IΣΤΟΡΙΚΗ ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΥΤΟΝΙΚΟΝ

[TEUTAMOS]

Δυο χιλιάδες και πάνω χρόνια έχουν παρέλθει από τότε που οι πρώτοι φιλόλογοι στην ιστορία στην Αλεξάνδρεια ασχολήθηκαν με θέρμη και με ζήλο για την διατήρηση της αρχαίας ελληνικής κληρονομιάς. Ένα από τα πολλά έργα τους ήταν και η κατασκευή των τόνων και των πνευμάτων σε μια εποχή που "έσβηνε" η αρχαία ελληνική προφορά και προσωιδία. Έκτοτε εχρησιμοποιούντο κανονικά οι τόνοι και τα πνεύματα μέχρι και πριν από μερικές δεκαετίες που για λόγους τάχα διευκόλυνσης στην εκπαίδευση κατήργησαν το πολυτονικό και το αντικατέστησαν με το μονοτονικό. Πολύς κόσμος τότε συνέχιζε - ακόμη και σήμερα - να γράφει όπως είχε μάθει. Οι συνέπειες αυτού του αντιλαικού και ανθελληνικού μέτρου δεν άργησε να φανεί. Τα παιδιά σήμερα αντιμετωπίζουν (και μαζί με αυτά οι γονείς και οι καθηγητές τους) την δυσλεξία, σύγχρονη μάστιγα στην εκπαίδευση. Έρευνες έχουν δειξει πως η κατάργηση του πολυτονικού έχει οδηγήσει τα παιδιά μας στην δυσλεξία. Δεν έχει διευκρινιστεί από κανέναν για ποιο λόγο ακριβώς έχουν καταργηθεί τα πνεύματα και οι τόνοι. Όταν το έπραξε κάποτε ο Κεμάλ Ατατουρκ, δηλάδή να καταργήσει την οθωμανική γραφή και να υιοθετήσει την λατινική, είχε πολιτικούς και ιδεολογικούς λογους. Θα πρέπει να υποθέσουμε και εμείς κάτι αντίστοιχο; Είναι ένα ερώτημα βασικό. Τί τους έφταιξε το πολυτονικό; Ίσα ισα η χρήση του πολυτονικού καλλιεργεί την αγωγή της αισθητικής, καλλωπίζει τον λόγο του και έτσι ο λόγος του γίνεται ένα λεκτικό καλλιτέχνημα. Συνεπώς καλλιεργεί και την αγάπη του για τον γραπτό λόγο, η ζωή του γίνεται πιο ενδιαφέρουσα, και όχι μονότονη σαν το μονοτονικό. Πέρα όμως από τους αισθητικούς λόγους που κι αυτοί σήμερα είναι σημαντικοί ζώντας σε ζοφερές εποχές υπάρχουν και πρακτικοί λόγοι που συντεινουν στην επαναφορά του πολυτονικού. Η χρήση λ.χ. της περισπωμένης δεν είναι χωρίς λόγο και αιτία. Όταν λέμε ακριβός και ακριβώς (με περισπωμένη) εννοούμε δυο εντελώς διαφορετικά πράγματα που η διαφορά στον τόνο μπορεί να ανιχνευτεί και σήμερα. Έχει εξάλλου καταμετρηθεί κάποια μεγαλύτερη διάρκεια στο ω με περισπωμένη. Πραγματικά, έχουμε την αίσθηση ότι στο ακριβώς τραβάμε κάτι παραπάνω το ο.
Ακριβώς! Αυτό το λέγω κεγώ. Είναι πολύ ακριβός για να τον αγοράσω.
Στην πρώτη περίπτωση με το ακριβώς ως επίρρημα ο τόνος της φωνής μας "εκτονώνεται" με την τελευταία συλλαβή, διότι στην θέση που βρίσκεται κιόλας κάνει μια δυνατή παύση. Η κατάργηση της δασείας που για τους αρχαιους είχε φωνητική αξία, για μας έχει μορφολογική και ετυμολογική αξία. Γίνεται αισθητή στις επιπτώσεις που έχει στην σύνθεση (τρέπει το π σε φ, το κ σε χ και το τ σε θ). Έτσι περισσότερο ακούμε σήμερα το πενταήμερη από το πενθήμερη, ενώ το σωστό είναι πενθήμερη. Για τις δεκαπέντε μέρες θα πόύμε πάλι δεκαπενθήμερο (κι όχι δεκαπενταήμερο). Αν τώρα ρωτήσουμε κάποιον να μας πει πόθεν πρόερχεται η λέξη πενθήμερη θα πει ότι αν μη τι άλλο έχει σχέση με το πένθος. Από την στιγμή που αγνοούμε τον βασικό αυτό κανόνα με την τροπή των κ,π,τ σε χ,φ,θ πριν από δασεία η μορφολογία της λέξεως γίνεται αδιαφανής για μας. Η Ελληνική σε σχέση με τις άλλες γλώσσες έχει το προτέρημα ότι όταν την μιλάς δεν εστιάζεις απλώς στο τι θα πεις, αλλά και στο πώς θα το πεις. Με τον σταδιακό "εκχυδαισμό" της γλώσσας και αυτή η αρετή της Ελληνικής γλώσσας χάνεται. Οσον αφορά στην ιστορική ορθογραφία η αντικατάσταση των ει/οι/η/ι/υ με ι, των ω.ο με ο και των ε/αι με ε δείχνει ότι το κακό δεν έχει τελειώσει. Οδηγούμαστε όχι απλά σε μια κατάσταση ιστορικής λήθης, αλλά και σε μια νευροφυσιολογική σύγχυση. Θα είναι πολύ δύσκολο ακόμα και για έναν ανορθόγραφο να βάζει παντού ο ή παντού ε ή παντού ι. Δεν στερείται οπτικής εικόνας των γραμμάτων ο ανορθόγραφος, αλλά ανεπάρκειας στην ορθή τους χρήση. Ξέρει δλδ το αι και το ε, αλλά γράφει πχ εδώ για τη λέξη αιδώ ή τουμπαλιν αιδώ για το τοπικό επίρρημα εδώ. Αν κληθεί υπακούοντας σαν καλός και ανυποψίαστος πολίτης να χρησιμοποιήσει το "φωνητικό" αλφάβητο (γράφοντας και για την αιδώ και για το εδώ την φωνητική μεταγραφή της εδο) θα δυσκολευτεί ή και θα διαταραχτεί το νευρικό του σύστημα.

