ΚΡΗΤΗ - ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

[karipis]

Η ΓΕΝΝΗΣΗ, Η ΒΑΠΤΙΣΗ ΚΑΙ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ ΤΩΝ ΣΦΑΚΙΩΝ


ΓΕΝΝΗΣΗ

Όταν μια γυναίκα ήταν έγκυος της πήγαιναν οι γειτόνισσες όταν είχαν καλό φαί ένα πιάτο «για την ξένη ψυ», για το χατίρι δηλαδή του παιδιού που βρισκόταν στην κοιλιά της.
Η μαμή που την έλεγαν και μαστόρισσα ήταν αυτοδίδαχτη κι έπιανε τα παιδιά όταν γεννιόνταν.
Το φαρμακείο της ήταν γλυκάνισος, απήγανος και χαμόμηλο. Για να βγάλει η «λουχούνα» (η γυναίκα που μόλις γέννησε) πολύ γάλα, της έδιναν θολόσταση (αλεύρι διαλυμένο σε πολύ νερό), που για να πίνεται έβαζαν μέσα ζάχαρη, κύμινο, σισάμι κ.λ.π.
Τη γέννηση του αγοριού την υποδέχονταν πάντα με χαρμόσυνους πυροβολισμούς, κάτι που δε γινόταν όταν γεννιόταν κοριτσάκι. Τις πρώτες μέρες της γέννησης ερχόταν στο σπίτι ο παπάς και ευχολογούσε και τη μάνα και το παιδί. Ύστερα από λίγες μέρες πήγαινε η μάνα το παιδί στην εκκλησία και το εκκλησίαζε με το όνομα που σκέφτονταν να του δώσουν. Μέχρι να περάσουν σαράντα μέρες από τη γέννα η μάνα δεν έπρεπε να διασκελίσει κατώφλι ξένου σπιτιού. Τις πρώτες μέρες μετά τη γέννηση πήγαιναν οι δικοί να το δουν και να το, «ξεχωρίσουνε», δηλαδή να του βάλουν στη φασκιά δώρα, χρήματα ή κάτι χρυσό.
Το παιδί το τύλιγαν στο θώρακα με μια ταινία από διπλό καμποτένιο πανί, που είχε πλάτος δώδεκα πόντους και μήκος ένα και είκοσι μέτρο περίπου, το φασκιόνι. Μετά του έβαζαν διάφορα πανιά, που τα έλεγαν κωλόπανα, και μετά το τύλιγαν ολόκληρο εκτός από το κεφαλάκι με τη φασκιά για να γίνει ντρέτο σαν το κυπαρίσσι.
Όταν το παιδί το πήγαινε η μητέρα του για πρώτη φορά σε ένα σπίτι του έβαζαν λίγη ζάχαρη στο κεφάλι.

Ένα τραγουδάκι για την πορεία της ζωής:

Το παιδί όντε γεννάται, σαν τ’οπωρικό λογάται.
Δεύτερο μήνα είν’ καλά ν’ αρχινίζει να γελά.
Σ’τσοι πέντε μήνες κάθεται και στα’έξε μετακάθεται.
Εις τσ’ εφτά να μην ντραπεί, στσι πεζούλες να σταθεί.
Στσ’ εννιά μήνες ζάλο κάνει και στσοι δέκα λέξη βγάνει.
Δεκαοχτώ χρονών αντράκι ψιλοδρώνει το μουστάκι.
Στσ’ εικοσπέντ’ αθεί και δένει,
Στσοι τριάντα κατασταίνει. Σκέφτετ’ αν έχει λογικό
Για το δικό του σπιτικό.
Στσοι πενήντα για βουλή, αν έχει κεφαλή καλή.
Στσ’ εξήντα είναι φανερό πως έφυγε ο καλός καιρός
Στσ’ εβδομήντα δε φελά μόνο το ψωμί χαλά
Στσ’ ογδόντα σέρνεται κακά δε φέγγει μουδέ δε γροικά.
Οι γι-ενενήντα είν’πολλοί ν-του. Τον βαριούνται κι οι δικοί του.

