικήτρες. Φεύγω τώρα. Γυρίζω στην πατρίδα.

Και ορκίζομαι. Στην πόλη αυτή και στο λαό της Αργείος κυβερνήτης δε θα πατήσει πόδι πολέμου. Εις τον αιώνα τον άπαντα. Από τον τάφο μου μέσα τους παραβάτες των όρκων μου σε δεινά θα τους σπρώξω. Σε δρόμους να κλαινε. Σε χρησμούς να τους φέρουν σε παγίδες περάσματα Να λεν' αχ πως! Να χτυπιώνται. Αν τηρήσουν τους όρκους μου και αιώνια δέσουν συμμαχία πολέμου με την πόλη σου Δέσποινα δίπλα τους θα 'μαι και προστάτης τους.

Χαίρε Αθηνά

Κι ο λαός της Αθήνας ανίκητος να 'ναι από τους εχθρούς του. Πάντα. Νικηφόρα να είναι της σωτηρίας τα όπλα σου.

(Φεύγει ο Ορέστης)

ΧΟΡΟΣ

Ουαί Ουαί! Καινούργιοι θεοί! Τους αιώνιους νόμους μας αρπάξατε. Και τους ρίξατε κάτω. Ντροπή σε μας φέρατε και ατίμωση. Φαρμάκι. Πικρή πληρωμή θα χύσω. Χολή. Θα τη ρημάξω τη γη σας Μαρασμού και θανάτου αρρώστια θα πέσει. Ω Δίκη! Εκδίκηση! Πληγές του θανάτου παντού. Στενάζω. Με ξεγέλασαν Ανυπόφορα αυτά τα πάθη για μένα! Αλίμονό μας! Αλίμονό μας. Κόρες της Νύχτας. Ντροπιασμένες. Ανίσχυρες.

ΑΘΗΝΑ

Εμένα ν' ακούτε. Μη χτυπάτε τα στήθια σας. Δεν νικηθήκατε. Η μοιρασμένη η κρίση δεν ταπεινώνει. Υπήρξε καθαρή του Δια η επιμαρτύρηση. Γιατί αυτός χρησμοδότησε. Γιατί αυτός του βεβαίωσε τον απλήρωτο φόνο.

Μήτε την οργή σας στη γη μου να ρίξετε μήτε τη λύπη σας. Μήτε αφρούς δαιμόνων σιτοδείας να στάξετε μήτε στο σπόρο μήτε στο ωρίμασμα. Το δίκιο σας το ομολογώ και ιερές σας υπόσχομαι κρύπτες στη γη και πλούσιους βωμούς να θρονιάζεστε δίκαια.

Και του λαού μου οι τιμές οι μεγάλες δε θα σας λείψουν.

ΧΟΡΟΣ

Ουαί Ουαί! Καινούργιοι θεοί! Τους αιώνιους νόμους μας αρπάξατε. Και τους ρίξατε κάτω. Ντροπή σε μας φέρατε και ατίμωση. Φαρμάκι. Πικρή πληρωμή θα χύσω. Χολή. Θα τη ρημάξω τη γη σας Μαρασμού και θανάτου αρρώστια θα πέσει. Ω Δίκη! Εκδίκηση! Πληγές του θανάτου παντού. Στενάζω. Με ξεγέλασαν Ανυπόφορα αυτά τα πάθη για μένα! Αλίμονό μας! Αλίμονό μας. Κόρες της Νύχτας. Ντροπιασμένες. Ανίσχυρες.

ΑΘΗΝΑ

Δε σας ατίμασαν. Ούτε η οργή σας, θεές, να χτυπήσει τη χώρα μου.

Και τι ν' απειλώ; Στο Δία στηρίζομαι. Και τα κλειδιά και το δώμα που φυλάει κλειδωμένο τον Κεραυνό ο πατέρας μόνη απ' όλους εγώ τα ξέρω.Ας μη χρειαστεί. Μην παραφέρεστε συμφορές και κατάρες μην ξεστομίζεις.