[Salome]

Μενέλαε, κάποτε οι τόνοι και τα πνεύματα αποτελούσαν γράμματα, όπως πολύ καλά γνωρίζεις, και η προφορά των ελληνικών ήταν πολύ διαφορετική απ' τη σημερινή. Μια λέξη, όπως η αρμονία (η οποία στην αρχαία έφερε δασεία), προφερόταν ως χαρμονία, γι αυτό και, κατά τη μεταφορά της στη λατινική γραφή, κράτησε το h και μετατράπηκε σε harmonia κι όχι armonia (Helen κι όχι Elen η Ελένη κοκ). Εάν η μνήμη μου δεν με απατάει, η λέξη θριξ, τριχός, μετατρέπει το δασύ της σύμφωνο σε ψιλό στην γενική, για τον ίδιο λόγο, ότι, δηλαδή, μαζί με κάθε δασύ σύμφωνο έβγαινε και μια "ανάσα", που θα δυσκόλευε κατά πολύ την προφορά της λέξης στην γενική, αν κρατούσε δύο δασέα σύμφωνα. Παρομοίως, το ω προφερόταν ως δύο ο (εξ ού και ό-μικρον, ω-μέγα, μικρό ο, μεγάλο ο), το η προφερόταν σαν δύο ε (το οποίο μπορεί κάποιος εύκολα να καταλάβει βλέποντας ελληνικές λέξεις που έχουν αυτό το γράμμα να μεταφέρονται σε άλλες γλώσσες, π.χ ο Αριστοτέλης γίνεται στ' αγγλικά Aristoteles κι όχι Aristotelis, το β προφερόταν ως b και το μπ ως mp κλπ.