Η ΒΑΠΤΙΣΗ

Η βάπτιση του παιδιού ήταν μεγάλη γιορτή για την οικογένεια.
Η επιλογή του σύντεκνου (αναδόχου) γινόταν με κάποια κριτήρια, στις περισσότερες περιπτώσεις ο σύντεκνος επιλεγόταν από το πατέρα του παιδιού για να επισφραγίσει μια φιλία ή εκτίμηση, σε άλλες περιπτώσεις η επιλογή του σύντεκνου γινόταν για να σβήσει μια βεντέτα ή ακόμα και για να γίνει φίλος της οικογένειας ένας δυνατός παράγοντας της τοπικής κοινωνίας.
Ο νονός ή πρωτοσύντεκνος επέλεγε μερικές δεκάδες αξιόλογα άτομα (σέρτες), ικανά στο χορό και το τραγούδι και πήγαιναν στην εκκλησία για την τέλεση του μυστηρίου της βάπτισης του παιδιού.
Τα παλαιά χρόνια δεν πήγαιναν οι γονείς στο ναό, αργότερα άλλαξε το έθιμο και δεν πήγαινε η μητέρα του παιδιού, σήμερα πάνε όλοι.
Μετά το μυστήριο κρατώντας το παιδί πήγαιναν στο σπίτι του παιδιού όπου ακολουθούσε διασκέδαση με ριζίτικα όπως το παρακάτω:

«Σαν εβαφτίστην το παιδί να πούμε να τραγούδι.
Να το χαρού οι γονέοι ντου και να το μεγαλώσου
Και να το μπέψου στο σκολειό γράμματα να του μάθου.
Να το χαρεί και ο νονός και να το στεφανώσει
Να του βαφτίσει και παιδί - Να του βαφτίσει και παιδί».

Μα και μαντινάδες, χορό, άφθονο κρασί και γεύμα πλουσιοπάροχο. Το γλέντι συνεχιζόταν για περισσότερες της μία ημέρας, με τους συγγενείς των γονέων να παίρνουν στα σπίτια τους συντέκνους και να τους τραπεζώνουν.
Στον αποχαιρετισμό έδιναν στον πρωτοσύντεκνο μια υφαντή πετσέτα και ένα σακούλι γεμάτο με κρέας.
Οι σύντεκνοι είχαν αμοιβαίο σεβασμό, εδώ θα σας παραθέσω μια ιστορία που άκουσα από παλαιότερους υπήρξε παλαιότερα ένας κτηνοτρόφος με το όνομα Δημήτρης Μανταδάκης, θέλησε να επισκεφθεί ένα σύντεκνο του (αν θυμάμαι καλά στο Μελιδόνι), όμως μετά από πεζοπορία δύο ημερών διαπίστωσε ότι ο σύντεκνος του έλλειπε από το σπίτι, η συντέκνισσα του είπε ευγενικά να τον κεράσει όμως αυτός δεν πέρασε το κατώφλι του σπιτιού, αποχαιρέτησε και έφυγε.

Ο ΘΑΝΑΤΟΣ

Ο γνήσιος Σφακιανός θεωρεί τον θάνατο φυσικό επακόλουθο της ζωής γι αυτό και δεν τον φοβάται αντίθετα θα τον ακούσεις να σαρκάζεται τις λέξεις «κλαίω και οδύρομαι όταν εννοήσω τον θάνατο». Αντίθετα με τον εαυτό του θλίβεται ιδιαίτερα με το χαμό συγγενικού ή φιλικού προσώπου.
Όταν πέθαινε κάποιος νέος στα Σφακιά οι άντρες που ήταν στενοί συγγενείς του ή φίλοι του δεν έκοβαν τα μαλλιά τους και δεν ξυρίζονταν για μεγάλο χρονικό διάστημα και έβαζαν ολόμαυρα ρούχα.
Ο πατέρας του νέου συνήθως άφηνε τα γένια για πάντα.
Στο σπίτι του νεκρού όταν αυτός ήταν νέος όλα βάφονταν μαύρα: καναπελίκια, τραπεζομάντιλα, σεντόνια κ.τ.λ.
Η μάνα ή γυναίκες από το στενό οικογενειακό περιβάλλον μοιρολογούνταν το νεκρό.
Οι γυναίκες που χήρευαν νέες έβαφαν μαύρα ακόμα και τα εσώρουχά τους.
Όταν ο νεκρός ήταν κάποιο σπουδαίο πρόσωπο ή έχαιρε μεγάλης εκτίμησης ή ήταν νέος το πένθος ήταν τοπικό και για μεγάλο διάστημα, συνήθως για ένα χρόνο, δεν μπορούσε να γίνει στο χωριό ούτε γλέντι ούτε άλλη χαρμόσυνη εκδήλωση.
Να σημειωθεί ότι τότε δεν έφτιαχναν φέρετρα για τους νεκρούς.
Η εκκλησία είχε ένα φορείο που το έλεγαν καδελέτο και με αυτό μετέφεραν τους νεκρούς στο μνήμα όπου τους έβαζαν τυλιγμένους με ένα σεντόνι. Αργότερα κάθε χωριό θα αποκτήσει ένα φέρετρο για κοινή χρήση για όσους δεν είχαν χρήματα να αγοράσουν. Τα ρούχα του πεθαμένου τα έδιναν οι συγγενείς του σε φτωχά σπίτια, σε ξένα χωριά, για να μη τα βλέπουν και στενοχωριούνται.
Το 18ο αιώνα αν σκοτωνόταν ο αρραβωνιαστικός μιας κοπελιάς αυτή έκοβε την πλεξούδα της και την έστελνε στο νεκρό για να τον συνοδεύσει. Ακολούθως ο επόμενος γιός έπρεπε να παντρευτεί την κοπελιά.