Άκαρπη γλώσσα. Το μαύρο αίμα και την οργή που σε πνίγει κοίμησέ τα. Συγκάτοικος μαζί μου και συντιμώμενη θα 'σαι. Τι άλλο θέλεις; Τις θυσίες της γέννας και του γάμου θα χαίρεσαι. Ευλογημένη θα τη λες την ώρα τούτη. Για πάντα.

ΧΟΡΟΣ

Εγώ να τα πάθω αυτά! Η πρώτη πανάρχαια θεά. Και να ζω ντροπιασμένη και άτιμη. Αλίμονό μου, μανία και οργή ξεφυσώ. Και εκδίκηση. Στα πλευρά μου συστρέφεται πόνος.

Νύχτα μου. Μάνα μου. Άκουσε ! Τις τιμές τις πανάρχαιες ανίκητοι δόλοι των θεών μου τις άρπαξαν. Ένα τίποτα μ' έκαναν.

ΑΘΗΝΑ

Δε σε συνερίζομαι. Πρεσβύτερη είσαι και στη γνώση της πείρας ανώτερη.

Όμως κρίνω κι εγώ. Με προίκισε ο Δίας. Αν πάρετε τα μάτια σας σε χώρες αλλόφυλες, τούτη τη γη πολύ θα την κλάψετε.

Τούτη η χώρα στα χρόνια που έρχονται με δόξες θ' ανθίσει.

Και συ τιμημένη, δίπλα στο θρόνο του Ερεχθέα θα κάθεσαι. Κι ομάδες - ομάδες γυναίκες και άντρες θα σε λιτανεύουν, όσο πουθενά δεν σε λιτάνευσε κανένας.

Στον τόπο μη σέρνεις διχόνοια και δαγκάνες πληγών που παλαβώνουν τους νέους στα καλά τους και σκοτώνονται.

Μην τους ανάψεις σαν κοκόρια και φλογίσεις τον Άρη με αίμα τους και τον έναν στον άλλον. Κράτα τον πόλεμο μακρά τους. Κι ο ερχομός του - αν είναι - τη μανία της δόξας να σπείρει - μιλώ για πολέμους μεγάλους - δε μιλώ για ξεσπάσματα πετεινών στον ορνιθώνα.

Αυτά σου προσφέρω. Και διάλεξε. Δώσε και πάρε. Να σε τιμάει μια χώρα θεοφίλητη.

ΧΟΡΟΣ

Εγώ να τα πάθω αυτά! Η πρώτη πανάρχαια θεά! Και να ζω ντροπιασμένη και άτιμη. Αλίμονο. Μανία κι οργή ξεφυσώ και εκδίκηση. Στα πλευρά μου συστρέφεται πόνος.

Νύχτα μου. Μάνα μου. Άκουσε. Τις τιμές τις πανάρχαιες ανίκητοι δόλοι των θεών μου τις άρπαξαν. Ένα τίποτα μ' έκαναν.

ΑΘΗΝΑ

Θα τα λέω και θα τα ξαναλέω τα κέρδη σου. Να μην πεις ότι Αρχαίες θεές και τις έδιωξε νέα κι ο λαός της ασέβαστες. Αν τιμάς την Πειθώ - γλύκασμα γλώσσας στα λόγια - θα μείνεις. Αν αρνηθείς, άσε τη χώρα μου ήσυχη. Μην πας να τη χαλάσεις με οργές και ζημιά και τόσο παράτολμα. Στο χέρι σου είναι να 'χεις μερίδιο σε τούτη τη γη και τιμές στους Αιώνες.

(Ξαφνικά και σε άλλη ατμόσφαιρα)

ΧΟΡΟΣ

Άνασα Αθηνά. Τι βωμό θα 'χω;

ΑΘΗΝΑ

Αδάκρυτο δέξου.

ΧΟΡΟΣ

Το δέχομαι πες. Ποιες τιμές θα 'χω;

ΑΘΗΝΑ

Στερέωμα σπιτιού. Μόνο με Σένα.

ΧΟΡΟΣ

Τόσο θα μπορώ; Θα το κάνεις;

ΑΘΗΝΑ

Ασυμφόριστος όποιος σε σέβεται.

