'Ενα παραμυθι απο ενα φιλο....

[Τάλως]

Είναι μια συχνή ερώτηση που μας γίνεται, και συνήθως διατυπώνεται κάπως έτσι: "Τα έθιμα των Ελλήνων που σώζονται, διατηρούν αναλοίωτες τις γιορτές της παλιάς θρησκείας, αυτό δε δείχνει μια συνέχεια;"

Επειδή πιστεύουμε στη δύναμη του μύθου, θα δώσω την απάντηση με τη μορφή ενός παραμυθιού:

Ήταν λοιπόν, μια φορά κι έναν καιρό, μια χώρα. Μια χώρα ευτυχισμένη, με ανθρώπους ευτυχισμένους, αν και παράξενους.

Και πρώτα πρώτα, παράξενοι μοιάζανε οι άρχοντες αυτού του τόπου. Τους λέγανε "οι Δώδεκα Άρχοντες", κι ας μην ήταν μόνο άντρες, αλλά και γυναίκες. Και δεν ήταν καν Δώδεκα. υπήρχαν χωριά που αναγνωρίζανε κάποιον άλλον για Άρχοντά τους, έξω από τους Δώδεκα. Ή συνέβαινε σε κάποιο άλλο χωριό, κάποιος από αυτούς να χάσει τη θέση του, επειδή εκεί οι κάτοικοι αγαπούσαν κάποιον άλλον καλύτερα. Ή λέγανε και για άλλους Άρχοντες κι Αρχόντισσες, που ήταν κι αυτοί σπουδαίοι. Παρ' όλα αυτά, όταν μιλούσαν γι' αυτούς, επιμέναν να τους λένε "οι Δώδεκα Άρχοντες" κι ας μην ήταν, ούτε δώδεκα, ούτε μόνο άρχοντες!

Κι αυτοί οι άνθρωποι τους αγαπούσαν τους άρχοντές τους. Γιατί; Πρώτα πρώτα, γιατί δεν τους διαφεντεύανε! Ξέρανε πως οι άνθρωποι είναι ευτυχισμένοι μόνο όταν ορίζουν μόνοι τους τη μοίρα τους. Κι έτσι τους αφήνανε να αποφασίζουν μόνοι τους τις τύχες τους. Μαζεύονταν και παίρνανε μαζί τις αποφάσεις τους, χωρίς κανέναν πάνω από το κεφάλι τους. Και τότε, θα μου πείτε, τι κάνανε και τους λέγανε Άρχοντες; Ξέρανε πολύ καλά να τους παραστέκονται. Ήταν δίπλα τους στις χαρές τους, δίπλα τους και στις λύπες τους. Όταν ένα ζευγάρι παντρευόταν, έρχονταν να τραγουδήσουν και να του ευχηθούν μαζί με τους φίλους. Όταν μια γυναίκα γεννούσε, αμέσως ερχόταν μια αρχόντισσα δίπλα της να τη βοηθήσει. Όταν κάποιος ταξίδευε, πήγαιναν και του κρατούσαν παρέα. Ακόμα κι όταν πολεμούσαν, άρχοντες κι αρχόντισσες μπαίνανε στη μάχη, στην πρώτη γραμμή να διώξουν τον εισβολέα! Αλλά ακόμα κι όταν πέθαινε κάποιος, ένας τους τον συνοδεύανε στην απέναντι όχθη ενώ οι υπόλοιποι παρηγορούσαν όσους άφηνε πίσω.

Τέτοιοι ήταν οι άρχοντες αυτού του τόπου κι οι κάτοικοί του ήταν πολύ χαρούμενοι που τους είχαν τόσο καλούς. Για να τους δείξουν τη χαρά τους, τους φτιάχνανε αγάλματα και τους παρασταίνανε όμορφους και περήφανους. Και δείχνανε τα αγάλματα στα παιδιά τους και τα παροτρύνανε σ' αυτούς να μοιάσουν. Και κάνανε γιορτές μεγάλες, όπου όλοι μαζί, τρώγανε, πίνανε και γλεντούσανε. Και για να δείξουν τη χαρά τους στους Άρχοντές τους, τούς προσφέρανε λίγα από τα υπάρχοντά τους. Οι Άρχοντες όμως, πλούσιοι καθώς ήταν και δεν τους έλειπε τίποτα, ευχαριστιόντουσαν από την καλή μόνο πρόθεση των ανθρώπων αυτών και δεν παίρνανε τίποτα, γιατί δε θέλανε να τους στερήσουν τίποτα, αλλά τους αφήνανε μόνους τους να τα χαίρονται όλα τους τα υπάρχοντα.