Πηγή: http://www.e-sfakia.gr/

[karipis]

ΓΑΜΟΣ ΣΤΑ ΣΦΑΚΙΑ


Μέχρι και τις αρχές του 20ου αιώνα οι γονείς ή οι στενότεροι συγγενείς έπρεπε να βρουν νύφη στο νέο της οικογένειας τους. Ο έρωτας ήταν κατακριτέος ειδικά σε μια νεαρά, μπορούσε να της στοιχίσει και την ζωή της. Τα περισσότερο σεβαστά πρόσωπα της οικογένειας αποστέλλονταν να μιλήσουν στον πατέρα της μέλλουσας νύφης το προξενιό. Αν ο πατέρας της νύφης δεν δεχόταν, έλεγε ευγενικά μια δικαιολογία και δεν υπήρχε πρόβλημα, αν όμως έδινε το λόγο του δεν υπήρχε γυρισμός ή μη μόνον δια του αίματος. Σε αρκετές των περιπτώσεων η νύφη δεν γνώριζε το γαμπρό.
Η συνηθέστερη ηλικία για γάμο ήταν μέχρι και τον 19ο αιώνα η νύφη γύρω στα 16 και ο γαμπρός από 30 μέχρι 45 ετών. Τουλάχιστον οκτώ ημέρες πριν έπρεπε να έχουν γίνει τα καλέσματα.
Το Σάββατο το βράδυ προσέρχονταν οι καλεσμένοι με τα δώρα τους (κανίσκια) δηλαδή ένα κριό ή ένα πρόβατο ή κρασί στα σπίτια των συμπεθέρων, και ξεκινούσε το φαγοπότι μετά τραγουδούσαν ριζίτικα και έπειτα συνέχιζαν με λύρα και χορό, μέχρι πρωίας. Στο χορό χόρευαν οι δύο πρώτοι και οι άλλοι του κύκλου περίμεναν την σειρά τους, χόρευαν μαζί άνδρες και γυναίκες αλλά με σεμνότητα. Συνήθης προσφωνήσεις για το κρασί ήταν: Eυοίβα, Χαίρεστε, Ολογιές τση συντροφιά σας κ.α.
Την Κυριακή το πρωί πήγαιναν στην εκκλησία και μετά ξανά στο σπίτι για φαί.
Ακολούθως ένοπλοι με την σημαία μπροστά ξεκινούσαν για το σπίτι της νύφης τραγουδώντας.
Έπαιρναν την νύφη από το σπίτι της και κατευθύνονταν προς την εκκλησία, ακολουθούσε το μυστήριο του γάμου όπου στο τέλος ένας ένας χαιρετούσε το ζευγάρι προηγούνταν οι κοντινοί συγγενείς και ο κουμπάρος και έδιναν το χάρισμα τους αν δεν είχαν δώσει προηγουμένως κανίσκι. Όταν η πομπή γυρνούσε στο σπίτι του γαμπρού δινόταν στη νύφη το μελοκάρυδο και με μαχαίρα έκαναν ένα σταυρό στο ανώφυλιο της πόρτας.
Το γλέντι συνεχιζόταν ακατάπαυστο* μέχρι και το πρωί της Τετάρτης οπότε παρουσιαζόταν η νύφη και με το δίσκο της κερνούσε ρακί σημάδι ότι τέλειωσε το γλέντι.
Οι εδικοί του γαμπρού μοίραζαν από ένα γαμοκούλουρο στους καλεσμένους και από δύο στους κουμπάρους και αυτοί έφευγαν για τα σπίτια τους.
Προυκιά, η νύφη μέχρι και τον 19ο αιώνα έπρεπε να κατασκευάσει η ίδια την προίκα της που αποτελούνταν κυρίως από ρουχισμό όπως υφαντά σεντόνια, υφαντές πατανίες.
Ανάμεσα στα προικιά η νύφη ανάλογα με την μπόρεση της οικογένειας της έπαιρνε και ένα αργαλειό ό οποίος αργότερα αντικαταστάθηκε από μια γαζωτική μηχανή.
Προυκολόοι. Ονομάζονταν οι άνδρες που πήγαιναν στο σπίτι της νύφης για να μεταφέρουν με τραγούδια και μπαλωτιές τα προικιά της νύφης στο σπίτι του γαμπρού.
Κλεψιά (Απαγωγή γυναίκας). Τους προηγούμενους αιώνες μερικές φορές ο νέος με ή χωρίς την συγκατάθεση της κοπελιάς την απήγαγε και την παντρευόταν σε αυτή την περίπτωση η νύφη δεν έπαιρνε τίποτα από την περιουσία που της αναλογούσε. Η απαγωγή σε κάποιες περιπτώσεις μπορούσε να καταλήξει σε φονικό από την μεριά των συγγενών της νύφης αν δεν ήθελαν το γαμπρό.
Δεν πρέπει να ξεχνούμε και τις διακρίσεις μεταξύ των οικογενειών που υπήρχαν τους περασμένους αιώνες και οι οποίες απεικονίζονται στο θέμα του γάμου από τον Παπαδοπετράκη.