ΧΟΡΟΣ

Με εγγυάσαι για πάντα;

ΑΘΗΝΑ

Αν δεν μπορούσα δε θα το έταζα.

ΧΟΡΟΣ

Ξεθυμώνω. Με μάγεψες.

ΑΘΗΝΑ

Θα σ' αγαπήσει η χώρα μου όλη.

ΧΟΡΟΣ

Τι ευχές θέλεις να ευχηθώ για τη χώρα σου;

ΑΘΗΝΑ

Ευχές ευτυχίας. Αγέρες Στεριάς Ουρανού και Θάλασσας ηλιόχαρες πνοές να στέλνουν στη χώρα μου. Θα υπάρχει αφθονία καρπών και ποιμνίων. Και τους άνομους να τους παίρνει ρομφαία. Των δικαίων τη φύτρα - σαν καλός κηπουρός - τη φροντίζω εγώ. Τέτοιες ευχές κάνω. Και για νίκες πολέμου - αν πεις - καμιά δε θ' αφήσω να χορτάσει τη δόξα πιο πολύ απ' την πόλη μου.

ΧΟΡΟΣ

Θα δεχτώ να συνοικώ με την Παλλάδα και στην πόλη της δε θ' ασεβήσω. Αφού ο παντοδύναμος και του πολέμου ο θεός, ο Άρης, προπύργιο τη θέλουν των θεών της Ελλάδας, βωμό και παραστάτη. Έτσι προφητεύω και εύχομαι.

Ζωοδότης ο Ήλιος, να δίνει στη γη ν' αναβλύζουν αγαθά και χαρές ατελείωτα.

ΑΘΗΝΑ

Για το καλό του λαού, ορίζω στην πόλη προστάτισσες τις Μαύρες θεές τις Μεγάλες. Τα ανθρώπινα όλα αυτές να τα ορίζουν. Κι όποιος το χέρι τους δεν ένιωσε πάνω του, δεν ξέρει ποιος τα δεινά ξεφυσά και σε ποιον των γονιών αμαρτίες τον σέρνουν. Όταν το μάθει φωνάζει και δέρνεται, αλλά μαύρη οργή σιωπηλή τον τσακίζει.

ΧΟΡΟΣ

Χιονιάς να μη φυσήξει δεντροξηραντής - ευχή και έργο κάνω - ούτε λίβας που τα μάτια τυφλώνει των φυτών να μην περάσει προς τα δω. Κι αρρώστια των καλών καρπών να μην πέσει εδώ ποτέ. Ο Πάνας να βοσκά κοπάδια καλόγεννα και να δοξάζουν τους θεούς τα πλούτη της θείας ετούτης γης.

ΑΘΗΝΑ

Ακούτε κριτές τι λεν' και πως υπόσχονται. Οι σεβαστές Ερινύες τα πάντα μπορούν στους θεούς τ' Ουρανού και του Άδη. Και τη ζωή των θνητών ως το τέλος τη φέρνουν, αλλού με χαρές, κι αλλού σκοτεινή με το δάκρυ.

ΧΟΡΟΣ

Και τον άγουρο των παλικαριών το χαλασμό ξορκίζω. Μοίρες, σεις που ορίζετε,

- θεές και αδερφές μου - στις κοπέλας τις καλές δώστε να καλοπαντρευτούν,

που μπαίνετε στα σπιτικά και κάθε ώρα βρίσκεται ο ίσκιος σας παντού ο πολυτιμημένος.

ΑΘΗΝΑ

Χαίρομαι που χαρίζεστε καλόψυχα στη χώρα μου. Και την Πειθώ ευχαριστώ που γλύκανε τα λόγια και τη γλώσσα μου, όταν των Ερινύων η εχθρότητα αρνιόταν. Αλλά νίκησε ο Δίας της Συμφωνίας. Και η λαχτάρα του καλού μου έδωσε τη νίκη την αιώνια.

ΧΟΡΟΣ

Των συμφορών η Διχόνοια, εγώ η εύχομαι, ποτέ να μην ξεσπάσει στην πόλη. Μήτε εμφύλιο αίμα οργής να πιεί η γη. Και να ζητά για το χυμένο αίμα άλλο αίμα.