Στους αιώνες που χώρισαν την αρχαία ελληνική απ' τη νέα ελληνική, η προφορά της χάθηκε. Τα πνεύματα και οι τόνοι είχαν (και έχουν) σημασία μόνο γι αυτούς που γνωρίζουν την χρησιμότητά τους στη γλώσσα. Για τους άλλους ήταν ένα μπλέξιμο πού μπαίνει τι. Σαφώς και θα ήθελα να διδασκόταν σωστά η ελληνική, ώστε τα παιδιά να είναι εξοικειωμένα με την γλώσσα τους, που μαγεύει με τον πλούτο και την ομορφιά της, αλλά δεν μπορώ να "κατηγορήσω" κανέναν που αφαίρεσε, χάριν ευκολίας στην εκμάθηση, τους "περιττούς" τόνους και πνεύματα, που περισσότερο δυσκόλευαν παρά βοηθούσαν τους μαθητές.

[TEUTAMOS]

Μενέλαε, κάποτε οι τόνοι και τα πνεύματα αποτελούσαν γράμματα, όπως πολύ καλά γνωρίζεις, και η προφορά των ελληνικών ήταν πολύ διαφορετική απ' τη σημερινή. Μια λέξη, όπως η αρμονία (η οποία στην αρχαία έφερε δασεία), προφερόταν ως χαρμονία, γι αυτό και, κατά τη μεταφορά της στη λατινική γραφή, κράτησε το h και μετατράπηκε σε harmonia κι όχι armonia (Helen κι όχι Elen η Ελένη κοκ). Εάν η μνήμη μου δεν με απατάει, η λέξη θριξ, τριχός, μετατρέπει το δασύ της σύμφωνο σε ψιλό στην γενική, για τον ίδιο λόγο, ότι, δηλαδή, μαζί με κάθε δασύ σύμφωνο έβγαινε και μια "ανάσα", που θα δυσκόλευε κατά πολύ την προφορά της λέξης στην γενική, αν κρατούσε δύο δασέα σύμφωνα. Παρομοίως, το ω προφερόταν ως δύο ο (εξ ού και ό-μικρον, ω-μέγα, μικρό ο, μεγάλο ο), το η προφερόταν σαν δύο ε (το οποίο μπορεί κάποιος εύκολα να καταλάβει βλέποντας ελληνικές λέξεις που έχουν αυτό το γράμμα να μεταφέρονται σε άλλες γλώσσες, π.χ ο Αριστοτέλης γίνεται στ' αγγλικά Aristoteles κι όχι Aristotelis, το β προφερόταν ως b και το μπ ως mp κλπ.

χμ!Με εντυπωσίασες. ευγε!

αλλά δεν μπορώ να "κατηγορήσω" κανέναν που αφαίρεσε, χάριν ευκολίας στην εκμάθηση, τους "περιττούς" τόνους και πνεύματα, που περισσότερο δυσκόλευαν παρά βοηθούσαν τους μαθητές.

οι στέντορες της προτεραιότητος της δήθεν διευκόλυνσης βαυκαλίζονται ότι έτσι βοήθησαν τα παιδιά και την εκπαίδευση. Πλανώνται πλάνην οικτράν αφού τα αποτελέσματα είναι προφανή: δυσλεξία οσημέραι αυξάνουσα, αγραμματοσύνη και αποκοπή από το ιστορικό (γλωσσικό) παρελθόν. Το επόμενο βήμα αφού έγινε η αρχή ήδη είναι να χρησιμοποιηθεί το "φωνητικό" αλφάβητο με όλες τις συνέπειες αυτού. Ο Έλλην πρέπει να χάσει την επαφήν του με την γλώσσα και την ετυμολογία των λέξεων, που παρεμπιπτόντως ενεργοποιεί, σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου Κρητης, τα περισσότερα σημεία του εγκεφάλου. Τα συμπεράσματα δικά σου.