«Εντεύθεν η μέχρις εσχάτων επικρατούσα ιδέα εν Σφακίοις ότι, ως καταγόμενοι από
βασιλικούς Πρήγκιπας ετήρουν αυστηρώς την οικογενειακήν υπεροχήν και ποτέ δεν
συνήπτον γάμους με υποδεεστέρας οικογενείας οι Πρόκριτοι, όπερ εθεώρουν ως τον
μέγιστον εξευτελισμόν».

ΡΙΖΙΤΙΚΟ

«Παιδιά, κι ειντά ‘ν’ οι μπαλοτές στσί Σφακιανές Μαδάρες,
Παιδιά, λαγό ζυγώνουνε γή αγρίμι κυνηγούνε,
Μουδέ λαγό ζυγώνουνε γή αγρίμι κυνηγούνε,
μόν’ κάνουν γάμο στά Σελλιά καί περιξεφαντώνουν».



* Κατά διαστήματα οι χωριανοί έπαιρναν τους καλεσμένους για να ξεκουραστούν δυο ώρες μα και οι καλεσμένοι πρόσεχαν να μη φύγουν όλοι αλλά σταδιακά για να μη χαλάσει το γλέντι.

[karipis]

Κρητικές Παροιμίες και Γνωμικά



1. Αγάπα το κοπέλι σου μα να μη το κατέχει.
2. Άγιου μη τάξεις τάξιμο, μήδε παιδιού κουλούρι.
3. Αλίμονό του τ' ορφανού, αν είν' και με τα γένια.
4. Άμα παντρεύγεται κιανείς, παντρεύγει τα παιδιά ντου.
5. Αναμεσίς μαμής και λουχούνας εχάθηκε το παιδί.
6. Αν δεν κλάψει το παιδί, δεν του δίνει η μάνα το βυζί.
7. Ανε κλωτσάς τα γονικά σου, θα το βρεις απ' τα παιδιά σου
8. Από βροντή κι απ' αστραπή, κι από νερό και χιόνι, κι απ' άτεκνο και από σπανό ο Θεός να σε γλιτώνει.
9. Από μικιό κι από τρεζό, μαθαίνεις την αλήθεια.
10. Απ' τ' αυτί και στο δάσκαλο.
11. Απ' τ' αγκάθι βγαίνει ρόδο, κι απ' το ρόδο βγαίνει αγκάθι.
12. Αν είναι ρόδο θ' ανθίσει, μ' αν είν' αγκάθι θα τσιμπήσει.
13. Απού' βαλε το λάδι, να βάλει και το κλήμα.
14. Απού δεν ακούει γερόντων, πηγαίνει δερνώντω.
15. Απού κοπελομάθει δεν γεροντοξεχνά.
16. Απού τ' ατέκνου την αυλή, αν μπορείς, μήδε νερό μην πιείς.
17. Απού αποθαίνει με πολλούς, θάνατο δεν φοβάται.
18. Ακάτεχος τ' ακάτεχου, ποτέ μην αρμηνεύγει.
19. Απού ' ναι τυχερός πολλά, γεννά κι ο πετεινός του.
20. Άνθρωπος δίχως όνειρα, κακά, ψυχρά θα ζήσει.
21. Απού' χει την υπομονή, στο δίχτυ , ψάρι πιάνει.
22. Άσπρος γεννάται ο κόρακας, και μαύρος κατασταίνει.
23. Αέρας κάνει το γυαλί κι αέρας το τσακίζει....
24. Αγκίστρι δίχως δόλωμα, ποτέ δεν πιάνει ψάρι.
25. Βάστα γέρο, βάστα νά' χεις, και παιδιά και βάσανα' χεις.