Τη χαρά ν' ανταποδίδουν αδερφωμένοι οι πολίτες κι από κοινού ν' αποφασίζουν.

Η συμφωνία σώζει απ' το κακό τους ανθρώπους.

ΑΘΗΝΑ

Της συμφωνίας το δρόμο τον βρίσκουν οι φρόνιμοι. Τα φοβερά τους τα πρόσωπα αλλάζουν! Κέρδος μεγάλο είναι στην πόλη. Φρόνιμες φρόνιμοι πάντα τιμώντας και σε χώρα και πόλη δίκαιη μένοντας, ξακουσμένες θα ζείτε.

ΧΟΡΟΣ

Χαίρετε και να ζείτε τις χαρές του πλούτου.

Χαίρετε πολίτες, αγαπημένοι του Δία, αγαπημένοι της αγαπητής Παλλάδας.

Και πάντα να δείχνετε φρόνηση. Όποιους προστατεύει η Παλλάδα, ο Δίας τους νοιάζεται.

ΑΘΗΝΑ

Και σεις να πάτε στο καλό. Πρώτη πηγαίνω με το φως το ιερό αυτής της λιτανείας να σας δείξω τον τόπο σας. Πηγαίνετε. Κι απ' τα βάθη της γης, τιμημένες, το κακό απ' την πόλη να διώχνετε και το καλό να ευλογείτε. Και τη νίκη

Και σεις άρχοντες, γιοί του Κραναού, ξεπροβοδίστε τους καινούργιους φίλους.

Και νους αγαθός - για το καλό - να συντροφεύει τους πολίτες.

ΧΟΡΟΣ

Χαίρετε. Χαίρετε πάλι. Ξαναεύχομαι. Θνητοί και θεοί όλης της πόλης.

Τον τόπο και τον ορισμό μου, αν σέβεστε, συμφορά στη ζωή σας δε θα 'χετε.

ΑΘΗΝΑ

Οι ευχές σας καλόδεχτες. Με αναμμένες λαμπάδες και τις ιέρειες που υπηρετούν το άγαλμά μου, σας ξεπροβαδίζω όπως πρέπει, να πάτε στον τόπο που σας πρέπει.

Όλης της χώρας του Θησέα οι ένδοξοι κάτοικοι θα σας συνοδεύσουν και παιδιά και γυναίκες και γερόντισσες σεμνές στα πορφυρόχρωμα ντυμένοι.

Και ν' ανάψουν της θυσίας οι φωτιές να φωτιστούν. Να τιμηθούν της γης οι θεές

Να είναι - για νίκες - καλόγνωμες.

(Οι προπομποί οδηγώντας και προπέμποντας τις Ερινύες)

ΠΡΟΠΟΜΠΟΙ

Ελάτε. Με πομπή τιμημένες. Μεγάλες Κόρες Παρθένες της Νύχτας. - Όλοι κάντε ιερή σιγή.

Στα βάθη της γης και στα Άδυτα τιμές ζηλευτές σας προσμένουν

- Όλοι ιερή σιγή.

Εσείς σπλαχνικές και δίκαιες, ελάτε Σεβάσμιες. Με πομπή λαμπρυνόμενες.

- Τώρα δοξολογείστε. Όλοι ευχηθείτε.

Ευχές και θυσίες πάντα να καινε για το ποίμνιο. Ο παντεπόπτης ο Δίας και οι Μοίρες συμφώνησαν.

- Δόξα σε σένα Δόξα! Όλοι επευφημείτε.


ΤΕΛΟΣ
Δύο Πράγματα Γεμίζουν Την Ψυχή Με Όλο & Καινούριο & Μεγαλύτερο Θαυμασμό & Σεβασμό, Οσο Συχνότερα & Σταθερότερα Ασχολείται Μαζί Τους Ο Στοχασμός: Ο Έναστρος Ουρανός Που Βρίσκεται Από Πάνω Μου & Ο Ηθικός Νόμος Που Βρίσκεται Μέσα Μου
Απάντηση

Επιστροφή στο “Αρχαία Ελληνική Γραμματεία”