Κι έτσι κυλούσαν οι μέρες. Οι κάτοικοι αυτής της χώρας το ξέρανε πως υπήρχαν κι άλλοι άνθρωποι, σε άλλες χώρες, με άρχοντες πιο σκληρούς από τους δικούς τους. Αλλά δε θέλανε να αλλάξουν τους άλλους ανθρώπους. Λέγανε μεταξύ τους "κι αν έρθει κάποιος ξένος, θα δει πόσο ευτυχισμένοι ζούμε εμείς εδώ πέρα, και θα θέλουν κι αυτοί από μόνοι να ζουν όπως εμείς. Και θα βρουν κι αυτοί άρχοντες άξιους, δικούς τους, να ζουν κι αυτοί ευτυχισμένοι. Κι αν δε θέλουν, και πάλι δικαίωμά τους είναι!" Έτσι σκέφτονταν χωρίς να τους υποτιμάνε τους ξένους που ήρθανε σε ξένη χώρα.

Ο καιρός όμως πέρασε. Οι εποχές αλλάξανε. Και σε μια ξένη χώρα, γεννήθηκε ένας αυτοκράτορας, που ήθελε να κάνει όλον τον κόσμο υπήκοους δικούς του. Κι άρχισε να σκλαβώνει τις χώρες, μία μία, ώσπου έφτασε η ώρα να σκλαβώσει κι αυτήν την ευτυχισμένη χώρα. Ο στρατός του, πολυάριθμος, επιτέθηκε, κι οι κάτοικοι, όσο κι αν προσπάθησαν, δεν τα καταφέρανε να τον αποκρούσουνε. Κι έτσι, ο ξένος Αυτοκράτορας κατέλαβε τη χώρα, απήγαγε τους Δώδεκα Άρχοντες κι από τότε κανείς δεν τους ξανάδε.

Στους κατοίκους της χώρας λέγανε και ξαναλέγανε πως οι Άρχοντές τους εξαφανίστηκαν και πως μόνος αφέντης τώρα, ήταν ο Αυτοκράτορας, που αυτός όριζε τις ζωές τους. Στην αρχή οι κάτοικοι καμώνονταν πως συμφωνούσανε, αλλά όταν οι στρατιώτες του Αυτοκράτορα απομακρύνονταν, ξαναρχίζανε να τιμούνε και να γιορτάζουνε για τους Δώδεκά Άρχοντές τους, που δεν τους ξεχνούσανε.

Το νέο έφτασε στα αυτιά του Αυτοκράτορα που ήταν οργισμένος. "Πώς γίνεται οι τρελλοί και παράξενοι αυτοί άνθρωποι να αμφισβητούν την εξουσία μου;" ρωτούσε και ξαναρωτούσε. Κι έδωσε τη φριχτή διαταγή: "Κανείς δεν επιτρέπεται να αμφισβητεί την εξουσία του Αυτοκράτορα. Σκοτώστε όσους τιμούν ακόμα τους παλιούς Άρχοντες και γκρεμίστε τ' αγάλματά τους!"

Ο στρατός του Αυτοκράτορα, ξεχύθηκε σε όλη τη χώρα, από τη μεγαλύτερη πόλη ως το μικρότερο χωριό. Οι κάτοικοι, στην αρχή, δεν το πιστεύανε πως ο Αυτοκράτορας είχε δώσει στα σοβαρά μια τόσο σκληρή διαταγή, κι έτσι δεν απαρνιόντουσαν τους Δώδεκα Άρχοντες. Όμως ο Αυτοκράτορας σοβαρολογούσε, κι όταν είδαν τους δικούς τους να σκοτώνονται και τα αγάλματα των Αρχόντων τους να γκρεμίζονται, είδαν πως αν δεν του δήλωναν υποταγή, δε θα έμενε κανείς τους. Τι να κάνανε;