26. Γ-ή διάολος κι εγγόνι του, γ-ή μαύρος και παιδί του.
27. Γ-ή μικρός - μικρός παντρέψου, γ-ή μικρός καλογερέψου.
28. Γουρούνι και κοπέλι, ώς το μάθεις.
29. Γροίκα το πατέρα σου, κι ορμήνευε του γιού σου.
30. Διάλεγε τονε το τόπο απού καθίζεις.
31. Δίδει μου η μάνα μου, μα σαν τα δυο μου χέρια...
32. Έκαμα σας με τα γένια, φάτε κήπους και σπαρμένα.
33. Ένας πατέρας μπορεί να ζήσει 10 παιδιά, 10 παιδιά όμως δεν μπορούν να ζήσουν ένα πατέρα.
34. Ευχή γονέων παίρνε, και στα βουνά προπάθιε.
35. Έχασε η μάνα το παιδί, και το παιδί τη μάνα.
36. Έχει ο Θεός παλούκια για των ορφανώ τσοι κώλους.
37. Έλα παππού να σου δείξω τα χωράφια σου.
38. Εγώ παιδί μου , σου' πα να 'χεις χίλια πρόβατα, μα σα δεν θέλεις τρίχα μην αποτάξεις.
39. Εγλυκάθη η γρά στα σύκα, κι όλη νύχτα τ' αναζήτα.
40. Έχει φουρτούνες στεριανές, έχει και του πελάγου.
41. Η λευτεριά βασίλειο και η σκλαβιά το ένα.
42. Η μάνα γεννά, μα η Μοίρα μοιράζει.
43. Η καταιγίδα η δυνατή και δέντρα ξεριζώνει.
44. Όπου φελά, παντού φελά.
45. Μπελί ναι το κλαδί απου τον έχει το λαγό.
46. Όλα ' ναι φάδι τση κοιλιάς και το ψωμί στημόνι.
47. Η βιάση ψήνει το ψωμί μα δεν το καλοψήνει.
48. Ότι παθαίνει ο άνθρωπος, το φταίει η κεφαλή ντου.
49. Τα χέρια που δουλεύουνε, ποτέ δεν ζητιανεύουνε.
50. Δεν έχει ο φτωχός, μα έχει ο Θεός.
51. Η δουλειά νικά τη φτώχεια.
52. Βασιλικός κι αν μαραθεί, την ομορφιά την έχει.
53. Από την Έμπαρο κρασί κι από τη Βιάννο λάδι, κι απο το Μυλοπόταμο, ελιές και παξιμάδι.
54. Δώσε μούρη του χωριάτη, ν'ανεβεί και στο κρεβάτι.
55. Ο ποντικός σε τρύπα δεν χωρεί και κολοκύθα σέρνει.
56. Αργυρό το μίλημα, μα χρυσό το σώπα...
57. Η φωθιά και το νερό, αντριγιές δεν θέλει.
58. Το αίμα νερό δεν γίνεται κι άμα γενεί δεν πίνετε.
59. Άμα ραΐσει το γυαλί, δε σάζει...
60. Όπ' έχει φίλο ακριβό, έχει θησαυρό καλό...
61. Δείξε μου τη συνροφιά σου, να σου πώ την ανθρωπιά σου.
62. Άλλος ήχασκε, κι άλλος μετάλαβε.
63. Στο πιό αδύναμο οζό, κατασταλάσσουνε όλες οι αλογόμυγες.
64. Ο άνθρωπος γίνεται, δυό φορές κοπέλι.
65. Ρίξε δόλωμα, να πιάσεις ψάρι.
66. Μ' ένα ρόδο φίλο κάνεις, και για ρόδο τόνε χάνεις.