[Salome]

Κοίτα σε ποιον μιλάς λίγο: απ' όλες τις δέσμες που θα με έβαζαν στο μουσικό, διάλεξα την τρίτη, από καθαρό βίτσιο γι' αυτή τη ρημαδογλώσσα (και πολλές άλλες). Πραγματικά, θα ήμουν ευτυχισμένη αν τα παιδιά διδάσκονταν ελληνικά με σωστό τρόπο, με πλήρη τονισμό και πνεύματα, αλλά ΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ πού, πώς και γιατί χρησιμοποιούνται. Όχι παπαγαλία κι αποστήθιση, αλλά γνώση.

Όμως, αν υποθέσουμε ότι κάτι τέτοιο θα ήταν εφικτό από άποψη προθυμίας και επάρκειας του διδακτικού προσωπικού (δεδομένου ότι αυτό το ψήγμα γνώσης που σε εντυπωσίασε, δεν είναι κτήμα του μεγαλύτερου ποσοστού φιλολόγων, πόσο μάλιστα απλών δασκάλων), θα χρειαζόταν έναν όγκο διδακτικού χρόνου τέτοιο, που θα κατέστρεφε την διδακτική ισορροπία ανάμεσα στη γλώσσα και π.χ τα μαθηματικά ή την ιστορία. (Βέβαια, θα μπορούσαν πάντα να καταργηθούν τα θρησκευτικά και η γλωσσολογία να πάρει τη θέση τους, πράγμα για το οποίο θα έκανα πάρτι, αλλά νομίζω ότι αυτό έχει τόσες πιθανότητες να συμβεί όσες να πάρει το champions league η Κάτω Ραχούλα). Και, με δεδομένη την ανεπακρή γνώση των πανεπιστημιακών και των φιλολόγων που βγαίνουν απ' τα πανεπιστήμια, ποιος θα διδάξει τα παιδιά σωστά ελληνικά, χωρίς να δυσανασχετήσουν με ΜΗ ΚΑΤΑΝΟΗΤΗ σ' αυτά γνώση;

[TEUTAMOS]

Μα εσυ ειδικα ως μουσικος σε θεματα τονισμου θα μπορουσες να ηγηθεις μιας τετοιας επαναστασεως καλλιτερα και από φιλόλογο. Εναποθετω τις ελπιδες ολων των διψωντων και καμνοντων για μαθησιν Ελληνων πανω σου.

[ICAROS]

Αυτή την καφρο-επινόηση αυτών των μουτζουρων χάρις των οποίων έφυγε το αρχικό Η κλπ γράμματα, ανέκαθεν τη θεωρώ ύποπτη για αρνητική κακο-δαιμονική.

Δεν φτάνει που ''εμφανίζονται από το πουθενά'' τα μικρά - ''πεζά'' γράμματα τα περισσότερα εκ των οποίων μικρή σχέση έχουν με τα αρχικά σχήματα των γραμμάτων ...

... έπρεπε να δοκιμάζεται η υπομονή μας + από το δίδυμο της συμφοράς, ''τόνοι - πνεύματα'', που δυσκολεύει + την ανάγνωση λερώνοντας το οπτικό πεδίο. Αποτρέπει, θέτει εμπόδια, κουράζει.

Ενώ τα αρχαία κείμενα στο μονοτονικό, όπως έχω εδώ το ''Πίναξ'' http://ideografhmata.gr/forum/viewtopic ... 107&t=6067, ή + με κεφαλαία, διαβάζονται πολύ πιο ευχάριστα.

