Γιούλε: Η Παγανιστική γιορτή που ενέπνευσε τα Χριστούγεννα
Μαρία Κοτίβα
Τι είναι το Γιούλε; Η λέξη Γιούλε προέρχεται από την αρχαία αγγλική λέξη
ġéol,
η οποία έχει γερμανικές ρίζες και συνδέεται αντίστοιχα με την λέξη
jól στα
ισλανδικά και αρχαία νορβηγικά καθώς και
jul ή ýlir στα σουηδικά, νορβηγικά και
δανέζικα. Ετυμολογικά, η ρίζα παραμένει άγνωστη αν και τοποθετείται ευρύτερα
στον γλωσσικό κόσμο της Ινδοευρωπαϊκής.
[Είναι χαρακτηριστικό ότι σε πολλές βόρειες χώρες, (όπως Δανία, Νορβηγία, Σουηδία,
Φιλανδία) ο όρος «Yule» και ο όρος «Χριστούγεννα» αντιστοιχούν στην ίδια εορτή!
Η λέξη «Yule» σημαίνει «τροχός» και αποτελεί ένα γνωστό παγανιστικό σύμβολο για
τον Ήλιο.]
Σκανδιναβικό Γιούλε
Ξεκινώντας με την Σκανδιναβική μυθολογία. Αν και δεν είναι γνωστό τί ακριβώς εορταζότανε
από τους Σκανδιναβικούς λαούς της προ χριστιανικής εποχής, η γενική εικόνα είναι το τέλος
του χειμώνα, η γέννηση της θεότητας του φωτός και η νίκη επί των δυνάμεων του θανάτου και
του κάτω κόσμου. Φυσικά πρέπει να καταλάβουμε την ψυχοσύνθεση των λαών της περιοχής
εκείνης. Γενικότερα στις βόρειες χώρες γνωρίζουμε πως οι ώρες της ημέρας κατά τη διάρκεια
του χειμώνα είναι πολύ λίγες. Την ημέρα του χειμερινού ηλιοστάσιου, η «μέρα» δεν ήταν τίποτα
παραπάνω από λίγες ώρες ημίφωτος. Ήταν επομένως πολύ σημαντικό για τους λαούς εκείνους
να επιστρέψει ξανά η άνοιξη και η καρποφορία. Ήταν ζήτημα επιβίωσης.
Η Σκανδιναβική θεότητα του φωτός, η Σολ, ένα από τα παιδιά του Όντιν, έφερνε τον ήλιο πετώντας
στον κόσμο, με το άρμα της. Ο αιώνιος «λύκος» που περιγράφεται ως το Σκότος, «τρώει» την Σολ και
έτσι ο χειμώνας βαθαίνει. Στις 21 Δεκεμβρίου όμως, η Σολ αναγεννιέται, νικώντας τον λύκο, έτοιμη
ξανά να φέρει το φως στον κόσμο. Ο λύκος μπορεί να θεωρηθεί και ως ο θάνατος, ενώ η ίδια η Σολ
ως εκείνη που αναγεννά τον εαυτό της φέροντας το Φως. Φυσικά, ο κύκλος είναι αέναος, κάθε φορά
το σκότος φαίνεται να είναι έτοιμο να επικρατήσει, την στιγμή όμως που πρέπει, το φως επανέρχεται
και δίνει ζωή στην «κοιμωμένη» φύση και δύναμη στους θεούς. Να σημειωθεί πως με τον όρο «σκότος»
δεν θεωρείται κάτι το σατανικό, όμως είναι κακό με την έννοια ότι υπό τις συνθήκες που έφερνε ο
χειμώνας στις σκανδιναβικές χώρες οι άνθρωποι δεν μπορούσαν να ευδοκιμήσουν.
Άλλες ερμηνείες δίνουν να γιορτάζεται όχι μόνο η Σολ, αλλά και ο Όντιν ή ο Θορ. Ο Όντιν αποτελεί τον
πατέρα των θεών στο σκανδιναβικό πάνθεον, ενώ ο Θορ αποτελεί τον προστάτη της ανθρωπότητας από
όλα τα κακά που μπορεί να την πλήξουν.