Ρωτήσανε τους σοφότερους αναμεταξύ τους, κι αυτοί τους είπανε: "Κάνει μεγάλο λάθος ο Αυτοκράτορας, γιατί ξεχνά πως τίποτα δεν είναι αιώνιο σ' αυτόν τον κόσμο. Έτσι κι η Ιστορία, κάνει κύκλους. Η ζωή των ανθρώπων είναι μικρή, κι έτσι πολλοί τον ξεχνάνε. Κι αυτή είναι κι η μοίρα του Αυτοκράτορα: κάποτε να μειωθεί η δύναμή του, και τότε θα καταλάβει πως ποτέ δεν ήταν αφέντης. Πείτε του λοιπόν πως, εντάξει, αυτός είναι ο μόνος αφέντης, αφού αυτό θέλει να ακούει, κι αφήστε τον στην πλάνη του! Εμείς, όμως, πρέπει να μην ξεχάσουμε τους δίκαιους Δώδεκα Άρχοντές μας, αλλά να μη μας πάρει χαμπάρι! Γι' αυτό, θα συνεχίσουμε τις γιορτές μας όπως πριν, μόνο που δε θα λέμε πως είναι γι' αυτούς, αλλά θα λέμε πως είναι προς τιμήν του Αυτοκράτορα. Και για να μην ξεχάσουμε τους Δώδεκα Άρχοντές μας, δε θα τιμούμε μόνο αυτόν, αλλά και τη μητέρα του και τ' αδέρφια του και τους κοντινούς του ανθρώπους και θα λέμε πως αυτό το κάνουμε για να τιμήσουμε αυτόν. Και θα λέμε μεταξύ μας τραγούδια και λόγια συνθηματικά, τα οποία θα θυμίζουν στα παιδιά μας πως δεν ήταν πάντα έτσι τα πράγματα, πως κάποτε είχαμε τους Δώδεκα Άρχοντες, και πως κανένας Αυτοκράτορας δε θα μας κάνει να τους ξεχάσουμε!"

Έτσι μίλησαν οι σοφοί και οι υπόλοιποι το είδαν πως είχανε δίκιο. Κι έτσι, όσοι είχαν μείνει, δήλωσαν υποταγή στον Αυτοκράτορα, κι αυτός ικανοποιήθηκε κι έτσι κύλησε η ζωή για λίγο. Αλλά μετά από λίγο άλλα νέα φτάσανε στ' αυτιά του.

"Αυτοκράτορα, οι νέοι σου υπήκοοι, ναι μεν σου δηλώσανε υποταγή, αλλά συνεχίζουν να κάνουν τις ίδιες γιορτές με πριν! Λένε πως τις κάνουν προς τιμήν σου, αλλά δε γιορτάζουν μόνο εσένα, αλλά και τη μάνα σου και τα αδέρφια σου και για άλλους! ΟΙ γιορτές τους είναι ίδιες κι απαράλλαχτες. Προς τιμήν της μάνας σου, κάνουν τις γιορτές που κάνανε για τη Μάνα Αρχόντισσα! Προς τιμήν του αδερφού σου του στρατηγού, κάνουν τις γιορτές του Άρχοντα του Πολέμου! Και κάνουν και τις γιορτές του Άρχοντα της Θάλασσας, προς τιμήν του οδηγού της αυτοκρατορικής σου λέμβου! Απαγόρεψες τα αγάλματα, Αυτοκράτορα, αλλά τώρα φτιάχνουν τις ζωγραφιές τους και τους αναπαριστούν κι αυτούς περήφανους και όμορφους, ακριβώς όπως ήταν οι παλιοί Άρχοντες!"

"Είναι παράλογο!" είπε ο αυτοκράτορας. "Κάνουν ό,τι μπορούν για να κρατήσουν ζωντανή τη μνήμη των παλιών τους Αρχόντων!" πρόσθεσε εξοργισμένος, κι ήταν έτοιμος να δώσει τη διαταγή να τους εξοντώσουν όλους αυτούς τους απείθαρχους υπηκόους του.