[ELectriE]

Καταρχήν το πολυτονικό, τα πνεύματα κλπ, επινοήθηκαν για να διατηρήσουν υποτίθεται την προφορά η οποία έτσι κι αλλιώς χάθηκε. Επομένως και το πολυτονικό πλέον είναι άχρηστο.
Πάντως κι εγώ δεν καταλαβαίνω πώς και γιατί εμφανίστηκαν τα πεζά. Ήταν η αρχή της αλλοίωσης της γλώσσας μας.

Υ.Γ. Ωστόσο αξίζει μελέτης, για κανέναν άλλο λόγο αλλά για να κατανοήσουμε, κατά προσέγγισιν, πώς προφέρονταν οι λέξεις στην αρχική τους μορφή. Εφόσον δηλαδή είναι ο πιο κοντινός συνδετικός κρίκος.

[ArELa]

Eίναι από τις λίγες φορές που θα διαφωνήσω με τον Λευτέρη.

Καταρχήν το πολυτονικό, τα πνεύματα κλπ, επινοήθηκαν για να διατηρήσουν υποτίθεται την προφορά η οποία έτσι κι αλλιώς χάθηκε. Επομένως και το πολυτονικό πλέον είναι άχρηστο.

Συμφωνώ για την επινόηση των πνευμάτων
Διαφωνώ με τον όρο "άχρηστο".

Δεν είναι άχρηστο ό,τι δεν έχει πρακτική χρησιμότητα σήμερα.
Μ'αυτή τη λογική θα'ταν άχρηστα για μας που επικοινωνούμε με την δημοτική - "μαλλιαρή" και τα αρχαία, αλλά όπως ήδη είναι αποδεδειγμένο, ΜΟΝΟ ΑΧΡΗΣΤΑ ΔΕΝ ΘΑ ΤΟΛΜΟΎΣΕ ΝΑ ΑΠΟΚΑΛΕΣΕΙ ΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΑΚΟΜΑ ΚΙ Ο ΠΙΟ ΑΔΑΗΣ.

Πάντως κι εγώ δεν καταλαβαίνω πώς και γιατί εμφανίστηκαν τα πεζά. Ήταν η αρχή της αλλοίωσης της γλώσσας μας.

Διευκολύνουν τη γρηγορότερη γραφή. Ή έτσι νιώθω επειδή έμαθα στα πεζά να γράφω περισσότερο. Αυτό δε σημαίνει ότι μειώνουν την αξία των αρχικών γραμμάτων.

Υ.Γ. Ωστόσο αξίζει μελέτης, για κανέναν άλλο λόγο αλλά για να κατανοήσουμε, κατά προσέγγισιν, πώς προφέρονταν οι λέξεις στην αρχική τους μορφή. Εφόσον δηλαδή είναι ο πιο κοντινός συνδετικός κρίκος.

Συμφωνώ. Και αξίζει διατήρησης,- ΔΙΑΦΥΛΑΞΗΣ - όπως διατηρούμε τόσα αρχαία μνημεία μας, όπως κι οι αλλοεθνείς καμαρώνουν για τα δικά τους. Ρωτήστε τους Αγγλους αν θα δέχονταν ποτέ αν μεταλλάξουν την "αρχαϊζουσα" αγγλική που χρησιμοποιεί ο Σαίξπηρ στα έργα του. Ρωτήστε τους γιατί όταν τα παίζουν στο θέατρο, χρησιμοποιούν ΑΥΤΗ τη γλώσσα κι όχι την καθομιλουμένη τους, κι είναι περήφανοι γι'αυτό!


Εγώ πάντως γουστάρω να γράφω με πνεύματα και τόνους, πράγμα που δεν αποποιήθηκα ποτέ και όταν γράφω στο χέρι, εξακολουθώ να τα χρησιμοποιώ. Πείτε με παλαιολιθική αν έτσι σας φαίνομαι, μου είναι αδιάφορο.

[ICAROS]

Εμένα το πολυτονικό, μου μπλοκάρει την κατανόηση των αρχαίων διαλέκτων. Ενώ εάν γράψω το κείμενο δίπλα χωρίς τόνους, ή το διαβάσω ή μου το διαβάσουν, μου έρχεται το νόημα, + βγαίνει απόδοση αυτομάτως.