[Orion]

Οποιος λαος την γλωσσα του
ξεχνα και δεν θυμαται
στο ληθαργο του μαρασμου
παντοτινα κοιμαται

[karipis]

Κρητική Ενδυμασία


Η ανδρική ενδυμασία είναι μια απο τις ωραιότερες ενδυμασίες σε όλη την ελλάδα. Κατασκευάζεται απο τσόχα ανοιχτού μπλέ και αποτελείτε απο τα παρακάτω τεμάχια:

Την Κρητική βράκα, τσόχινη, κεντητή με γαϊτάνι στη ραφή.
Το άσπρο υποκάμισο, που σε περίπτωση πένθους φοράνε μαύρο.
Το γελέκι και το μεϊντάνι, κεντημένο με πολλά γαϊτάνια και τρεχήλια, τα λεγόμενα χάρτζα τα οποία φοριούνται συνήθως πάνω απο το πουκάμισο.
Την ζώνη, όπου έχει μάκρος περίπου 5 εώς και 6 περίπου μέτρα, τυλίγεται γύρω απο τη μέση και συνήθως έχει χρώμα ερυθρό.
Το κρουσσάτο κεφαλομάντηλο, ονομάζεται έτσι επειδή έχει κροσσούς, τυλίγεται με δεξιοτεχνία γύρω απο το κεφάλι όπου τα τα κρόσια πέφτουν πάνω στο κούτελο.
Τα καρτσόνια, είναι πλεκτές κάλτσες μαύρου χρώματος.
Τα στιβάνια, άσπρα απο βακέττα το καλοκαίρι , μαύρα απο δέρμα το χειμώνα.
Την καδένα, Είναι μεγάλη ασημένια με φλουράκια. Κρέμεται απο το λαιμό ή απο κομβιοδοχή του γιλέκου, πρό του στήθους. Προορίζεται για ρολόι το οποίο τοποθετείτε στη τσέπη του γιλέκου ή κρύβεται στη ζώνη.
Το χαρακτηριστικό μαχαίρι το οποίο είναι περίτεχνα σκαλισμένο και η λαβή του έχει δημιουργηθεί απο κόκκαλο, ή απο κέρατο κρυγιού. Τοποθετείτε λοξά σε μιά απο τις πτυχές της ζώνης.
Το καππότο, αποτελεί χειμερινό συμπλήρωμα ενδυμασίας, μιά και είναι κοντο, και φέρει στο πίσω μέρος κουκούλα.


________________________________________


Η Γυναικεία ενδυμασία

Η Γυναικεία ενδυμασία ξεχωρίζει και αυτή με το δικό της τρόπο, μιά και όπως βλέπεται και στην εικόνα παρακάτω πόσο ξομπλιαστή είναι.
Η Γυναικεία ενδυμασία αποτελείτε απο τα παρακάτω:

Το σαλβάρι, μακρυά βράκα απο χοντρό βαμβακερό ύφασμα.
Την ποκαμίσα, επίσης απο χοντρό ύφασμα.
Την σάρτζα, φούστα χρώματος ερυθρού, με χρυσοκέντητη ταινία σηκωμένη εμπρός και πλαγίως.
Την ποδιά, Είναι το απαραίτητο συμπλήρωμα. Μικρή απο λευκόν υφαντό κεντημένη απο πολλά χρώματα (σε κυριαρχεία είναι το κόκκινο) και κροσσωτή.
Την ζώνη, χρώματος ερυθρού, συνήθως απο μαλλί, και καλύπτει το σύνολο της μέσης.
Λευκές κάλτσες.
Μαύρα υποδήματα.
Τον διαφανή σκούφο.
Το μανδήλι, χρώματος ερυθρού με κίτρινο κρόσσι.
Απο το λαιμό προς το στήθος φοράνε γιορτάνια, με χρυσά φλουριά, και σταυρό με πολύχρωμα συνήθως πετράδια .
Στη ζώνη, τοποθετείτε το μαχαίρι, όπως και στην ανδρική ενδυμασία, συμβολίζοντας έτσι την τιμή αλλά και τη δύναμη άμυνας.