Wicca
Υπάρχουν πολλές εκφράσεις της παράδοσης της Γουίκα, όμως η σημερινή γιορτή είναι κάτι κοινό σε όλες
τις εκφάνσεις της. Το Γιούλε που γιορτάζεται συνήθως στις 21 Δεκεμβρίου κάθε χρόνο αποτελεί μία από τ
ις σημαντικότερες ημερομηνίες στην παγανιστική αυτή θρησκεία. Η Γουίκα ως νέο παγανιστική θρησκεία έχει
άμεσα επηρεαστεί και σε μεγάλο βαθμό από τις αγγλοσαξονικές και σκανδιναβικές θρησκείες, έχοντας πολλά
ίδια στοιχεία. Φυσικά δεν είναι νέο το γεγονός, μιας και το χειμερινό ηλιοστάσιο θεωρείται περίοδος μαγείας
με έντονη ενεργειακή δραστηριότητα από τα πανάρχαια χρόνια. Ο λόγος είναι το τέλος και η αρχή. Ο θάνατος
και η ζωή. Για την Γουίκα, η Θεά γεννά τον Θεό. Ο κύκλος της Γουίκα είναι ότι ο κάθε Θεός πεθαίνει και
ξαναγεννιέται από την Θεά, φέροντας μαζί με την γένεση εκ νέου το Φως.
Το Γιούλε αποτελεί την πιο σκοτεινή περίοδο μιας και είναι η μικρότερη μέρα του χρόνου. Από την ημέρα
και έπειτα η διάρκεια του φωτός μεγαλώνει κάνοντας την ημέρα μεγαλύτερη. Εφόσον για τη Γουίκα ο Θεός
είναι ο ήλιος και το φως, ταυτόχρονα η γιορτή του Γιούλε είναι και η χαρά της γέννησης του Θεού, δηλαδή
του φωτός. Ο ήλιος ξαναγεννιέται. Το Γιούλε αποτελεί το αποτέλεσμα των πρώιμων θρησκευτικών δοξασιών
των λαών να τελειώσει ο χειμώνας και να ξαναέλθει η άνοιξη, το φως, και κατ’ επέκταση η τροφή. Το χειμώνα
οι άνθρωποι ζούσαν από ότι τροφή είχαν μαζέψει κατά την διάρκεια της άνοιξης και του καλοκαιριού. Γι’
αυτούς ο χειμώνας ήταν ανάγκη να τελειώσει όσο πιο γρήγορα γινότανε. Για την Γουίκα, το Γιούλε είναι μια
υπενθύμιση ότι το «απόλυτο παράγωγο του θανάτου, είναι η αναγέννηση», τόσο κυριολεκτικά όσο και μεταφορικά.
Συνοπτικά, η κύρια θεματική του Γιούλε για την Γουίκα είναι η αναγέννηση του Θεού του Φωτός. Απόρροιες
αυτού, είναι η αναγέννηση σε πνευματικό επίπεδο, η πίστη ότι οποιοδήποτε τέλος αποτελεί αυτόματα μία
νέα αρχή. Φυσικά η Γουίκα εξυμνεί την Φύση, τον Κόσμο. Για την θρησκεία αυτή η Θεά και ο Θεός είναι το
Ένα σε δυαδική μορφή, το οποίο ενυπάρχει στα πάντα στο Σύμπαν, στον Κόσμο που εμείς καταλαβαίνουμε.
Η αρχή της φύσης είναι επίσης δυαδική μιας και η καταστροφή προηγείται της δημιουργίας, δίχως αρνητική
απόδοση. Έτσι το τέλος, ακόμα και ο θάνατος δεν έχει κακιά (evil) ερμηνεία. Είναι μόνο μια πύλη για κάτι
άλλο. Στην φύση, μια πυρκαγιά δεν είναι απαραίτητα κακή, μιας και με την καύση των ηλικιωμένων και
συχνά ασθενικών δέντρων, δημιουργείται η κατάσταση για την γέννηση ενός νέου και υγιούς δάσους.
http://mindhack.gr/%CE%B3%CE%B9%CE%BF%C ... %BB%CE%B5/