Συσχετίστε ότι την ίδια περίοδο με την ''φαεινή'' ιδέα του ''πολυτονικού'', μεταφράστηκε στα τότε επίγεια ελληνικά + η ''Παλαιά'' των Ο' (Εβδομήκοντα).

Βλέπουμε δηλ. σημεία του εμφανούς μόνον μέρους ενός σχεδιασμού εναντίον του Ελληνισμού.

+ όχι υπέρ του, όπως το ''θέλουν'' κατά βάσιν οι Χ.Ο. παπάδες + θρησκόληπτοι που στηρίζουν πολυτονικό ως στοιχείο ... ''εθνικής συνοχής'', εφόσον το νεο-ελλαδικό έθνος τους έχει άμεση σχέση με την ''Παλαιά'' της μετάφρασης των Εβδομήκοντα Ιουδαίων!

[ELectriE]

ΜΟΝΟ ΑΧΡΗΣΤΑ ΔΕΝ ΘΑ ΤΟΛΜΟΎΣΕ ΝΑ ΑΠΟΚΑΛΕΣΕΙ ΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΑΚΟΜΑ ΚΙ Ο ΠΙΟ ΑΔΑΗΣ.

Ποιος μίλησε για τα αρχαία; Τα αρχαία ήταν κεφαλαία γράμματα χωρίς τόνους και πνεύματα. Το πολυτονικό σύστημα επινοήθηκε από τον Αλεξανδρινό γραμματικό Αριστοφάνη το Βυζάντιο (τέλος 3ου αι.- αρχές 2ου) για να απεικονίσει το μέτρο στo έργο του Ομήρου και των μελικών ποιητών. Λόγω όμως της αντικατάστασης του μουσικού τονισμού από το δυναμικό ήδη από τα ελληνιστικά χρόνια, η ανάγνωση των κλασικών κειμένων είχε καταστεί ιδιαίτερα δύσκολη και οι μελετητές χρειάστηκαν κάποια διακριτικά σημάδια για να αναγνωρίζουν σωστά τις λέξεις και να αποδίδουν σωστά το μέτρο. Έτσι καθιερώθηκε σταδιακά η "εφεύρεση" του Αριστοφάνη του Βυζάντιου, που αρχικά όμως χρησιμοποιήθηκε μόνο σε ορισμένα λογοτεχνικά έμμετρα έργα και μάλιστα καθόλου συστηματικά. Χρειάστηκε δέκα ολόκληρους αιώνες για να αρχίσει να γενικεύεται και μόνο τον 10ο μ.Χ. αιώνα είχε πια καθιερωθεί συστηματικά σε όλα ανεξαιρέτως τα κείμενα, αρχαιοελληνικά και μη, στο πλαίσιο του λεγόμενου "πρώτου βυζαντινού ουμανισμού".

[χρησιμοποίησα στοιχεία από wikipedia http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A4%CF% ... %86%CE%AE)]

Επομένως λοιπόν, εφόσον τη σήμερον ημέρα έχουμε χάσει την προσωδία στη γλώσσα μας και δεν ομιλούμε πια με μελωδικό τονισμό για να τον συγκρατήσουμε με όλο αυτό το σύστημα των τόνων και των πνευμάτων, η χρήση του είναι ά-χρηστη. Για πρακτικούς καθαρά λόγους. Δε θα εστιάσω στην "μουτζούρα" και το "μπλοκάρισμα" που δεν το έχει μόνο ο Ίκαρος...
Πλέον διατηρείται μόνο από θέμα συνήθειας και προγενέστερης παιδείας κι ούτε είναι "κακό" ή "παλαιολιθικό".

[ICAROS]

Περισσότερο οι Βυζαντινίζοντες είναι εκείνοι που ψηφίζουν μονοτονικό διότι έχουν συνηθίσει να διαβάζουν τα ιερά τους κείμενα σε αυτό.