"Δεν είναι μόνο αυτό", πετάχτηκε τότε ένας σύμβουλος του Αυτοκράτορα, ο πιο πονηρός από όλους. "Το πιο επικίνδυνο, Αυτοκράτορά μας, είναι που προσπαθούν να μάθουν στα παιδιά τους την ιδέα πως δεν τα διαφεντεύεις όλα εσύ, αλλά πως υπάρχουν κι άλλοι μαζί σου. Κι έτσι, τα παιδιά τους, θα σε νομίζουν για ακόμα έναν άρχοντα ανάμεσα στους υπόλοιπους και δε θα σε φοβούνται. Κι όταν μεγαλώσουν, και θα καταλάβουν για τους Δώδεκα Άρχοντες, θα προσπαθήσουν να σε ρίξουν. Αλλά όλα αυτά δε θα συμβούν ποτέ αν καταφέρεις αυτές τους τις γιορτές να τις εκμεταλλευτείς!"

"Να τις εκμετταλευτώ; Πώς θα γίνει αυτό;" ρώτησε ο Αυτοκράτορας.

"Εύκολα. Ήδη, οι άνθρωποι αυτοί, κάνουν τις τιμές για χάρη κοντινών σου προσώπων. Θα στείλουμε λοιπόν κι εμείς μερικούς δικούς μας, και θα μιλάνε στους ανθρώπους αυτούς για αυτά τα πρόσωπα που τιμάνε. Θα λέμε πως εμείς τα λέμε σωστά, γιατί εμείς τους γνωρίσαμε. Τιμούνε τη μητέρα σου γιατί λένε πως ήταν σπουδαία γυναίκα; Εμείς θα τους πούμε πως είναι σπουδαία μόνο επειδή σε γέννησε. Τιμούν τον αδερφό σου επειδή λένε πως είναι σπουδαίος στρατηγός; Εμείς θα τους πούμε έγινε σπουδαίος επειδή στη μάχη ακολουθούσε τα δικά σου σχέδια! Τιμούνε τον οδηγό της λέμβου σου επειδή λένε πως δε σκαμπάζει από φουρτούνες; Εμείς θα τους πούμε πως είναι σπουδαίος επειδή είχε το ξεχωριστό προνόμιο να σε υπηρετεί σε όλη του τη ζωή! Θα τους πούμε πως δεν πρέπει να τους ζωγραφίζουν περήφανους και όμορφους, αλλά ταπεινούς και, κυρίως, να σε προσκυνάνε! Έτσι, οι υπόλοιποι δε θα φαίνονται καθόλου σπουδαίοι σε σχέση με σένα, και κανείς δε θα τολμά να τους συγκρίνει μαζί σου, που θα είσαι άρχοντας όλων αυτών!

Στην αρχή δε θα μας πιστεύουν, αλλά εμείς θα τα λέμε και θα τα ξαναλέμε, κυρίως στα παιδιά τους. Έτσι, όταν αυτά μεγαλώσουν, θα ξέρουν πως μόνο εσύ είσαι άρχοντας και πως όλοι οι υπόλοιποι μόνο χάρη σε σένα γίνανε σπουδαίοι! Με το αίμα δε θα βγάλεις τίποτα, ήδη προσπάθησες μια φορά και δεν τα κατάφερες. Ενώ με το σχέδιο που σου λέω, τα παιδιά τους θα σε υπηρετούν πιστά!"

Το σχέδιο του πονηρού συμβούλου άρεσε στον αυτοκράτορα, κι έτσι το βάλανε σε εφαρμογή. Οι άνθρωποι του Αυτοκράτορα ξεχύθηκαν για μια ακόμα φορά, όχι όμως για να σκοτώσουν, αλλά για να πλανέψουν με τα λόγια τους τους κατοίκους της χώρας που ήταν κάποτε ευτυχισμένη.

Και τελικά, ο πονηρός αυτός σύμβουλος τα κατάφερε καλύτερα από τους σοφούς. Τα παιδιά των κατοίκων της χώρας είχαν ήδη μισοξεχάσει τους Δώδεκα Άρχοντες και τα παιδιά των παιδιών τους τους ξέχασαν τελείως.

Έτσι φαίνεται τουλάχιστον. Γιατί η Ιστορία κυλάει. Με τους δικούς της ρυθμούς. Που σε φαίνονται αργοί, αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι. Είναι η ζωή των ανθρώπων που είναι μικρή....

[ArELa]

Γιώργο