[karipis]

ΣΤΗΝ ΚΝΩΣΟ Η ΑΡΧΑΙΟΤΕΡΗ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ



(Η βόρεια είσοδος του ανακτόρου της Κνωσού)




Ευρήματα από την αρχαιότερη αγροτική κατοικία στην Ελλάδα, και ίσως στην Ευρώπη, η οποία χρονολογείται μεταξύ 7000 και 6400 π.Χ., έφεραν στο φως οι γεωφυσικές έρευνες στο λόφο της Κεφάλας στην Κνωσό, από τη Βρετανική Σχολή στην Αθήνα.
Τη σημαντική αυτή ανακάλυψη παρουσίασε την Τρίτη η διευθύντρια της Σχολής και καθηγήτρια Πανεπιστημίου Κάθριν Μόργκαν στην ετήσια ανοιχτή συνάντηση στο κτίριο της Αρχαιολογικής Εταιρείας.
Η ανακάλυψη έγινε με τη χρήση υψηλής τεχνολογίας ραντάρ και σε συνεργασία με Ολλανδούς επιστήμονες σε έρευνες που διεξάγονταν από τον Μάιο του 2009 για την χαρτογράφηση και οπτικοποίηση αρχαιολογικών και γεωλογικών ιζημάτων στην περιοχή της Κνωσού.
Στο πλαίσιο του ετήσιου απολογισμού της Βρετανικής Σχολής, η οποία δραστηριοποιείται στην χώρα μας από το 1900, η κ. Μόργκαν παρουσίασε ακόμα την πορεία αντίστοιχων ερευνών στην νησίδα Κέρος των Κυκλάδων και συγκεκριμένα στον οικισμό Δασκαλιό, ο οποίος ήταν σημαντικός οικισμός κατά την πρώιμη εποχή του Χαλκού, στον Κάβο της Κέρκυρας, τα Κύθηρα και τα Αντικύθηρα.
Αξίζει να σημειωθεί η επισήμανση της κ. Μόργκαν ότι βάσει των αρχαιολογικών ερευνών της σχολής στην Αίγινα, λόγω των φυσικών πόρων και των εμπορικών δυνατοτήτων του νησιού, άνθιζε η κατασκευή πήλινων αγγείων από την εποχή του χαλκού μέχρι και την δεκαετία του 1960, ενώ σήμερα μόνο μία οικογένεια εξακολουθεί να διατηρεί αυτή την παράδοση των πέντε χιλιετιών.
Επίσημος προσκεκλημένος της συνάντησης της Βρετανικής Σχολής ήταν ο ομότιμος καθηγητής Ιστορίας της Τέχνης του Πανεπιστημίου του Λονδίνου Ρόμπιν Κόρμακ, ο οποίος αναφέρθηκε στην επιρροή του Βυζαντίου στην κληρονομιά της βρετανικής αυτοκρατορίας μέσα από το έργο σημαντικών Βρετανών αρχιτεκτόνων.
Συγκεκριμένα, αναφέρθηκε στον Γουόλτερ Σάικς, ο οποίος εργάστηκε από το 1906 έως το 1911 για την Βρετανική Σχολή στην Αθήνα και συμμετείχε σε αρχαιολογικές ανασκαφές και συντηρήσεις αρχαίων και βυζαντινών μνημείων στη χώρα μας.
Ο Σάικς ήταν ένας από τους σχεδιαστές της πόλης του Νέου Δελχί και επηρεάστηκε ιδιαίτερα από την βυζαντινή αρχιτεκτονική και από την εμπειρία του στην Ελλάδα.
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο κ. Κόρμακ στους Ρόμπερτ Βάις Σούλτς και τον συμφοιτητή και μετέπειτα συνεργάτη του Σιντνεϊ Μπάρνσλεϊ, οι οποίοι ήρθαν με υποτροφία στην Ελλάδα για Βυζαντινές σπουδές. Ο Σούλτς, βαθύτατα επηρεασμένος από τις σπουδές του στην Ελλάδα, έχτισε τον Καθεδρικό Ναό του Χαρτούμ στο Σουδάν, στα πρότυπα του Αγ. Δημητρίου της Θεσσαλονίκης.



ΠΗΓΗ: ΑΠΕ (Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων).